Chương 2 (tieáp) 2.2 HEÄ THOÁNG KIEÅM SOAÙT NOÄI BOÄ
1
2.2.1. Khaùi nieäm kieåm soaùt noäi boä
Kieåm soaùt noäi boä laø moät quaù trình do ban
giaùm ñoác, nhaø quaûn lyù vaø caùc nhaân vieân cuûa ñôn vò chi phoái, ñöôïc thieát laäp ñeå cung caáp moät söï ñaûm baûo hôïp lyù nhaèm thöïc hieän ba muïc tieâu: Caùc luaät leä vaø qui ñònh ñöôïc tuaân thuûø Baùo caùo taøi chính ñaùng tin caäy Moïi hoaït ñoäng trong ñôn vò ñeàu höõu hieäu
vaø hieäu quaû.
2
2.1.2 CaÙc boä phaän hôïp thaønh Heä thoáng kieåm soaùt noäi boä
Ñaùnh giaù Ñaùnh giaù ruûi ro ruûi ro
Caùc hoaït ñoäng Caùc hoaït ñoäng kieåm soaùt kieåm soaùt
Moâi tröôøng Moâi tröôøng kieåm soaùt kieåm soaùt
Thoâng tin Thoâng tin Truyeàn thoâng Truyeàn thoâng
Giaùm saùt
3
Theo ñònh nghóa cuûa COSO- Committee of Sponsoring Organization
a. Moâi tröôøng kieåm soaùt Caùc nhaân toá phaûn aùnh saéc thaùi chung cuûa
ñôn vò: Nhaän thöùc, quan ñieåm vaø thaùi ñoä cuûa ngöôøi quaûn lyù lieân quan ñeán vaán ñeà kieåm soaùt Trình ñoä, nhaän thöùc cuûa nhaân vieân veà KSNB
Caùc nhaân toá
4
Trieát lyù quaûn lyù vaø phong caùch hoaït ñoäng Cô caáu toå chöùc Phöông phaùp uûy quyeàn Khaû naêng ñoäi nguõ nhaân vieân Chính saùch nguoàn nhaân löïc Söï trung thöïc vaø caùc giaù trò ñaïo ñöùc Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban kieåm soaùt
b. Heä thoáng keá toaùn
Heä thoáng keá toaùn laø caùc quy ñònh veà keá toaùn vaø caùc thuû tuïc keá toaùn maø ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn aùp duïng ñeå thöïc hieän ghi cheùp keá toaùn vaø laäp Baùo caùo taøi chính.
5
Moät heä thoáng keá toaùn höõu hieäu phaûi ñaûm baûo caùc muïc tieâu:
Tính coù thöïc (Validity): caùc nghieäp vuï kinh teá chæ
ñöôïc ghi cheùp phaûi coù caên cöù phaùp lyù, phaûi thöïc söï xaûy ra;
Söï pheâ chuaån (Authorization): moïi nghieäp vuï, hoaït
ñoäng phaûi ñöôïc pheâ chuaån ñuùng ñaén, neáu moät nghieäp vuï khoâng ñöôïc pheâ chuaån, coù theå daãn ñeán nghieäp vuï löøa ñaûo, aûnh höôûng laõng phí hoaëc phaù hoaïi coâng ty; Tính ñaày ñuû (Completeness): khoâng ñöôïc boû, daáu bôùt
ngoaøi soå saùch moïi nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh.
6
c. Thuû tuïc kieåm soaùt
Thuû tuïc kieåm soaùt laø caùc quy cheá vaø thuû tuïc do ban laõnh ñaïo ñôn vò thieát laäp vaø chæ ñaïo thöïc hieän trong ñôn vò nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu quaûn lyù cuï theå.
7
Caùc thuû tuïc kieåm soaùt chuû yeáu
Laäp, kieåm tra, so saùnh vaø pheâ duyeät caùc soá
lieäu, taøi lieäu lieân quan ñeán ñôn vò;
Kieåm tra tính chính xaùc caùc soá lieäu tính toaùn; Kieåm tra chöông trình öùng duïng vaø moâi
tröôøng tin hoïc;
Kieåm tra soá lieäu giöõa soå keá toaùn toång hôïp vaø
soå keá toaùn chi tieát;
8
Kieåm tra vaø pheâ duyeät caùc chöùng töø keá toaùn,
taøi lieäu keá toaùn;
Ñoái chieáu soá lieäu noäi boä vôùi beân ngoaøi; So saùnh, ñoái chieáu keát quaû kieåm keâ thöïc teá
vôùi taøi lieäu treân soà keá toaùn;
Giôùi haïn vieäc tieáp caän tröïc tieáp vôùi taøi saûn, vaø
taøi lieäu keá toaùn;
Phaân tích, so saùnh soá lieäu thöïc teá vôùi döï toaùn,
keá hoaïch;
9
Vieäc xaây döïng caùc thuû tuïc kieåm soaùt theo caùc nguyeân taéc:
Phaân chia traùch nhieäm theo nguyeân taéc baát kieâm nhieäm: nhaèm ngaên chaën caùc haønh vi laïm duïng quyeàn haïn
Uyû quyeàn cho nhöõng ngöôøi coù thaåm quyeàn
pheâ chuaån caùc nghieäp vuï nghieäp vuï ñuùng ñaén Chöùng töø vaø soå keá toaùn phaûi ñaày ñuû ñeå cung
caáp söï ñaûm baûo hôïp lyù laø taát caû caùc taøi saûn ñaõ
10
Kieåm soaùt vaät chaát ñoái vôùi taøi saûn vaø soå keá
toaùn.
Kieåm soaùt ñoäc laäp vieäc thöïc hieän Quy moâ cuûa doanh nghieäp vaø caùc quaù trình
kieåm soaùt.
11
2.2.3 Trình töï nghieân cöùu heä thoáng kieåm soaùt noäi boä
a. Tìm hieåu heä thoáng kieåm soaùt noäi boä ñeå laäp heá hoaïch
kieåm toaùn.
Tìm hieåu moâi tröôøng kieåm soaùt: caàn chuù yù thöïc chaát,
noäi dung hô nhình thöùc
Tìm hieåu veà heä thoáng keá toaùn: caùc loaïi nghieäp vuï chuû yeáu, nguoàn goác, toå chöùc boä maùy, quy trình keá toaùn. Tìm hieåu veà caùc thuû tuïc kieåm soaùt: tìm hieåu caùc quy cheá, thuû tuïc …. Nhaèm ñaùnh giaù nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra.
12
b. Ñaùnh giaù sô boä ruûi ro kieåm soaùt
Ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt laø ñaùnh giaù söï
höõu hieäu cuûa HTKSNB trong vieäc ngaên chaën vaø phaùt hieän caùc sai soùt.
Yeâu caàu: ñaùnh giaù ruûi ro kieåm soaùt ôû möùc ñoä cô sôû daãn lieäu ñoái vôùi moãi soá dö taøi khoaûn hoaëc loaïi nghieäp vuï chuû yeáu.
13
c. Thieát keá vaø thöïc hieän caùc thöû nghieäp kieåm soaùt
Ñieàu tra Kieåm tra taøi lieäu Quan saùt vieäc aùp duïng caùc thuû tuïc kieåm soaùt Thöïc hieän laïi caùc thuû tuïc kieåm soaùt.
14
d. Ñaùnh giaù laïi ruûi ro kieåm soaùt vaø thay ñoåi nhöõng thöû nghieäm cô baûn ñaõ ñöôïc döï kieán.
ñaùnh giaù laïi ruûi ro kieåm soaùt döï treân nhöõng
baèng chöùng thu thaäp ñöôïc.
xeùt nhöõng nguyeân nhaân sai phaïm ñeå bieát ñöôïc möùc ruûi ro kieåm soaùt thöïc teá coù gioáng nhö möùc ñaùnh giaù sô boä ban ñaàu hay khoâng, ñeå ñieàu chænh phaïm vi vaø thôøi gian caùc thöû nghieäm cô baûn döï kieán./.
