ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUỐC OAI
TRƯỜNG MẦM NON NGỌC MỸ A
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 - 6 HỌC TỐT HOẠT ĐỘNG
LÀM QUEN CHỮ VIẾT
Tên tác giả : Đỗ Thị Thiết
Đơn vị công tác: Trường mầm non Ngọc Mỹ A
Chức vụ : Giáo viên
NĂM 2025
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................... 1
1. Tên đề tài, sáng kiến ........................................................................................... 1
2. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
3. Phạm vi và đối tượng áp dụng sáng kiến ........................................................... 3
4. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................................................................................. 3
1. Thực trạng của vấn đề ........................................................................................ 3
1.1. Những vấn đề lý luận liên quan đến đề tài ............................................................ 3
1.2 Thuận lợi .......................................................................................................... 5
1.3 Khó khăn........................................................................................................... 5
1.4. Thực trạng khảo sát trước khi thực hiện đề tài ...................................................... 6
2. Các biện pháp thực hiện ..................................................................................... 7
2.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch và tạo môi trường "Làm quen chữ viết". ... 7
2.2. Biện pháp 2: Đổi mới hình thức, tổ chức trong hoạt động “Làm quen với chữ viết" 9
2.3. Biện pháp 3: Ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến STEAM và AI trong
hoạt động làm quen chữ viết cho trẻ. ................................................................... 13
2.4. Biện pháp 4: Tổ chức cho trẻ làm quen chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi. ........... 16
2.5. Biện pháp 5: Tuyên truyền với phụ huynh về tầm quan trọng của việc cho
trẻ làm quen chữ viết ............................................................................................ 19
3. Nâng cao hiệu quả của sáng kiến ..................................................................... 20
3.1. Ưu điểm của sáng kiến .................................................................................. 20
3.2. Những biện pháp nâng cao hiệu quả: ........................................................... 21
3.3. Đối tượng áp dụng của sáng ......................................................................... 21
3.4. Những kết quả cụ thể đã đạt được ................................................................ 21
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. .................................................................... 23
1. Biện pháp giải quyết ......................................................................................... 23
2. Bài học kinh nghiệm ........................................................................................ 23
3. Ý nghĩa của sáng kiến ...................................................................................... 24
4. Kiến nghị, đề xuất ............................................................................................ 24
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tên đề tài, sáng kiến
“Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen với chữ viết”
2. Lý do chọn đề tài
Cấp học mầm non đóng vai trò là mắt xích đầu tiên, vô cùng quan trọng
trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây chính là giai đoạn đặt nền móng ban
đầu cho việc hình thành nhân cách và phát triển toàn diện của mỗi con người.
Lứa tuổi mầm non được xem là “giai đoạn vàng” trong quá trình phát triển. Ở
thời điểm này, mọi thứ đều bắt đầu: trẻ bắt đầu ăn, nói, nghe, nhìn, vận động
bằng đôi tay, đôi chân của mình… Những hành vi đầu đời tưởng chừng đơn
giản ấy lại góp phần hình thành nên các thói quen - cả tốt lẫn chưa tốt - ảnh
hưởng lâu dài đến sự phát triển sau này. Giáo dục mầm non không chỉ là
chăm sóc mà còn là bước đầu quan trọng trong việc giáo dục và rèn luyện
nhân cách, giúp trẻ có nền tảng vững chắc cho các cấp học tiếp theo.
Giáo dục mầm non là nền tảng đầu tiên đặt viên gạch vững chắc cho sự
phát triển sau này của trẻ. Trong đó, việc giúp trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với chữ
viết đóng vai trò vô cùng quan trọng, bởi đây không chỉ là bước khởi đầu cho
quá trình học tập ở bậc tiểu học mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ngôn
ngữ, tư duy logic và kỹ năng giao tiếp của trẻ.
Theo chương trình giáo dục mầm non, hoạt động làm quen chữ viết không
nhằm mục đích dạy trẻ viết thành thạo, mà chủ yếu giúp trẻ nhận diện mặt chữ,
làm quen với cách phát âm và bước đầu tạo hứng thú với việc học tập. Tuy
nhiên, trên thực tế, nhiều trẻ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ chữ cái, nhầm lẫn
giữa các chữ có hình dạng tương tự, hay thậm chí cảm thấy nhàm chán khi tiếp
xúc với hoạt động này. Nguyên nhân có thể xuất phát từ phương pháp giảng dạy
chưa thực sự hấp dẫn, môi trường học tập chưa đủ kích thích trí tò mò của trẻ
hoặc do sự thiếu liên kết giữa giáo viên, phụ huynh và trẻ trong quá trình rèn
luyện.
Bên cạnh đó, đặc điểm tâm lý của trẻ 5 - 6 tuổi là dễ bị thu hút bởi những
yếu tố trực quan, sinh động và mang tính trải nghiệm. Vì vậy, nếu giáo viên chỉ
sử dụng phương pháp dạy học truyền thống như đọc - viết - nhắc lại thì trẻ sẽ
nhanh chóng mất hứng thú, dẫn đến tiếp thu kém và không đạt hiệu quả mong
muốn. Để giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen chữ viết, giáo viên cần áp dụng
những biện pháp sáng tạo, kết hợp giữa học và chơi, sử dụng nhiều hình thức đa
dạng để khơi gợi sự tò mò và kích thích trí tưởng tượng của trẻ.
2
Việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em giữ vai trò vô cùng quan trọng
trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của mỗi trẻ. Trẻ không chỉ lớn
lên về mặt thể chất, mà còn cần được nuôi dưỡng về mặt tinh thần, trong đó
ngôn ngữ là một yếu tố không thể thiếu. Ngôn ngữ chính là phương tiện giúp trẻ
học tập, giao tiếp và tham gia vào các hoạt động vui chơi tại trường mầm non.
Thông qua những hoạt động học tập và vui chơi phong phú, khả năng tư duy,
nhận thức và ngôn ngữ của trẻ dần được phát triển. Đặc biệt, trong các hoạt
động phát triển ngôn ngữ, việc cho trẻ làm quen với chữ viết đóng vai trò rất
quan trọng. Đây không chỉ là nền tảng để trẻ chuẩn bị bước vào lớp Một mà còn
là phương tiện hỗ trợ giáo dục toàn diện cho trẻ về đạo đức, trí tuệ và thẩm mỹ.
Hoạt động làm quen chữ viết không tồn tại một cách tách biệt, mà là một phần
thiết yếu trong chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Thông qua hoạt
động này, trẻ không chỉ học cách nhận biết, phát âm chữ cái, mà còn phát triển
vốn từ, khả năng diễn đạt và tư duy ngôn ngữ - những kỹ năng cần thiết cho
hành trang vào bậc tiểu học.
Hoạt động làm quen với chữ viết đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình
phát triển toàn diện của trẻ mầm non. Thông qua hoạt động này, trẻ không chỉ
mở rộng vốn từ và phát triển ngôn ngữ, mà còn rèn luyện khả năng phát âm
đúng, đọc chuẩn các chữ cái và tiếng mẹ đẻ. Bên cạnh đó, việc làm quen với chữ
viết còn góp phần kích thích sự phát triển của các giác quan, nâng cao khả năng
quan sát, cũng như tăng cường trí nhớ có chủ đích - những yếu tố nền tảng cho
việc học tập sau này của trẻ. Để trẻ có được kiến thức sơ đẳng về chữ cái là 1
hoạt động cần thiết giúp trẻ hiểu biết và có hứng thú với ngôn ngữ viết. Hoạt
động làm quen với chữ viết không chỉ giúp trẻ tiếp cận ngôn ngữ một cách gần
gũi, mà còn mở rộng vốn từ ngữ, giúp trẻ hiểu thêm về thế giới xung quanh. Qua
đó, trẻ từng bước nhận ra mối liên hệ giữa lời nói và chữ viết - nền tảng quan
trọng để phát triển kỹ năng đọc và viết ở những cấp học tiếp theo. Hơn thế nữa,
hoạt động làm quen chữ viết là tiền đề, là hành trang vững vàng, giúp trẻ tự tin
hơn khi bước vào lớp Một.
Năm học 2024 - 2025, tôi được phân công đứng lớp mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi
A3 với tổng số trẻ là 28 trẻ và 2 giáo viên/lớp. Qua điều tra tôi nhận thấy hầu hết
các cháu còn nhút nhát, chưa tự tin. Đến lớp đa số trẻ chưa tích cực tham gia vào
các hoạt động, khả năng chú ý của trẻ chưa cao, ngôn ngữ của trẻ phát triển chưa
đồng đều, nói không đủ câu, không đủ ý. Với tình hình thực tế của lớp tôi như
vậy, bản thân tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm như thế nào, bằng biện pháp gì để
giúp trẻ nhận biết được 29 chữ cái và phát âm đúng. Ý thức được tầm quan trọng
3
của hoạt động làm quen với chữ viết cho trẻ là rất cần thiết, giúp trẻ nhận biết
được các chữ cái trong bảng chữ cái Tiếng Việt, phát âm đúng các chữ cái đã
học. Chính vì lý do đó bản thân tôi luôn tìm hiểu, sáng tạo và chủ động thực
hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen
chữ viết” làm đề tài nghiên cứu và thực hiện trong năm học 2024 - 2025.
3. Phạm vi và đối tượng áp dụng sáng kiến
Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng của việc tổ chức các hoạt động
làm quen chữ viết nhằm giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt hoạt động làm quen chữ viết
tại trường mầm non Ngọc Mỹ A.
Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi lớp A3 học tốt
hoạt động làm quen chữ viết
4. Mục đích nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là đưa ra những biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt
hoạt động làm quen chữ viết. Thông qua các biện pháp này, trẻ có thể nhận diện
đúng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, phát âm chính xác và lôi cuốn
tạo hứng thú, yêu thích khi tham gia vào hoạt động làm quen chữ viết. Hình
thành kỹ năng tiền đọc, tiền viết, làm nền tảng cho quá trình học tập sau này. Trẻ
hứng thú và chủ động tham gia vào các hoạt động học chữ viết thông qua nhiều
hình thức phong phú như trò chơi, trải nghiệm thực tế và ứng dụng công nghệ
trong giáo dục. Qua đó, trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ, tăng cường khả năng
quan sát, ghi nhớ và diễn đạt suy nghĩ bằng lời nói một cách rõ ràng, mạch lạc.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng góp phần giúp tôi có thêm những giải pháp
giảng dạy sáng tạo, hiệu quả, nâng cao chất lượng giáo dục làm quen chữ viết
cho trẻ 5 - 6 tuổi.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của vấn đề
1.1. Những vấn đề lý luận liên quan đến đề tài
Hoạt động làm quen với chữ viết đóng vai trò quan trọng trong chương
trình giáo dục mầm non, góp phần phát triển toàn diện ngôn ngữ cho trẻ thông
qua các kỹ năng nghe, nói, đọc và viết. Thông qua hoạt động này, trẻ được tiếp
xúc với hình dạng và âm thanh của các chữ cái, học cách kết hợp chữ cái để tạo
thành tiếng, từ, câu đơn giản. Những trải nghiệm đầu tiên với chữ viết không chỉ
giúp trẻ hình thành nền tảng ngôn ngữ vững chắc để sẵn sàng bước vào lớp Một,
mà còn khơi dậy sự tò mò, hứng thú và niềm yêu thích học tập. Đây là giai đoạn
quan trọng giúp trẻ xây dựng thái độ tích cực đối với việc đọc và viết, tạo đà cho
quá trình học tập sau này. Bên cạnh đó cho trẻ làm quen với chữ viết còn giúp