Bạn biết gì về franchising?
(Phần 2)
Đây là phần tiếp theo của loạt bài viết về kinh doanh nhượng quyền. Ở phần
này, bạn sẽ được tư vấn về thủ tục nhương quyền cũng như các yếu tố pháp lý liên
quan đến hợp đồng nhượng quyền.
Tiến trình nhượng quyền
Bạn cần phải làm những gì khi đã liên hệ được với các công ty nhượng quyền?
Sau đây là một số điều bạn cần tham khảo:
1. Thông thường, các công ty nhượng quyền sẽ gửi cho bạn thông tin về sản
phẩm hoặc tài liệu liên quan đến sản phẩm đó, đồng thời yêu cầu bạn trả lời những câu
hỏi kèm theo. Và như vậy, để mọi việc diễn ra theo chiều hướng tốt đẹp, bạn sẽ phải
hoàn chỉnh quá trình trao đổi thông tin này.
2. Tìm hiểu, thu thập nguồn thông tin liên quan đến việc nhượng quyền, ví dụ:
• Lịch sử hình thành và phát triển của doanh nghiệp nhượng
quyền, chủ nhân của công ty, các đại lý, chi nhánh (nếu có)
• Tính pháp lý của doanh nghiệp nhượng quyền
• Phí nhượng quyền
• Vốn đầu tư
• Trách nhiệm, nghĩa vụ, khả năng tài chính của doanh
nghiệp nhượng quyền cũng như đối tác của việc nhượng quyền
• Nhãn hiệu của sản phẩm nhượng quyền
• Bằng sáng chế, các thông tin về quyền sở hữu bằng sáng
chế
• Những điều khoản nghiêm cấm trong kinh doanh nhượng
quyền
• Gia hạn, thanh lý, chuyển nhượng hoặc việc giải quyết các
tranh chấp phát sinh.
• Báo cáo tài chính
• Kênh tiêu thụ sản phẩm
• Các hợp đồng ...
3. Cố gắng tham quan các cở sở được nhượng quyền càng nhiều càng tốt. Tranh
thủ gặp gỡ trực tiếp chủ nhân của các cơ sở này đồng thời nên để ý đến quan điểm của
họ về công ty nhượng quyền. Hãy hỏi xem họ được hỗ trợ thế nào, được huấn luyện ra
sao trong bước khởi sự ban đầu, công ty nhượng quyền có giúp họ lựa chọn địa điểm
kinh doanh phù hợp không, có nỗ lực quảng cáo cho hình ảnh của mình không. Hãy
thử tìm hiểu xem việc kinh doanh của các cơ sở được nhượng quyền này có thực sự
sinh lời không, chi phí cho quảng cáo được sử dụng ra sao, kết quả nhận được có
giống điều họ từng trông đợi hay không, tổng số tiền đầu tư có vượt ra ngoài dự kiến
không…
Càng tìm hiểu kỹ càng mọi chi tiết liên quan đến việc nhượng quyền, bạn càng
có cơ sở để đánh giá sự việc. Hãy học cách tự đánh giá sự việc để có thể nhận dạng
các nguy cơ tiềm ẩn nhằm tránh rủi ro trong kinh doanh
4. Xem xét lại kế hoạch kinh doanh, triết lý điều hành cũng như phân tích thị
trường của doanh nghiệp nhượng quyền. Cố gắng gặp trực tiếp chủ nhượng quyền
hoặc những người chịu trách nhiệm về vấn đề này và hãy nhớ đưa ra các câu hỏi sau
trong cuộc gặp với họ:
- Những thông tin công ty cung cấp đã cụ thể, rõ ràng chưa ?
Chương trình huấn luyện đề cập trong tài liệu có thật sự thấu đáo chưa?
- Những thông tin mà bạn nhận từ các cơ sở được nhuợng quyền có
chính xác không
- Thị trường có rộng không?
- Có nhiều cơ sở muốn mua nhượng quyền trong khu vực bạn chọn
không? nếu khu vực mà bạn chọn đã có nhiều đối tác kinh doanh, nên tìm một
nơi khác.- Nếu như khu vực của bạn hoàn toàn trống trải thì đây cũng chưa hẳn
đã là tin tốt lành, vì rất có thể, vị trí của bạn sẽ bị các đối thủ cạnh tranh dòm
ngó. Điều này sẽ khiến bạn gặp nhiều khó khăn trong việc phân chia lại thị
trường .
Hãy ghi chú thật cẩn thận về từng cơ hội kinh doanh mà bạn dự tính sẽ theo
đuổi. Bạn phải đảm bảo được rằng, các chính sách kinh doanh nhượng quyền của
doanh nghiệp đã được hiểu một cách tường tận và thấu đáo. Dựa trên những gì thu
thập được cũng như sự hiểu biết, cảm nhận của một doanh nhân, bạn mới có thể đưa ra
quyết định cuối cùng: có nên đầu tư hay không.
Lập kế hoạch
Nhìn chung, khi bắt đầu mua quyền kinh doanh, bạn sẽ cần một khoản tài chính
cho việc đầu tư ban đầu. Và điều đó đồng nghĩa với việc bạn phải vay mượn. Để thực
hiện được điều này, bạn cần phải có một kế hoạch kinh doanh khả thi. Nên nhớ rằng,
việc lập một kế hoạch kinh doanh để mua nhượng quyền là một việc hết sức quan
trọng và bởi vậy, bạn không những phải chi tiết hoá chiến lược kinh doanh, các dự án,
mà còn phải ghi rõ lý do tại sao bạn có đủ khả năng để điều hành công việc kinh doanh
trên.
Công ty nhượng quyền có thể sẽ có chính sách giúp bạn có được khoản vay
mượn như mong muốn, tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ sẽ giúp bạn lập kế
hoạch kinh doanh bởi không có lý do gì khiến họ phải gánh chịu nghĩa vụ pháp lý một
khi có rủi ro phát sinh. Đương nhiên là họ không muốn nhúng mũi vào những việc
kiện tụng nếu như trong kế hoạch kinh doanh của bạn có sai sót nào đó. Thông thường,
bạn sẽ phải lập kế hoạch kinh doanh theo bản mẫu được cung cấp bởi công ty nhượng
quyền. Tuy nhiên, điều này chỉ diễn ra sau khi hợp đồng mua bán nhượng quyền được
ký kết. Lúc đó, bạn sẽ được tham dự các khoá huấn luyện của họ, tại đó, bạn sẽ được
hướng dẫn cụ thể. Một điểm mà bạn cần lưu ý là các mẫu này không bao gồm các
thông tin tài chính của dự án.
Điều đó đồng nghĩa với việc bạn phải tự mình điều nghiên thị trường, đặc biệt
là nghiên cứu đối thủ cạnh tranh….. Hãy thử ghé thăm trang web How Business Plans
Work để tham khảo cách lên một kế hoạch kinh doanh hoàn hảo.
Một số điểm khác biệt mà bạn cần lưu ý - đó là việc xây dựng, cân nhắc mức
phí mua nhượng quyền, phí sở hữu bản quyền, phí quảng cáo cũng như một số phí
khác có liên quan...Và đây là lúc mà bạn cần đến sự hỗ trợ đắc lực của nhân viên kế
toán.
Về góc độ pháp lý
Có rất nhiều yếu tố liên quan đến hợp đồng nhượng quyền. Theo các chuyên gia
về kinh doanh nhượng quyền, trong quá trình thỏa thuận, bạn cần chú ý đến các vấn đề
sau
- Cân nhắc về Quyết định cung cấp nhượng quyền đống bộ ( UFOC : Uniform
Franchise Offering Circular ) và định giá cơ hội đầu tư.
- Thỏa thuận các điều khoản trong hợp đồng.
- Lựa chọn khung pháp lý phù hợp nhằm giới hạn nghĩa vụ của bạn.
- Thương lượng về việc giữ bí mật kinh doanh và một số khía cạnh liên quan
đến quyền sở hữu kinh doanh khác.
- Xây dựng thương hiệu riêng cho mình.
Yếu tố pháp lý đóng vai trò quan trọng trong hợp đồng mua bán nhượng quyền
của bạn. Và bởi vậy, việc sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý là rất cần thiết. Thử ghé thăm
trang web chuyên về luật nhượng quyền ABA Forum on Franchising để biết thêm
thông tin. Tại một số quốc gia có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Đức, Anh…, luật
pháp quy định rất rõ về các thủ tục kinh doanh nhượng quyền.
Tại Mỹ, luật nhượng quyền quy định rất rõ về hợp đồng nhượng quyền và đòi
hỏi công ty nhượng quyền phải thông báo đầy đủ, chính xác về mức doanh thu, lịch sử
hình thành và phát triển của công ty, các vụ kiện tụng tranh chấp , thông tin liên lạc
với các đơn vị đại lý hiện tại, …Tuy nhiên, luật lệ này không bao gồm tất cả những gì
phát sinh sau khi hợp đồng đã được kí, ví dụ như việc hàng hoá không được chuẩn bị
sẵn sàng, mặt bằng của một đơn vị khác nằm trong khu vực chọn lựa của bạn …
Một số tổ chức và hiệp hội khác lại đưa ra những điều khoản chung cho việc
quản lý kinh doanh sau khi hợp đồng được kí kết. Hiệp hội doanh nghiệp kinh doanh
khách sạn của Mỹ tại Châu Á là một ví dụ điển hình. Họ đã xây dựng điều lệ “ 12 điều
kinh doanh nhượng quyền công bằng” để quy rõ trách nhiệm. Trong hợp đồng sẽ ghi
cụ thể ai là người duy trì hình ảnh thương hiệu, đưa ra hình ảnh mới, bên nào sẽ đứng
ra giải quyết các mâu thuẫn phát sinh…
