Y BAN NHÂN DÂN HUYN QUC OAI
TRƯNG MM NON NGỌC MỸ A
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM”
Tên tác giả : Đỗ Thị Vân Anh
Đơn vị công tác : Trường Mầm non Ngọc Mỹ A
Chức vụ : Giáo viên
NĂM 2025
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1
1. Tên đề tài, sáng kiến:......................................................................................... 1
2. Lý do chọn đề tài: .............................................................................................. 1
3. Phạm vi và đối tượng áp dụng sáng kiến: ......................................................... 2
3.1. Phạm vi áp dụng sáng kiến: ........................................................................... 2
3.2. Đối tượng áp dụng sáng kiến: ........................................................................ 2
4. Mục đích nghiên cứu: ........................................................................................ 3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ................................................................................. 4
1. Thực trạng của vấn đề. ...................................................................................... 4
1.1. Thuận lợi: ....................................................................................................... 4
1.2. Khó khăn: ....................................................................................................... 5
1.3. Thực trạng cụ thể: .......................................................................................... 5
2. Các biện pháp thực hiện .................................................................................... 6
2.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường lớp học thân thiện, hấp dẫn thu hút trẻ . 6
2.2. Biện pháp 2: Sưu tầm lựa chọn và chuẩn bị phong phú nguồn nguyên vật
liệu rời cho trẻ hoạt động .................................................................................... 11
2.3. Biện pháp 3: Xây dựng và sử dụng hiệu quả môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ............................................................................................................. 13
2.4. Biện pháp 4: Tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động tích cực qua thực hành,
trải nghiệm từ các dự án ..................................................................................... 17
2.5. Biện pháp 5: Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh giúp trẻ hoạt động tích cực
............................................................................................................................. 21
3. Nâng cao hiệu quả của sáng kiến .................................................................... 22
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 25
1. Biện pháp giải quyết:....................................................................................... 25
2. Bài học kinh nghiệm: ...................................................................................... 25
3. Ý nghĩa của sáng kiến: .................................................................................... 25
4. Kiến nghị, đề xuất: .......................................................................................... 26
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tên đề tài, sáng kiến: “Một số biện pháp xây dựng lớp học lấy trẻ làm
trung tâm”
2. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non giữ vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là giai đoạn đầu tiên hình thành những yếu tố cốt lõi của nhân cách con người.
Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, việc thiết kế môi trường học tập và tổ
chức các hoạt động giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của trẻ càng trở nên cần thiết. Đặc biệt, phương pháp xây dựng lớp học lấy
trẻ làm trung tâm không chỉ phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mà còn
đáp ứng xu thế phát triển của giáo dục hiện đại. Chính vì vậy, việc nghiên cứu
và áp dụng hiệu quả phương pháp này trong thực tiễn giáo dục mầm non là một
vấn đề có ý nghĩa thiết thực và cấp thiết.
Trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi có đặc điểm nổi bật là khả năng tư duy trực quan
sinh động, trí tưởng tượng phong phú, luôn tò mò và háo hức khám phá thế giới
xung quanh. Ở lứa tuổi này, trẻ không chỉ học thông qua nghe giảng mà chủ yếu
thông qua các hoạt động trải nghiệm, quan sát, thực hành, chơi mà học. Chính vì
vậy, việc xây dựng lớp học lấy trẻ làm trung tâm chính là nơi trẻ được học tập
trong môi trường mở, linh hoạt, thân thiện, được lựa chọn, được thể hiện ý
tưởng và tự do khám phá -là điều vô cùng cần thiết.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT Hà Nội về việc triển
khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn
2021-2025, Trường Mầm non Ngọc Mỹ A nơi tôi đang công tác đã tích cực đưa
nội dung này vào kế hoạch và tổ chức nhiều hoạt động đổi mới hình thức và linh
hoạt các hoạt động dạy và học. Trong quá trình thực hiện, tôi nhận thấy việc xây
dựng lớp học lấy trẻ làm trung tâm không chỉ dừng lại ở việc trang trí môi
trường lớp học hay thiết kế hoạt động theo hướng mở mà đòi hỏi phải có sự thay
đổi toàn diện từ nhận thức của giáo viên, cách tổ chức các hoạt động, sự linh
hoạt trong phương pháp, và đặc biệt là sự tương tác tích cực giữa giáo viên và
trẻ.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chuyên đề, tôi nhận thấy vẫn còn tồn
tại một số khó khăn như: giáo viên còn lúng túng trong việc thiết kế hoạt động
phù hợp với từng độ tuổi; môi trường lớp học đôi khi còn mang tính hình thức,
chưa thực sự phát huy vai trò chủ động của trẻ; cơ sở vật chất và học liệu phục
vụ cho các hoạt động trải nghiệm còn hạn chế; một số giáo viên vẫn chưa mạnh
dạn đổi mới hình thức, còn thiên về truyền thụ kiến thức thay vì tạo cơ hội cho
trẻ tự khám phá và thể hiện bản thân. Trong bối cảnh đó, tôi nhận thấy việc
2
nghiên cứu và đề xuất các biện pháp thiết thực, cụ thể, khả thi nhằm xây dựng
lớp học thực sự lấy trẻ làm trung tâm là hết sức cần thiết. Những biện pháp này
không chỉ nhằm thay đổi cách tổ chức môi trường lớp học mà còn góp phần
nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên, cải thiện chất lượng tổ chức các
hoạt động giáo dục, từ đó thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ - đặc biệt là trẻ
ở độ tuổi 4-5 tuổi khi nhu cầu khám phá và khả năng tư duy sáng tạo đang phát
triển mạnh mẽ.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn và thực hiện sáng kiến kinh
nghiệm “Một số biện pháp xây dựng lớp học lấy trẻ làm trung tâm” với mong
muốn góp phần nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc - giáo dục trẻ tại trường
mầm non, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học trong giai
đoạn hiện nay. Sáng kiến không chỉ là kết quả của quá trình nghiên cứu lý luận
và thực tiễn, mà còn là tâm huyết của một giáo viên mầm non luôn mong muốn
tạo dựng một môi trường học tập thân thiện, tích cực, giúp trẻ phát triển toàn
diện và hạnh phúc trong những năm tháng đầu đời.
3. Phạm vi và đối tượng áp dụng sáng kiến:
3.1. Phạm vi áp dụng sáng kiến:
- Phạm vi: Nghiên cứu thực trạng áp dụng mô hình lớp học lấy trẻ làm
trung tâm tại trường mầm non Ngọc Mỹ A. Đánh giá hiệu quả của các biện pháp
hiện có và từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng, phát triển lớp học lấy
trẻ làm trung tâm.
3.2. Đối tượng áp dụng sáng kiến:
- Giáo viên lớp mẫu giáo 4-5 tuổi B2, Trường Mầm non Ngọc Mỹ A: Là
người trực tiếp xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm, tổ chức các
hoạt động phù hợp với độ tuổi. Giáo viên đóng vai trò định hướng, hỗ trợ và tạo
điều kiện để trẻ được chủ động tham gia, khám phá, học tập thông qua trải
nghiệm thực tế. Đồng thời, giáo viên cần linh hoạt điều chỉnh nội dung, hình
thức tổ chức theo nhu cầu, sở thích và khả năng của từng trẻ.
- Phụ huynh học sinh lớp 4-5 tuổi B2: Là những người đồng hành cùng
nhà trường, phối hợp chặt chẽ với giáo viên trong việc tạo điều kiện cho trẻ học
tập và vui chơi tại nhà, cung cấp nguyên vật liệu mở, góp ý xây dựng môi
trường học tập, giúp trẻ có thêm cơ hội trải nghiệm cả ở trường và tại gia đình.
-Trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp B2: Là trung tâm của các hoạt động giáo dục,
được tham gia vào việc lựa chọn hoạt động, khám phá theo nhu cầu và hứng thú
cá nhân. Qua đó, trẻ phát triển toàn diện về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình
cảm–xã hội và thẩm mỹ, hình thành các kỹ năng sống cần thiết một cách tự
nhiên và hiệu quả.
3
4. Mục đích nghiên cứu:
Xác định các yếu tố then chốt trong việc xây dựng lớp học lấy trẻ làm
trung tâm, góp phần tạo nên môi trường học tập sáng tạo và phát triển toàn diện
cho trẻ 4-5 tuổi.
Tìm hiểu thực trạng việc tổ chức lớp học lấy trẻ làm trung tâm tại trường
mầm non, rút ra những ưu điểm và hạn chế trong quá trình thực hiện giúp trẻ
tiếp cận môi trường lớp học an toàn, gần gũi, khuyến khích trẻ tham gia tích cực
vào các hoạt động, từ đó giúp trẻ hình thành hiểu biết về vận động, tích lũy kiến
thức và phát triển nhân cách toàn diện.
Đề xuất và thực hiện một số biện pháp cụ thể nhằm xây dựng lớp học lấy
trẻ làm trung tâm, phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ trong độ tuổi mẫu
giáo.
Thực nghiệm và đánh giá hiệu quả của các biện pháp được đề xuất, từ đó
điều chỉnh, hoàn thiện mô hình để có thể áp dụng rộng rãi trong thực tiễn giáo
dục mầm non.
Để xây dựng lớp học lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu quả, tôi đã tiến
hành nghiên cứu từ hai hướng cơ bản: lý luận và thực tiễn. Trên cơ sở đó, các
biện pháp được đề xuất không chỉ dựa trên nền tảng khoa học mà còn phù hợp
với thực tế giảng dạy. Cụ thể như sau:
- Nghiên cứu lý luận: Tìm hiểu, thu thập và hệ thống hóa các tài liệu, công
trình nghiên cứu có liên quan đến cơ sở lý luận của quan điểm giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm.
- Nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp trực quan: Sử dụng quan sát để theo dõi hành vi, thái độ và mức
độ tham gia của trẻ trong các hoạt động học tập và vui chơi, từ đó đánh giá mức
độ hứng thú và sự tích cực của trẻ trong môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
+ Phương pháp đàm thoại: Trao đổi với trẻ để hiểu nhu cầu, sở thích và khả
năng của từng trẻ.
+ Phương pháp điều tra, khảo sát: Thu thập ý kiến từ phụ huynh và đồng nghiệp
nhằm đánh giá thực trạng và hiệu quả của môi trường lớp học.
+ Phương pháp thống kê, tổng hợp phân tích và đánh giá: Ghi nhận, phân loại
dữ liệu từ các hoạt động và ý kiến thu thập được, từ đó đánh giá hiệu quả của
các biện pháp đã áp dụng.