CHƯƠNG 4: TỔ CHỨC SẢN XUẤT DÂY CHUYỀN Chịu trách nhiệm biên soạn chương: PGS. TS. Trần Thị Bích Ngọc Bộ môn: Quản lý công nghiệp Đại học Bách Khoa Hà Nội
EM 3417 BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
CÁC NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHƯƠNG
• 4.1. Khái niệm về dây chuyền sản xuất • 4.2. Phân loại dây chuyền sản xuất • 4.4. Tổ chức sản xuất dây chuyền liên
tục
• 4.3. Tổ chức sản xuất dây chuyền gián
đoạn
• 4.4. Các phương hướng đảm bảo hiệu quả cho hoạt động của dây chuyền sản xuất
• 4.5. Các bài tập thực hành chương
4.1. Khái niệm về dây chuyền sản xuất Dây chuyền sản xuất (DCSX) là hình thức tổ chức sản xuất tiên tiến được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất hàng loạt và theo lô trong các ngành: dệt may, gia dầy, chế biến thực phẩm, cơ khí chế tạo, luyện kim, chế biến gỗ…
3
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Những đặc điểm của tổ chức sản xuất dây chuyền
=> Vì vậy đây là hình thức SX tiên tiến có rất nhiều ưu điểm vượt trội so với các hình thức khác.
Do DCSX là hình thức sản xuất hàng loạt nên nó đáp ứng cao nhất các nguyên tắc tổ chức sản xuất khoa học (chương 3): - Có tính song song; - Cân đối; - Nhịp nhàng (theo nhịp); - Thẳng dòng; - Liên tục; - Chuyên môn hóa;
4
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Sản xuất theo nhịp. Nhịp là khoảng thời gian để dây chuyền sản xuất xong 1 sản phẩm hoặc một lô sản phẩm như nhau của cùng một chủng loại.
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
5
Có tính ổn định và lặp lại: sau những khoảng thời gian nhất định nào đó hoạt động sản xuất của chuyền lại được nhắc lại hoàn toàn.
Có tính chuyên môn hóa: chuyên môn hóa cao chỗ làm việc và người lao động.
Có tính thẳng dòng: Các chỗ làm việc được bố trí theo thứ tự công nghệ để các đối tượng sản xuất được đi thẳng dòng…
6
Có tính song song: có sự phối hợp thực hiện song song các nguyên công trong quá trình sản xuất.
Những ưu điểm của sản xuất dây chuyền:
7
Tăng năng suất lao động: do cơ khí hóa và tự động hóa các nguyên công, sử dụng các công nghệ hiệu quả, các trang thiết bị công nghệ chuyên dụng, bố trí các chỗ làm việc tối ưu, công nhân có kỹ năng làm việc do các nguyên công được thực hiện một cách lặp lại…
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Giảm chu kỳ sản xuất: do chuyên môn hóa các chỗ làm việc, phục vụ các chỗ làm việc nhanh theo nhịp và giảm sự gián đoạn trong chuyển động của các đối tượng sản xuất tại các chỗ làm việc, giảm khoảng cách vận chuyển và thời gian vận chuyển, tăng tính song song của các quá trình sản xuất…
Giảm giá thành sản phẩm: do số lượng sản phẩm sản xuất lớn và sử dụng đồng bộ các giải pháp hoàn thiện về tổ chức sản xuất cũng kỹ thuật, công nghệ tiên tiến để giảm thiểu chi phí sản xuất…
Giảm sản xuất dở dang và tăng nhanh vòng quay tài sản ngắn hạn do chu kỳ sản xuất giảm.
Tăng chất lượng sản phẩm: do tăng mức chuyên môn hóa lao động và các chỗ làm việc, hoàn thiện về công nghệ, về phục vụ kỹ thuật các máy móc thiết bị và phục vụ các chỗ làm việc, tăng kỷ luật lao động…
Những nhược điểm của sản xuất hàng loạt:
10
Chuyên môn hóa lao động sâu => tăng sự nhàm chán cho người lao động trên dây chuyền => làm giảm tập trung, giảm động lực lao động, giảm năng suất lao động; Khó thu hút lao động vào làm việc, tăng nghỉ việc của công nhân do công việc nhàm chán…
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Chỉ thích hợp với sản xuất ổn định, quy mô lớn, sử dụng nhiều công nghệ tự động hóa và sản phẩm có tính tiêu chuẩn hóa cao => ít linh hoạt với các thay đổi của cầu thị trường;
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
11
Suất đầu tư ban đầu lớn lại khó chuyển đổi sản xuất => hạn chế về hiệu quả đầu tư khi thị trường thay đổi.
Một số điều kiện tiên quyết để tổ chức sản xuất dây chuyền
Cần có nhu cầu đủ lớn trong thời gian tương đối dài đối với sản phẩm sản xuất;
Có sự phù hợp giữa chương trình sản xuất với chiến lược marketing của doanh nghiệp để sản xuất với số lượng lớn các sản phẩm cùng loại gần giống nhau về các đặc điểm kết cấu - kỹ thuật; tổ chức - kế hoạch;
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
12
Có hạ tầng phát triển về công nghệ thông tin tại doanh nghiệp để lưu giữ các thông tin về các đặc điểm thiết kế, kỹ thuật, tổ chức, kế hoạch của các sản phẩm.
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
13
Có thể thiết kế phát triển các thế hệ liên tiếp cho một sản phẩm nhưng vẫn sử dụng số lượng đủ lớn của cùng các chi tiết (hay bộ phận cấu thành sản phẩm) để sản xuất chúng được tiến hành trên cơ sở vật chất kỹ thuật ổn định;
Kết cấu đầy đủ của một dây chuyền sản xuất bao gồm :
Các chỗ làm việc (máy, lao động);
Các phương tiện vận chuyển;
Các phương tiện khác (nếu có)
Các phương tiện điều khiển;
BỘ MÔN QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP, ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
14
