Bệnh viêm bụng dưới của đàn bà
(Pelvic inflammatory disease, PID)
Bệnh PID khá thông thường nhưng ít được dân Việt hiểu rõ.
PID quan trọng vì nó có thể đưa tới những hư hại cho bộ sinh dục
khiến người phụ nữ không có con được hay bị nguy hiểm khi mang thai.
Đây là bệnh nhiễm trùng các bộ phận sinh dục phái nữ, khi vi trùng lây qua
đường tình dục lan từ âm đạo lên tử cung và các bộ phận bên trên. Người ta
cũng có thể mắc bệnh khi vi trùng lan theo vòng xoắn ngừa thai hay qua các
dụng cụ khám bộ phận sinh dục.
Nhiều bà bị bệnh này không có triệu chứng gì hoặc xem thường
không đi khám bệnh. Họ chỉ được định bệnh khi không thể sinh con hoặc bị
những biến chứng trong khi có thai. Do đó, khi bị bệnh lây qua đường tình
dục, ta nên đi khám để được định bệnh và chữa trị đúng mức hầu tránh các
biến chứng.
Triệu chứng
-Đau ở bụng dưới hay vùng xương chậu -Ra nhiều huyết trắng có mùi
hôi -Kinh nguyệt không đều -Đau khi giao hợp -Đau lưng dưới -Sốt, mệt
mỏi, tiêu chảy, ói mửa -Đau khi đi tiểu
Tuy nhiên PID cũng có thể có ít hay không có triệu chứng nào cả.
Người bị nhiễm vi trùng chlamydia thường không có triệu chứng, do đó dễ
lây bệnh cho người khác cũng như dễ bị biến chứng.
Nếu có những triệu chứng sau, bạn nên đến Phòng Cấp Cứu ngay:
-Đau bụng dưới dữ dội
-Ói mửa
-Triệu chứng bị “sốc” như xỉu
-Sốt cao hơn 101 độ F
Nguyên nhân
Khi giao hợp không dùng những phương tiện tự bảo vệ với nhiều bạn
tình, người ta dễ bị mắc bệnh lây qua tình dục, sau đó dễ bị PID. Vi trùng dễ
gây ra PID nhất là vi trùng lậu và chlamydia.
Vi trùng cũng có thể vào bộ sinh dục qua đường vòng xoắn ngừa thai,
trong khi đặt vòng, khi sanh nở, khi hư thai, phá thai hoặc khi làm sinh thiết
màng tử cung.
Dùng bao cao su, chụp cổ tử cung (diaphragm) làm giảm nguy cơ lây
bệnh. Thuốc ngừa thai làm chất nhầy cổ tử cung đặc hơn khiến vi trùng khó
xâm nhập nên cũng làm giảm nguy cơ lây bệnh.
Ai dễ bị bệnh?
Những trường hợp sau dễ bị bệnh PID:
-Hoạt động tình dục dưới 25 tuổi
-Có nhiều bạn tình
-Dùng những cách ngừa thai không có tính ngăn chặn (thí dụ như
tránh ngày). Dùng liên tục những cách ngừa thai có màn chắn (bao cao su,
chụp vổ tử cung...) có thể giảm nguy cơ bị PID nhưng không tránh được
những bệnh khác như HPV (mụn cóc), Herpes...
-Mới được đặt vòng ngừa thai
-Hay bơm rửa bên trong âm đạo (douching). Cách này làm vi trùng dễ
được đưa lên trên và có thể giấu đi những triệu chứng khiến ta đi khám bệnh
sớm.
-Đã từng bị PID hoặc những bệnh lây qua tình dục.
Biến chứng
Bị bệnh PID nhưng không được nhận ra và chữa thì có thể bị mô sẹo
và những chất bị nhiễm trùng ứ đọng trong ống dẫn trứng khiến phần bộ
phận sinh dục này bị hư hại. Điều này đưa đến những biến chứng sau:
-Có thai ngoài tử cung: PID là một nguyên nhân chính của chứng có
thai ngoài tử cung. Trứng đã thụ tinh không di chuyển xuống tử cung được
và mắc kẹt trong ống dẫn trứng bị nghẹt vì sẹo. Khi bào thai lớn lên, ống dẫn
trứng bị vỡ ra gây chảy máu dữ dội có thể đưa đến cái chết nhanh chóng, cần
được giải phẫu cấp tốc.
-Bị vô sinh: Một trong 8 phụ nữ mắc bệnh PID sẽ không thể có con
được vì các bộ phận sinh dục bị hư hại. Càng để lâu không chữa, nguy cơ vô
sinh càng cao.
-Đau bụng dưới kinh niên: Một nửa những bà mắc bệnh PID sẽ bị đau
bụng dười kinh niên, kéo dài cả nhiều tháng hay nhiều năm. Sẹo trong ống
dẫn trứng và những bộ phận khác trong vùng xương chậu khiến nạn nhân bị
đau đớn khi rụng trứng, giao hợp hoặc ngay cả khi tập thể dục.
Chữa bệnh
Bệnh PID thường được chữa bằng thuốc trụ sinh, thuốc giảm đau và
nghỉ ngơi. Người bạn tình của bệnh nhân cũng cần được chữa để khỏi lây
bệnh lại cho họ. Tránh giao hợp cho đến khi chữa xong và các thử nghiệm
cho thấy không còn nhiễm trùng nơi bệnh nhân và người bạn tình.
Những trường hợp bệnh nặng cần được chữa trong bệnh viện với
thuốc trụ sinh truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch.
Đôi khi bệnh nhân cần được giải phẫu khi thuốc trụ sinh không hiệu
quả.
Phòng ngừa
Bệnh PID có thể được phòng ngừa bằng “safe sex” tức dùng những
biện pháp tự bảo vệ khi giao hợp: dùng bao cao su đúng cách và lúc nào
cũng dùng, chỉ có một bạn tình duy nhất...
Nếu bạn không thường dùng phương pháp tự bảo vệ, bạn nên đi thử
nghiệm bệnh lây qua tình dục thường xuyên và chữa trị đúng mức.
Nếu bạn bị PID hoặc bệnh lây qua tình dục, nên nói cho người bạn
tình biết và khuyên họ đi thử nghiệm để chữa bệnh nếu có. Cách này làm
bệnh lây qua tình dục bớt lan truyền và bệnh PID không tái phát.