CÁC VỊ THUỐC CỔ TRUYỀN ĐIỀU TRỊ 8 BỆNH CHỨNG THS. NGUYỄN THỊ HẠNH BỘ MÔN YHCT TRƯỜNG ĐHYK THÁI NGUYÊN

Thuốc bổ

1. Định nghĩa:

Thuốc bổ là những thuốc dùng để chữa những chứng trạng hư nhược của chính khí cơ thể do nguyên nhân bẩm sinh hoặc do quá trình bệnh tật, kém dinh dưỡng mà sinh ra. Chính khí của cơ thể gồm 4 mặt chính: âm, dương, khí, huyết nên thuốc bổ cũng được chia ra làm 4 loại: bổ âm, bổ dương, bổ khí, bổ huyết. Thuốc bổ của Y học cổ truyền cũng là thuốc chữa bệnh vì có hư thì mới bổ.

Thuốc bổ

2. Cách sử dụng thuốc bổ:

- Khi dùng thuốc bổ trước hết phải chú ý đến sự ăn uống (Tỳ Vị), nếu chức năng tiêu hoá hồi phục, tiêu hoá tốt thì mới phát huy được tác dụng của thuốc bổ. - Người có chứng hư lâu ngày phải dùng thuốc bổ từ từ, nếu âm dương, khí huyết suy đột ngột phải dùng liều mạnh. - Thuốc bổ khí thường được dùng kèm với thuốc hành khí, thuốc bổ huyết thường được dùng kèm thuốc hành huyết để phát huy tác dụng nhanh và mạnh hơn. - Dùng thuốc bổ phải sắc kỹ để cho ra hết hoạt chất. - Tuỳ theo sức khoẻ toàn thân và tình trạng bệnh tật, tuỳ theo giai đoạn tiến triển của bệnh, người ta hay phối hợp thuốc bổ và thuốc chữa bệnh.

Thuốc bổ âm

1. Định nghĩa:

Thuốc bổ âm là thuốc chữa các bệnh do phần âm của cơ thể giảm sút (âm hư), tân dịch không đầy đủ, hư hoả đi xuống gây nước tiểu đỏ, táo bón. Phần âm của cơ thể bao gồm Phế âm, Vị âm, thận âm, Can âm, Tâm âm, huyết và tân dịch, khi bị suy kém có các triệu chứng âm hư sinh nội nhiệt và các triệu chứng của tạng phủ bị bệnh kèm theo.

Thuốc bổ âm

2. Tác dụng chữa bệnh

- Chữa bệnh do rối loạn quá trình ức chế thần kinh như cao huyết áp, mất ngủ, tâm căn suy nhược thể ức chế giảm, trẻ em đái dầm, ra mồ hôi trộm, tình trạng dị ứng nhiễm trùng ... - Chữa các chứng bệnh rối loạn thực vật do lao như hâm hấp sốt về chiều, gò má đỏ, ra mồ hôi trộm, ho, ho ra máu. - Rối loạn các chất tạo keo, viêm đa khớp dạng thấp, nhức trong xương, khát nước, các trường hợp sốt kéo dài chưa rõ nguyên nhân, thời kỳ phục hồi của một số bệnh nhiễm khuẩn do sốt kéo dài gây hiện tượng mất nước, mất tân dịch, Y học cổ truyền cho là do âm hư.

Thuốc bổ âm

3. Chống chỉ định Không dùng thuốc bổ âm cho những người rối loạn tiêu hoá, ỉa chảy kéo dài, chậm tiêu, viêm loét dạ dày do Tỳ Vị hư.

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.1. Sa s©m: - TÝnh vi quy kinh: ngät, h¬i ®¾ng, l¹nh vµo kinh PhÕ, VÞ. - T¸c dông: ch÷a sèt g©y mÊt níc, ch÷a ho do viªm phÕ qu¶n, viªm häng, viªm amidan, häng kh«, miÖng kh¸t, nhuËn trµng th«ng tiÖn. - LiÒu dïng: 6-12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.1. M¹ch m«n: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, h¬i ®¾ng, h¬i l¹nh vµo kinh PhÕ, VÞ. - T¸c dông: ch÷a ho, nhuËn trµng, lîi niÖu ch÷a phï thòng, ch÷a sèt cao g©y mÊt níc, sèt cao g©y rèi lo¹n thµnh m¹ch. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.3. Kû tö (C©u kû tö): - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh PhÕ, Can, ThËn. - T¸c dông ch÷a bÖnh: bæ thËn, ch÷a ®au lng, di tinh, gi¶m thÞ lùc, qu¸ng gµ, ch÷a ho do ©m h, h¹ sèt, ®au lng ngêi giµ. - LiÒu dïng: 4 - 12g/ 24 giê

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.4. Quy b¶n (yÕm Rïa): - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, mÆn, l¹nh vµo kinh T©m, Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a nhøc ®Çu, hoa m¾t, chãng mÆt do t¨ng huyÕt ¸p, rèi lo¹n thÇn kinh thùc vËt, héi chøng tiÒn ®×nh, h¹ sèt, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a lao h¹ch, rong kinh, rong huyÕt kÐo dµi. - LiÒu dïng: 12 - 40g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.5. MiÕt gi¸p (mai Ba ba): TÝnh vÞ quy kinh: mÆn, l¹nh vµo Kinh Can, Tú. -T¸c dông: ch÷a sèt cao co giËt, thiÕu can xi huyÕt, ch÷a sèt rÐt, l¸ch to, ch÷a nhøc trong x¬ng, bÕ kinh. -LiÒu dïng: 12 - 16g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.6. Hoµng tinh: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh PhÕ, VÞ, Tú. - T¸c dông: ch÷a ho l©u ngµy, ho khan, ho lao, ®¸i ®êng, thiÕu m¸u, dïng lµm ®å ¨n. - LiÒu dïng: 8 - 16g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.7. Th¹ch héc: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, ®¹m, h¬i l¹nh vµ kinh PhÕ, VÞ, ThËn. - T¸c dông: h¹ sèt, ch÷a kh¸t níc, häng kh«, miÖng kh«, häng ®au, t¸o bãn do sèt cao, sèt kÐo dµi, ch÷a ho l©u ngµy do viªm phÕ qu¶n m¹n, do lao, ch÷a ®au khíp. - LiÒu dïng: 8 - 16g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ âm

4.8. B¹ch thîc: - TÝnh vÞ quy kinh: ®¾ng, chua, l¹nh vµo kinh Can, Tú, PhÕ. - T¸c dông: ch÷a kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, thèng kinh, cÇm m¸u, c¸c chøng ®au do Can g©y ra nh ®au d¹ dµy, ®au m¹ng sên, ®au bông, Øa ch¶y do thÇn kinh; lîi niÖu. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

Thuốc bổ dương

1. Định nghĩa

Là thuốc dùng để chữa các tình trạng bệnh do phần

Phần dương trong cơ thể gồm Tâm dương, Tỳ dương,

dương của cơ thể bị suy kém (dương hư). Thận dương. Tâm Tỳ dương hư gây các chứng chân tay mỏi mệt, da lạnh, chân tay lạnh, ăn chậm tiêu, ỉa chảy mạn tính… Dùng kết hợp với các thuốc trừ hàn để chữa như Can khương, Nhục quế... Thận dương hư gây các chứng liệt dương, di tinh, tiểu tiện nhiều lần, đau lưng, mỏi gối, mạch trầm tế, dùng các thuốc ôn thận hay bổ thận dương. Thực chất thuốc bổ dương nêu ở phần này là thuốc bổ thận dương.

Thuốc bổ dương

2. Tác dụng chữa bệnh - Chữa các bệnh gây ra do hưng phấn thần kinh bị suy

giảm như tâm căn suy nhược thể hưng phấn và ức chế đều giảm, với các triệu chứng liệt dương, di tinh, đau lưng, ù tai, chân tay lạnh, mạch trầm nhược.

- Người già lão suy với các chứng đau lưng, ù tai, chân tay lạnh, đái dầm, đái đêm nhiều lần, mạch yếu nhỏ. - Trẻ em chậm phát dục: chậm biết đi, chậm mọc răng,

thóp chậm liền, trí tuệ kém phát triển.

- Một số người mắc bệnh đau khớp, thoái khớp lâu

ngày, hen phế quản mạn tính do địa tạng…

Thuốc bổ dương

3. Cách sử dụng thuốc: - Không nên nhầm lẫn với các

thuốc trừ hàn.

- Không nên dùng thuốc bổ

dương cho những người âm hư sinh nội nhiệt, tân dịch giảm sút.

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.1. Léc nhung: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, Êm vµo kinh Can, ThËn, T©m Bµo. - T¸c dông: ch÷a liÖt d¬ng, di tinh, hoa m¾t, ï tai, ch©n tay l¹nh, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, t¨ng cêng sù ph¸t dôc ë trÎ em, ch÷a hen suyÔn m¹n tÝnh, ch÷a b¨ng huyÕt, rong kinh kÐo dµi, tiÓu tiÖn nhiÒu lÇn. - LiÒu dïng: 2- 6g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.2. CÈu tÝch: - TÝnh vÞ quy kinh: ®¾ng, ngät, Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, di niÖu, ra khÝ h, ch÷a ®au khíp, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a ®au lng, mái gèi, ch÷a ®au khíp, ®au d©y thÇn kinh. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.3. Cèt to¸i bæ: - TÝnh vÞ quy kinh: ®¾ng, Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: cÇm di tinh, tiÓu nhiÒu lÇn, ®¸i dÇm, ch÷a hen m¹n tÝnh, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a r¨ng lung lay do thËn h, ch÷a ®au lng, ®au khíp, ®au d©y thÇn kinh, cÇm Øa ch¶y do thËn d- ¬ng h, lµm nhanh liÒn x¬ng thêng dïng ch÷a g·y x¬ng. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.4. Ba kÝch: - TÝnh vÞ quy kinh: cay, ®¾ng, Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: cÇm di tinh, tiÓu nhiÒu lÇn, ®¸i dÇm, ch÷a hen m¹n tÝnh, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a ®au lng, ch÷a di tinh, ho¹t tinh, liÖt d¬ng do thËn d¬ng h. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.5. Ých trÝ nh©n: - TÝnh vÞ quy kinh: cay, Êm vµo kinh T©m, Tú, ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, Øa ch¶y m¹n tÝnh do tú h hµn, tiÓu tiÖn nhiÒu lÇn do thËn h, ch÷a ®¸i dÇm, ch÷a chøng ch¶y níc bät nhiÒu do vÞ h hµn. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.6. T¾c kÌ (C¸p giíi): - TÝnh vÞ quy kinh: Êm, mÆn vµo kinh PhÕ, ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, liÖt d¬ng, ho¹t tinh, ch÷a ho, hen phÕ qu¶n m¹n tÝnh. - LiÒu dïng 4 - 6g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.7. Tôc ®o¹n: - TÝnh vÞ quy kinh: Êm, mÆn vµo kinh PhÕ, ThËn. - T¸c dông: ch÷a ®au lng, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, lµm liÒn c¸c vÕt th¬ng, g·y x¬ng, ch÷a ®au khíp, ®au d©y thÇn kinh, ch÷a rong kinh, rong huyÕt, ra khÝ h.

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.8. §ç träng: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, h¬i cay Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, ho¹t tinh, liÖt d¬ng, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a ®au lng do thËn h, ®au khíp, ®au d©y thÇn kinh ngo¹i biªn, x¶y thai, ®Î non, ch÷a t¨ng huyÕt ¸p, nhòn n·o, bÖnh l·o suy, lµm liÒn vÕt th¬ng g·y x¬ng. - LiÒu dïng 8 - 20g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.9. Nhôc thung dung: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, h¬i mÆn, Êm vµo kinh ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, ho¹t tinh, liÖt d¬ng, phô n÷ v« sinh do thËn h, lµm khoÎ m¹nh g©n x¬ng, ch÷a ®au lng, l¹nh lng, gèi mÒm yÕu, kh¸t do ©m h, t©n dÞch gi¶m, nhuËn trµng ch÷a chøng t¸o bãn ë ngêi giµ thËn khÝ kÐm, ©m huyÕt h. - LiÒu dïng: 6 - 12 g/ 24h

4. Các vị thuốc thuốc bổ dương

4.10. Ph¸ cè chØ - TÝnh vÞ quy kinh: cay, Êm, ®¾ng vµo kinh Tú, ThËn, T©m bµo l¹c. - T¸c dông: ch÷a di tinh, liÖt d- ¬ng, Øa ch¶y m¹n tÝnh do Tú ThËn d¬ng h víi triÖu chøng Øa ch¶y lóc s¸ng sím (ngò canh t¶), ch÷a tiÓu tiÖn nhiÒu lÇn do Bµng quang h hµn ë ngêi giµ, lµm khoÎ manh g©n x¬ng, ch÷a ®au lng ë ngêi giµ hay gÆp lng gèi l¹nh, ®au. - LiÒu dïng: 6 - 12 g/ 24

Thuốc dùng để chữa bệnh do khí hư gây ra.

Thuốc bổ khí

1. Định nghĩa:

Nguồn gốc của khí có hai loại: khí tiên thiên gọi

Khí hư thường thấy ở các tạng Phế và Tỳ. Phế khí hư gây nói nhỏ, ngại nói, thở ngắn gấp, khi lao động hay làm việc nặng thở gấp và khó thở. Tỳ khí hư: chân tay mỏi mệt, người gầy, ăn kém, ngực bụng đầy chướng, cơ nhão, đại tiện lỏng. là nguyên khí, được tàng trữ ở thận. Khí hậu thiên được hoá sinh từ chất tinh hoa trong đồ ăn uống do tạng Tỳ vận hoá. Tỳ hư gây khí hư, vì vậy các vị thuốc bổ khí đều có tác dụng kiện Tỳ.

Thuốc bổ khí

2. Tác dụng chữa bệnh:

- Chữa các chứng suy dinh dưỡng, suy nhược cơ thể: ăn

- Chữa mất ngủ, suy tim, chữa hồi hộp vì Tỳ không nuôi

- Chữa chữa thiếu máu, chảy máu kéo dài, rong kinh, rong

- Chữa đau dạ dày, co thắt đại tràng, kích thích tiêu hoá, ỉa

- Chữa bệnh hô hấp như giảm chức năng hô hấp, hen suyễn,

kém, ngủ kém, sút cân. dưỡng được Tâm huyết. huyết vì Tỳ không thống huyết. chảy mạn tính, chữa viêm đại tràng mạn. ho lâu ngày, viêm phế quản mạn tính. - Chữa các chứng sa như sa dạ dày, sa sinh dục, sa trực tràng, các loại thoát vị, chữa táo bón người già, giãn tĩnh mạch.

- Thuốc bổ khí làm tăng cường tác dụng của thuốc bổ huyết.

3. Các vị thuốc thuốc bổ khí

3.2. Hoµi s¬n: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh Tú, VÞ, PhÕ, ThËn. - T¸c dông: kÝch thÝch tiªu ho¸, lµm ¨n ngon miÖng, ch÷a di tinh, tiÓu nhiÒu lÇn, Øa ch¶y m¹n tÝnh, sinh t©n chØ kh¸t do ©m h, ch÷a ho hen. - LiÒu dïng: 12-24g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ khí

3.3. B¹ch truËt: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, ®¾ng, h¬i Êm vµo kinh PhÕ, Tú. - T¸c dông: kÝch thÝch tiªu ho¸ ch÷a chøng ¨n kÐm, ®Çy bông, chËm tiªu do Tú h, ch÷a Øa ch¶y m¹n tÝnh, ch÷a ®êm nhiÒu do viªm phÕ qu¶n, gi·n phÕ qu¶n, lîi niÖu, cÇm må h«i, an thai. - LiÒu dïng: 4 - 12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ khí

3.4. Cam th¶o: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo 12 kinh. - T¸c dông: gi¶i ®éc, ch÷a môn nhät, lµm gi¶m c¬n ®au néi t¹ng (c¬n ®au d¹ dµy, c¬n co th¾t ®¹i trµng, ®au häng), ch÷a ho do phÕ nhiÖt, khÝ h; cÇm Øa ch¶y m¹n do Tú h; ®iÒu hoµ tÝnh n¨ng c¸c vÞ thuèc; ch÷a môn nhät, gi¶i ®éc phô tö. - LiÒu dïng: 4 - 12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ khí

3.5. Hoµng kú: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, Êm vµo kinh PhÕ, Tú. - T¸c dông: bæ Tú do trung khÝ kh«ng ®Çy ®ñ, Tú d¬ng h¹ h·m g©y chøng mÖt mái, da xanh, ¨n kÐm, n«n ra m¸u, ch¶y m¸u cam, rong huyÕt, Øa ch¶y, sa trùc trµng, ra må h«i, lîi niÖu trõ phï thòng, ch÷a hen suyÔn, ®au khíp, sinh c¬ lµm bít mñ ë vÕt th¬ng, môn nhät l©u liÒn. - LiÒu dïng: 6 - 20g /24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ khí

3.6. §¹i t¸o: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh Tú, VÞ. - T¸c dông: ®iÒu hoµ tÝnh n¨ng c¸c vÞ thuèc, lµm hoµ c¸c vÞ thuèc cã t¸c dông m¹nh, ch÷a c¸c c¬n ®au cÊp, ®au d¹ dµy, ®au m×nh mÈy, ®au ngùc sên, ch÷a Øa ch¶y, sinh t©n chØ kh¸t do ©m h t©n dÞch hao tæn g©y häng kh«, miÖng kh«. - LiÒu dïng: 8 - 12g/ 24h

Thuốc bổ huyết

1. Định nghĩa: Là thuốc dùng để chữa những chứng bệnh gây ra do huyết hư. Huyết là vật chất nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể, huyết thuộc phần âm nên các vị thuốc bổ huyết đều có tác dụng bổ âm.

Thuốc bổ huyết

2. Tác dụng chữa bệnh:

- Chữa các trường hợp suy nhược: mất ngủ, ăn kém

- Chữa các bệnh phụ khoa như rối loạn kinh nguyệt

- Chữa nhũn não, co thắt mạch máu não (do huyết hư

- Chữa các chứng thiếu máu, mất máu hoặc sau khi mắc bệnh lâu ngày: sắc mặt xanh vàng, da khô, môi khô, móng tay nhợt, chóng mặt, hoa mắt, ù tai, tim hồi hộp, kinh nguyệt không đều, kinh ra ít,... - Chữa đau khớp, đau dây thần kinh nhất là các trường hợp teo cơ, cứng khớp (huyết hư không nuôi dưỡng được cân). (huyết hư không nuôi dưỡng được Tâm). (chậm kinh, ít kinh, bế kinh), hay xảy thai, vô sinh… sinh phong)

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.1.Thôc ®Þa: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, h¬i Êm vµo kinh T©m, Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a di tinh, ®¸i dÇm, kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, kinh Ýt, nh¹t mµu, hen suyÔn l©u ngµy, qu¸ng gµ, gi¶m thÞ lùc. - LiÒu dïng: 8 - 16h/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.2. Hµ thñ «: - TÝnh vÞ quy kinh: ®¾ng, ngät, Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a mÊt ngñ, håi hép sî h·i, thiÕu m¸u, cÇm m¸u do ho ra m¸u, ch÷a ho l©u ngµy, ch÷a di tinh, ho¹t tinh, phô n÷ ra khÝ h. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.3. Tang thÇm (qu¶ d©u chÝn): - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, chua, l¹nh vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: ch÷a thiÕu m¸u g©y hoa m¾t, chãng mÆt, ï tai, ch÷a lao h¹ch, lîi niÖu, nhuËn trµng. - LiÒu dïng: 12-20g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.4. Long nh·n (cïi Nh·n): - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh T©m, Tú. - T¸c dông: ch÷a thiÕu m¸u, suy nhîc c¬ thÓ, mÊt ngñ, ¨n kÐm. - LiÒu dïng: 6-12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.5. A giao: - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, b×nh vµo kinh T©m, PhÕ, Can, ThËn. - T¸c dông: dìng T©m an thÇn ®iÒu trÞ sau khi sèt kÐo dµi, nhiÖt lµm tæn h¹i ©m dÞch g©y chøng vËt v·, Ýt ngñ; bæ huyÕt, an thai ®iÒu trÞ c¸c trêng hîp huyÕt h, kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, hay x¶y thai, ®Î non; cã t¸c dông cÇm m¸u nªn ch÷a ho ra m¸u, ch¶y m¸u cam; ch÷a ho do PhÕ ©m h, h nhiÖt; ch÷a co giËt do sèt cao, do huyÕt h kh«ng nu«i dìng ®îc c©n. - LiÒu dïng: 6-12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.6. Tö hµ sa: (rau thai nhi) - TÝnh vÞ quy kinh: ngät, mÆn, Êm vµo kinh Can, ThËn. - T¸c dông: dìng T©m an thÇn dïng trong trêng hîp bÖnh l©u ngµy khÝ huyÕt h, tinh thÇn ho¶ng hèt, Ýt ngñ, bæ huyÕt cÇm m¸u, ch÷a ho ra m¸u l©u ngµy; ch÷a ho, hen do PhÕ khÝ h, phÕ ©m h, ch÷a di tinh. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24h

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.7. §¬ng quy: - TÝnh vÞ quy kinh: cay, ngät, Êm vµo kinh T©m, Can, Tú. - T¸c dông: bæ huyÕt ®iÒu kinh, ch÷a phô n÷ huyÕt h g©y kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, thèng kinh, bÕ kinh; ch÷a xung huyÕt, tô m¸u do sang chÊn, ch÷a ®au d¹ dµy, ®au c¬, ®au d©y thÇn kinh do l¹nh, nhuËn trµng trong trêng hîp thiÕu m¸u g©y t¸o bãn; tiªu viªm trõ mñ, ch÷a môn nhät, vÕt th¬ng cã mñ. - LiÒu dïng: 6 - 12g/ 24g

3. Các vị thuốc thuốc bổ huyết

3.8. C©u kû tö: (®· nªu trong phÇn thuèc bæ ©m) 3.9. B¹ch thîc: (®· nªu trong phÇn thuèc bæ ©m)