Bí Quyết Trồng Đu Đủ
Anh Nguyễn Văn Minh thôn Song Phượng, xã Đan Phượng, huyện Đan
Phượng (Hà Tây) trồng đu đủ giỏi, cho thu nhập cao. Từ 2 sào đu đủ giống
Đài Loan trồng tháng 11 năm ngoái, hiện nay gia đình anh đã thu được 8
triệu đồng, dự kiến thu hết sẽ có khoảng 12 triệu đồng. Tính ra trồng 1 sào
đu đủ mỗi năm cho thu nhập khoảng 6-7 triệu đồng, tương đương 160-180
triệu đồng/ha/năm
Trao đổi với chúng tôi về kinh nghiệm trồng đu đủ để sản xuất hàng hóa lớn,
anh Minh cho hay: Cây đu đủ dễ trồng, nhanh cho thu hoạch, rất sai quả, dễ
bán. Tuy nhiên, đu đủ rất mẫn cảm với 2 loại bệnh khó trị là bệnh khảm
xoăn lá do virút và bệnh thối rễ do nấm mà đến hiện nay chưa có cách gì
chữa trị.
Vì vậy, biện pháp tích cực nhất là nên trồng bằng các giống đu đủ lai F1 của
Đài Loan, Thái Lan, Mỹ... như giống Hồng Phi, giống Trạng Nguyên... vừa
cho năng suất cao, thu hoạch ngay trong vòng một năm rồi phá bỏ và chuyển
sang trồng nơi đất mới để tránh nguồn bệnh lây lan. Mặt khác, khác với đất
vùng đồi, đất các chân ruộng cao, đất ruộng lúa thường thấp, mực nước
ngầm cao, độ ẩm đất thường lớn, do đó cần lên liếp cao hoặc đắp các mô, ụ
đất cao để trồng, nhằm hạn chế bệnh thối rễ làm chết hàng loạt cây.
Trên những kinh nghiệm đó hàng năm anh Minh chỉ trồng khoảng 2 sào trên
nền đất ruộng đã được đắp mô cao. Thu hoạch xong anh lại phá bỏ trồng lại
cây trồng khác để cải tạo và chuyển trồng đu đủ sang ruộng khác nên vườn
đu đủ nhà anh hầu như ít bị sâu bệnh gây hại.
Mỗi sào anh trồng từ 70-80 cây với khoảng cách: Cây cách cây 2m, hàng
cách hàng 2m, được đắp mô cao 40-50cm, đường kính mô khoảng 1m. Khâu
bón lót đối với đu đủ là rất quan trọng, anh thường dùng phân chuồng hoai
mục, phân rác, phân vi sinh và phân lân để bón lót trước khi trồng.
Đu đủ đòi hỏi thâm canh cao, ít phân bón hay bị hạn là giảm sản lượng ngay,
do đó cần tăng cường bón thúc và tưới nước, nhất là sau các đợt thu quả rộ.
Cây giống được gieo ươm trong bầu vừa chủ động được thời vụ, vừa chọn
lựa được những cây giống tốt, khỏe mạnh.
Về thời vụ thì tùy theo thị hiếu người tiêu dùng, khả năng thị trường mà bố
trí trồng cho phù hợp. Chỉ 4-6 tháng sau khi gieo hạt là cây ra hoa, kết trái;
3-4 tháng nữa là cho thu hoạch và cho thu hoạch liên tục hầu như quanh năm.
Đu đủ có thể trồng được nhiều thời vụ: Trồng tháng 9-10 để thu quả từ tháng
5, thu rộ nhất tháng 7-8-9. Trồng tháng 3-4 để thu quả từ tháng 10-11, đặc
biệt là để bán Tết được giá cao. Khi thu hái cần chú ý thu đúng độ già nhất
định vừa cho sản lượng cao, vừa có điều kiện tuyển trái.
**** Muốn đu đủ sai quả, lâu cỗi ****
Những người làm vườn giầu kinh nghiệm thường trồng đu đủ nơi mầu mỡ,
cao ráo, cách mực nước ngầm thường xuyên từ 1,5m trở lên giúp rễ hoạt
động thuận lợi.
Lựa chọn đu đủ cái ngay từ khi quả chín tự nhiên, chỉ lấy những hạt đen
tuyền, chìm sâu tận đáy, loại những hạt lép, nổi sẽ đảm bảo cây cái vượt trội
so với cây đực, những hạt cho cây đực còn lẫn sẽ cho cây đực khỏe, giao
phấn tốt hoặc có thể điều khiển thành cây cái, cây lưỡng tính bằng cách cấn
ngọn rễ cọc (hớt 1 phần 2 – 3cm thúc rễ chùm phát triển).
Loại ngay những cây giống khẳng khiu, thân thẳng tắp, èo uột, lá ít xẻ thùy.
Chỉ đào đánh tạo bầu hoặc nhổ cây sau khi làm ẩm đất để "hưởng cái" nếu
phát hiện cây đực (bằng cấn ngọn rễ cọc như trên). Sau đó nhúng bầu đất
hoặc rễ vào tro bếp hoai hả (tro xó bếp) để "hồ" kích rễ "ăn ra" (tuyệt đối
không được nhúng vào bùn tươi hoặc phân hóa học sẽ gây thâm rễ thối
mầm).
Ra ngôi (trồng định vị) đu đủ cách gốc tối thiểu 3m để trưởng thành vừa
khép tán, tránh "cây chạm lá" làm giảm năng suất và phẩm chất. Hố cần đào
trước từ 10 – 15 ngày giúp đất hả, nỏ nâng cao điện ly giữa các hạt đất, sau
khi ngấm nước trở lại sẽ giải phóng nhanh và nhiều khoáng dễ tiêu nuôi cây
chóng "bốc".
"Nhử" rễ ăn ra bằng đất mầu tơi xốp (bùn khô hoặc sa bồi nỏ đập vụn trộn
với phân hữu cơ hoai hả theo tỷ lệ 40% còn 10% là xỉ than đá nghiền thành
bột và 10% là NPK vi sinh (nơi đất nghèo mầu).
Những cây cao quá 2m cần được chặt ngọn, trộn hỗn hợp phân trên làm ướt
bao kín ngọn bằng nilon (tốt hơn quấn bùn rơm úp nồi đất như kinh nghiệm
cổ truyền) ắt sẽ phân nhiều nhánh lộc mới ra quả ngay. Chọn tối đa 3 nhánh
lệch xa nhau để nuôi, đu đủ "hồi xuân" lại tiếp tục cho năng suất vượt trội.
Trong mùa mưa bão cần tôn cao bóng tán để "nhử" rễ ăn lên, ấp đất cứng
vào gốc. Nếu bị xiêu đổ cần dựng lại ngay thì rễ tái sinh nhanh, chắc gốc bền
cây, liên tiếp cho bội thu.