Trường Đại học Mở TPHCM – Khoa Kế toán Kiểm toán
Chương 9
Hệ thống kế toán Việt Nam
Mục tiêu
Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể: Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống kế
toán Việt Nam.
Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ chức
nghề nghiệp về kế toán tại Việt Nam
Nêu được các nội dung cơ bản của Luật Kế toán và
các văn bản hướng dẫn
Nêu được nội dung cơ bản của chế độ kế toán doanh
nghiệp
Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định chế
liên quan tại Việt Nam
1
Nội dung
Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt Nam
Quan hệ giữa kế toán và các định chế liên quan tại Việt Nam
Các tổ chức lập quy và tổ chức nghề nghiệp
Hệ thống kế toán doanh nghiệp Việt Nam
Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn
Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
3
Sự phát triển của hệ thống kế toán VN
Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trên hệ
thống kế toán các nước XHCN chủ yếu phục vụ cho DNNN.
Quá trình cải cách – Hệ thống 1990 – Hệ thống thử nghiệm 1994 – Hệ thống 1996 – Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế
toán Việt Nam (VAS)
– Hệ thống 2006 – Hệ thống 2014
4
2
Hệ thống kế toán Việt Nam hiện nay
Luật Kế toán 2003
Luật Doanh nghiệp
Nghị định 129, 128
Luật Kiểm toán độc lập
Chuẩn mực kế toán
Luật Kiểm toán nhà nước
Luật thuế
Chế độ kế toán & các quy định khác
Luật Kế toán
Do Quốc hội ban hành năm 2003 Các nội dung cơ bản Đối tượng chi phối Các quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán… Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ… Thông tin công khai và báo cáo Quản lý Nhà nước về kế toán Hành nghề kế toán Tổ chức nghề nghiệp.
Được hướng dẫn bởi Nghị định 128 và 129 của Chính
Phủ
3
Chuẩn mực kế toán
Được ban hành bởi Bộ Tài chính
Xây dựng dựa trên IFRS có điều chỉnh cho phù hợp
với VN.
Đã ban hành 26 VAS được hướng dẫn bởi 3 thông
tư 20, 21 và 161.
Quy định các nguyên tắc chung và các nguyên tắc cụ thể liên quan đến việc ghi nhận, đánh giá và trình bày trên BCTC (bao gồm các thuyết minh liên quan).
Chế độ kế toán doanh nghiệp
Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành bởi thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014, được áp dụng cho niên độ kế toán từ năm 2015.
Bao gồm:
Hệ thống chứng từ Hệ thống tài khoản Hệ thống sổ sách Hệ thống báo cáo tài chính
Bên cạnh còn có hệ thống kế toán dành cho DN nhỏ và vừa ban hành theo QĐ 48/2006/QĐ-BTC.
4
Hệ thống tài khoản– TK thuộc BCĐKT
Loaïi 3: Nôï phaûi traû
Loaïi 1 vaø 2: taøi saûn
11x: Tieàn 33x: Nôï phaûi traû thoâng thöôøng 34X: Ñi vay 12x: CK KD vaø ñaàu tö ñeán luùc ñaùo haïn 13x: Nôï phaûi thu
NÔÏ PHAÛI TRAÛ
14x: Taïm öùng 35x: Döï phoøng phaûi traû vaø caùc quyõ phaûi traûLoaïi 4: Voán chuû sôû
TÀI SẢN
15x: Haøng toàn kho höõu 16x: Chi söï nghieäp 41x: Voán kinh doanh vaø caùc quyõ
VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU
21x: Taøi saûn coá ñònh 42x: Laõi chöa phaân phoái 22x: Ñaàu tö cho chieán löôïc daøi haïn 44x: Nguoàn khaùc 24x: Taøi saûn khaùc 46x: Nguoàn kinh phí
Hệ thống tài khoản– TK thuộc BCKQHĐKD
Loaïi 6: Chi phí SXKD
Loaïi 5: Doanh thu
Doanh thu
51x: Doanh thu
61x: Chi phí mua haøng 62x: Chi phí SX
Chi phí SXKD
52x: C/khaáu, G/gia, HBBTL
63x: Giaù thaønh, giaù voán, CPTC 64x: Chi phí ngoaøi SX
Loaïi 7: Thu nhaäp
Thu nhaäp khaùc
Loaïi 8: Chi phí khaùc
khaùc
71x: Thu nhaäp khaùc
81x: Chi phí khaùc
Chi phí khaùc
82x: CP thueá TNDN
Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû
9
Đây là các TK trung gian phản ánh các quá trình kinh doanh, chỉ tập hợp trong kỳ và được kết chuyển toàn bộ vào cuối kỳ nên tất cả các TK thuộc loại này đều không có số dư.
5
Hệ thống báo cáo tài chính
Bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo cáo tài chính
hợp nhất và báo cáo tài chính giữa niên độ.
– Bảng cân đối kế toán
– Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
– Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián tiếp/trực tiếp)
– Bản thuyết minh báo cáo tài chính
Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộp báo cáo tài chính
11
Các hệ thống kế toán khác
Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sự
nghiệp
Hệ thống kế toán ngân hàng
Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm
…
12
6
Quan hệ giữa kế toán và các định chế khác
Thị trường chứng khoán
Kế toán
Kiểm toán
Thuế
13
7
