Bất kỳ phương thức quản lý nào cũng có bối cảnh văn hóa nhất định và bối
cảnh văn hóa lại càng quan trọng đối với việc quản lý doanh nghiệp.
Việt Nam là một nước ở châu Á, có lịch sử lâu đời. Nền văn hóa với lịch sử
hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của Việt Nam đã tạo ra một quan
điểm quản lý riêng.
Sau khi cải cách, mở cửa, Việt Nam đã du nhập nhiều tư tưởngvà phương
pháp quản lý của phương Tây nhưng do đôi khi chưa nghiên cưú kỹ bối
cảnh văn hóa của mình nên đã nảy sinh một số quan điểm và cách nhìn
chưa toàn diện.
Ví dụ, có người coi một số hành vi không đúng trong quản lý là bản sắc
riêng của mình để rồi bảo lưu nó.
I.ĐỊNH VỊ VĂN HOÁ VÀ QUẢN TRỊ HRM
Ngược lại, cũng có người chủ trương tiếp nhận tất cả tư tưởng và phương
pháp quản lý của phương Tây, kể cả khi chúnng không phù hợp với bối
cảnh kinh tế, chính trị, xã hội của Việt Nam.
Cũng có người áp dụng một phương thức quản lý nào đó một cách phiến
diện, không nghiên cưú điều kiện và hoàn cảnh cụ thể và cuối cùng không
đạt được hiệu quả mong muốn.
Trong vấn đề cạnh tranh, bối cảnh văn hóa của các nước Aâu Mỹ là môi
trường tốt để thực hiện sự cạnh tranh giữa người này với người khác, bởi vì
quan niệm của nguười phương Tây là mọi người vì mình và Thượng đế vì
mọi người.
Nhưng ở phương Đông, quan niệm đó không dễ gì được chấp nhận. Trong
quản lý, sự khác nhau giữa phương Đông và phương Tây lại càng rõ nét.
Thí dụ, ở phương Tây, người ta khó chấp nhận “sự mất mát của cá nhân”,
nhưng ở phương Đông, người ta lại khó chấp nhậnquan diểm “mọi thứ đều
là của tôi”.
Ở phương Tây, người ta coi trọng sự bình đẳnggiữa người này với người
khác, còn ở phương Đông, người ta lại coi trọng sự hòa thuậntrong cộng
đồng.
Ngay ở các nước phương Đông cũng có những quan niệm khác nhau.
Thí dụ, Việt Nam và Nhật Bản đều là hai nước có lịch sử lâu đời. Nhưng do
nền văn hóa khác nhau. Do ảnh hưởng của tư tưởng nho giáo nên Việt Nam coi
trọng “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”, trong đó chữ Nhân được đặt lên hàng đầu.
Vì vậy, trong quản lý, người Việt Nam tránh làm tổn thương đến tình cảm
người khác, có xu hướng đồng cảm với kẻ yếu.
Tuy người Nhật cũng chịu ảnh hưởng của Nho giáo, quan niệm làm người của
họ là “Trung, Hiếu, Dũng”, trong đó chữ Trung được đặt lên hàng đầu nên
trong quản lý, họ nhấn mạnh sự trung thành tuyệt đối với cấp trên và họ có
quan niêm rất mạnh về cấp bậc.
Một số khác biệt cơ bản giữa văn hóa phương Đông và
phương Tây.
Ít năng động hơn. Những người
đồng sự kinh doanh có khuynh
hướng buôn bán với nhau lâu dài
và thường khoan dung cho nhau
những khuyết điểm của người kia
(ở một mức độ nhất định)
Có tính năng động cao. Không cần
thiết phải có mối quan hệ cá nhân
đậm đà và vững chắc mới được coi
là tiền đề cho giao dịch.
Tính
nhạy bén
Coi trọng phong tục, tính kế
thừa và sự duy trì cấu trúc xã
hội hiện tại.
Coi trọng những ý nghĩ mới, cách
thực hiện tốt nhất công việc đang
làm.
Tính đổi
mới
Chú trọng tới tính cộng đồng,
cái riêng được coi là một phần
của cái chung.
Chú trọng tới các quyền, mục đích,
ý muốn riêng của từng người.
Phong
tục tập
quán
PHƯƠNG ĐÔNGPHƯƠNG TÂYVẤN ĐỀ