Bài giảng Phật giáo - Bài 4: Phật giáo trên thế giới và ở Việt Nam

Ậ

PH T GIÁO

BÀI 4

Ậ PH T GIÁO TRÊN TH GI Ở Ệ VÀ

Ế Ớ I VI T NAM

I II III

ờ

ậ

Giáo lý, lu t ậ ệ ễ l nghi , l ổ ứ ch c và t

và

ự S ra đ i và phát tri n ể ủ c a Ph t giáo

ậ Ph t giáo ế ớ trên th gi ở ệ t Vi Nam

Ủ

Ể

Ự Ậ

Ờ I. S RA Đ I VÀ PHÁT TRI N C A PH T GIÁO

ờ ủ ạ

ự

ậ 1. S ra đ i c a đ o Ph t

Ph t giáo xu t hi n

ệ ở Ấ ộ ấ ậ ả ế n Đ vào kho ng th

ỷ ứ k th VI (TCN)

ườ ậ ậ ượ Ng i sáng l p ra Ph t giáo đ c tôn là Thích

Ca Mâu Ni

ề

ế

ề Ti n đ kinh t

ộ xã h i

Bàlamôn (Braman)

ẳ

ị ờ ố

ấ ầ ủ

ố ầ ủ

ộ

ấ Là đ ng c p cao nh t, th ng tr đ i s ng tinh th n c a xã h i (th n c a nhân gian)

ề

ế

ề Ti n đ kinh t

ộ xã h i

iế ợ Sát đ l (Kshatrya)

ườ

ề ự

ế ụ

ượ

ườ ả ộ ủ

Ng đ

ấ c coi là ng

i ch p hành quy n l c th t c và i b o h c a nhân dân

ề

ế

ề Ti n đ kinh t

ộ xã h i

Ph xáệ (Vaisya)

ủ ả ậ

ạ

ng chính t o ra c a c i v t

ả ộ

ộ

ế

ự ượ L c l ấ ch t cho xã h i và ph i n p thu 6

ề

ế

ề Ti n đ kinh t

ộ xã h i

ủ

Th đà la (Shudra)

ụ ụ

ấ

Có nghĩa v ph c tùng c p trên

ề

ậ

Ti n đ t

ề ư ưở t

ng và lý lu n

ố ế ề ậ ậ Ph t giáo ti p nh n truy n th ng t ư ưở t ng có

ố ả ướ ậ tính nhân b n, nhân văn v n có, h ng lý lu n

ệ ả ề ủ ế ấ ủ c a mình vào vi c gi i quy t các v n đ c a nhân

sinh

ề ậ ấ ậ ủ Vì v y, v n đ trung tâm mà Ph t giáo ch

ươ ả ề ế ấ ả tr ng gi i quy t là v n đ “gi i thoát” con

ườ ỏ ỗ ổ ủ ng ộ ờ i kh i n i kh c a cu c đ i

ề

ậ

Ti n đ t

ề ư ưở t

ng và lý lu n

ậ ề

ả ủ

ệ

Lu n v quan h Nhân Qu c a phái Sam Khuya

ế

ử ủ

Thuy t Nguyên t

c a phái Vaisêsika

ữ

ư

ồ

ệ

ầ ủ

ệ Nh ng quan ni m th n bí nh luân h i, nghi p báo c a Bàlamôn

S ử d ng ụ các thành t u ự ư t ưở ng khác nhau

ư

Ấ ộ

ề

ạ

ậ T duy n Đ khi lu n bàn v các ph m trù Không – H uữ

ườ

ậ

Vai trò ng

i sáng l p Ph t giáo

ườ

ậ

Vai trò ng

i sáng l p Ph t giáo

ườ

ậ

Vai trò ng

i sáng l p Ph t giáo

ườ

ậ

Vai trò ng

i sáng l p Ph t giáo

2. Quá trình phát tri nể

ậ

ứ

ế

ứ

ậ

ộ

ở Ấ

ờ

ế ạ i th : sau 49 năm đi • Khi đ c Ph t còn t ủ ưở ng c a đ c Ph t đã lan thuy t pháp, tu t ắ Ấ ở ộ ộ r ng kh p n Đ và tr thành m t tôn giáo ộ ờ ấ n Đ th i b y gi chính

ứ

ậ

ầ

ờ

ế ậ • Khi đ c Ph t qua đ i: 4 l n k t t p

ü L n 1: sau khi đ c Ph t nh p di

ậ

ậ ạ ợ ứ ụ ạ ệ ệ t 7 ngày, các đ i đ ỉ ậ i kinh lu t, tuy nhiên ch qua

t l

ả

ệ t 100 năm đ lu n gi ậ ề i kinh ề i lu t và tranh lu n v 10 đi u

ộ ẻ ư ể ậ ậ ü L n 2: sau khi nh p di ậ ớ ự đi n, th c hành gi ậ lu t m i do b ph n T kheo tr đ a ra

ü L n th 3: sau khi nh p di

ầ ử ổ t ng h p và t ng l ờ i nói ầ ể ậ ầ ỳ ậ ạ t 236 năm, 3 t ng Kinh

ượ ậ ậ c kh c b ng ch Pali

ü L n th 4: sau khi Ph t nh p di ậ

ớ ứ Lu t Lu n đã đ ứ ầ ạ ữ t 600 năm, 3 t ng

ậ ệ ắ ằ ữ ạ ệ ắ ằ ậ ậ ượ Kinh Lu t Lu n đã đ c kh c b ng ch Ph n

ộ ắ

ủ ọ ộ ạ ượ ạ ể ề ề 15

Chia thành đ i ch ng b (B c truy n Đ i ừ th a) và th ng t a b (Nam truy n Ti u th a)ừ

t b ng văn t

ạ t b ng ch Ph n

ế ằ ờ

ự Pali ậ

ế ằ ờ

ọ

ậ

ọ

ế

ạ

ế ụ

ấ

ạ

ả

ố i gi

ị ồ ế ệ ể ả

i gia cũng có th gi

ể

ả

ữ Vi Th Thích ca và các v B tát ệ Coi tr ng vi c nh p th , liên ế ớ k t v i th t c, ngoài vi c xu t ạ i thoát gia t cượ đ

Vi ấ Th duy nh t Ph t Thích ca ấ Chú tr ng xu t gia, xa lánh ộ i gia th gian, cu c s ng t không đem l i thoát, ự ả ph i d a vào mình đ gi i thoát

ộ

ể

ấ

ậ

ộ

ườ

ầ

ạ

ị

ộ

Không ăn chay ộ ữ ỉ M t ngày ch ăn m t b a ự ấ Đi kh t th c Coi Ph t là m t con ng ạ ầ m t th y d y

Ăn chay ề ữ ộ M t ngày có th ăn nhi u b a ự Không đi kh t th c ộ ậ Coi Ph t là m t v th n v n ệ ố ự năng uy l c tuy t đ i

ừ ể ạ ừ Đ i th a Ti u th a

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

Giáo lý

ế

ứ ệ 1, T di u đ

Kh ổ đế

ổ

• Sinh khổ • Lão khổ ệ • B nh kh • T khử ổ

ấ ắ ở ầ • S c u b t đ c kh ổ ụ ệ t kh • Ái th bi • Oán tăng h i khộ ẩ • Ngũ u n kh

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

Giáo lý

ế

ứ ệ 1, T di u đ

a b

ế

T p đậ

Kh ổ đế

t ệ

Di đế

ạ

• Tham, sân, si • M n, nghi ế ế • Biên ki n, tà ki n ớ ấ ủ i c m • Ki n th , gi

ỗ

T p ậ đế ạ (nguyên nhân t o thành ổ n i kh )

ế thủ

t ệ

ả ạ i thoát và an

Di đế

ế Là k t qu h nh ả phúc, gi l cạ

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

Giáo lý

ế

ứ ệ 1, T di u đ

a b

ế

T p đậ

Kh ổ đế

Đ o đạ ế

t ệ

Di đế

d c

Đ o đạ ế

Tuệ

• Chính ki nế • Chính t

duyư

iớ

• Chính ngữ • Chính nghi pệ • Chính m nhệ

Đ nhị

• Chính tinh t nấ • Chính ni mệ • Chính đ nhị

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

Giáo lý

ế

ứ ệ 1, T di u đ

ườ

ở

ẩ

2, Vô th

ng, vô ngã, duyên kh i, ngũ u n

ế

ườ ụ ạ ậ ng: vũ tr , v n v t và ườ ườ ng xuyên bi n i th

Vô th con ng đ iổ

ườ

ế

ấ

ồ Vô ngã: không có gì tr ng t n ắ ố ủ ữ b t bi n, c t t y v ng ch c

Duyên kh i:ở

ề ằ

ệ ượ ớ ố ộ ng đ u n m trong m t m i liên ủ ế ố này là

Duyên kh i:ở ọ ự ậ M i s v t, hi n t ộ ệ h , tác đ ng v i nhau. Nguyên nhân c a y u t ế khác. k t qu c a y u t

ả ủ ế ố

• Vô minh • Hành • Th cứ • Danh s cắ ụ • L c căn • Súc

• Thụ • Ái • Thủ • H uữ • Sinh • Lão tử

ế ố ự ữ 12 khâu (các y u t làm nên s h u sinh)

ế

ườ ụ ạ ậ ng: vũ tr , v n v t và ườ ườ ng xuyên bi n i th

Vô th con ng đ iổ

ườ

ế

ấ

ồ Vô ngã: không có gì tr ng t n ắ ố ủ ữ b t bi n, c t t y v ng ch c

Duyên kh i:ở

ệ

ề

ẩ Ngũ u n: quan ni m v vũ ụ ạ ậ tr , v n v t

ệ

ề

ẩ Ngũ u n: quan ni m v vũ ụ ạ ậ tr , v n v t

Sắc uẩn ệ ượ ậ ng v t

hi n t ch tấ

ả c m giác Thụ uẩn

ụ ủ tác d ng c a tri giác

Tưởng uẩn

ý chí

Hành uẩn

ứ

ủ ụ tác d ng c a ý th c ứ ậ và nh n th c Thức uẩn

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

Giáo lý

ế

ứ ệ 1, T di u đ

ườ

ở

ẩ

2, Vô th

ng, vô ngã, kh i duyên, ngũ u n

ồ

ệ

ả

3, Nhân qu , luân h i, nghi p báo

ệ ữ ố ế

Nhân quả M i quan h gi a nguyên nhân và k t quả

Luân h iồ

Vòng sinh tử

ả ấ ế ế ườ K t qu t i gánh

ệ Nghi p báo t y u mà con ng ch uị

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

ớ

ậ

i, th p thi n, t

ệ ứ

Ngũ gi ân

ụ ộ

ụ

Lu t lậ ệ

L c hòa, l c đ

ự

ề

Th c hành 10 đi u tâm ni mệ

ắ

ộ

• Ngũ gi

ượ

ố

ớ i: Không sát sinh, không tr m c p, không tà dâm, ố ạ u

không d i h i, khong u ng r

ộ

Thân

• Không sát sinh ắ • Không tr m c p • Không tà dâm

ệ

ậ

• Th p thi n:

Kh uẩ

• Không nói d iố ờ • Không nói l ờ • Không nói l

ệ i thêu d t ề i hai chi u

• Không ác kh uẩ • Không tham lam • Không thù h nậ • Không si mê

ố ứ ớ

ả

ườ

ố

• T ân (b n đ c l n): ân tam b o, ân ng

ỡ i giúp đ , ân qu c

ứ gia

ụ

L c hòa

ợ

ấ

c tranh cãi b t hòa

ấ

ổ ế i thích, phát minh, ph bi n ụ

thu n phong mĩ t c

ướ

ề ợ

ề

ẳ

ố • Chung s ng hòa h p ượ • Không đ ồ • Đ ng tâm nh t trí ả • Cùng gi ầ ữ • Gi ậ • Lu t pháp nhà n

c: bình đ ng v quy n l

L c đụ ộ

ị

• B thíố iớ • Trì gi • Tinh t nấ ụ ẫ • Nh n nh c ề • Thi n đ nh • Trí tuệ

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

•

ờ

Cách bài trí ậ Cách th Ph t

Các hình thức

•

Trình t

lự ễ

Lễ nghi

ờ

ậ Cách bài trí th Ph t

Ậ

Ả TAM B O PH T

Ậ

Ả TAM B O PH T

Ậ

DI ĐÀ TAM TÔN

PH T ADI ĐÀ

QUAN TH Ế ÂM

Ế Ạ Đ I TH CHÍ B Ồ TÁT

Ổ Ề PH HI N

THÍCH CA

VĂN THÙ

HOA NGHIÊM TAM THÁNH

Ả

THÍCH CA Đ N SINH

Ứ

Đ C ÔNG

KIM C

Ộ NG H

KIM C

Ộ NG H Ệ Ế

ƯƠ PHÁP TR ÁCỪ

ƯƠ PHÁP KHUY N THI N

Ứ Đ C ÔNG

Ậ Ả TAM B O PH T

DI ĐÀ TAM TÔN

HOA NGHIÊM TAM THÁNH

Ộ ƯƠ H PHÁP KIM C NG

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

•

ờ

Cách bài trí ậ Cách th Ph t

Các hình thức

•

Trình t

lự ễ

Lễ nghi

•

ễ

Các ngày l

chính

Các ngày lễ

•

c a t ng

ừ

ễ ủ ừ Các ngày l chùa, t ng môn phái

ễ

Các ngày l

chính

ế ằ ượ

ng nguyên ấ ậ ứ ứ t bàn

ả

ứ ễ ứ ạ T t Nguyên đán ễ Th R m tháng giêng: l ậ Ngày 08/02 : Đ c Ph t Thích Ca xu t gia ế ậ Ngày 15/02: Đ c Ph t Thích Ca nh p Ni ậ Ngày 15/4: Đ c Ph t Thích Ca đ n sinh Ngày 15/7 : L Vu lan ậ Ngày 08/12: Đ c Ph t Thích Ca thành đ o

ậ ệ ễ

II. Giáo lý, lu t l

, l

nghi và t

ổ ứ ch c

• Giáo h i Ph t giáo VN

ậ ộ

ộ ệ Giáo h i và h phái

ừ ể ạ ừ • Đ i th a, Ti u th a

ổ ứ T ch c

• C s , xu t gia

ư ỹ ấ

ẩ Tăng đoàn và ậ ph m tr t ượ ọ ng t a,

ạ ứ • Đ i đ c, th ngượ hòa th

ậ III. Ph t giáo

ở ệ Vi

t Nam

ề ạ ậ ệ 1.Quá trình truy n bá đ o Ph t vào Vi t Nam

2.Quá trình phát tri nể

ờ

ậ Ph t giáo th i Đinh – Lê – Lý – Tr nầ

ở ệ Vi

t Nam

ậ III. Ph t giáo ờ ậ ậ Ph t giáo th i H u Lê – Nguy nễ

ở ệ Vi

t Nam

ậ

ậ III. Ph t giáo ế ỉ Ph t giáo th k XX

ậ ệ ệ Tình hình Ph t giáo Vi t Nam hi n nay

• Luôn gi ạ ộ

ố ớ ữ ượ đ

ướ ủ ả ề ỉ ề ho t đ ng theo tôn ch đ ra , ch p hành ch tr chính sách c a Đ ng, pháp lu t c a Nhà n ộ ắ c truy n th ng g n bó v i dân t c, ủ ươ ấ ng ậ ủ c

• Ph t giáo Vi

ậ ướ t Nam đang phát tri n theo xu h ng

ụ ự ệ ế ớ ậ ộ h i nh p th gi ể ộ i và ph ng s dân t c

ủ ậ ệ ệ t Nam hi n

Nguyên nhân c a tình hình Ph t giáo Vi nay

ự ng

• Do s bung ra c a c ch th tr ả • Do chính sách đ i m i c a Đ ng và Nhà n

ủ ơ ế ị ườ ổ ớ ủ ướ c ta

ượ ầ ầ c nâng lên nên nhu c u tinh th n

ả ậ ố ớ đ i v i tôn giáo ờ ố • Do đ i s ng đ cũng tăng lên. ỏ ự ể ủ • Do s đòi h i phát tri n c a chính b n thân Ph t

giáo.

ậ

ở

ệ

2. Vai trò Ph t giáo

t Nam

ề

V phong

V vănề

V tề ư

ụ

ạ

t c, đ o

ưở

ứ ố

hóa, nghệ

đ c l

chính trị

thu tậ

s ngố

ấ

ữ

ề ặ

ệ

3. Nh ng v n đ đ t ra hi n nay ị ậ 3.1 Quan h Ph t giáo v i chính tr

ệ ớ

ạ ệ i d ng tôn giáo ch ng phá Cách m ng Vi t

ươ ư ợ ụ Âm m u l ằ Nam b ng các ph ố ứ ng th c sau:

ề ệ ạ t Nam vi ph m

ề ự ề - L i d ng nhân quy n tuyên truy n “Vi do tôn giáo” ợ ụ quy n t

- Chia r n i b , ph nh n quy n đ i di n h p pháp c a

ẽ ộ ộ ủ ủ ề ệ ậ ạ ợ

GHPGVN

- Móc n i v i các ph n t

ố ớ ầ ử ể ậ ố Ph t giáo đ ch ng phá cách

m ngạ

ư ạ ậ ố

ưở

ư ị ủ ớ ộ - Đ a các nhân v t ch ng cách m ng vào đ i ngũ các ậ ậ ử ng” nh m đ a gia đình ph t t đi tr t tôn ướ c ằ “huynh tr ỉ ủ ạ ch c a đ o, trái v i quy đ nh c a Nhà n

ề ế ụ ậ ấ 3.2 V n đ th t c hóa Ph t giáo

- S gia tăng c a y u t

ủ ế ố ị ứ d đoan trong nghi th c

ự ậ Ph t giáo

ẩ ự ủ ạ ậ

ồ ư ợ ộ ộ ậ ặ

ạ ạ ề ậ S sa sút ph m h nh c a m t b ph n tăng ni tín đ , ỉ hành đ o không theo tôn ch Ph t giáo mà n ng m u l i ấ ti n b c, v t ch t

ạ ộ ừ ệ thi n

ế ế ụ Xu th th t c hóa làm tăng các ho t đ ng t ậ ủ c a Ph t giáo

Bài giảng Phật giáo - Bài 4: Phật giáo trên thế giới và ở Việt Nam