Bài tập cá nhân môn Biến đổi khí hậu

Câu hỏi:<br /> <br /> Phân tích những cơ hội và thách thức của ngành Lâm Nghiệp trong  <br /> bối cảnh biến đổi khí hậu, liên hệ thực tiễn tại địa phương.<br /> <br /> Bài Làm<br /> <br /> Trong những năm trở  lại đây và hướng tới tương lai biễn đổi khí hậu  <br /> đã đang và sẽ là mối lo với toàn thế giới. Áp lực gia tăng dân số, công nghiệp  <br /> phát   triển   mạnh   mẽ,   rác   thải,   ô   nhiễm   môi   trường,   phá   rừng,…là   những  <br /> nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu.  <br /> Nhiệt độ  trái đất tăng lên, băng tan tại hai cực, nước biển dâng lên làm diện  <br /> tích đất liền bị  lấn dần, tăng dần các hiện tượng thời tiết cực  đoan,  ảnh <br /> hưởng không nhỏ  tới đời sống an sinh xã hội và kinh tế  của các quốc gia.  <br /> Việt nam là một trong những quốc gia chịu  ảnh hưởng rõ rệt và mạnh mẽ <br /> nhất của biến đổi khí hâu, Lâm Nghiệp là ngành có vai trò hết sức quan trọng  <br /> trong việc phòng chống và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, bên  <br /> cạch những thách thức thì cũng không ít những cơ hội cho ngành Lâm Nghiệp <br /> của chúng ta phát triển:<br /> A. Thách thức:<br /> * Đấu tranh giữa việc giữ  gìn diện tích rừng hiện có và vấn đề  phát triển  <br /> công nghiệp, phát triển nông thôn, và an ninh lương thực toàn thế giới:<br /> (Mard­05/12/2012) ­ Các chuyên gia lâm nghiệp đã kêu gọi một phương <br /> pháp mới trong quản lý đất đai và đối phó với biến đổi khí hậu, đặt ra thử <br /> thách cho cuộc đấu tranh bền bỉ về việc rừng phải được hy sinh vì mục tiêu <br /> phát triển nông thôn và an ninh lương thực. Các Chính phủ, các nhà làm chính  <br /> sách và các nhà khoa học trên toàn thế  giới đã tiến hành thí nghiệm trong <br /> nhiều năm với nhiều phương pháp tiếp cận khác nhau để quản lý cảnh quan  <br /> nông thôn, từ  quản lý lưu vực sông đến khôi phục môi trường sống, song <br /> những nỗ  lực này hiếm khi được thực hiện nhằm giải quyết các thách thức <br /> của   biến   đổi   khí   hậu.<br /> Andreas Tveteaas, tư vấn cấp cao cho Tổ chức Quốc tế về Khí hậu và Rừng <br /> của Nauy cho biết: “Thách thức này bao gồm cả bảo tồn rừng và gia tăng sản  <br /> xuất lương thực mà không tác động đến rừng. Nếu một Chính phủ  phải lựa <br /> chọn giữa hai điều này, thì rừng sẽ luôn luôn thua cuộc, do đó thách thức này <br /> nhằm thúc đẩy quản lý rừng song song với đáp  ứng lương thực cho dân số <br /> thế   giới.”<br /> Phương pháp tiếp cận dựa trên cảnh quan, tập trung vào sự điều phối và trao <br /> đổi các biện pháp quản lý các nguồn tài nguyên rộng lớn, đã được ca ngợi  <br /> như  một cách mới mang đến sự  kết hợp của các ngành nông nghiệp, lâm  <br /> nghiệp, năng lượng và thủy sản để quản lý tốt hơn các nguồn tài nguyên của <br /> thế giới trong khi vẫn tạo ra cơ hội để thích nghi với khí hậu. Trong bối cảnh  <br /> biến đổi khí hậu, phương pháp tiếp cận cảnh quan sẽ cần thiết để đáp ứng nhu  <br /> cầu   ngày   càng   tăng   về   lương   thực   mà   không   cần   gây   hại   đến   rừng.  <br /> Gần 4 tỉ hecta rừng che phủ bề mặt trái đất, xấp xỉ 30% tổng diện tích đất. Tuy  <br /> nhiên, thế  giới lại đang trong guồng quay của những thay đổi lớn nhằm định <br /> nghĩa lại sức ép đối với rừng, bao gồm đô thị  hóa, chế  độ  ăn nhiều thịt ngày  <br /> càng tăng, tăng trưởng dân số  và bùng nổ  nhu cầu về  gỗ  và sản phẩm nông  <br /> nghiệp.<br /> Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên Ngày Lâm nghiệp mở rộng chương <br /> trình nghị sự thông qua sự đánh giá các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và sử <br /> dụng đất, và tác động của các ngành này đối với xã hội. Ngày Lâm nghiệp  <br /> đang diễn ra cùng với Ngày Nông nghiệp, Cảnh quan và Đời sống, dưới chủ <br /> đề  “Cảnh quan sống”, với các sự  kiện khám phá nhằm đưa ra các giải pháp  <br /> bền vững để   ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như  cải thiện đời sống xã  <br /> hội.<br /> L.A (Theo Science)<br /> * Thách thức trong Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu trong lâm  <br /> nghiệp cho các vùng sinh thái, các hệ  sinh thái và các vùng nhạy cảm, dễ  bị <br /> tổn thương:<br /> ­ Trên cơ  sở  các kịch bản BĐKH đã được xây dựng,  cần  đánh giá tác  <br /> động trước mắt và lâu dài của BĐKH, đặc biệt là các vùng, các hệ  sinh thái <br /> và các cộng đồng dê bi tôn thương do tac đông cua BĐKH; <br /> ­ Đánh giá tác động của BĐKH, đặc biệt là nước biển dâng, đến các <br /> các hệ sinh thái ven biển, đặc biệt là hệ sinh thái rừng ngập mặn, rừng tràm; <br /> ­ Đánh gia các cơ hội của  lâm nghiệp trong ứng phó với BĐKH. BĐKH <br /> có tác động tiêu cực đên phat triên  kinh tế ­ xã hội, nhưng cũng la cơ hôi cho  <br /> việc bảo vệ  và phát triển rừng, các dịch vụ  môi trường rừng và  công nghê <br /> thân thiên vơi môi trường.  Đối với một nước đang phát triển như  Việt Nam <br /> thì cơ hôi sư dung Quy đa phương ứng phó vơi BĐKH và các nguồn vốn ứng <br /> phó khác của các nước, cơ hội về Cơ chế phát triển sạch (CDM),  sáng kiến  <br /> về giảm phát thải do phá rừng và suy thoái rừng (REDD), cơ chế chi trả dịch  <br /> vụ môi trường (PES).<br /> * Thách thức việc xác định các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu:<br /> Trên cơ sở kết quả đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và khả năng <br /> tổn thương do biến đổi khí hậu đối với   lâm nghiệp, cần xây dựng và lựa <br /> chọn các giải pháp ứng phó với BĐKH. Các nội dung gồm: <br /> ­ Nghiên cứu xây dựng hướng dẫn xác định các giải pháp ứng phó với <br /> BĐKH trong lâm nghiệp; <br /> ­ Xác định các giải pháp  ứng phó với BĐKH đối với   lĩnh vực lâm <br /> nghiệp trên phạm vi quốc gia và các vùng sinh thái, các hệ sinh thái dễ bị tổn  <br /> thương. Những vấn đề   ưu tiên cần tập trung là: i) quản lý rừng bền vững <br /> nhằm giảm thiểu mức độ tổn thương cho các hệ  sinh thái và gia tăng độ  che  <br /> phủ  của rừng; ii) nâng cao chất lượng rừng và năng lực phòng hộ  của rừng,  <br /> đặc biệt là rừng phòng hộ đầu nguồn và ven biển; iii) xây dựng và triển khai  <br /> các chiến lược, kế hoạch quản lý cháy rừng, sâu bệnh hại rừng; và; iv) phục <br /> hồi rừng và chống mất rừng; mở rộng các vùng, phân khu bảo vệ và kết nối <br /> chúng với các khu vực thích hợp nhằm mở rộng khu cư trú, hành lang đa dạng  <br /> sinh học; <br /> ­ Đánh giá hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường của các giải pháp <br /> đã được xác định; lựa chọn các giải pháp ưu tiên đối với vùng, địa phương; <br /> ­ Xây dựng và triển khai một số dự án thí điểm ứng phó với BĐKH đối <br /> với các vùng, các hệ sinh thái nhạy cảm và dễ bị tổn thương do BĐKH , đặc  <br /> biệt đối với các vùng, hệ sinh thái dễ bị tổn thương; <br />    * Thách thức xây dựng và triển khai chương trình khoa học công nghệ <br /> về biến đổi khí hậu:<br /> Xây dựng và triển khai chương   trình khoa học công nghệ  quốc gia <br /> nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các thể chế, chính sách và  <br /> kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH. Các nội dung bao gồm: <br /> ­ Xây dựng danh mục các đề tài KHCN về BĐKH trong từng giai đoạn, <br /> kể cả các nghiên cứu về cơ sở khoa học và phương pháp luận; xác định mục <br /> tiêu, nội dung, sản phẩm của từng đề tài nghiên cứu; <br /> ­ Xây dựng cơ sở dữ liệu về BĐKH phục vụ việc nghiên cứu, đánh giá  <br /> tác động của BĐKH và xác định các giải pháp ứng phó với BĐKH;   <br /> ­  Nghiên cứu các tác động của BĐKH đến KT­XH, môi trường; phân <br /> tích và đánh giá khía cạnh kinh tế của các hoạt động thích ứng với BĐKH; <br /> ­  Nghiên cứu phát triển/nghiên cứu  ứng dụng công nghệ   ứng phó với <br /> BĐKH;   chuyển   giao   công   nghệ   ứng   phó   với   BĐKH   cho   các   ngành,   địa <br /> phương để ứng dụng khi triển khai kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH; <br /> ­ Triển khai các đề tài, đề án hợp tác quốc tế về BĐKH, nhận chuyển <br /> giao và ứng dụng các công nghệ thân thiện với khí hậu; <br /> ­ Triển khai các chương trình, dự  án về  cơ  chế  REDD, CDM và các  <br /> hoạt động liên quan đến bảo vệ và phát triển rừng. <br /> * Thách thức nâng cao nhận thức, phát triển nguồn lực khoa học công <br /> nghệ và tài chính về BĐKH. <br />   Các nội dung cho giải pháp này cần bao gồm: <br /> ­  Xây dựng kế  hoạch về    thông tin, tuyên truyền, giáo dục nâng cao  <br /> nhận thức cho các cơ quan quản lý ở các cấp, tổ chức, cộng đồng và cá nhân  <br /> liên quan. Các hoạt động nên được tập trung vào: phổ  cập những kiến thức  <br /> chung về BĐKH và  cung cấp  thông tin sâu hơn  cho các nhóm đối tượng  dễ <br /> bị tổn thương. <br /> ­ Xây dựng và biên soạn các tài liệu tuyên truyền, giáo dục và đào tạo <br /> cho từng đối tượng cụ  thể    có liên quan; sử  dụng các phương tiện truyền  <br /> thông như  sách, báo, tạp chí, phát thanh, truyền hình để  phổ  biến kiến thức  <br /> về BĐKH; <br /> ­ Đánh giá nhu cầu đào tạo, xây dựng kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực <br /> về BĐKH; <br /> ­ Đào tạo nguồn nhân lực, tăng cường cơ  sở  vật chất cho các cơ  quan  <br /> quản lý ở các cấp, các cơ quan nghiên cứu phục vụ các hoạt động về BĐKH; <br /> ­ Khuyến khích các nhà khoa học trong nước tham gia các chương trình <br /> nghiên cứu quốc tế liên quan đến BĐKH và lâm nghiệp; <br /> ­ Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn cho nghiên cứu KHCN <br /> và   đào   tạo   về   BĐKH;   lồng   ghép   các   hoạt   động   KHCN   về   BĐKH   trong <br /> Chương trình mục tiêu quốc gia, Khung kế hoạch hành động của ngành; <br /> ­ Huy động và sử dụng các nguồn kinh phí và chuyển giao công nghệ từ <br /> các hoạt động hợp tác song phương, đa phương, từ các chính phủ, các tổ chức <br /> quốc tế. <br />    * Thách thức tăng cường năng lực tổ chức, hoàn thiện  thể chế, chính <br /> sách về biến đổi khí hậu :<br /> Giải pháp này bao gồm các nội dung: <br /> ­ Rà soát các văn bản pháp  lý liên quan đến phát triển  lâm nghiệp và <br /> BĐKH của ngành, từ  đó xác định những văn bản cần ban hành, cần sửa đổi  <br /> bổ sung; <br /> ­ Phát triển khung pháp lý và cơ  chế  quản lý nhằm tạo môi trường  <br /> thuận lợi, khuyến khích vai trò và trách nhiệm của các cấp chính quyền, cũng <br /> như của khối tư nhân trong thích ứng và giảm nhẹ BĐKH;   <br /> ­  Xây dựng cơ  chế  phối hợp thực hiện  ứng phó với BĐKH giữa các <br /> lĩnh vực thuộc Bộ  Nông nghịêp và Phát triển nông thôn; giữa các cơ  quan  <br /> nghiên cứu và cơ quan quản lý ở các cấp. <br />    * Thách thức tăng cường hợp tác quốc tế về BĐKH trong lĩnh vực lâm  <br /> nghiệp Tăng cường hợp tác quốc tế  nhằm góp phần giải quyết hai yêu cầu  <br /> chính là: <br /> Tranh thủ và sử dụng hiệu quả các nguồn tài trợ của quốc tế, bao gồm  <br /> tài chính, chuyển giao công nghệ mới thông qua các kênh hợp tác song phương <br /> và đa phương; và Tham gia các hoạt động hợp tác khu vực và toàn cầu về <br /> BĐKH. Các nội dung cần quan tâm gồm: <br />  ­ Phối hợp chặt chẽ   với Ban chỉ   đạo Chương trình hành  động thích <br /> ứng với BĐKH ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, đẩy mạnh tuyên <br /> truyền tới các nhà tài trợ, đối tác quốc tế; <br /> ­ Đàm phán, ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác đa phương và hợp tác <br /> song, các chương trình, dự  án liên quan đến BĐKH và lâm nghiệp, các dự  án <br /> liên quan đến bảo tồn và hấp thụ các bon; <br /> ­ Lập kế hoạch khác thác, sử  dụng nguồn vốn viện trợ  từ các Quỹ  đa <br /> phương, Quỹ thích ứng với BĐKH của các tổ  chức quốc tế và viện trợ song <br /> phương của các nước phát triển;  <br /> ­ Tham gia các hội nghị, hội thảo, thảo luận đàm phán quốc tế để  xây <br /> dựng các thỏa thuận, các chương trình hợp tác về BĐKH trong lâm nghiệp;  <br />   * Thách thức tích hợp vấn đề biến đổi khí hậu vào các chiến lược, chương  <br /> trình,   quy   hoạch,   kế   hoạch   phát   triển   lâm   nghiệp   quốc   gia,   vùng   và   địa <br /> phương  Dựa trên các đánh giá, nghiên cứu về tác động tiềm tàng của biến  <br /> đổi khí hậu và các giải pháp  ứng phó trong xây dựng,   cần tiến hành điều <br /> chỉnh và bổ  sung các chiến lược, chương trình, quy hoạch và kế  hoạch phát <br /> triển lâm nghiệp của Quốc gia, vùng và địa phương. Các nội dung cần quan <br /> tâm gồm: <br /> ­ Rà soát các Chiến lược, chương trình, kế hoạch hành động trong mối <br /> liên hệ với các tác động và các giải pháp ứng phó BĐKH; <br /> ­ Điều chỉnh, bổ  sung các Chiến lược, chương trình và kế  hoạch phát <br /> triển lâm nghiệp phù hợp với xu thế BĐKH, các hiện tượng khí hậu cực đoan <br /> và những tác động trước mắt và lâu dài của chúng đối với kế  hoạch phát  <br /> triển.  <br /> B. Cơ hội:<br /> <br /> Nguyên nhân chính gây BĐKH là do các hoạt động của con người, ngày <br /> ngày đã sản ra một khối lượng khí CO2 và các khí thải khác vào bầu khí <br /> quyển. Vì vậy Việt Nam đã có các cơ chế chính sách và giải pháp nhằm giảm <br /> nhẹ tác động của BĐKH với nội dung chính là giảm phát thải khí nhà kính. <br /> <br />   Rừng có vai trò rất lớn trong việc làm giảm khí phát thải. Rừng bị suy <br /> thoái, cạn kiệt đã là một trong 2 nguyên nhân chính làm tăng nồng độ khí nhà <br /> kính  trongb khí quyển. Trong nửa thế kỷ qua, rừng Việt Nam bị thoái hoá <br /> nghiêm trọng cả nước đã  mất khoảng 5 triệu ha rừng và tốc độ mất rừng <br /> khoảng 80.000 ­ 100.000 ha/năm. Vì vậy chính sách giảm phát thải khí nhà <br /> kính của ngành lâm nghiệp dựa trên cơ sở chiến lược phát triển lâm nghiệp <br /> giai đoạn 2006 ­ 2020. Chiến lược giảm phát thải khí nhà kính bao gồm hai <br /> vấn đề: <br />  ­ Một là sử dụng các công nghệ có mức phát thải thấp, giảm tiêu thụ <br /> năng lượng.  <br /> <br /> ­ Hai là tăng cường bể hấp thụ khí nhà kính,  phát triển và bảo vệ rừng <br /> trồng và tái trồng rừng phủ xanh đất trống đồi trọc. <br /> <br /> Với sự nỗ lực cao của nhà nước và nhân dân, độ che phủ của rừng <br /> trong 5 năm gần đây đã bắt đầu tăng đã góp phàn làm giảm phát thải khí nhà <br /> kính. Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương chính sách nhằm nhanh chóng <br /> khôi phục rừng.  Luật bảo vệ và phát triển rừng, Luật đất đai được bổ sung <br /> hoàn chỉnh (2004) là cơ sở, tạo mọi điều kiện để toàn dân tham gia bảo vệ <br /> rừng. Ngoài ra Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách Quy định rõ trách <br /> nhiệm và quyền lợi của chủ rừng , quyền hưởng lợi của người tham gia bảo <br /> vệ rừng. Các chính sách nhằm khuyến khích đẩy mạnh việc chế biến xuất <br /> khẩu các sản phẩm gỗ có giá trị cao, cấm xuất khẩu gỗ tròn có thể làm suy <br /> thoái rừng. Giảm thuế và các chính sách khuyến khích  công tác trồng rừng. <br /> Quyết định hạn chế khai thác rừng tự nhiên bước đầu đã  giảm sức ép đối <br /> với rừng tự nhiên,  tình hình phục hồi rừng có nhiều chuyển biến, bước đầu <br /> thực hiện phí dịch vụ môi trường ở 2 tỉnh Sơn La và Lâm đồng, v.v. Các chính <br /> sách này đã góp phần tích cực cho các phương án giảm khí phát thải, duy trì <br /> các kho chứa các bon, mở rộng các bể chứa các bon, cải thiện môi trường. <br /> <br />    Để hạn chế các tác động của BĐKH,  các phương án giảm  nhẹ khí <br /> nhà kính trong khu vực lâm nghiệp nhằm: <br /> <br /> ­ Tăng cường việc thu  rút các bon từ khí quyển và thu giữ nó trong  các <br /> bể chứa các bon ở đất, thảm thực vật và các sản phẩm gỗ.bao gồm các bể <br /> chứa cac bon đã có và mở rộng bể chứa cac bon mới   <br /> <br /> ­ Để bảo tồn các bể chứa hiện tại  đòi hỏi bảo vệ rừng ,ngăn cấm nạn <br /> phá rừng, tăng hiệu quả chuyển đổi và sử dụng các sản phẩm rừng, phòng <br /> chống cháy rừng tránh các phát thải khí nhà kính vào khí quyển .  Mặc dù việc <br /> phát triển và bảo tồn các bể chứa cácbon trong cây cối, đất rừng và các sản <br /> phẩm rừng có thể là các phương án giảm rất hiệu quả nhưng khó khăn  khi <br /> việc quy hoạch sử dụng đất còn nhiều vướng mắc. <br /> <br /> Một cách khác làm giảm các phát thải các bon là sử dụng gỗ một cách <br /> tích cực nhất,  gỗ thu được từ các nguồn phục hồi thay thế cho nhiên liệu gỗ  <br /> lấy từ các khu rừng tự nhiên góp phần bảo vệ rừng tự nhiên. <br />  Cắt giảm phát thải từ phá rừng và suy thoái rừng (REDD) là một <br /> chương trình đang được cộng đồng quốc tế hỗ trợ chuẩn bị thực hiện <br /> .Chương trình trên góp phần  bảo tồn đa dạng sinh học và giảm đói nghèo <br /> thông qua các kế hoạch sử dụng đất thích  hợp, tạo ra nền kinh tế xanh dựa <br /> trên việc sử dụng nguồn tài nguyên hiệu quả và hợp lý, bảo vệ hệ sinh thái”.  <br /> <br /> Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã thành lập Nhóm đối tác <br /> giảm nhẹ thiên tai (NDMP) nhằm điều phối các hoạt động giảm thiểu tác hại <br /> của thiên tai, đặc biệt ở khu vực ven biển miền Trung.  Hoạt động của nhóm <br /> NDMP nhận được sự ủng hộ của nhiều tổ chức quốc tế như UNDP, RNE, và <br /> WB.  <br /> <br />        Chiến lược của ngành lâm nghiệp có liên quan nhiều nhất đến môi <br /> trường đó là Chiến lược quản lý hệ thống khu rừng tự  nhiên Việt Nam  và <br /> Chiến lược Lâm nghiệp Quốc gia 2006 – 2020 với mục tiêu nâng độ che phủ <br /> rừng vào năm 2020 từ 43 ­ 44%.   <br /> <br />      Và  tăng cường trồng rừng, trước hết là rừng đầu nguồn, phủ xanh đất <br /> trống đồi  núi trọc. Thành lập ngân hàng giống cây rừng tự nhiên nhằm bảo <br /> vệ một số giống cây rừng quý hiếm, đặc biệt các giống có nguồn gốc  nhiệt <br /> đới nhằm bảo tồn tính đa dạng sinh học. Trên một số khu vực đặc trưng, <br /> nhất là các vùng núi cao cần có hệ thống theo dõi sự biến động của động, <br /> thực vật, nhất là các loài quý hiếm. <br /> <br />        Các phương án giảm nhẹ tác động của BĐKH trong lâm nghiệp liên quan <br /> tới các biện pháp và chính sách nhằm giảm phát thải các khí nhà kính hay làm <br /> tăng sự thu giữ các bon trong rừng, trong các sản phẩm gỗ dài hạn và thảm <br /> thực vật, đó là:  duy trì, cải thiện các kho chứa các bon hiện có và mở rộng <br /> các bể chứa các bon mới.  Duy trì các kho chứa các bon  hiện có, gồm: <br /> <br /> ­ Bảo tồn và bảo vệ rừng: nhằm bảo vệ bể chứa các bon và các khí nhà <br /> kính khác trong các thảm thực vật và trong đất. Hoạt động này càn được đưa <br /> vào trong các dự án có mục đích quản lý  bảo vệ các khu bảo  tồn tự nhiên, <br /> vườn quốc gia, các khu dịch vụ vui chơi giải trí. <br /> <br /> ­ Tăng cường công tác quản lý rừng, đặc biệt hạn chế khai thác rừng tự <br /> nhiên với thu hoạch có lựa chọn; sử dụng sản phẩm phụ làm nhiên liệu và <br /> các sản phẩm phụ khác; tăng hiệu quả chuyển đổi sử dụng đất, áp dụng công <br /> nghệ cao, phòng chống cháy rừng. <br />  ­ Sử dụng năng lượng sinh học: Các phương án phát triển năng lượng <br /> sinh học sẽ làm giảm đáng kể  tới việc sử dụng sinh khối  nhằm bảo tồn các <br /> bể chứa các bon và ngăn ngừa phát thải khí nhà kính. Các phương án năng <br /> lượng sinh học bao gồm cải tiến bếp lò tiết kiệm sử dụng gỗ, phát triển cây <br /> trồng cung cấp nguyên liệu cho sản xuất xăng sinh học, v.v. <br /> <br /> Mở rộng các bể chứa các bon : <br /> <br /> ­ Trồng rừng: Tăng cường đầu tư trồng rừng trên đất trống với mật độ <br /> sinh khối tương xứng với mục tiêu của dự án.  <br /> <br /> ­ Phục hồi  rừng: Trồng lại cây hoặc tái sinh tự nhiên trên các vùng <br /> rừng bị phá  Tăng mật độ sinh khối của các khu rừng suy thoái hiện có  <br /> <br /> ­ Nông  ­ Lâm kết hợp: Canh  tác phục vụ mục đích sản xuất cho cả các <br /> sản phẩm nông nghiệp và lâm nghiệp :   <br /> <br /> ­ Trồng cây xanh phân tán, cây xanh  Đô thị và cộng đồng lâm nghiệp: <br /> Lâm nghiệp đô thị phát triển mở rộng sẽ thu giữ các bon và cũng có thể làm <br /> giảm các phát thải thông qua làm lạnh các khu dân cư đô thị và các toà nhà <br /> thương mại. <br /> <br /> Cơ hội chính sách lâm nghiệp:<br /> <br /> Để duy trì các kho chứa các bon và mở rộng các bể chứa các bon cần có <br /> các chính sách của nhà nước và ngành lâm nghiệp hoà nhập với quốc tế. <br /> Nhận thức đúng về vấn đề này, để ứng phó với những BĐKH, Việt Nam đã <br /> tham gia ký kết và phê duyệt hầu hết các Công ước quốc tế về môi trường <br /> quan trọng,  trong đó có Công ước Bảo tồn Đa dạng sinh học, Công ước <br /> Ramsar, Công ước của Liên hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu và Công ước <br /> CITES, v.v. <br /> <br />        Việt Nam chính thức tham gia Công ước chống sa mạc hoá tháng 11 năm <br /> 1998.  Ngành lâm nghiệp đã xây dựng Chương trình hành động quốc gia <br /> chống hoang mạc hóa giai đoạn 2006­2015.  Các chính sách được sử dụng để <br /> duy trì các kho chứa các bon và mở rộng các bể chứa các bon bao gồm: <br /> <br /> ­ Các chính sách bảo vệ và bảo tồn rừng của Nhà nước và địa phương <br /> để duy trì các khu rừng và thảm thực vật che phủ. Bảo vệ và phục hồi các hệ <br /> sinh thái tự nhiên đang bị suy thoái và dễ bị tổn thương.  <br />  ­ Điều chỉnh các chính sách vĩ mô và xã hội hoá công tác quản lý và bảo <br /> vệ rừng; các chính sách đối với các dân tộc ít người sống trên các vùng núi, <br /> nhất là các vùng núi cao, giảm đến mức thấp nhất sức ép đối với rừng từ nhu <br /> cầu của cuộc sống hàng ngày.    <br /> <br /> ­ Các chính sách về quản lý các khu bảo tồn, vai trò của cộng đồng <br /> trong quản lý rừng và tài nguyên đa dạng sinh học, quan hệ  giữa cộng đồng <br /> địa phương và các cơ quan trung ương,  phân chia các lợi ích và trách nhiệm <br /> của cộng đồng trong bảo vệ rừng ...  <br /> <br /> ­ Các chính sách về khai thác rừng tự nhiên, quản lý khai thác rừng tự <br /> nhiên  sử dụng các sản phẩm từ rừng. Các chính sách xuất nhập khẩu các sản <br /> phẩm tài nguyên rừng . <br /> <br /> ­ Giảm thuế và các chính sách khuyến khích tiết kiệm gỗ và  sử  dụng  <br /> năng lượng sinh học, sản phẩm gỗ rừng trồng thay thế gỗ rừng tự nhiên. <br /> <br /> ­ Các chính sách khuyến khích trồng rừng, trồng cây phân tán trong <br /> cộng đồng  giúp việc mở rộng các bể chứa các bon. Khuyến khích trồng rừng <br /> và quyền sở hữu cá nhân vùng  đất đai suy thoái. <br /> <br /> Các hoạt động  ưu tiên  nhằm  ứng phó  với BĐKH  trong lâm nghiệp <br /> Ứng phó với BĐKH được hiểu các giải pháp nhằm “giảm thiểu‟‟ và “thích <br /> ứng‟‟ với BĐKH. Thích ứng với BĐKH là sự điều chỉnh một cách tự nhiên <br /> hoăc do con ngời nhằm làm giảm nhẹ sự thiệt hại hoặc khai thác điều kiện <br /> thuận lợi trước tác nhân của  sự biến đổi  khí hậu hoặc ảnh hưởng của chúng <br /> trong hiện tại và  tương lai (Smith 2001). Hoặc “Thích ứng với BĐKH là một <br /> quá trình mà trong đó con người làm giảm ảnh hưởng có hại, lợi dụng các <br /> điều kiện thuận lợi của khí hậu, phục vụ cuộc sống “ (Burton, 1992). Khái <br /> niệm về sự thích ứng từ bị động đối phó thành chủ động phòng ngừa, khác <br /> với kiểu thích ứng trông và chờ truyền thống. Có nhiều phương thức thích <br /> ứng khác nhau, bao gồm thích ứng cá nhân và thích ứng cộng đồng, thích ứng <br /> tự ngựyên và thích ứng có kế hoạch. Tổng kết từ nhiều địa bàn trên thế giới, <br /> có ba cách ứng phó với biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng: Bảo vệ  <br /> (hay  chống đỡ, đương đầu), Thích nghi và  Rút lui về phía sau. Ba cách này <br /> đều áp dụng đối với các đối tượng: các công trình kiên cố, hệ thống sản xuất <br /> nông nghiệp, và các hệ sinh thái, đặc biệt các hệ sinh thái đầm lầy. Không có <br /> một cách ứng phó duy nhất cho mọi đối tượng, ở mọi nơi, mọi lúc. Để ứng <br /> phó tốt nhất cần nắm rõ tình hình cụ thể của địa bàn, khả năng bảo vệ có hay <br /> không, tính khả thi và hiệu quả tổng hợp kinh tế, xã hội, văn hóa của phương <br /> án ứng phó. <br /> <br />        Ứng phó với biến đổi khí hậu cần được tiến hành trên nguyên tắc phát <br /> triển bền vững, bảo đảm tính hệ thống, tổng hợp, ngành, liên ngành, vùng, <br /> liên vùng, bình đẳng về giới, xóa đói, giảm nghèo. Các hoạt động ứng phó với <br /> biến đổi khí hậu được tiến hành có trọng tâm, trọng điểm; ứng phó với <br /> những tác động cấp bách trước mắt và những tác động tiềm tàng lâu dài;  <br /> <br />        Đối với ngành lâm nghiệp Việt Nam, thích ứng BĐKH trong lâm nghiệp <br /> ở Việt Nam cần bao gồm các biện pháp giảm nhẹ rủi ro thiên tai; nâng cao <br /> nhận thức; tăng cường các hệ thống bảo vệ  rừng; cải thiện các dịch vụ xã <br /> hội; tăng cường bảo hiểm xã hội và thương mại trước những tác động xấu <br /> của BĐKH; tăng cường các dịch vụ hỗ trợ sinh kế, như khuyến nông; tăng <br /> cường nghiên cứu và phát triển; các khoản đầu tư về cơ sở hạ tầng quy mô <br /> lớn và làm cho các cơ sở hạ tầng khác „chống chị với khí hậu‟; cũng như cải <br /> thiện nhiều hơn công tác quy hoạch sử dụng đất . <br /> <br />        Để ứng phó có hiệu quả với BĐKH và nước biển dâng, các chương trình <br /> dưới đây cần được quan tâm thực hiện: <br /> <br />   ­ Điều tra, đánh giá đầy đủ, tổng hợp các điều kiện tự nhiên kinh tế xã <br /> hội và các yếu tố khí hậu, mức độ tác động biến đổi khí hậu. Hoạt động này <br /> nhằm hiểu rõ điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và tác động của BĐKH đối <br /> với lâm nghiệp trên các vùng sinh thái lâm nghiệp, mối quan hệ hệ thống và <br /> cơ chế tác động giữa khí hậu và các yếu tố liên quan đến sự sống và sản xuất <br /> trong các hệ sinh thái rừng; đánh giá về tính dễ bị tổn thương và thích ứng <br /> (V&A) ở các hệ sinh thái rừng và  xác định các nhóm xã hội dễ bị tổn thương <br /> nhất trước các tác động của biến đổi khí hậu. Kinh nghiệm cho thấy các áp <br /> lực biến đổi  khí hậu sẽ ảnh hưởng mạnh lên cộng đồng dân cư nghèo sống <br /> ven biển và người dân tộc ở các vùng cao; <br /> <br />  ­ Xây dựng dự báo các kịch bản BĐKH và nước biển dâng, các kịch <br /> bản về nguồn nước từ thượng nguồn đổ về trên các vùng cao điạ hình phức <br /> tạp. Đánh giá các tác động về tự nhiên và kinh tế­xã hội trên cơ sở hiện trạng <br /> môi trường tự nhiên và hoạt động kinh tế đối với các vùng sinh thái lâm <br /> nghiệp. Đề xuất các phương án ứng phó có hiệu quả nhất trong vùng lãnh thổ <br /> theo thời gian trong từng kịch bản. Tiếp cận và lựa chọn các công nghệ mới <br /> thích hợp để mô hình hóa nhằm xác lập mô phỏng kết quả.  <br />      ­ Xây dựng và triển khai chương trình khoa học công nghệ, kế hoạch <br /> hành động ứng phó với biến đổi khí hậu. Hoạt động này xây dựng cơ sở khoa <br /> học nhằm thích ứng và giảm thiểu tác động tiêu cực do biến đổi khí hậu đối <br /> với ngành lâm nghiệp. Một số nội dung cần tập trung gồm: <br /> <br /> ­ Điều tra, nghiên cứu, phân vùng lưu vực phòng hộ theo các cấp xung <br /> yếu làm cơ sở khoa học cho các giải pháp ứng phó với các tình huống BĐKH <br /> và nước biển dâng theo các kịch bản BĐKH. <br /> <br /> ­ Lập bản đồ rừng phòng hộ  tỷ  lệ lớn của các vùng ven biển;  các <br /> vùng địa mạo không ổn định do phá rừng và do nước biển dâng. <br /> <br /> ­ Xây dựng và thực hiện chương trình bảo vệ rừng tự nhiên và trồng  <br /> rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ ven biển.  <br /> <br /> ­ Xây dựng bản đồ tài nguyên sinh thái lâm nghiệp phục vụ cho việc <br /> xác định biện pháp bảo vệ rừng, trồng rừng, cơ cấu mùa vụ cây trồng dựa <br /> trên các kết quả điều tra, phân tích, mô hình tự động hoá tính toán, tích hợp <br /> các kết quả  cho các lưu vực có nguy cơ bi ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ, <br /> trượt đất, các lưu vực ngập nước, quá trình xâm nhập mặn, chất lượng nước <br /> mặt. <br /> <br /> ­ Tiến hành rà soát lại các quy hoạch rừng phòng hộ và quy hoạch <br /> ngành tại các địa bàn phải đối mặt với BĐKH và nước biển dâng. <br /> <br /> ­ Dự báo các khu bảo tồn bị đe dọa do biển dâng, các loài sinh vật bị đe <br /> doạ.  <br /> <br /> ­ Nghiên cứu tuyển chọn và cải thiện các giống cây, đặc biệt các giống <br /> cây có khả năng chịu mặn, chịu nhiệt độ cao, chịu khô hạn; <br /> <br /> ­ Thử nghiệm các mô hình sản xuất nông lâm nghiệp có hiệu quả kinh <br /> tế cao và bền vững, phù hợp với bối cảnh mới trong từng tiểu vùng; tạo sinh <br /> kế cho cộng đồng canh tác  nông nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản và <br /> lâm nghiệp. <br /> <br /> ­ Xây dựng Chương trình theo dõi diễn biến tài nguyên và môi trường <br /> rừng, kết quả các giải pháp thích ứng đối với  BĐKH và nước biển dâng.   <br /> <br /> ­ Xây dựng cơ sở dữ liệu của Ngành lâm nghiệp Việt Nam  (bản đồ, số <br /> liệu, ảnh vệ tinh…) làm cơ sở khoa học phục vụ cho công tác ứng phó với <br /> biến đổi khí hậu và nước biển dâng,   xây dựng các kế hoạch hành động và <br /> quy hoạch đầu tư.   <br /> <br /> * Rà soát, điều chỉnh, thể chế hoá hệ thống các văn bản pháp luật, <br /> chính sách về phòng chống thiên tai  trong lĩnh vực lâm nghiệp cho phù hợp <br /> với hoàn cảnh biến đổi khí hậu.  <br /> <br /> Tập trung vào việc rà soát và điều chỉnh các văn bản pháp luật, đặc biệt <br /> là các chiến lược, chính sách quan trọng đang được triển khai là di dời dân <br /> sống phân tán ở  trong hoặc gần vùng đầu nguồn phòng hộ có địa hình dốc và <br /> vùng ven biển có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề của BĐKH.  <br /> <br /> ­ Rà  soát,  điều chỉnh, bổ  sung các Chiến lược, kế  hoạch hành  động, <br /> chính sách liên quan đến lâm nghịêp phù hợp với bối cảnh BĐKH. <br /> <br /> ­ Hoàn chỉnh và nhân rộng  chính sách về  chi trả  dịch vụ môi trường  <br /> rừng trong cả nước; mở rộng và tăng cường quản lý rừng bền vững; chính <br /> sách về sinh kế cho các cộng đồng nghèo, cộng đồng dễ bị tổn thương. <br /> <br /> ­ Xây dựng Luật Phòng chống thiên tai trên cơ sở Pháp lệnh Phòng <br /> chống lụt, bão phù hợp với thực tiễn của đất nước và xu thế BĐKH. <br /> <br /> ­ Nghiên cứu thúc đẩy xây dựng các dự án hấp thụ các bon, các chương <br /> trình liên quan đến REDD, CDM. <br /> <br /> * Nâng cao nhận thức  và đào tạo nguồn nhân lực tăng cường năng lực <br /> tổ  chức. Hoạt động này tập trung vào các nội dung sau: <br /> <br /> ­ Nâng cao hiểu biết một cách hệ thống về các tác động xã hội và kinh <br /> tế của biến đổi khí hậu, giới thiệu các cơ hội kinh tế có được từ việc kiểm <br /> soát phát thải khí nhà kính, v.v. <br /> <br /> ­ Đào tạo nguồn nhân lực đầu đàn; phát huy đội ngũ cán bộ khoa học <br /> hiện có thông qua một chương trình khoa học và công nghệ đi từ dự báo, đến <br /> mô hình hóa và mô phỏng, và tìm các biện pháp thích ứng  nhằm tích cực khắc <br /> phục các thách thức; <br /> <br /> ­ Thiết lập ở các trường đại học lâm nghiệp các khoa, bộ môn đi sâu về <br /> biến đổi khí hậu và  nước  biển dâng nhằm đào tạo  nguồn nhân lực thông <br /> qua giảng dạy và thực hiện các đề tài  nghiên cứu . <br />  * Tăng cường hợp tác quốc tế, cập nhật  thông tin,  số liệu và phương <br /> pháp luận, các giải pháp ứng phó liên quan đến biến đổi khí hậu và mực nước <br /> biển dâng. <br /> <br /> ­ Phối hợp chặt chẽ với Ban chỉ đạo về BĐKH của Bộ để thông tin tới <br /> các nhà tài trợ Quốc tế; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong công tác đào tạo <br /> nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học ở quy mô khu vực và thế giới.  <br /> <br /> ­ Chuyển giao công nghệ trong nghiên cứu, đánh giá và ứng phó với <br /> BĐKH; <br /> <br /> ­ Chia sẽ thông tin và trao đổi kinh nghiệm quốc tế. <br /> <br /> * Các chương trình ưu tiên nhằm ứng phó  với BĐKH trong lâm nghiệp <br /> <br /> Nhằm giảm thiểu và thích ứng với BĐKH, một số chương trình dưới <br /> đây được đề xuất thực hiện: <br /> <br /> ­ Đánh giá tính dễ bị tổn thương trong lâm nghiệp do tác động của biến <br /> đổi khí hậu theo các vùng sinh thái nông nghiệp. <br /> <br /> Xác định cơ cấu cây trồng lâm nghiệp cho trồng rừng sản xuất theo các <br /> kịch bản biến đổi khí hậu ở Việt Nam.  <br /> <br />   Đánh giá quá trình sa mạc hóa sử dụng dữ liệu viễn thám và xây dựng <br /> hệ <br /> <br /> thống thông tin Sa mạc hóa ở Việt Nam do biến đổi khí hậu. <br /> <br /> Đánh giá năng lực thích ứng với biến  đổi khí hậu ở các vùng sản xuất <br /> lâm nghiệp. <br /> <br /> ­  Rà soát, quy hoạch ổn định các lâm phận rừng nhằm giảm thiểu tác <br /> động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. <br /> <br /> ­ Nghiên cứu tuyển chọn  và  cải thiện  các  giống cây lâm nghiệp  có  <br /> khả  năng thích ứng với điều kiện bất lợi của BĐKH (độ mặn cao, hạn hán, <br /> v.v) phục vụ cho phát triển lâm nghiệp bền vững. <br /> <br /> ­ Quan trắc diễn biến tài nguyên rừng và môi trường lâm nghiệp trong <br /> các hệ sinh thái rừng  ở các khu vực nhạy cảm với biến  đổi khí hậu và nước <br /> biển dâng. <br />  ­ Rà soát, xây dựng các chiến lược, kế hoạch, chính sách và tiêu chuẩn <br /> kỹ thụât trong lĩnh vực lâm nghiệp cho phù hợp với hoàn cảnh biến đổi khí <br /> hậu và nước biển dâng. <br /> <br /> ­Nâng cao nhận thức và  tăng cường năng lực ứng phó với BĐKH cho <br /> các cơ quan lâm nghiệp và các bên liên quan.<br /> <br /> C. liên hệ tại tỉnh Thái Nguyên:<br /> <br /> Thái Nguyên là một tỉnh trung du miền núi phía bắc  có nhiều khả năng <br /> để  phát triển nông lâm, công nghiệp, du lịch và các loại hình dịch vụ  khác <br /> đồng thời cũng có những bước tiến rất tích cực trong vấn đề  giảm nhẹ  và <br /> thích ứng với biến đổi khí hậu. Diện tích rừng tự nhiên của tỉnh là 102.190 ha,  <br /> diện tích rừng trồng khoảng 44.450 ha.  Nhận thấy những tác động tiêu cực <br /> của biến đổi khí hậu cũng như  vai trò của rừng và ngành lâm nghiệp trong <br /> công tác thích ứng với biến đổi khí hậu, đã có rất nhiều các hội nghị, hội thảo  <br /> được tổ chức tại Thái Nguyên với sự tham gia đông đảo của các thành phần.  <br /> Trong đó có sự  quan tâm chỉ  đạo của lãnh đạo tỉnh, sự  tham gia của các nhà  <br /> khoa học, nhà nghiên cứu hàng đầu như: Hội nghị ngày 11/10/2011 tại Ủy ban <br /> nhân dân tỉnh Thái Nguyên về  BĐKH và triển khai kế hoạch hành động  ứng <br /> phó với BĐKH trên địa bàn tỉnh, dưới sự chủ trì của Đồng chí Nhữ Văn Tâm, <br /> Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; hay quyết định số <br /> 2643/QĐ­UBND ngày 17/11/2014 của  Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên về <br />  Phê duyệt Kế  hoạch Hành động  ứng phó với Biến đổi khí hậu trên địa bàn <br /> tỉnh Thái Nguyên trong đó chỉ  rõ nhiệm vụ  bảo vệ  rừng và đặc biết là rừng <br /> phòng hộ, rừng đầu nguồn có vai trò quan trọng trong bảo vệ nguồn nước và  <br /> thích  ứng với biến đổi khí hậu. trong thời gian gần đây, rất nhiều cuộc vận  <br /> động, cuộc thi, hội nghị, hội thảo liên quan đến biến đổi khí hậu được tổ <br /> chức tại các trường đại học trên địa bàn Thái Nguyên nhằm tuyên truyền sâu <br /> rộng tới về  các tác động,  ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới mọi lĩnh vực  <br /> của đời sống xã hội. Điều đó cho thấy tỉnh và các tầng lớp nhân dân, học sinh  <br /> sinh viên đã có sự quan tâm đặc biệt về vấn đề  này; rất nhiều các cuộc vận <br /> động bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường đã được triển khai. Một số chính sách <br /> mới đã được thực thi nhằm khuyến khích người dân bảo vệ rừng tốt hơn như <br /> trong khu vực Hồ Núi Cốc. cụ thể như: chương trình khoán bảo vệ  rừng, thí  <br /> điểm chi trả dịch vụ môi trường rừng, trồng rừng phòng hộ, khai thác chuyển <br /> đổi   từ   rừng   keo   lâu   năm   thuần   loài   sang   trồng   cây   bản   địa   đa   tác   dụng, <br /> khuyến khích áp dụng các mô hình nông lâm kết hợp trong phát triển kinh tế <br /> vườn rừng,… <br />