Bài giảng Tâm lý học giáo dục Chương 5: GV. Nguyễn Thị Vân (Đầy đủ, Chi tiết)

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ị

ế

ủ ứ ẻ

ể

ổ I. V trí, ý nghĩa c a l a tu i thi u niên trong quá trình phát tri n tâm lý tr

ề

ệ

ể

ở ứ

ổ ọ

II. Đi u ki n phát tri n tâm lý

l a tu i h c sinh THCS

ạ ộ

ọ ậ

ự

ể

ệ

III. Ho t đ ng h c t p và s phát tri n trí tu

CHNG IIIƯƠ

ạ ộ

ổ ọ

ế ủ ứ IV. Ho t đ ng giao ti p c a l a tu i h c sinh THCS

ự

ở ứ

ổ ọ

ể V. S phát tri n nhân cách

l a tu i h c sinh THCS

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ị

ể

ạ

I

ủ ổ ọ

ở ứ

V trí, ý nghĩa c a giai đo n phát tri n l a tu i h c sinh THCS tâm lý

ị ị ặ ẻ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ờ t quan tr ng trong th i kì phát tri n c a tr ẻ ọ ầ ể ạ 1. V trí, ý nghĩa V trí: Đ c bi ể ủ ệ Ý nghĩa: là giai đo n đ u tiên cho tr phát tri n tâm lý

ổ

ộ ị ị ặ

ượ

Đ tu i: ộ ổ Còn g i là l a tu i thi u niên và có m t v trí đ c bi ặ ế ọ ệ t ệ ể ủ t này trong th i k phát tri n c a tr em. V trí đ c bi ổ ạ ọ ữ ằ đ ủ ổ thì, tu i b t tr , tu i kh ng ho ng

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ẻ c ph n ánh b ng nh ng tên g i khác nhau: tu i d y ả ứ ờ ỳ ả ổ ấ ị

ạ

Có s phát tri n m nh m , không cân đ i v c ố ề ơ ẩ

ữ

ấ

ể ẽ ụ ự th , s phát d c, và s hình thành nh ng ph m ch t ệ ạ ứ m i các m t trí tu , đ o đ c ủ ự

ự ể ự ặ ớ Y u t ế ố ầ

ở ổ tu i ằ

ự

ể ộ ủ ả ấ ị ự

ộ

ị

đ u tiên c a s phát tri n nhân cách này là tính tích c c xã h i c a b n thân các em nh m ẩ lĩnh h i giá tr , chu n m c nh t đ nh

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ế ố

ự

ữ ể

ả hoàn c nh nào kìm hãm s phát 2. Nh ng y u t ẻ ườ ớ ủ i l n c a tr ? tri n tính ng Cha m chăm sóc con cái m t cách chu đáo quá m c ứ ộ ẹ Tr ch h ệ ọ ậ ẻ ỉ ướ ng vào vi c h c t p mà không tham gia

ạ ộ

vào các ho t đ ng khác

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ế ố ẩ ự

ẻ 3. Nh ng y u t tri n tính ng

ở ộ ố ỏ ỡ ả hoàn c nh nào thúc đ y s phát ườ ớ ủ i l n c a tr ? Đ i v i m t s em, tri th c sách v làm cho các em ứ ề  tri th c cu c s ng ít ứ ộ ố t nhi u ỡ i, b ng trong

Có nh ng em ít quan tâm đ n vi c h c t p ệ

ữ ể ố ớ ế ể hi u bi ộ ố cu c s ng ữ ế nhà

ướ ữ ệ ọ ậ ở ể ng vào nh ng bi u hi n bên ngoài

ị ng, mà đ nh h ườ ớ i l n

 m t s em khác không bi u hi n tính ng

ể

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ệ ố ắ ả ư ườ tr ủ c a ng Ở ộ ố bên ngoài, nh ng th c t ở ườ ớ ứ có đ c tính ư ng ườ ớ i l n ra ệ đang c g ng rèn luy n mình ự ủ ộ ậ ch , đ c l p ự ế i l n nh dũng c m, t

ệ

II

ữ Nh ng đi u ki n phát tri n tâm lý ở ứ

ề ổ ọ

ể l a tu i h c sinh THCS

Hệ tim mạch

Hệ thần kinh

ở ứ ả ự ế ổ ề ặ 1. S bi n đ i v m t gi ổ ẫ l a tu i

ọ ph u sinh lý h c sinh THCS

ạ ự

ẽ ể 1.1. S phát tri n m nh m ề

ả ậ

i l n ph i th n tr ng ế ồ không đ ng đ u Đ tu i: ộ ổ Ng ườ ớ

Hệ xương cơ

Tuyến nội tiết

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ọ trong khi giao ti p và khi đánh giá các em

ễ ườ ng bình th

ậ

ổ

ề ậ

ự ườ ưở ệ ượ ị ả ng c a môi tr ậ nhiên và ng, di n ra theo quy lu t ủ ng t

ườ ậ ng d y thì ch m h n n 1 2 năm

ể

ậ ớ

ậ 1.2. D y thì Là m t hi n t ộ ọ sinh h c và ch u nh h xã h iộ G m 2 giai đo n ồ ạ Ti n d y thì (n 11 13 tu i) ữ D y thì chính th c (n 13 15 tu i) ổ ứ ơ ữ ổ ể ủ ng gia t c phát tri n c a tu i ề ưở ng thành v ế ố ư ơ ầ ộ ả t ph i giáo

ữ Nam th ậ  XH phát tri n, có hi n t ệ ượ ậ ơ ẻ d y thì. Tr em d y thì s m h n nh ng tr ơ  nguy c (c n thi ặ ộ m t xã h i mu n h n ụ i tính) d c gi

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ớ

ự

ị ủ

ượ ệ

Nhà tr

ắ ầ ươ ộ ổ n i dung ng pháp , ph ,

Xã h i: Các em đ

ệ ố ổ ề ề 2. S thay đ i v đi u ki n s ng Gia đình: Đ a v c a các em trong gia đình có s thay đ i ị ổ ự ượ (các em đ c giao c tham gia vào công vi c gia đình, đ ụ ệ nhi m v ) ườ ng: B t đ u thay đ i ứ ổ ứ ọ ậ ch c h c t p ượ hình th c t ộ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ư ộ c công nh n nh m t thành viên tích ệ ộ ố ấ ị ượ ậ c giao phó m t s công vi c nh t đ nh ự c c và đ

ạ ộ

ọ ậ

ự

ể

III

Ho t đ ng h c t p và s phát tri n trí tuệ

ọ ậ

ạ ộ ủ ọ ậ ở ứ ổ

ứ ộ ư ư ể ặ 1. Đ c đi m c a ho t đ ng h c t p Ho t đ ng h c t p ấ ạ ạ ộ l a tu i này đ t m c đ cao nh t Đ ng c h c t p r t đa d ng, phong phú nh ng ch a ạ ơ ọ ậ ấ

Thái đ h c t p c a h c sinh THCS r t khác nhau

ấ ườ

ự

ộ ề ữ b n v ng

ấ ứ

ệ

ấ ế i bi ng ọ ậ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ộ ọ ậ ủ ọ Có em r t tích c c, có em r t l Có em h ng thú rõ r t, ch đ ng h c t p nh ng có em ủ ộ ộ ọ ậ h c t p hoàn toàn do ép bu c

ể ệ ủ ọ

Thay đổi  hoạt động trí tuệ phát triển cao ạ ộ ự 2. S phát tri n trí tu c a h c sinh THCS Tính ch tấ Hình th c ho t đ ng ứ

ở ng tri giác tăng lên  tri giác tr nên có

duy và có trình t ự ơ h n

ổ ề ấ c thay đ i v ch t

ễ ể • Kh i l ố ượ ạ ế ư k ho ch, có t • Trí nh cũng đ ượ ớ • S phát tri n chú ý c a h c sinh THCS di n ra r t ấ ủ ọ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ư ổ ơ ả ữ ế ự ứ ạ ph c t p • Ho t đ ng t ạ ộ duy cũng có nh ng bi n đ i c b n

ạ ộ

IV

ổ ọ

ế ủ Ho t đ ng giao ti p c a ứ l a tu i h c sinh THCS

ể

ự ọ i

 giai đo n này th

ữ

ườ ệ ớ ư ườ ớ ẳ i l n c bình đ ng nh ng ữ ộ ứ ố

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ệ ể ể ệ ớ 1. S hình thành ki u quan h m i H c sinh THCS có nhu c u m r ng quan h v i ng ở ộ ầ ố ượ ớ l n. Chúng mong mu n đ ạ ẻ ả ườ Ở ng x y ra nh ng xung đ t gi a tr ườ ườ ớ ng dùng hình th c ch ng i l n và chúng th em và ng ổ ụ ự c , không ph c tùng đ thay đ i ki u quan h này

ế ủ ọ ạ ộ 2. Ho t đ ng giao ti p c a h c

sinh THCS v i b n bè

ổ ấ

ớ ạ  S giao ti p c a h c sinh THCS ế ủ ọ ự ứ ớ ạ v i b n bè cùng l a tu i r t đa ạ d ng và ph c t p

ờ ố ạ ọ ứ ạ  Tình b n trong đ i s ng h c

ổ ọ l a tu i h c sinh

ạ ộ ặ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

sinh THCS thông qua hình th c ứ ệ chuy n trò  S giao ti p ự ế ở ứ ộ THCS là m t ho t đ ng đ c bi tệ

V

ổ ọ

ứ

Sự phát triển nhân cách của l a tu i h c sinh THCS

Ự

Ứ

Ự 1. S HÌNH THÀNH T Ý TH C

Ự 2. S HÌNH THÀNH TÌNH C MẢ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ự

1. S hình thành t

ứ ý th c

ứ

1.1. T ý th c là gì?

ự ự ự

ấ

ẩ

đánh giá và so sánh ph m ch t nhân cách

ớ

ườ

i khác

Là s t ả b n thân mình v i ng ẫ

ươ

 Hình thành nên m u nhân cách t

ng lai

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ự

ứ

1.2. Nguyên nhân t

ý th c hình thành

ự

ườ ớ i l n ườ

ữ

ậ

i xung quanh

ả

S phát tri n trí tu c a các em ệ ủ ể Nhu c u c a cu c s ng ộ ố ầ ủ Mong mu n c a ng ố ủ Nh n xét c a nh ng ng ủ B n thân các em

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ấ ẩ 1.3. Quá trình hình thành ý th cứ ề ộ 1.3.1. V n i dung Không nh n th c toàn b nh ng ph m ch t nhân cách ộ ữ ứ ậ

ứ ứ

ủ ấ ạ ứ

ủ

ộ

ườ

i khác

ể ệ ể ệ ể ệ

ặ ủ

ố

ẩ ụ ể ph m vi c th ọ ậ ế  PC liên quan đ n h c t p ộ ố ớ  PC th hi n thái đ đ i v i ng ộ ố ớ ả  PC th hi n thái đ đ i v i b n thân mình ề ệ  PC th hi n m i quan h nhi u m t c a nhân cách

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

cùng m t lúc Nh n th c hành vi c a mình nói chung ậ Nh n th c ph m ch t đ o đ c, hành vi c a mình trong ậ ạ

ị ả

ưở

ữ

ở

ườ

ứ ề 1.3.2. V cách th c Ban đ u đánh giá b nh h ầ

ng b i nh ng ng

ầ g n gũi có uy tín

ộ ậ ủ

ế

Sau là ý ki n đ c l p c a các em

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

L U ÝƯ

 em trai, khát khao uy tín cùng v i tính thích

ạ

ụ ư ệ giáo d c còn ch a h

ư ạ ớ Ở ể ư phiêu l u m o hi m ngày càng tăng  nhi u em, s t ự ự Ở ề ế th ng, ch a có k ho ch

ụ ầ ổ ứ ạ ủ i làm công tác giáo d c c n t ố ch c m i quan h qua l ạ ch c ho t ọ i c a m i

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

ổ ứ ế ố ố Ng ườ ộ đ ng và t ườ ớ ng i v i thi u niên cho t ệ t

ự

ả

2. S hình thành tình c m

Đ c đi m

ứ ạ

ổ ể

ớ ứ

ế

ụ ể

ạ

ồ

ắ ầ ạ ứ ổ

ặ Sâu s c và ph c t p h n so v i l a tu i ti u h c ọ ơ Tình c m b t đ u bi t ph c tùng lý trí Tình c m đ o đ c phát tri n m nh, tình b n bè, tình đ ng

ể ắ ả ả chí, tình yêu t

ố qu c... ẫ ả

Tuy nhiên tình c m v n còn b ng b t và sôi n i, d b ễ ị

ồ ộ ỗ

Chương III. Tâm lý học lứa tuổi học sinh THCS

kích đ ngộ