Bài t p tâm lí tâm lí g i cô: ậ ử
1.Phân bi t s khác nhau gi a tr ng thái tâm lí thu c tính tâm lí quá trình tâm lí:ệ ự ữ ạ ộ
Tr ng thái tâm lí ạThu c tính tâm líộQuá trình tâm lí
Di n ra trong th iể ờ
gian t ng đ iươ ố
dài.Vi c m đ u vàệ ở ầ
k t thúc không rế ỏ
ràng.
T ng đ i n đ nh khóươ ố ổ ị
hình thành,khó m t đi,t oấ ạ
thành nh ng nét riêngử
c a nhân cách.ủ
Ng i ta th ng nói t iườ ườ ớ
4 nhóm thu c tính tâmộ
lí:tâm lí cá nhân,xu
h ng tính cách,khíướ
ch t,năng l cấ ự
Có m đ u và di nở ầ ể
bi n k t thúc trong 1ế ế
kho ng th i gianả ờ
t ng đ i ng n.ươ ố ắ
Bao gôm 3 nhóm quá
trình nh :quá trìnhỏ
nh n th c,quá trìnhậ ứ
c m xúc,quá trìnhả
hành đ ng ý chí.ộ
2.Tâm lí h c có ý nghĩa nh th nào,ch c năng c a tâm lí:ọ ư ế ứ ủ
* Ý nghĩa:
Tâm lí h c có ý nghĩa r t quan tr ng v m t lí lu n góp ph n tích c c vào vi cọ ấ ọ ề ặ ậ ầ ự ệ
đ u tranh ch ng l i các quan đi m ph n khoa h c v tâm lí con ng i,kh ngấ ố ạ ể ả ọ ề ườ ẳ
đ nh quan đi m duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s .ị ể ậ ệ ứ ậ ị ử
Tâm lí h c tr c ti p ph c v cho s nghi p giáo d c và giúp ta gi i thích 1 cáchọ ự ế ụ ụ ự ệ ụ ả
khoa h c nh ng hi n t ng tâm lí x y ra trong b n thân mình, ng i khácọ ữ ệ ượ ả ả ở ườ
trong c ng đ ng,trong xã h i,nó là c s c a vi c t rèn luy n t hoàn thi nộ ồ ộ ơ ở ủ ệ ự ệ ự ệ
nhân cách và xây d ng t t m i quan h giao l u,quan h liên nhân cách,quan hự ố ố ệ ư ệ ệ
xã h i,ngoài ra còn có ý nghĩa th c ti n v i nhi u lĩnh v c c a đ i s ng xã h i.ộ ự ể ớ ề ự ủ ờ ố ộ
•Ch c năng:ứ
Tâm lí gi vai trò đi u hành ho t đ ng,hành vi c a con ng i tác đ ng tr l iử ề ạ ộ ủ ườ ộ ở ạ
hi n th c b ng tính năng đ ng sáng t o c a nó vì th tâm lí có ch c năng sau:ệ ự ằ ộ ạ ủ ế ứ
+ Tâm lí có ch c năng đ nh h ng cho ho t đ ng thông qua h th ng đ ng cứ ị ướ ạ ộ ệ ố ộ ơ
đ ng l c c a ho t đ ng h ng ho t đ ng vào m c đích xác đ nh.ộ ự ủ ạ ộ ướ ạ ộ ụ ị
+ Tâm lí đi u khi n ki m tra quá trình ho t đ ng b ng ch ng trình k ho chề ể ể ạ ộ ằ ươ ế ạ
ph ng pháp,ph ng th c ti n hành ho t đ ng ,làm cho h t đ ng c a conươ ươ ứ ế ạ ộ ợ ộ ủ
ng i có ý th c đem l i hi u qu nh t đ nh.ườ ứ ạ ệ ả ấ ị
+Tâm lí giúp con ng i đi u ch nh ho t đ ng cho phù h p v i m c tiêu đã xácườ ề ỉ ạ ộ ợ ớ ụ
đ nh, phù h p v i đi u ki n và hoàn c nh th c t cho phép.ị ợ ớ ề ệ ả ự ế
3.Hi n tr ng, c u trúc, ph ng pháp, m c th i gian đánh d u s ra đ i c a tâmệ ạ ấ ươ ố ờ ấ ự ờ ủ
lí h c.ọ
*Hi n trang:ệ
Tâm lí h c tho t đ u n m trong l ch s tri t h c, mãi đ n năm 1879 tâm lí h cọ ạ ầ ằ ị ử ế ọ ế ọ
m i tr thành khoa h c đôc l p, g n li n v i tên tu i nhà tâm lí h c V.Vuntớ ở ọ ậ ắ ề ớ ổ ọ ơ
ng i sáng l p ra phòng thí nghi m tâm lí đ u tiên t i Laixich.Tr c đó V.Vunườ ậ ệ ầ ạ ướ
t quan ni m tâm lí h c ch nghiên c u tr ng thai ý th c ch quan c a conơ ệ ọ ỉ ứ ạ ứ ủ ủ
ng i b ng ph ng phap n i quanườ ằ ươ ộ
Cùng v i th i gian đó vào cu i th ki XIX đ u th k XX đ c u v t tâm líớ ờ ố ế ầ ế ỉ ể ứ ớ
thoát kh i tình tr ng b t c nhi u nhà tâm lí h c tìm các h ng nghiên c u khácỏ ạ ế ắ ề ọ ướ ứ
nhau trong đó có: tâm lí h c hành vi, tâm lí h c nhân văn, tâm lí h c nh n th c,ọ ọ ọ ậ ứ
tâm lí h c gestalt, phân tâm h c, tâm lí h c hành đ ng.ọ ọ ọ ộ
*C u trúc ấ
l ch s TLHị ử
TLH l ch sị ử
TLH ngôn ngữ
TLH sai bi tệ
Tâm sinh lí h c TLH đ ng v t TLH so sánh ọ ộ ậ
TLH xã
h i.ộ
-Dân
t c.ộ
- Tôn
giáo
-Gia
đình
-Gi iớ
tính
-Giao
ti pế
-Nghề
nghi pệ
TLH l aứ
tu iổ
-Tu iổ
m m nonầ
-tu i nhiổ
đ ngồ
-Tu iổ
thi uế
niên
-Tu iổ
thanh
niên
-Tu iổ
trung niên
-Tu i giàổ
TLH sư
ph m.ạ
-D y h cạ ọ
-Giáo d cụ
-Chu nẩ
đoán
-H ngướ
nghi pệ
d y nghạ ề
-Giáo
viên
TLH đ cặ
bi t.ệ
-Tr mùẻ
-Tr đi cẻ ế
-Trẻ
ch mậ
khôn....
TLH lao
đ ngộ
-Giám
đ nh laoị
đ ngộ
-T ch cổ ứ
lao đ ngộ
-K sỉ ư
TLH kinh
tế
-TLH
quân sự
-TLH
hàng
không
-TLH vũ
trụ
-TLH
th ngươ
nghi pệ
TLH kinh
doanh
-TLH du
l chị
-TLH
pháp lí
TLH
sáng
t o .ạ
-Văn
h cọ
-Nghệ
thu tậ
4. Các ph ng pháp nghiên c u c a tâm lí h c u đi m, nh c đi m t ngươ ứ ủ ọ ư ể ựơ ể ừ
ph ng pháp, l u ý:ươ ư
Y u t /Tênế ố
ph ngươ
pháp
Khái ni mệ Nh c đi mượ ể u đi mƯ ể L u ýư
Quan sát Là m t lo i triộ ạ
giác có chủ
đ nh, cho phépị
chúng ta thu
đ c nhi uươ ề
tài li u c thệ ụ ể
sinh đ ng ộ
M t th i gian,ấ ờ
t n nhi uố ề
công s cư
Quan sát toàn
di n, quan sátệ
đ c m iượ ọ
khía canh, tỉ
mỉ
*Xac đ nhị
m c đích,ụ
n i dung kộ ế
ho ch quanạ
sát
*Chu n bẩ ị
chu đáo về
Tâm lí h c đ i c ngọ ạ ươ
và nhân cách.
C s tri t h c,c sơ ở ế ọ ơ ở
t nhiên.C s xã h iự ơ ở ộ
c a TLH.ủ
Ph ng pháp lu n vàươ ậ
các ph ng pháp cươ ụ
th c a TLHể ủ
moi m tặ
Trò chuy nệLà cách đ t raặ
câu h i choỏ
đ i t ng vàố ượ
d a vào câuự
tr l i c a hả ờ ủ ọ
nh m thu th pằ ậ
thông tin về
v n đ nghiênấ ề
c u ứ
T n nhi uố ề
công s c, khóứ
khăn trong
vi c ghi chép,ệ
khó xác đ nhị
tính trung th cự
Giúp đi sát
th c t vàự ế
quan sát c mả
nh n chínhậ
xác và hi u rể ỏ
tâm lí chính
xác h nơ
*Tìm hi uể
thông tin về
m t s đ cộ ố ặ
đi m c aể ủ
đ i t ng ố ượ
*Có kế
ho ch chạ ủ
đ ng láiộ
h ng câuướ
chuy nệ
*C n linhầ
ho t khéoạ
léo t nh ế ị
Phân tích
s n ph mả ẩ
c a ho tủ ạ
đ ngộ
D a vào s nự ả
ph m c a hoẩ ủ ạ
đ ng do conộ
ng i làm raườ
đ nghiên c uể ứ
các ch c năngứ
tâm lí c a hủ ọ
Khó n m b tắ ắ
và nghien c uứ
m t cáchộ
chính xác và
ch mang tínhỉ
khách quan
Ti t ki mế ệ
đ c th iượ ơ
gian th cự
nghi mệ
C n xem xétầ
trong m iố
liên h v iệ ớ
các đi uề
ki n ti nệ ế
hành ho tạ
đ ngộ
Nghiên c uứ
ti u s cáể ử
nhân
L y ti u sấ ể ử
cá nhân để
nghiên c uứ
tâm lí c a hủ ọ
Khó có thể
thu th p đ cậ ượ
toàn b tâm líộ
con ng i t nườ ố
nhi u côngề
s cứ
Nh n ra m tậ ộ
s đăc đi mố ể
tam lí c a h ủ ọ
C n tìmầ
hi u chi ti tể ế
th m mĩẩ
chính xác
CÁC CÂU CHU N B NHÀẨ Ị Ở
1. Tính ch th c a tâm lí ng i th hi n nh th nào?ủ ể ủ ườ ể ệ ư ế
Tính ch th đó là m t cá nhân hay m t nhóm ng i, đó cá nhân < hay nhómủ ể ộ ộ ườ ở
ng i> th hi n nh ng nét đăc tr ng, b n s c riêng cu mình và cá nhân <hayườ ể ệ ữ ư ả ắ ả
nhóm ng i > có quy n hành đ ng d a vào s thích, h ng thú, suy nghĩ, tinhườ ề ộ ự ở ứ
c m, v n s ng, v n tr i nghi m..... c a h .ả ố ố ố ả ệ ủ ọ
2.Vì sao tâm lí ng i mang tính ch th ? Rút ra k t lu n s ph m c n thi t. ườ ủ ể ế ậ ư ạ ầ ế
- Cùng đ ng tr c m t s v t hi n t ng nh ng m i ng i khác nhau thì sứ ướ ộ ự ậ ệ ượ ư ở ỗ ườ ự
ph n ánh tâm lí khác nhauả
- M t khác cùng s v t hi n t ng và cùng m t con ng i nh ng trong m tặ ự ậ ệ ượ ở ộ ườ ư ở ộ
th i đi m ph n ánh khác nhau thì s ph n ánh tâm lí cũng khác nhau ờ ể ả ự ả
*Nguyên nhân:
- Do y u t v m t sinh h c bao g m đ c đi m v c th , giác quan, đ c đi mế ố ề ặ ọ ồ ặ ể ề ơ ể ặ ể
v sinh lí...ề
- Do y u t tâm lí bao g m v nhu c u h ng thú tâm tr ng, tính tích c c ho tế ố ồ ề ầ ứ ạ ự ạ
đ ng c a m i cá nhânộ ủ ỗ
* K t lu n s ph m:ế ậ ư ạ
Trong quá trình d y h c c n chú ý đ n ch th , trong tâm lí ng i khi đánh giáạ ọ ầ ế ủ ể ườ
nh n xét và s d ng ph ng pháp giáo d c h c sinh và đ c bi t chú ý đ nậ ử ụ ươ ụ ọ ặ ệ ế
nguyên tác sát đ i t ng ố ượ
3. Khái ni m giao ti p, các hình th c các lo i?ệ ế ứ ạ
- Giao ti p là m i quan h qua l i gi a con ng i v i con ng i th hi nế ố ệ ạ ữ ườ ớ ườ ể ệ
s ti p xúc tâm lí gi a ng i và ng i, thông qua đó con ng i trao đ iự ế ữ ườ ườ ườ ổ
v i nhau v thông tin v c m xúc, tri giác l n nhau, nh h ng tác đ ngớ ề ề ả ẫ ả ưở ộ
qua l i l n nhau ạ ẫ
- Các hình th c: ứ
*giao ti p gi a cá nhân v i cá nhân ế ữ ớ
*Giao ti p gi a cá nhân v i nhóm ế ữ ớ
* Giao ti p gi a nhóm v i nhóm, gi a nhóm v i c ng đ ng ế ữ ớ ữ ớ ộ ồ
- các lo i giao ti p:ạ ế
* Theo ph ng th c giao ti p thì có 3 lo i giao ti p g m: Giao ti p v t ch t,ươ ứ ế ạ ế ồ ế ậ ấ
giao ti p b ng tính hi u phi ngôn ng , giao ti p b ng ngôn ngế ằ ệ ữ ế ằ ữ
* Theo kho ng cách có 2 lo i: Giao ti p tr c ti p và giao ti p gián ti p ả ạ ế ự ế ế ế
* Theo quy cách có 2 lo i: Giao ti p chính th c và giao ti p không chính th cạ ế ứ ế ứ
4. Các quy lu t c a c m giác là:ậ ủ ả
Quy lu t v ng ng c m giác, quy lu t v s thích ng c a c m giác, quyậ ề ưỡ ả ậ ề ự ứ ủ ả
lu t v s tác đ ng l n nhau gi a các c m giác ậ ề ự ộ ẫ ữ ả
4. Hãy so sánh c m giác và tri giác:ả
•Gi ng nhau: Đ u là quá trình nh n th c ph n ánh s v t hi n t ng khiố ề ậ ứ ả ự ậ ệ ượ
chúng tr c ti p tác đ ng vào các giác quan c a ta.ự ế ộ ủ
c m giác và tri giác đ u có quá trình nh n th c ph n ánh tr c ti p và chúngả ề ậ ứ ả ự ế
đ u phân ra hai lo i ề ạ
•Khác nhau:
C m giác ảTri giác
- ch ph n ánh m t cách riêng l t ngỉ ả ộ ẽ ừ
thu c tính c a s v t hi n t ng, cóộ ủ ự ậ ệ ượ
b n ch t xã h i, ph n ánh b ngoài ả ấ ộ ả ề
- ph n ánh s v t hi n t ng m t cáchả ự ậ ệ ượ ộ
tr ng v n các thu c tính b ngoài đemọ ẹ ộ ề
l i cho ta nh ng hình nh hoàn ch nhạ ữ ả ỉ
v s v t hi n t ng. Có ý nghĩa c aề ự ậ ệ ượ ủ
tri giác ph thu c vào kinh nghi m tụ ộ ệ ư
duy c a c th ủ ơ ể