Bài giảng "Phục hồi chức năng bệnh nhân cắt cụt chi" nhằm giúp học viên trình bày được nguyên nhân cắt cụt chi, các mức đoạn chi và nêu được các biến chứng của cắt cụt chi. Trình bày mục đích và phương pháp chăm sóc, phục hồi chức năng các giai đoạn sau cắt cụt. Nắm được cấu tạo và quy trình sản xuất chân/tay giả. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phục hồi chức năng bệnh nhân cắt cụt chi
- PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
BỆNH NHÂN CẮT CỤT CHI
Minhdatrehab
Rehabilitation Dept, Hue Col of Med & Phar.
- Mục tiêu
● Trình bày được nguyên nhân cắt cụt chi, các
mức đoạn chi và nêu được các biến chứng
của cắt cụt chi
● Trình bày mục đích và phương pháp chăm
sóc, phục hồi chức năng các giai đọan sau
cắt cụt.
● Nắm được cấu tạo và quy trình sản xuất
chân/tay giả.
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Nội dung
● ĐẠI CƯƠNG:
● Nguyên nhân cắt cụt chi
● Các mức cắt đọan chi
● Các biến chứng mỏm cụt
● PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CẮT CỤT CHI
● Các giai đọan chăm sóc, phục hồi chức
năng sau cắt cụt
● CẤU TẠO CHÂN GIẢ
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- ĐẠI CƯƠNG
Các nguyên nhân cắt cụt chi
Các tầm mức đoạn chi
Các biến chứng sau cắt cụt
- Nguyên nhân cắt cụt chi
● Chấn thương:
● Tai nạn giao thông
● Tai nạn lao động
● Vết thương do hỏa khí: bom, đạn, mìn
● Bệnh lý:
● Bệnh mạch máu: viêm động mạch, tĩnh mạch huyết khối
● Ung thư
● Đái tháo đường: bệnh thần kinh ngoại biên
● Bẩm sinh:
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Nguyên nhân cắt cụt chi
Nguyên nhân cắt cụt chi dưới tỷ lệ %
Mạch máu 75
Ung thư 2
Bệnh thần kinh 2
Nhiễm trùng 7
Chấn thương 9
Khác và không rõ nguyên nhân 5
Dữ liệu thống kê cắt cụt ở Anh quốc (2005)
- Các tầm mức đoạn chi
● Kết quả PHCN người cụt chi phụ thuộc phần
lớn vào tầm mức đọan chi.
● Chi dưới: thường gặp là
● cắt cụt trên gối: vị trí cắt cụt tốt nhất là khỏang
20-25 cm
● dưới gối: vị trí cắt cụt tốt nhất là dưới gối 12-15 cm
● Chi trên:
● nguyên tắc bảo tồn chi càng dài càng tốt để bảo
tồn chức năng
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các mức cắt cụt chi dưới
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các mức cắt cụt chi dưới
Bàn chân
● Cắt cụt ngang xương bàn chân: Bệnh nhân mang
giày chỉnh hình
● Cắt cụt khối xương cổ chân: Khó thực hiện chi giả
vì ở tầm mức này hai nhóm cơ gập mặt lưng và
gập mặt lòng bàn chân mất cân đối, tạo thành bàn
chân ngựa cố định.
● Tháo khớp cổ chân: Nếu không xử lý hai mắt cá
gây đau trở ngại khi bệnh nhân mang chân giả
● Phẫu thuật Symes: Cắt ngang hai mắt cá.
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các mức cắt cụt chi dưới
Cẳng chân
● Mỏm cụt cẳng chân quá ngắn (dưới gối 7 cm) ít tốt
cho chi giả do cánh tay đòn cơ tứ đầu đùi quá yếu,
dễ co rút gập gối, gây khó khăn cho lắp chi giả.
● Mỏm cụt quá dài thuộc 1/3 dưới thiếu cơ bao bọc
dễ viêm loét khi tiếp xúc với chi giả
● Mỏm cụt cẳng chân lý tuởng ở tầm mức nối
giữa1/3 trên và 1/3 giữa với chiều dài mỏm cụt
dưới gối khoảng 12-15 cm.
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các mức cắt cụt chi dưới
Cắt ở đùi
● Mỏm cụt ngắn dưới 20 cm dễ biến dạng gấp, dạng
háng do nhóm cơ dạng, gập mạnh hơn nhóm cơ
duỗi, khép và khó khăn cho kỹ thuật làm chi giả
● Chiều dài lý tưởng của mỏm cụt trên gối từ 25- 30
cm đo từ mấu chuyển lớn
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các mức cắt cụt chi dưới
● Trường hợp tháo khớp gối:
● Khó cho việc tạo chân giả vì mỏm cụt quá
to, và quá dài gây mất thẩm mỹ và ảnh
hưởng chức năng.
● Thường là giải pháp tạm thời (ví dụ ở trẻ
em để đảm bảo sự tăng trưởng chiều dài
và kích thước đùi cho đến khi trẻ lớn).
Minhdatrehab
- Cắt cụt ở chi trên
● Mỏm cụt để càng dài càng tốt
● Các vị trí cắt cụt:
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Một số biến chứng sau phẫu
thuật cắt cụt chi
● Các biến chứng sớm hệ thống:
● Mất máu đòi hỏi truyền máu
● Tắc tĩnh mạch sâu, thuyên tắc động mạch phổi
● Các biến chứng tim mạch như loạn nhịp, suy
tim, nhồi máu cơ tim
● Các biến chứng hệ thống khác như viêm phổi,
suy thận, đột quỵ, nhiễm trùng máu
Minhdatrehab
- Một số biến chứng sau phẫu
thuật cắt cụt chi
● Các biến chứng sớm tại chổ:
● chảy máu, máu tụ,
● nhiễm trùng vết thương,
hoại tử
● vết mổ lâu lành
● đau mỏm cụt
● Một số trường hợp đòi hỏi can thiệp phẫu thuật
thêm như ghép da, lấy máu tụ, lấy bỏ mô
mềm, chỉnh sửa mỏm cụt, và chuyển từ dưới
gối sang trên gối.
Minhdatrehab
- Một số biến chứng sau phẫu
thuật cắt cụt chi
Nếu một bệnh nhân trong một vài
ngày đầu sau phẫu thuật biểu
hiện đau tăng, sưng phù nhiều,
giảm cơ lực hoặc cảm giác dọc
theo phân bố thần kinh, khó thở
và tăng nhịp tim, cần thăm khám
bổ sung.
- Một số biến chứng sau phẫu
thuật cắt cụt chi
● Các biến chứng muộn hơn:
● Co rút khớp, teo yếu cơ
● Cảm giác chi ma và đau chi ma (có thể xuất
hiện sớm sau phẫu thuật)
● Đau thần kinh khác nhu u thần kinh, loạn
dưỡng giao cảm phản xạ…
Minhdatrehab
- PHCN CẮT CỤT CHI
Mục đích
Các giai đoạn
• PHCN giai đoạn sớm sau PT, trước mang chân giả
• PHCN giai đoạn mang chân giả
• PHCN hướng nghiệp, hội nhập cộng đồng
• Theo dõi lâu dài
- Mục đích
● Giáo dục bệnh nhân
● Nâng đỡ tâm lý
● Phòng ngừa các biến chứng của bất động như teo
cơ, cứng khớp và các biến chức khác sau phẫu thuật
● Chuẩn bị cơ thể và chân cắt cụt để tạo thuận lợi cho
việc mang chi giả
● Tập luyện sử dụng và bảo quản chân/tay giả nhằm
giúp bệnh nhân hồi phục chức năng vận động, trở lại
cuộc sống sinh hoạt gia đình và xã hội và nghề
nghiệp.
BM VLTL-PHCN, Trường DH Y Dược Huế Minhdatrehab
- Các giai đoạn PHCN cắt cụt chi
● Trước phẫu thuật
● Sau phẫu thuật:
● Giai đoạn trước khi mang chân giả
● Giai đoạn mang chân giả
● Phục hồi chức năng cộng đồng và nghề
nghiệp
● Theo dõi lâu dài
Minhdatrehab
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
