.
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC BỒI
DƯỠNG HỌC SINH GIỎI–HỌC SINH NĂNG
KHIẾU Ở TRƯỜNG TH NGƯ THUỶ BẮC
Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài:
Bước sang thế kỉ XXI đất nước ta bước vào thời kì đẩy mạnh nhanh sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Trong đường lối đổi mới toàn
dịên của đất nước ta về giáo dục và đào tạo, Đảng ta xác định: “Cùng với khoa
học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao
dan trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài...”
Việc bồi dưỡng học sinh giỏi-học sinh năng khiếu (BDHSG-HSNK),
ươm trồng những hạt giống nhân tài cho đất nước là một nhiệm vụ rất quan
trọng và cần thiết vì những người tài bao giờ cũng là nhân tố quan trọng để
thúc đẩy xã hội phát triển. Việc BDHSG-HSNK cần phải được tiến hành ngay
từ bậc học đầu tiên, bậc tiểu học.
Đã từ lâu việc phát hiện và bồi dưỡng HSG - HSNK là nhiệm vụ trọng
tâm của một nhà trường Tiểu học. Trong vài năm gần đây ở trường TH Ngư
Thuỷ Bắc đã có được những thành tích đáng kể trong công tác bồi dưỡng
HSG-HSNK. Song nhà trường cũng gặp những khó khăn nhất định, kết quả
thực sự chưa đáp ứng với mục tiêu đề ra. Đây cũng là một lĩnh vực cần được
nghiên cứu một cách nghiêm túc và đề xuất các biện pháp hữu hiệu, khả thi để
đạt kết quả cao hơn ở địa bàn vùng khó khăn.
Xuất phát từ những vấn đề trên, bản thân tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:
“Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi–học sinh năng khiếu ở
trường TH Ngư Thuỷ Bắc”.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu lí luận của việc bồi dưỡng HSG - HSNK.
- Tìm hiểu thực trạng việc bồi dưỡng HSG - HSNK trong nh
ững năm
qua ở trường TH Ngư Thuỷ Bắc.
- Hệ thống hoá và đề xuất các biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng HSG-
HSNK nhằm nâng cao chất lượng học sinh mũi nhọn của nhà trường.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Biện pháp chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi-học sinh năng khiếu
ở trường TH Ngư Thuỷ Bắc.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Do điều kiện thời gian và khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ nghiên cứu việc
chỉ đạo BDHSG - HSNK ở Trương TH Ngư Thuỷ Bắc từ năm học 2004-2005
cho đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu:
*Phương pháp nghiên cứu lí thuyết:
- Nghiên cứu các tài liệu, nghị quyết của Đảng.
- Nghiên cứu các chỉ thị của ngành, các tạp chí, các tài liệu có liên quan
đến việc chỉ đạo BDHSG - HSNK.
*Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp Chuyên gia
- Phương pháp toạ đàm trao đổi.
Phần nội dung
i. cơ sở lí luận và các vấn đề liên quan đến đề tài.
Hội nghị lần thứ hai BCH TW Đảng khóa VIII đã có nghị quyết 02 -
NQ/HNTW ngày 24/12/1996 về định hướng chiến lược phát triển GD&ĐT
trong thời kì CNH, HĐH đã khẳng định “Không tổ chức lớp chọn ở các cấp
học, không tổ chức trường chuyên ở TH và THCS”.
Tuy nhiên trong thực tiễn chúng ta không nên hiểu đồng nhất hai khái
niệm: “mở trường chuyên, lớp chọn” với việc “phát triển và bồi dưỡng HSG -
HSNK”. Việc phát hiện và bồi dưỡng HSG -HSNK là một nhiệm vụ trọng tâm
của mỗi nhà trường nói chung, trường Tiểu học nói riêng.
* Mục đích của việc BDHSG – HSNK:
Việc tổ chức BDHSG - HSNK và thi chọn nhằm động viên khuyến khích
những học sinh giỏi mà các giáo viên dạy giỏi góp phần thúc đẩy việc cải tiến
chất lượng dạy và học, chất lượng của việc quản lí chỉ đạo của các nhà trường
đồng thời phát hiện học sinh có năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học
cao hơn nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước
* Tầm quan trọng của việc chỉ đạo BDHSG – HSNK:
Việc phát hiện và BDHSG - HSNK là nhiệm vụ của từng nhà trường mà
cụ thể là từng nhà quản lí, từng giáo viên giảng dạy. Năng khiếu của học sinh
nếu được phát hiện và bồi dưỡng sớm sẽ định hướng phát triển và dần định
hình trở thành những học sinh giỏi. Ngược lại, mầm móng năng khiếu của các
em bị thui chột và ít có khã năng trở thành học sinh giỏi. Tiến sĩ Đào Duy
Huân đã viết: “chất xám là một tài nguyên quan trong bậc nhất của đất nước
nhưng thứ tài nguyên quan trọng này chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian
nhất định của một đời người. Không sử dụng nó, không phát huy nó rồi tự nó
cũng biến mất”
* Một số khái niệm:
- Năng lực:
Năng lực là những đặc điểm tâm lí cá biệt ở mỗi con người, tạo quy định
tốc độ, chiều sâu, cường độ của việc lĩnh hội tri thức, kĩ năng , kĩ xảo để đáp
ứng yêu cầu hoàn thành xuất sắc một hoạt động nhất định. Năng lực chỉ tồn tại
trong quá trình phát triển vận động của hoạt động cụ thể.
- Tài năng.
Tài năng là trình độ cao của năng lực, đạt được trình độ tột đỉnh gọi là
thiên tài.
- Năng khiếu
Năng khiếu là mầm móng của tài năng, là tín hiệu của tài năng trong
tương lai. Nó chưa là bậc nào của năng lực nhưng nếu được phát hiện bồi
dưỡng kịp thời, có phương pháp và hệ thống thì sẽ phát triển tới đỉnh cao của
năng lực. Ngược lại mầm móng ấy không được phát hiện và bồi dưỡng thì sẽ
bị thui chột.
* Quan niệm về học sinh giỏi của tiểu học.
Có nhiều cách hiểu và quan niệm học sinh giỏi nói chung và học sinh
giỏi tiểu học nói riêng. Theo Vụ tiểu học Bộ GD &ĐT thì quan niệm về học
sinh giỏi tiểu học là:
- Học sinh giỏi về một môn nào đó là sự đánh giá ghi nhận kết quả học
tập mà các em đạt ở mức độ cao với mục tiêu của môn học ở trường lớp và ở
cả bậc học ở tiểu học. Kết quả mỗi môn học của học sinh được thể hiện qua
kiến thức và kĩ năng mà các em có được, đồng thời còn thể hiện ở trình độ tư
duy, thể hiện ở thái độ và cách ứng xữ, qua cách vận dụng kiến thức và kĩ
năng vào cuộc sống hàng ngày.
- Nhà nước ta yêu cầu các trường tiểu học dạy đủ các môn, tạo điều kiện
để các em học tập đạt kết quả cao trong tất cả các môn theo quy định trong
mục tiêu và kế hoạch giáo dục.
- Học sinh giỏi phải đạt trình độ tiểu học (đạt chuẩn):
+ Đối chiếu theo quy định, học sinh đạt trình độ tiểu học (đạt chuẩn) là
những học sinh từ trung bình trở lên trong đó có những em vượt yêu cầu (trên
chuẩn) được phân định hai mức độ: khá và giỏi. Những em trong độ tuổi chưa
được đi học và học sinh học tập chưa đạt chuẩn quy định thì gia đình, nhà
trường, xã hội phải có biện pháp giúp đỡ, tạo điều kiện để các em đi học và
học đạt kết quả, đạt trình độ tiểu học.
+ Học sinh giỏi tiểu học theo Quyết định 30: Đó chính là những HS đạt
100% các môn đánh giá định lượng đạt điểm giỏi (từ 9 điểm trở lên), các môn
định tính đạt loại hoàn thành, thực hiện đầy đủ 4 nhiệm vụ của người học sinh.
ii. cơ sở thực tiễn và thực trạng việc chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi-học
sinh năng khiếu ở trường tiểu học ngư thủy bắc.
1. Đặc điểm tình hình và đội ngũ nhà trường
Trường tiểu học Ngư Thủy Bắc là trường thuộc 10 xã vùng khó khăn của
huyện Lệ Thủy nên giáo viên giảng dạy ở đây đa số là giáo viên trẻ, mới ra
trường được điều động đi nghĩa vụ vùng xa. Năm học 2007 -2008 nhà trường
có 25 giáo viên và nhân viên. Trong đó Đại học:15 Cao đẵng: 6 Trung cấp: 4.
Điểm nổi bật về đội ngũ nhà trường có sự thống nhất cao, một tập thể
đoàn kết nhiệt tình, có trách nhiệm cao trong công việc đặc biệt là công tác bồi
dưỡng HSG-HSNK. Do vậy trong những năm qua chất lượng giáo dục học
sinh luôn duy trì tốt theo chuẩn vùng và có nhiều thành tích trong công tác bồi
dưỡng HSG-HSNK tham gia ở cấp cụm, huyện và tỉnh.
Trường tiểu học Ngư thủy Bắc trong năm học 2007-2008 có 17 lớp với
số học sinh là 340 được học dàn trãi ở 4 khu vực cho nên nhà trường gặp
những thuận lợi và khó khăn nhất định trong việc tuyển chọn và bồi dưỡng
HSG - HSNK.
2. Những việc đã làm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi-
học sinh năng khiếu trường tiểu học Ngư Thủy Bắc.
Xác định rõ tầm quan trọng và vai trò của công tác bồi dưỡng HSG -
HSNK trường tiểu học Ngư Thủy Bắc những năm qua đã có những bước đi
phù hợp và tạo ra kết quả ban đầu khả thi. Nhà trường nâng cao chất lượng
giáo dục đại trà làm nền tảng vững chắc trên cơ sở đó mà nâng cao chất lượng
mũi nhọn. Đội ngũ học sinh giỏi, học sinh năng khiếu ngày càng nhiều về số
lượng và về chất lượng. Đội ngũ giáo viên nhiệt tình năng động và đều xác
định việc bồi dưỡng học sinh giỏi rất quan trọng, nó khẳng định uy tín của nhà
trường đối với cộng đồng xã hội.
Những giáo viên được lựa chọn giảng dạy đội tuyển là những giáo viên
có uy tín, trình độ nghiệp vụ vững vàng. trước khi giảng dạy mỗi giáo viên
phải lên kế hoạch giảng dạy và tiến hành hội thảo về nội dung phương pháp
