Bệnh dịch hạch và cách phòng
chống - Kỳ 1
Theo thông báo của Tổ chức Y tế Thế giới, hiện nay tại thành
phố Ziketan, tỉnh Thanh Hải, Trung Quốc đã xuất hiện các ca
bệnh dịch hạch thể phổi, trong đó có 3 trường hợp tử vong.
Đây là một bệnh truyền nhiễm tối nguy hiểm thuộc nhóm A
do trực khuẩn Yerinia pestis gây ra. Bệnh tiến triển cấp tính,
lây lan mạnh với tỷ lệ tử vong cao. Người bệnh có các biểu
hiện như: sốt cao, đau ngực, đau nhức cơ, ho, ho ra máu...
Bệnh lây truyền sang người qua trung gian bọ chét mang
mầm bệnh hoặc qua nước bọt của người bệnh khi ho.
->> Bệnh dịch hạch và cách phòng chống - Kỳ 2
Đặc điểm của bệnh
Dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm tối nguy hiểm, tiến triển cấp
tính, lây lan mạnh với tỷ lệ tử vong cao, được xếp vào diện phải
kiểm dịch và khai báo quốc tế. Bệnh do trực khuẩn Yersina pestis
gây ra, lưu hành trong quần thể động vật thuộc những loài gặm
nhấm (chủ yếu là chuột) và bọ chét ký sinh trên chúng. Từ đó,
bệnh lây truyền sang người qua trung gian bọ chét nhiễm khuẩn.
Ở Việt Nam, bệnh dịch hạch thường phát triển mạnh vào mùa
khô, phù hợp với mùa phát triển của chuột và bọ chét. Tuy nhiên,
dịch cũng được ghi nhận vào các thời gian khác trong năm kể cả
trong mùa mưa. Bệnh dịch hạch ở người gồm các thể bệnh: thể
hạch, thể nhiễm khuẩn huyết, thể phổi và thể màng não, thường
gặp hơn cả là thể hạch (chiếm hơn 90% các thể bệnh).
Thể hạch biểu hiện bằng phát bệnh
đột ngột, ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ,
đau bụng, buồn nôn và đau đầu. Sau
đó, bệnh chuyển sang giai đoạn toàn
phát với các triệu chứng đặc trưng là
nhiễm khuẩn, nhiễm độc và sưng
hạch. Hạch có thể to bằng ngón tay cái hoặc bằng quả trứng gà,
Mô ph
ỏng vi khuẩn dịch
hạch ở phổi.
lúc đầu đau và cứng chắc, sau đó, hạch mềm hóa mủ. Thể hạch
có thể tiến triển đột ngột thành nhiễm khuẩn huyết, thể phổi hoặc
viêm màng não thứ phát. Nếu không được điều trị sớm và thích
hợp, thể hạch rất dễ tiến triển đột ngột thành nhiễm khuẩn tối cấp
với sốt cao 40-41oC, tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm độc, huyết
áp giảm, mạch nhanh, nhỏ, vật vã, rối loạn tinh thần, hôn mê,
thường bệnh nhân chết trong vòng 3-5 ngày. Thể nhiễm khuẩn
huyết, thể phổi, thể viêm màng não thường là thứ phát.
Dịch hạch thể phổi rất nguy hiểm vì có thể lây truyền trực tiếp
qua đường hô hấp từ người bệnh sang người lành và bùng phát
thành dịch lớn. Bệnh nhân có dấu hiệu ở phổi cho đến ngày cuối
cùng của bệnh, đờm loãng, có bọt dính máu, thường xuất hiện
tràn dịch màng phổi, có biến chứng phù phổi cấp, tỷ lệ tử vong
cao.
Chẩn đoán xác định: Tìm thấy vi khuẩn dịch hạch hoặc kháng
nguyên F1 của vi khuẩn trong bệnh phẩm từ bệnh nhân.
Chẩn đoán phân biệt: viêm hạch, lao hạch.
Xét nghiệm:
- Loại bệnh phẩm: mủ (hạch), máu, đờm, nhầy họng, phủ tạng,
huyết thanh chuột, bọ chét.
- Phương pháp xét nghiệm:
+ Nhuộm soi gram kính hiển vi (gram, Wayson).