TIỂU LUẬN:
Biện pháp nâng cao chất lượng
sản phẩm ở công ty cơ khí
Trần Hưng Đạo
Lời mở đầu
Trong xu thế khu vực hoá, toàn cầu hoá nền kinh tế, các doannh nghiệp Việt Nam
đang đứng trước những cơ hội nhưng cũng phải đương đầu với rất nhiều khó khăn
và thách thức. Sự cạnh tranh gay gắt và quyết liệt trên thị trường cũng như việc
xoá bỏ hàng rào thuế quan trong tương lai gần đã tạo nên sức ép buộc các doanh
nghiệp Việt Nam phải chú trọng vấn đề chất lượng sản phẩm, coi chất lượng sản
phẩm là vấn đề sồng còn của mình. Chất lượng sản phẩm ngày nay đã trở thành
một trong những nhân tố cơ bản quyết định sự thành bại trong cạnh tranh, quyết
định sự tồn tại và phát triển của từng doannh nghiệp và cảu cả nền kinh tế. Thực tế
cho thấy các doanh nghiệp thành đạt thường là nhưnngx doanh nghiệp quan tâm
đến vấn đề chất lượng, thực hiện và duy trì các biện pháp nâng cao chất lượng sản
phẩm phù hợp với nhu cầu khách hàng và nhu cầu thị trường. Nhận thức được tầm
quan trọng của việc nâng cao chất lượng sản phẩm, sau thời gian thực tập ở công
ty cơ khí Trần Hưng Đạo, em đã lựa chọn đề tài: “ Biện pháp nâng cao chất
lượng sản phẩm ở công ty cơ khí Trần Hưng Đạo”.
Phần I Những vấn đề chung về chất lượng sản phẩm và quản lý chất lượng
Chương I: Chất lượng sản phẩm
I Khái niệm, phân loại, chỉ tiêu đánh giá.
Chất lượng sản phẩm là một phạm trù rất rộng và phức tạp phản ánh các nội
dung kỹ thuật, kinh tế và xã hội. Cùng với sự vận động không ngừng được bổ sung
và hoàn thiện phản ánh chính xác đầy đủ nội dung, yêu cầu chất lượng sản phẩm.
Trong sản xuất kinh doanh không ai phủ nhận tầm quan trọng của chất lượng sản
phẩm, chất lượng sảnn phẩm được coi là xuất phát điểm của mọi quá trình sản
xuất kinh doanh, được nhìn nhận linh hoạt gắn bó chặt chẽ với nhu cầu khách hàng
trên thị trường. Chất lượng sản phẩm trở thành mục tiêu quan trọng của doanh
nghiệp và chương trình phát triển kinh tế của nhiều quốc gia trên giới
1. Khái niệm và đặc trưng của chất lượng sản phẩm
Khái niệm.
Theo giáo sư IshiKawa- Chuyên gia chất lượng Nhật Bản:
“Chất lượng là sự thỏa mãn nhu cầu thị trường với chi phí thấp nhất ”
Theo Juran : “ Chất lượng sản phẩm là sự phù hợp mục đích sử dụng ”
Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO (International organization for
standardization)
“Chất lượng sản phẩm, dịch vụ là tổng thể các chỉ tiêu, đặc trưng của sản
phẩm thể hiện sự thỏa mãn nhu cầu trong những điều kiện nhất định tiêu dùng
xác định phù hợp công dụng sản phẩm”
Phần lớn các chuyên gia về chất lượng sản phẩm trong nền kinh tế thị trường
đều coi chất lượng sản phẩm là sự phù hợp với nhu cầu hay mục đích sử dụng
của khách hàng . Chất lượng sản phẩm luôn gắn bó chặt chẽ với nhu cầu và xu
hướng và vận động của thị trường , do vậy cần phải thường xuyên đổi mới cải
tiến kịp thời cho thích ứng đòi hỏi của khách hàng. Khách hàng là người xác
định chất lượng chứ không phải là nhà sản xuất hay nhà quản lý. Tuy nhiên ,
quan điểm chất lượng sản phẩm hướng về khách hàng có thể dẫn đến sự xem
nhẹ và bỏ qua đặc tính nội tại vốn có của sản phẩm.
Cục đo lường chất lượng Việt Nam đã đưa ra khái niệm
“ Chất lượng là tổng hợp tất cả tính chất biểu thị giá trị sử dụng phù hợp
nhu cầu xã hội xác định, đảm bảo các yêu cầu của người sử dụng nhưng cũng
đảm bảo tiêu chuẩn thiết kế và khả năng sản xuất của từng nước” (TCVN
5814-1994)
Chất lượng sản phẩm được tạo nên từ nhiều yếu tố, điều kiện trong chu kỳ
sống sản phẩm như : chất lượng máy móc, lao động , nguyên vật liệu, quản lý,
cung ứng... Như vậy, ta có thể khái quát những yếu tố chung của chất lượng
sản phẩm như sau:
- Chức năng công dụng của sản phẩm: là những đặc tính cơ bản của sản
phẩm dưa lại những lợi ích nhất định về giá trị sử dụng hay tính hữu ích
của chúng.
- Những đặc điểm riêng biệt dặc trưng cho từng sản phẩm: thể hiện sự đặc
biệt của sản phẩm tạo ra khả năng cạnh tranh của sản phẩm.
- Tính tin cậy của sản phẩm: đặc trưng cho thuộc tính của sản phẩm giữ
được khả năng làm việc chính xác, ổn định và an toàn trong một khoảng
thời gian nhất định nào đó.
- Tuổi thọ của sản phẩm: thể hiện thời gian tồn tại có ích của sản phẩm
trong quá trình đáp ứng yêu cầu người tiêu dùng.
- Các dịch vụ sau bán: thể hiện sự đáp ứng đòi hỏi của khách hàng sau khi
đã trao sản phẩm cho họ .
Hiện nay, quan niệm về chất lượng sản phẩm còn được tiếp tục phát triển bổ
sung, mở rộng hơn nữa để thích hợp với sự phát triển của thị trường. Để đáp
ứng nhu cầu khách hàng các doanh nghiệp không ngừng nâng cao chất lượng
sản phẩm của mình. Song không thể theo đuổi chất lượng với bất kỳ giá nào
mà luôn có sự giới hạn về kinh tế - xã hội - công nghệ. Khi đề cập đến chất
lượng sản phẩm thì không thể bỏ qua các yếu tố giá cả và dịch vụ sau bán.
Ngoài ra, vấn đề giao hàng đúng lúc, đúng thời hạn, thái độ của người phục vụ
cũng là yếu tố vô cùng quan trọng trong sản xuất hiện đại.
Đặc trưng cơ bản của chất lượng sản phẩm.
* Chất lượng sản phẩm là một phạm trù kinh tế- kỹ thuật-xã hội tổng hợp:
Luôn thay đổi theo thời gian , không gian, môi trường và điều kiện kinh
doanh.
Chất lượng là khả năng đáp ứng các yêu cầu , vì vậy một sản phẩm muốn đáp
ứng được nhu cầu sử dụng thì phải có tiêu chuẩn về chức năng phù hợp. Để tạo
ra tiêu chuẩn đó thì phải có những giải pháp kỹ thuật thích hợp, không thể tạo ra
sản phẩm có chất lượng cao bằng khả năng kỹ thuật non kém. Chỉ có công nghệ
cao, máy móc thiết bị tiên tiến phù hợp trình độ lao động, nguyên vật liệu tốt mới
làm ra sản phẩm có tính năng sử dụng cao thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.
Chất lượng không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là vấn đề kinh tế, sự thỏa
mãn nhu cầu khách hàng không chỉ bằng những tiêu chuẩn về chức năng sản phẩm
mà còn bằng chi phí tạo ra nó. Đời sống xã hội ngày càng phát triển nhu cầu con
người luôn thay đổi họ không chỉ muốn ” Ăn no mặc ấm” mà còn ”Ăn ngon mặc
đẹp”. Như vậy chất lượng sản phẩm là sự kết hợp 3 yếu tố kinh tế- kỹ thuật- xã
hội.
*Chất lượng sản phẩm phải được đánh giá qua các chỉ tiêu, tiêu chuẩn cụ thể.
Không thể tạo ra một mức chất lượng cao nếu chỉ dựa trên những ý tưởng, nhận
xét về mặt định tính. Mỗi sản phẩm được đặc trưng bằng các tiêu chuẩn, đặc điểm
riêng biệt nội tại của nó phụ thuộc vào trình độ thiết kế sản phẩm và được biểu thị
bằng các chỉ tiêu cơ, lý, hóa nhất định có thể đo lường và đánh giá được nhờ đó ta
có thể so sánh được chất lượng các sản phẩm.
*,Chất lượng sản phẩm phải có tính tương đối
Thể hiện trên cả hai mặt không gian và thời gian. Một loại sản phẩm có thể
được đánh giá có chất lượng cao ở thị trường này nhưng lại không ở thị trường
khác.
Ngay trên một thị trường, cùng một loại sản phẩm được đánh giá khác nhau về
chất lượng với những người tiêu dùng khác nhau. Nhu cầu khách hàng lại luôn
thay đổi sản phẩm phù hợp mong muốn khách hàng hôm nay nhưng ngày mai thì
không. Vì vậy, chất lượng sản phẩm phải luôn được đổi mới, linh hoạt và phải đón
trước được nhu cầu khách hàng thì các doanh nghiệp mới thành công cao.
* ,Chất lượng sản phẩm thể hiện hai cấp độ phản ánh hai mặt khách quan và
chủ quan.
Chất lượng trong tuân thủ thiết kế thể hiện ở mức độ chất lượng sản phẩm đạt
được so với tiêu chuẩn đề ra. Khi sản phẩm có những đặc tính kinh tế - kỹ
thuật càng gần tiêu chuẩn kinh tế thì chất lượng càng cao. Loại chất lượng này
phụ thuộc chặt chẽ vào tiêu chuẩn, đặc điểm, trình độ công nghệ, cách tổ chức
qu*****
thỏa mãn một số người nhất định.
- Chất lượng phù hợp: là chất lượng đảm bảo đúng thiết kế hay tiêu chuẩn đã
qui định.
- Chất lượng thị hiếu: là chất lượng phù hợp với sở thích, sở trường, tâm lý
người tiêu dùng.
Phân loại theo hệ thống chất lượng ISO 9000.
-Chất lượng thiết kế: là giá trị các chỉ tiêu đặc trưng của sản phẩm được phác
thảo qua văn bản trên cơ sở nghiên cứu nhu cầu thực tế, các đặc điểm của quá
trình sản xuất- tiêu dùng, so sánh chỉ tiêu chất lượng hàng tương tự của các
hãng khác thông qua: Nghiên cứu thị trường, trình độ thiết kế viên, nguyên vật
liệu đưa vào...
-Chất lượng tiêu chuẩn: là giá trị cấc chỉ tiêu đặc trưng được cấp có thẩm
quyền phê duyệt dựa trên cơ sở nghiên cứu chất lượng thiết kế mà cơ quan nhà
nước xét duyệt, bao gồm: tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, quốc gia,
ngành, doanh nghiệp..
- Chất lượng thực tế: là mức độ chất lượng thực tế đạt được do các yếu tố chi
phối như: điều kiện tự nhiên, kinh tế, kỹ thuật, máy móc thiết bị, nguyên vật
liệu...
- Chất lượng cho phép: là mức độ cho phép giới hạn về độ lệch giữa chất lượng
tiêu chuẩn và chất lượng thiết kế, chất lượng cho phép phụ thuộc vào trình độ
tay nghề công nhân, phương pháp quản lý của doanh nghiệp...
- Chất lượng tối ưu:là chất lượng mà tại đó lợi nhuận đạt được do nâng cao
chất lượng sản phẩm cao hơn mức chi phí tăng lên để đạt mức chất lượng đó.
Sản phẩm hàng hóa đạt chất lượng tối ưu là chỉ tiêu chất lượng sản phẩm thỏa
mãn nhu cầu người tiêu dùng, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường, sức
tiêu thụ nhanh đạt hiệu quả kinh doanh cao
2.2 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng sản phẩm.
2.2.1 Chỉ tiêu đặc trưng cho chất lượng
Chỉ tiêu chất lượng là những tiêu chuẩn, tính năng hoặc những đặc trưng nào
đó của sản phẩm mà nhờ chúng sản phẩm đáp ứng yêu cầu chất lượng, và có
thể so sánh, đánh giá chất lượng các sản phẩm
*Chỉ tiêu công dụng
Đây là nhóm chỉ tiêu quan trọng nhất thường được giới thiệu rộng rãi để
người tiêu dùng biết trong các bản thuyết minh hướng dẫn sử dụng hoặc trên
nhãn hiệu sản phẩm. Nhóm chỉ tiêu công dụng thể hiện rõ tính năng, tác dụng
và điều kiện sử dụng sản phẩm
- Những chỉ tiêu thể hiện quy cách sản phẩm: chỉ tiêu này nêu rõ sản phẩm
có thể dùng vào việc gì và những điều kiện cần thiết để sử dụng chúng
giúp người tiêu dùng có thể lựa chọn sản phẩm đúng mục đích sử dụng.
- Những chỉ tiêu thể hiện tính năng, đặc điểm sản phẩm như: hiệu suất, suất
tiêu hao điện năng, nhiên liệu, độ chính xác, độ tin cậy, tuổi thọ...là cơ sở
so sánh những sản phẩm cùng quy cách xem sản phẩm nào ưu việt hơn .
* Chỉ tiêu an toàn.
Với một số loại sản phẩm thì nhóm chỉ tiêu này đặc biệt quan trọng và được
kiểm soát nghiêm ngặt. Chẳng hạn:
Hàng thực phẩm chỉ tiêu an toàn là chỉ tiêu vệ sinh.
Với thiết bị máy móc chỉ tiêu an toàn thể hiện khả năng bảo vệ thiết bị khi
có sự cố, bảo vệ người sử dụng, sự an toàn kết cấu khi vận hành...
Chỉ tiêu an toàn được đánh giá bằng các bộ phận bảo vệ như: Bảo vệ khi
có sự cố, bảo vệ quá dòng, quá điện áp...
* Chỉ tiêu thẩm mỹ.
Là những chỉ tiêu đặc trưng cho sự gợi cảm, hấp dẫn của sản phẩm, sự hợp
lý của hình thức, bao gói, mẫu mã sản phẩm. Tùy từng loại sản phẩm có
những chỉ tiêu thẩm mỹ khác nhau như về màu sắc, độ bền, họa tiết, kết cấu,
độ bóng, độ cứng...
*Chỉ tiêu công thái
Thể hiện mối quan hệ sản phẩm với người tiêu dùng và môi trường, sự phù
hợp của sản phẩm với đặc diểm sinh lý, tâm lý của người tiêu dùng với điều
kiện sử dụng.
*Chỉ tiêu về công nghệ
Đặc trưng cho sự thuận lợi và hiệu quả sử dụng sản phẩm do đặc điểm công
nghệ đem lại. Nhóm chỉ tiêu này đặc biệt quan trọng đối với máy móc thiết bị
có liên quan đến kỹ thuật bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa...
*Nhóm chỉ tiêu công nghệ bao gồm: Hệ số lắp ráp, hệ số sử dụng nguyên
vật liệu, xuất nguyên vật liệu...
* Chỉ tiêu tiêu chuẩn hóa
Đặc trưng cho mức độ sử dụng các chi tiết, bộ phận được tiêu chuẩn hóa trong
sản phẩm và cho biết bộ phận cấu tạo sản phẩm được sử dụng theo tiêu chuẩn
nào có tính thống nhất cao, dễ sử dụng, dễ sửa chữa.
* Chỉ tiêu kinh tế.
Đặc trưng cho tính kinh tế của sản phẩm liên quan đến hiệu quả sử dụng bao
gồm: Giá mua ban đầu, chi phí lắp đặt, chi phí vận hành, chi phí cho quá trình
sử dụng...
Hệ thống chỉ tiêu trên không tồn tại độc lập, tách rời mà chúng có mối quan hệ
chặt chẽ thống nhất với nhau. Đối với mỗi loại sản phẩm khác nhau thì chỉ tiêu
chất lượng có ý nghĩa khác nhau. Do đó mỗi doanh nghiệp cần căn cứ vào đặc
điểm sử dụng của sản phẩm, tổ chức sản xuất, quan hệ cung cầu...để lựa chọn
cho mình những chỉ tiêu phù hợp, có sắc thái riêng biệt với các sản phẩm cùng
loại khác trên thị trường.
2.2.2 Các chỉ tiêu dùng để phản ánh và đánh giá.
Ngoài các chỉ tiêu đặc trưng cho chất lượng sản phẩm, để phân tích tình hình
thực hiện chất lượng giữa các bộ phận các doanh nghiệp còn sử dụng các chỉ
tiêu:
lÖ Tû
sai
háng
*
100
ns¶ sè Tæng
phÈm háng phÈm
ns¶ sè
+ Dùng thước đo hiện vật :
(Số sản phẩm hỏng bao gồm sản phẩm có thể sửa chữa và không thể sửa
chữa )
lÖ Tû sai
háng
*
100
chi phÝ ns¶ Tæng chi
xuÊt ns¶
ns¶ xuÊt
phÈm háng ns¶ phÈm
phÝ
+ Dùng thước đo giá trị :
lÖ Tû d¹t
chÊt
lîng
*
100
ns¶ sè Tæng
phÈm d¹t ns¶ phÈm
chÊt ns¶
luîng xuÊt
- Tỷ lệ đạt chất lượng
thiÖt
ns¶ h¹i
H
phÈm háng *
100
phÈm háng phÝ chi Tæng
thiÖt ns¶
do h¹i xuÊt
söa ns¶
cha ns¶ phÈm
- Hệ số thiệt hại sản phẩm hỏng
II . CáC NHÂN Tố ảNH HƯởNG TớI CHấT LƯợNG SảN PHẩM
1 Nhóm nhân tố khách quan bên ngoài
Chất lượng sản phẩm ngày càng được phát triển và hoàn thiện theo một chu
trình kép kín. Tổ chức tiêu chuẩn chất lượng quốc tế (ISO) gọi chu trình này
là vòng tròn chất lượng. Vòng tròn chất lượng là cơ sở để xác định các yếu tố
ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm từ quá trình hình thành cũng như duy trì
từ khâu đầu đến khâu cuối trên cơ sở đó đưa ra biện pháp để điều chỉnh các
yếu tố cần thiết để nâng cao chất lượng sản phẩm. Chia nhóm nhân tố ảnh
Thống kê xd các yêu cầu kĩ thuật , nghiên cứu triển khai sản xuất sản phẩm
Nghiên cứu Marketting
Cung cấp vật tư kĩ thuậ t
Thanh lý sau SD
Chuẩn bị và khai triển quá trình sản xuất
Tự bảo dưỡng kĩ thuật
Sản xuất
Lắp đặt và vận hành
Thử nghiệm và kiểm tr a
Bán và cung cấp
Bao gói và dự trữ
hưởng tới chất lượng bên trong và bên ngoài
Vòng tròn chất lượng( TCVN-5204-ISO9004)
1.1 Nhu cầu nền kinh tế -văn hóa - xã hội.
Bất cứ ở trình độ nào, với mục đích sử dụng gì, chất lượng sản phẩm bao giờ
cũng bị chi phối, bị ràng buộc bởi hoàn cảnh, điều kiện và nhu cầu nhất định
của nền kinh tế. Trong thực tế không một sản phẩm nào tồn tại và phát triển
mà ít nhiều không liên quan đến nhưng mặt sau của nền kinh tế: cơ cấu, tính
chất, đặc điểm và xu hướng vận động của nhu cầu tác động trực tiếp tới chất
lượng sản phẩm.
Vấn đề kinh tế của tiêu dùng,cũng như thói quen tập quán ảnh hưởng tới
chất lượng sản phẩm mà các nhà sản xuất phải cố gắng đáp ứng. ậ những độ
tuổi khác nhau, trình độ nhận thức khác nhau, phong cách tiêu dùng khách
nhau ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm khác nhau. Chính vì thế chất lượng
sản phẩm chịu ảnh hưởng lớn của nền kinh tế- văn hóa- xã hội.
1.2 Trình độ khoa học- kỹ thuật- công nghệ.
Ngày nay, khoa học kỹ thuật đã và đang trở thành lực lượng sản xuất trực
tiếp. Do đó chất lượng của bất kỳ sản phẩm nào cũng gắn liền và bị quyết
định bởi sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đặc biệt việc ứng dụng những
thành tựu công nghệ mới. Chu kỳ công nghệ ngày càng được rút ngắn, sản
phẩm sản xuất ngày càng có khả năng cung cấp nhiều lợi ích hơn cũng chính
vì vậy mà những chuẩn mực về chất lượng thường xuyên trở nên lạc hậu.
Làm chủ được khoa học công nghệ, tạo điều kiện để ứng dụng một cách
nhanh nhất, hiệu quả nhất thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất là vấn đề
quyết định đối với nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao hiệu
quả kinh doanh của doanh nghiệp.
1.3 Nhu cầu thị trường
Nhu cầu thị trường là xuất phát điểm của quá trình quản lý chất lượng sản
phẩm, tạo động lực định hướng cho việc hoàn thiện chất lượng sản phẩm, các
sản có thể được đánh giá cao ở thi trường này nhưng lại không cao ở thị
trường khác. Nhu cầu thị trường thương xuyên thay đổi ở trong nước cũng
như trên thế giới về cỡ loại, tính năng, kỹ thuật, số lượng, chủng loại, cho ai,
lúc nào, tính an toàn, thẩm mỹ...Vì vậy, phải tiến hành nghiêm túc thận trọng
công tác điều tra nghiên cứu nhu cầu khách hàng như thói quen, khả năng
thanh toán ...nhằm đưa ra những sản phẩm phù hợp, có đối sách kịp thời
đúng đắn.
1.4 Hiệu lực của cơ chế quản lý.
Các doanh nghiệp không thể tồn tại một cách biệt lập mà luôn có mối quan
hệ chặt chẽ và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của tình hình chính trị xã hội và cơ
chế chính sách quản lý của nhà nước. Cơ chế quản lý vừa là môi trường vừa
là điều kiện cần thiết để tác động đến phương hướng, tốc độ cải tiến và nâng
cao chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp.
- Trên cơ sở một hệ thống pháp luật chặt chẽ, quy định những hành vi và trách
nhiệm pháp lý của nhà sản xuất đối với nhà nước và người tiêu dùng. Nhà nước
tiến hành điều tra theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động của người sản xuất nhằm bảo vệ
người tiêu dùng. Nhà nước tiến hành kiểm tra, theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động
của nhà sản xuất nhằm bảo vệ người tiêu dùng.
- Nhà nước xây dựng các chính sách thưởng phạt về chất lượng ảnh hưởng tới tinh
thần các doanh nghiệp trong việc cố gắng nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc
khuyến khích và hỗ trợ của nhà nước đối với các doanh nghiệp thông qua các
chính sách về thuế, tài chính là những điều kiện để đảm bảo chất lượng. Chú trọng
đầu tư theo chiều sâu để nâng cao hiệu quả tổng hợp của lực lượng sản xuất, dành
lực lượng thích đáng cho việc nghiên cứu, chế thử... nhằm nâng cao chất lượng.
Ngoài ra, điều kiện tự nhiên cũng là nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm
như: Khí hậu, các tia bức xạ mặt trời có thể làm thay đổi màu sắc, mùi vị của sản
phẩm hay nguyên vật liệu dùng để sản xuất sản phẩm, hoặc mưa bão có thể gây
ẩm mốc... doanh nghiệp cần chú ý bảo quản và ngăn chặn những nhân tố gây tác
động xấu.
2. Những nhân tố bên trong doanh nghiệp
2.1 Lực lượng lao động
Con người là nhân tố vô cùng quan trọng quyết định tới chất lượng sản phẩm vì
con người tham gia vào tất cả các giai đoạn của quá trình sản xuất. Bao gồm toàn
thể cán bộ, công nhân viên trong doanh nghiệp. Trình độ chuyên môn, tay nghề,
kinh nghiệm, ý thức tinh thần, trách nhiệm, sự năng động, sáng tạo có ảnh hưởng
trực tiếp tới chất lượng sản phẩm. Do đó, doanh nghiệp phải có chính sách tuyển
dụng, đào tạo, huấn luyện, có chế độ đãi ngộ thoả đáng để kích thích sự hăng hái
làm việc.
2.2 Máy móc thiết bị và công nghệ
Đối với mỗi doanh nghiệp, máy móc thiết bị và công nghệ là yếu tố cơ bản tác
động mạnh mẽ và trực tiếp ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm. Mức độ chất
lượng sản phẩm phụ thuộc rất lớn vào trình độ hiện đại, cơ cấu tính đồng bộ, tình
hình bảo dưỡng, duy trì khả năng làm việc theo thời gian làm việc của máy móc
thiết bị, công nghệ, trình độ công nghệ của cá doanh nghiệp không thể tách rời
trình độ của các nước trên thế giới. Muốn sản phẩm có chất lượng đủ khả năng
cạnh tranh thì phải có công nghệ phù hợp . Trong khi nguồn tài nguyên ngày càng
cạn kiệt, khan hiếm đòi hỏi ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất mới đạt
sản phẩm có chất lượng cao với chi phí hợp lý.
2.3 Vật tư, nguyên vật liệu.
Nguyên vật liệu là yếu tố cấu thành tham gia trực tiếp cấu thành sản phẩm vì
vậy,chất lượng , cơ cấu, tính đồng bộ của nguyên vật liệu sẽ ảnh hưởng trực tiếp
đến chất lượng sản phẩm. Vì vậy, cần quan tâm tới khâu bảo quản dự trữ để sử
dụng nguyên vật liệu đủ định lượng theo tiêu chuẩn, xây dựng mối quan hệ tốt lâu
dài giữa người sản xuất và người cung ứng. Xu hướng chuyên môn hoá hiện nay
làm cho việc sử dụng bán thành phẩm ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp hiện
đại chỉ chế tạo một số bộ phận , 1 số bộ phận mua rồi lắp thành sản phẩm hoàn
chỉnh. Bởi vậy, chất lượng sản phẩm bị chi phối vào các bạn hàng nên phải tạo lập
quan hệ tốt để họ cung ứng kịp thời đầy đủ chính xác góp phần nâng cao chất
lượng sản phẩm của doanh nghiệp.
2.4 Công tác quản lý chất lượng sản phẩm
Quản lý chất lượng về cơ bản là những hoạt động và kỹ thuật nhằm đạt duy trì
chất lượng 1 sản phẩm, quy trình dịch vụ, việc đó gồm: Theo dõi tìm hiểu và loại
trừ các nguyên nhân gây ra những trục trặc về chất lượng để các yêu cầu của
khách hàng tiếp tục được đáp ứng. Trình độ quản lý nói chung và quản lý chất
lượng là một trong những nhân tố cơ bản góp phần đảy nhanh tốc độ cải tiến hoàn
thiện chất lượng sản phẩm. Quản lý chất lượng sản phẩm trở thành một nhiệm vụ
trung tâm của quá trình sản xuất của doanh nghiệp.
- Xây dựng tiêu chuẩn: Việc thực hiện công tác xây dựng chỉ tiêu chất
lượng sản phảm sẽ hình thành sản phẩm mới hợp lý về công dụng, thích hợp về thị
hiếu, loại bỏ sản phẩm không kinh tế, sử dụng hợp lý nguyên vật liệu, rút ngắn
thời gian sản xuất, nâng cao năng suất lao động... vì vậy nâng cao chất lượng sản
phẩm phải coi trọng công tác xây dựng tiêu chuẩn và định mức kinh tế kỹ thuật
của sản phẩm.
- Kiểm tra quá trình cung ứng nguyên vật liệu.
- Kiểm tra kỹ thuật: cần kiểm tra việc thiết lập hệ thống kế hoạch sản xuất
sản phẩm trên từng loại máy móc thiết bị có phù hợp không, nếu không phải điều
chỉnh lại, doanh nghiệp cần tiến hành chặt chẽ từng công đoạn , thực hiện bảo
dưỡng sửa chữa máy móc thiết bị, cung cấp kịp thời phụ tùng linh kiện thay thế.
- Kiểm tra chất lượng sản phẩm: Kiểm định đánh giá trình độ chất lượng
sản phẩm, khắc phục nguyên nhân gây sản phẩm kém.
Chất lượng sản phẩm là vô cùng quan trọng, do đó không thể phó mặc cho các
nhân viên kiểm tra chất lượng, không nên coi kiểm tra chất lượng là trách nhiệm
của phòng kiểm tra (KCS) mà là của mọi thành viên trong doanh nghiệp. Các công
nhân sản xuất trực tiếp phải ý thức tầm quan trọng của việc mình làm ra từng sản
phẩm chất lượng tốt.
Quản lý kỹ thuật và kiểm tra chất lượng sản phẩm phụ thuộc vào phương thức tổ
chức nên cần phải xác định lại trách nhiệm của mỗi bộ phận trong doanh nghiệp.
Mục đích của việc kiểm tra chất lượng sản phẩm là đảm bảo sản phẩm cuối cùng
đạt yêu cầu đặt ra với giá thành thấp nhất, muốn đạt được điều đó phải hợp nhất
công tác kiểm tra chất lượng vào quá trình sản xuất sản phẩm. Thực chất của công
tác kiểm tra chất lượng sản phẩm là phòng ngừa việc đưa ra thị trường những sản
phẩm hỏng chứ không đơn thuần loại bỏ chúng , phải vạch ra những khuyết điểm ,
Cơ chế quản
Khoa học công nghệ
Nhu cầu trườn g
trình độ công
Khách
Chính
Chất lượng sản phẩm
kĩ
chất lượng
đo
Kiểm
kinh nghiệm
chủng loại
trìn h độ An Vốn
Con
M M bị thiết
Nguyên vật liệu
nguyên nhân và biện pháp khắc phục .
Quản lý chất lượn g
III. Vai trò đảm bảo , nâng cao chất lượng sản phẩm.
Trong đời sống xã hội và giao lưu kinh tế có vai trò hết sức quan trọng và đang
trở thành thách thức to lớn trên phạm vi toàn thế giới. Nâng cao chất lượng sản
phẩm không chỉ có ý nghĩa to lớn và thiết thực đối với hoạt động sản xuất kinh
doanh mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới người lao động, người tiêu dùng và nền kinh
tế quốc dân. Chính vì vậy, nâng cao chất lượng sản phẩm là một biện pháp quan
trọng để doanh nghiệp có thể tồn tại và đứng vững trong môi trường cạnh tranh
ngày càng gay gắt và khốc liệt, để đáp ứng nhu cầu luôn thay đổi cuả khách hàng.
Nâng cao chất lượng sản phẩm không chỉ nghĩa là làm sản phẩm sử dụng tốt hơn,
an toàn hơn mà đồng nghĩa tăng tính hữu ích , đa năng của sản phẩm.
* Đối với người sản xuất
- Nâng cao chất lượng sản phẩm giúp doanh nghiêp có khả năng cạnh
tranh cao trên thị trường , mở rộng thị trường và chinh phục khách hàng .
- Tạo uy tín, danh tiếng cho doanh nghiêp . Đó là tài sản vô hình thu hút
được khách hàng, tăng doanh thu, phát triển và mở rộng sản xuất.
- Hạ giá thành, tạo cơ hội cho doanh nghiêp buôn bán làm ăn với các nước
khác giữ uy tín cho quốc gia .
- Nâng cao chất lượng sản phẩm tức là cùng một khối lượng nguyên vật
liệu có thể sản xuất ra một giá trị sử dụng cao hơn nên tiết kiệm được sức người,
sức của và đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.
* Đối với xã hội và nền kinh tế quốc dân
- Nâng cao chất lượng sản phẩm sẽ làm tăng giá trị sử dụng và lợi ích xã
hội trên một đơn vị chi phí đầu vào, giảm lượng nguyên vật liệu sử dụng, giảm ô
nhiễm môi trường , phát triển sản xuất, đảm bảo việc làm, thu nhập cho người lao
động .
- Tạo dược lòng tin cậy của người tiêu dùng với sản phẩm
- Tăng khả năng cạnh tranh về kinh tế, khẳng định vị trí sản phẩm của đất
nước trên thị trường quốc tế.
- Nâng cao chất lượng sản phẩm là một biện pháp hữu hiệu kết hợp các
loại lợi ích: doanh nghiêp, xã hội, người tiêu dùng, người lao động.
Chất lượng sản phẩm tạo nên hình ảnh tốt đẹp của doanh nghiêp. hoặc ngược lại.
Người mua hàng có thể hoàn toàn không biết đến khả năng , nguồn lực của doanh
nghiêp nhưng họ biết đến doanh nghiêp qua sử dụng sản phẩm. Theo số lượng
thống kê những công ty có vị thế hàng đầu về chất lượng đã thiết lập giá ở mức
8% cao hơn so với đối thủ cạnh tranh có vị thế thấp hơn về chất lượng. Họ cũng
đạt mức trung bình về thu hồi vốn cho đầu tư 30% so với mức 20% của những
công ty ở những thang bậc khác nhau của chất lượng.
chương II : Quản trị chất lượng
I. Khái niệm, vai trò quản trị chất lượng
1, Khái niệm, vai trò quản trị chất lượng
1.1 Khái niệm
Để tạo ra những sản phẩm thoả mãn nhu cầu khách hàng, nâng cao hiệu quả
công tác quản lý và tạo ra những sản phẩm có chi phí hợp lý ngay cả trong quá
trình vận hành nhằm đảm bảo sự ổn định lâu dài của các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật.
Trách nhiệm quản lý chất lượng không chỉ nằm trong khâu sản xuất mà cả trong
hoạt động quản lý bán hàng. Quản lý chất lượng là trách nhiệm của tất cả các cấp
từ cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo đến mọi thành viên trong tổ chức.
“ Quản trị chất lượng là một tập hợp những hoạt động của chức năng quản trị
chung nhằm xác định chính sách chất lượng, mục đích và thực hiện chúng bằng
những phương tiện như lập kế hoạch , điều khiển chất lượng, đảm bảo chất lượng
và cải tiến chất lượng trong khuôn khổ hệ thống pháp luật”.
Các quan điểm về quản lý chất lượng được phát triển và hoàn thiện liên tục thể
hiện ngày càng đầy đủ hơn bản chất tổng hợp, phức tạp của vấn đề chất lượng và
sự phản ánh thích hợp với điều kiện và môi trường kinh doanh mới.
Theo A.G.Robéton- người Anh: “ quản lý chất lượng sản phẩm và ứng dụng các
sản phẩm, thủ tục kiến thức khoa học kỹ thuật đảm bảo cho các sản phẩm đã, đang
sản xuất phù hợp với yêu cầu thiết kế hoặc với yêu cầu trong hợp đồng kinh tế
bằng con đường hiệu quả nhất, kinh tế nhất”.
Theo A.V.Feigenbaun- người Mỹ: “ quản lý chất lượng là một hệ thống hoạt động
thống nhất có hiệu quả của những bộ phận khác nhau trong một tổ chức chịu trách
nhiệm triển khai các tham số chất lượng, duy trì mức chất lượng đã đạt được và
nâng cao nó để đảm bảo sản xuất và tiêu dùng sản phẩm một cách kinh tế nhất,
hiệu quả nhất “
Theo Philip.B.Grosby:” quản lý chất lượng là một phương tiện có tính chất hệ
thống đảm bảo việc tôn trọng tổng thể tất cả các thành phânf của một kế hoạch
hành động”.
Theo ISO 9000:” quản lý chất lượng sản phẩm là các phương pháp hoạt động
được sử dụng nhằm đáp ứng yêu cầu về chất lượng”.
Mặc dù có nhiều quan điểm về quản lý chất lượng song chúng có nhiều điểm
tương đồng, có thể khái quát bằng khái niệm sau:” quản lý chất lượng là hệ thống
các hoạt động, các biện pháp và quy định hành chính, xã hội , kinh tế – kỹ thuật
dựa trên các thành tựu của khoa học hiện đại nhằm sử dụng tối ưu những tiềm
năng để đảm bảo, duy trì và không ngừng nâng cao chất lượng nhằm thoả mãn tối
đa nhu cầu của xã hội với chi phí thấp nhất”.
1.2 Vai trò quản lý chất lượng
Quản lý chất lượng sản phẩm đóng vai trò rất quan trọng trong doanh nghiệp ,
nó quyết định chất lượng sản phẩm tung ra thị trường như thế nào, cao hay thấp
...qua đó quyết định sự tồn vong và thịnh suy của công ty trên thị trường. Đối với
mọi doanh nghiệp, quản lý chất lượng sản phẩm nhằm duy trì, đảm bảo và nâng
cao chất lượng sản phẩm, tạo khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, tăng lợi
nhuận.
Kono Suke Matuhita – chủ tịch tập đoàn điện tử Nhật Bản:” Nếu cho rằng mọi
hàng hoá có linh hồn thì chất lượng chính là linh hồn của nó” ( Bản lĩnh trong kinh
doanh-NXB quốc gia 1994). Như vậy nâng cao chất lượng sản phẩm phải cần
nhiều nỗ lực và thái độ của nhà sản xuất thực hiện thông qua hàng loạt các giải
pháp từ khâu định chiến lược đến mua yếu tố đầu vào, tổ chức công nghệ sản xuất
và cung ứng sản phẩm đến khách hàng, nó còn đặt ra với cả người phân phối bán
hàng.
2. Chức năng quản lý chất lượng
2.1 Hoạch định chất lượng
* Vai trò
- Hoạch định chất lượng là chức năng quan trọng nhất và là khâu đầu tiên của
hoạt động quản lý , là định hướng phát triển chung cho toàn công ty
- Làm cho hoạt động của doanh nghiệp có hiệu quả hơn nhờ khai thác hiệu quả
nguồn lực và tiềm năng dài hạn làm giảm chi phí chất lượng .
- Xác định chính xác mục tiêu, giúp công ty mở rộng thị trường.
- Tạo ra văn hoá mới, một sự chuyển biến căn bản về phương pháp quản lý
chất lượng của các công ty.
* Nội dung
- Xác định mục tiêu chất lượng và chính sách chất lượng.
- Phát triển các quá trình hình thành các đặc điểm của sản phẩm đáp ứng nhu
cầu khách hàng
- Xây dựng các giải pháp kinh tế kỹ thuật cần thiết ở từng giai đoạn
* Cơ sở
Nhu cầu khách hàng về chất lượng sản phẩm, khả năng công nghệ...
2.2 Tổ chức thực hiện
Là quá trình tổ chức điều hành các hoạt động tác nghiệpthông qua những
phương tiện kỹ thuật, phương pháp cụ thể nhằm đảm bảo chất lượng theo
đúng yêu cầu đề ra
- Giúp từng người , từng bộ phận thực hiện mục tiêu rõ ràng
- Phân giao nhiệm vụ cho từng người, từng bộ phận phải cụ thể khoa học để
tạo thoả mái trong quá trình làm việc.
- Tổ chức các chương trình đào tạo, cung cấp kiến thức, kinh nghiệm phương
pháp cần thiết
- Cung cấp nguồn lực về tài chính và phương tiện kỹ thuật để thực hiện nhiệm
vụ .
2.3 Kiểm tra, kiểm soát chất lượng.
Kiểm tra chất lượng được xem là một hệ thống các hoạt động nghiệp vụ nhằm
theo dõi, thu thập ,phát hiện và đánh giá những trục trặc khuyết tật của quá trình,
của sản phẩm trong mọi khâu. Mục đích kiểm tra không phải phát hiện sản phẩm
hỏng , loại ra mà phải tìm kiếm nguyên nhân để có biện pháp khắc phục, ngăn
chặn .
- Xác định mức độ chất lượng thực tế đạt được có tuân thủ quy trình quy phạm
không?
- So sánh giữa chất lượng thực tế với chất lượng kế hoạch để phát hiện sai
lệch.
- Phân tích thông tin về chất lượng làm cơ sở cho việc cải tiến chất lượng, sản
phẩm
Có thể tiến hành kiểm tra định kỳ hoặc kiểm tra bất thường
2.4 Chức năng điều chỉnh và cải tiến chất lượng.
Đây là hoạt động nhằm làm cho các hoạt động của hệ thống doanh nghiệp có
khả năng thực hiện ddược những tiêu chuẩn chất lượng đề ra, đồng thời cũng là
đưa ra chất lượng sản phẩm thích ứng với tình hình mới nhằm giảm khoảng cách
giữa mong muốn của khách hàngvà thực tế chấ lượng đạt được, thoả mãn nhu cầu
khách hàng ở mức độ cao hơn.
Những nhiệm vụ chủ yếu:
- Xác định các yêu cầu cụ thể và cải tiến chất lượng
- Xác định các yêu cầu cụ thể và điều kiện nhân lực, tài chính, vật tư cần thiết.
- Duy trì và khuyến khích quá trình xây dựng và thực hiện các dự án cải tiến
chất lượng sản phẩm
Với những chỉ tiêu không đạt , phải phân tích nguyên nhân nhằm xác định
xem vấn đề thuộc về khách hàng hay thực hiện, tìm ra điều sai để tiến hành hoạt
động điều chỉnh hợp lý, có thể đổi mới hoặc cải tiến.
3. Nội dung quản lý chất lượng .
3.1 Quản lý chất lượng trong khâu thiết kế.
Đây là hệ thống hết sức quan trọng và ngày nay được coi là nhiệm vụ đầu tiên
trong quản lý chất lượng , mức độ thoả mãn nhu cầu sản phẩm hoàn toàn phụ
thuộc vào chất lượng thiết kế. Chất lượng thiết kế tác động trực tiếp tới chất
lượng sản phẩm
Để thực hiện mục tiêu đó cân thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Tập hợp tổ chức và thực hiện sự phối hợp giữa các nhà thiết kế, tài chính, tác
nghiệp... để thiết kế sản phẩm, chuyển hoá những yêu cầu đó thành đặc điểm
sản phẩm.
- Đưa ra các phương án khác nhau về sản phẩm có thể đáp ứng yêu cầu khác
nhau của khách hàng. Đặc điểm sản phẩm có thể lấy từ sản phẩm cũ hay cải tiến
những sản phẩm đócho phù hợp đòi hỏi mơí hoặc nghiên cứu thiết kế đặc điểm
sản phẩm mới.
- Đánh giá phương án thiết kế và lựa chọn phương án tối ưu, phân tích kinh tế
về mối quan hệ giữa lợi ích của đặc điểm sản phẩm mới đưa lại và chi phí
cần thiết để tạo ra chúng. Trong giai đoạn này, sử dụng các hệ thống đảm bảo
chất lượng : Hệ thống điều kiện kỹ thuật thít kế, duyệt thiết kế, thẩm định bản
vẽ, thử nghiệm sản phẩm.
3.2. Quản lý chất lượng trong giai đoạn cung ứng.
Mục tiêu cơ bản của phân hệ cung ứng là đáp ứng đầy đủ 5 yêu cầu: chính xác
về thời gian, địa điểm, số lượng, chất lượng, chủng loại. Do đó giai đoạn này cần:
- Lựa chọn nhà cung ứng phù hợp đảm bảo tính ổn định cao của đầu vàoquá
trình sản xuất, xây dựng mối quan hệ tin tưởng lâu dài.
- Tạo lập một hệ thống thông tin phản hồi chặt chẽ với người cung ứng.
- Thoả thuận về việc đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng của nguyên vật liệu cung
ứng cũng như các phương pháp thẩm tra, xác minh.
- Phải xác định rõ, đầy đủ thống nhất các điều khoản trong việc giải quyết trục
trặc khuyết tẩttong qua trình cung ưngs nguyên vật liệu như: phương án giao
nhận, thời gia, địa điểm...
3.3. Quản lý chất lượng trong quá trình sản xuất.
Mục đích: Huy đọng và khai thác có hiệu quả các quá trình công nghệ, máy
móc thiết bị và con người đã lựa chọn để sản xuất sản phẩm có chất lượng phù hợp
thiết kế ban đầu.
- Kiểm tra nguyên vật liệu trước khi đưa vào sử dụng.
- Thiết lập các quy trình, thủ tục, thao tác, tiêu chuẩn ở toàn bộ dây chuyền sản
xuất.
- Kiểm tra các sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, bộ phận, chi tiết, thành
phẩm.
- Kiểm tra hoàn chỉnh thường xuyên các dụng cụ đo lườngchất lượng sản
phẩm, công việc được tiến hành với cả lĩnh vực quản lý.
- Kiểm tra công nghệ, thiết bị kỹ thuậtvà có giải pháp đảm bảochất lượng hoạt
động của máy móc thiết bị.
Người ta thường sử dụng các chỉ tiêu: chỉ tiêu phản ánh chất lượng kỹ thuật,
nguyên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm, chất lượng quản trị...Và các hệ
thống đảm bảo chất lượng: Hệ thống duyệt thiết kế quy trình(kỹ sư công nghệ,
người thiết kế sản phẩm...) , hệ thống kiểm tra chất lượng.
3.4. Quản lý chất lượng trong phân phối bán hàng.
Mục đích: Cung cấp nhanh đầy đủ kịp thời các sản phẩm đáp ứng nhu cầu
khách hàng với chi phí hợp lý, bên cạnh đó tìm mọi cách để tạo điều kiện cho
người sử dụng có thể khai thác được tối đa những tính năng của sản phẩm. Do
vậy, mà chúng ta cần xác định các hình thức và phương thức quảng cáo cho phù
hợp, gây ấn tượng.
Những nhiệm vụ chủ yếu:
- Xác định danh mục sản phẩm hợp lý.
- Tổ chức mạng lưới tiêu thụ hợp lý.
- Đảm bảo thông tin đày đủ cho khách hàng về thuộc tính sản phẩm, điều kiện
sử dụng và hướng đãn cần thiết.
- Đảm bảo việc sản xuất và cung cấp phụ tùng, chi tiết thay thế.
- Tổ chức mạng lưới bảo hành và sửa chữa khi bán hàng.
- Đề xuất các phương án bao gói, bảo quản, vận chuyển bốc dỡ...
Thông thường người ta sử dụng hệ thống phục vụ tại chỗ( lắp đặt, bảo hành, chỉ
đường...) và hệ thống đánh giá sản phẩm, nhận thông tin từ khách hàng về sản
phẩm họ thích hoặc không thích.
Để công tác quản lý chất lượng có hiệu quả thì việc xác định trách nhiệm
ban lãnh đạo, các phòng ban, mỗi cá nhân với chất lượng sản phẩm của doanh
nghiệp là vô cùng quan trọng, không thể chỉ phó mặc cho nhân viên phòng KCS
mà nên coi chất lượng sản phẩm là trách nhiệm của mọi thành viên. Điều cần
thiết là phải làm sao đểviệc kiểm tra chất lượng sản phẩm trở thành tự giác trong
ý thưcs của người công nhân.Việc xác định, định lượng sản phẩm để phục vụ
yêu cầu chất lượng trong sản xuất dựa vào các hình thức như kiểm tra toàn bộ
,kiểm tra đại diện
* Kiểm tra toàn bộ: Là thực hiện kiểm tra đối với toàn bộ sản phẩm sản xuất ra
thường áp dụng trong doanh nghiệp sản xuất với số lượng không lớn, sản phẩm
quý hiếm có giá trị cao, không để sản phẩm kém ra thị trường song rất tốn thời
gian và chi phí.
* Kiểm tra đại diện( chọn mẫu): Bộ phận kiểm tra lấy một mẫu ngẫu nhiên một
số sản phâmtrong toàn bộ sản phẩm để đánh giá, thường được áp dụng ở doanh
nghiệp có quy mô lớn, chất lượng sản phẩm tương đối đều, chi phí kiểm tra ít
nhưng lại không loại bỏ hết sản phẩm hỏng.
Có nhiều phương pháp để kiểm tra chất lượng sản phẩm như:phương pháp cảm
quan, chuyên gia, thống kê, thử nghiêm...
- Phương pháp cảm quan: Chủ yếu dựa vào khả năngcủa con người về chỉ tiêu
chất lượngđòi hỏi trình độ chuyên môn của nhân viên kiểm tra phải cao ,
phải có bề dày kinh ngghiệm. Có ưu điểm là tiết kiệm vật tư máy móc thiết bị
nhưng lại thiêu tính chính xác
- Phương pháp kiểm tra bằng thực nghiệm: Là dựa hoàn toàn vàohệ thống máy
móc thiết bị để xác định chỉ tiêu chất lượng sản phẩm. Có kết quả khách
quan, độ chính xác tuỳ thuộc vào độ chính xác của máy móc thiết bị .
4. Một số mô hình quản lý chất lượng .
Hệ thống quản lý chất lượng là một tổ hợp các cơ cấu, tổ chức, trách nhiệm,
thủ tục, phương pháp và các nguồn lực cần thiết để thực hiện quản lý chất lượng .
* Sự cần thiết phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng :
- Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng mới có khả năng tạo ra những sản
phẩm dịch vụ thoả mãn nhu cầu của khách hàng với chi phí hợp lý.
- Mới tập trung được các biện pháp phòng ngừa như: Thiết kế, cung ứng, đào
tạo, nghiên cứu thị trường...
- Tạo ra sự tham gia tích cực của mọi thành viên, mọi bộ phận phát huy sức
mạnh tập thể.
- Hình thành cấu trúc rõ ràng, phân định rõ chức năng nhiệm vụ từng thành
viên, tạo ra sự ổn định thống nhất.
4.1. Mô hình QLCL đồng bộ TQM(Total Quality Management.)
TQM là cách tổ chức quản lý của một doanh nghiệp tập trung về chất lượng
thông qua việc động viên thu hút toàn bộ mọi thành viên tham gia tích cực vào
quản lý chất lượng ở mọi cấp, mọi khâu nhằm đạt được những thành công lâu dài
nhờ việc thoả mãn nhu cầu khách hàngvà đem lại lợi ích cho mọi thành viên, cho
khách hàng, cho doanh nghiệp và cho toàn xã hội.
* Mục tiêu quản lý chất lượng .
Mục tiêu chính của TQM là tạo ra chất lượng sản phẩm tốt thoả mãnnhu cầu của
khách hàng. TQM là phong cách quản lý dựa trên tinh thần nhân văn vì vậy mà
phát huy yếu tố con người, đưa họ nhiều sáng kiến, giá trị kinh tế cao, tiết kiệm
chi phí, rút ngắn thời gian giao hàng...nhưng chất lượng không thay đổi hoặc tăng
lên almf tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
* Đặc điểm của TQM.
- Coi chất lượng là mục tiêu hàng đầu, chất lượng là nhận thức đánh giá của
khách hàng về chỉ tiêu sản phẩm. Coi khách hàng là một bộ phận, là người cộng
sự trong quá trình quản lý chất lượng của doanh nghiệp.
- Lấy con người là trung tâm, là nhân tố cơ bản có ý nghĩa quyết định trong
quá trình quản lý, mọi người đều có vai trò trách nhiệm đối với vấn đề chất lượng ,
phụ thuộc vào trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và kỹ năng của các thành viên vì
vậy cần trang bị cho họ những kiến thức cơ bản về quản lý, ý thức tự giác... Mọi
người đều tham gia, giám đốclà người đề ra chương trình và là người đầu tiên
phục vụ chương trình, chỉ đạo tới cán bộ cấp trung gian, cuối cùng tới nhân viên
trực tiếp hoạt động, mỗi cấp tự chịu trách nhiệm về chất lượng của mình. Ngày
nay xu hướng quản lý chất lượng đang dần đổi thành cái tự mình quản lý.
- TQM tập trung vào quản lý quá trình nhằm phát hiện các nguyên nhân để
xoá bỏ, lấy phòng ngừa là chinh, sử dụng công cụ thống kê như: biểu đồ Pareto,
biểu đồ kiểm soát, lưu đồ ...vòng tròn Deming để cải tiến không ngừng hệ thống.
- TQM quản lý chất lượng tập trung quản lý chức năng chéo trong tổ chức ,bên
cạnh đó xây dựng nhóm tự quản lý về chất lượng trên cơ sở tôn trọng những con
số và sự kiện tạo sự phối hợp đồng bộ giữa các phòng ban chức năng trong việc
thực hiện mục tiêu chính sách chất lượng trong doanh nghiệp.
* Nội dung tổ chức thực hiện TQM.
@ Giai đoạn 1: Giới thiệu TQM
- Mục tiêu giai đoạn này làm thay đổi nhận thức suy nghĩ của mọi người trong
doanh nghiệp hoặc tổ chức về chất lượng và công tác quản lý chất lượng đặc biệt
đối với cán bộ quản lý cũng như giúp họ thấy lợi ích thiết thực của hệ thống này.
- Nhiệm vụ chủ yếu là GD_ĐT, tuyên truyền thuyết phục mọi thành viên cùng
tham gia, xây dựng hình thành nhóm chất lượng
- Giới thiệu đầy đủ và chi tiết hệ thống TQM
- Phải có sự cam kết của lãnh đạo, phòng ban và mọi công nhân.
@ Giai đoạn 2: giai đoạn thử nghiệm
- Xác định được nhu cầu thực sự của doanh nghiệp điều đó xuất phát từ bản thân
doanh nghiệp dưới sức ép của khách hàng, sự cạnh tranh của đối thủ, sự thay đổi
mục tiêu chiến lược kinh doanh. Do đó để có thể thành công được trong việc triển
khai hệ thống TQM , doanh nghiệp phải lựa chọn bộ phận nào đó để tiến hành thử
nghiệm.
- Tổ chức đào tạo chuyên sâu cho cán bộ quản lý và các thành viên trong phòng
đó.
- Tập huấn cho các thành viên trong phòng, bộ phận được chọn có thể nắm vững
lợi thế, khó khăn khi áp dụng TQM.
- Quyết định triển khai TQM, rút ra kinh nghiệm từ kết quả đạt được và mở rộng
cho toàn doanh nghiệp.
@ Giai đoạn 3: Phát triển mở rộng TQM cho toàn doanh nghiệp
Giới thiệu triển khai các chính sách của doanh nghiệp cho mọi thành viên hiểu
được, duy trì - mở rộng hoạt động tiêu chuẩn hoá, khuyến khích hoạt động cải tiến
từng bộ phận, hình thành nhóm chất lượng để phát huy được tài lực trí lực của
mọi người trong doanh nghiệp. Khi thực hiện TQM :
- Phải tổ chức xác định rõ chức năng mỗi cá nhân, mỗi bộ phận , phải đo lương
chất lượng phân tích chi phí sai hỏng bên trong, bên ngoài, phong ngừa để khắc
phục.
- Phải lập kế hoạch chất lượng, thiết kế chất lượng nhằm xác định nhu cầu, triển
khai để thoả mãn nhu cầu
- Xây dựng hệ thống chất lượng và sử dụng các công cụ thống kê để kiểm soát
chất lượng và đào tạo huấn luyện về chất lượng cho mọi người hiểu để đáp ứng
nhu cầu khách hàng.
4.2. Mô hình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000
ISO 9000 là một tổ chức phi chính phủ được thành lập năm 1947 có trụ sở chính
ở Thuỵ Sỹ. Hiện nay có khoảng 130 nước tham gia, Việt Nam tham gia vào năm
1987. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 do tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hoá ban hành dề
cập đến lĩnh vực quản lý chất lượng : chính sách và chỉ đạo chất lượng , nghiên
cứu thị trường, thiết kế triển khai sản phẩm, cung ứng, kiểm soát quá trình, bao
gói, phương pháp dịch vụ sau bán...
ISO 9000 là tập hợp kinh nghiệm quản lýtốt nhất đã được các quốc gia trên thế
giớivà khu vực chấp thuận thàh tiêu chuẩn quoóc tế với các đặc điểm:
- Theo ISO 9000 thì giữa chất lượng quản trị và chất lượng sản phẩm có mối
quan hệ nhân quả, chất lượng sản phẩm phụ thuộc vào chất lượng quản trị .
- Phương châm chiến lược của ISO là làm đúng ngay từ đầu, lấy phòng ngừa
làm phương châm chính.
- Về chi phí: ISO 9000 khuyên các doanh nghiệp tấn công vào các lãng phí nảy
sinh trong toàn bộ quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh đặc biệt là chi phí ẩn.
Cần có kế hoạch phòng trừ và phòng ngừa các lãng phí bằng việc lập kế hoạch,
thực hiện xem xét và điều chỉnh trong suốt quá trình tức là thực hiện theo các
bước trong vòng tròn Deming (Plan- Do-Check- Action).
- ISO 9000 là điều kiện cần thiết để tạo ra hệ thống “ mua bán tin cậy “ trên thị
trường trong nước và quốc tế, vì vậy Edwards Deming nói: “ Bạn không buộc
phải áp dụng ISO 9000 nếu không thấy sự thúc ép bởi sự sống còn”
Hệ thống tiêu chuẩn ISO 9000 bao gồm 24 bộ tiêu chuẩn như ISO 8402-1, ISO
9001,9002,9003...được dùng để đảm bảo chất lượng đối với khách hàng.
ISO 9001: hệ thống chất lượng đảm bảo chất lượng trong thiết kế,triển khai,
sản xuất, lắp đặt và dịch vụ là hệ thống quản lý chất lượng toàn diện nhất .
ISO 9002: Hệ thống chất lượng đảm bảo trong sản xuất, lắp đặt và dịch vụ.
Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với hệ thống chất lượng để sử dụng khi
cần thể hiện năng lực của bên cung ứng trong việc cung ứng sản phẩm phù hợp
yêu cầu thực tế đã lập. Các yêu cầu quy định trong tiêu chuẩn này nhằm thoả
mãn khách hàng bằng cách phòng ngự không phù hợp ở tất cả các giai đoạn từ
sản xuất đến dịch vụ kỹ thuật.
ISO 9003: Hệ thống quản lý chất lượng đảm bảo chất lượng ở khâu kiểm tra và
thử nghiệm cuối cùng. Tiêu chuẩn này áp dụng trong các tình huống khi có thể
chứng minh sự phù hợp của sản phẩmvới các yêu cầu quy định bằng cách thể
hiện một cách thỏa đáng năng lực kiểm tra và thử nghiệm thành phẩm của bên
9001
9002
9003
cung cấp.3 tiêu chuẩn này có mối liên hệ nhau:
* Lợi ích của việc chứng nhận hệ thống đảm bảo chất lượng theo ISO 9000
Thực tế ở các doanh nghiệp áp dụng thành công hệ thống ISO 9000 và đã
được cấp chứng nhận ở Việt Nam và trên thế giới cho thấy họ thu được rất nhiều
lợi ích từ việc này. Chúng ta có thể tham khảo:
Thứ tự Các lợi ích Tỷ lệ(%)
Nâng cao nhận thức chất lượng 33.5 1
Nâng cao sự thoả mãn của kế hoạch 26.6 2
3 Khả năng cạnh tranh 21.5
4 Hạn chế đánh giá của kế hoạch 8.5
5 Vấn đề khác 4.8
6 Tăng thị phần 4.5
7 Mở rộng thị trường 0.6
- ISO là phương tiện có hiệu quả giúp doanh nghiệp tự xây dựng và áp dụng
các hệ thống đảm bảo chất lượng .
- Tạo ra hệ thống mua bán tin cậy, nhanh chóng thuận tiện, là cơ sở để bên mua
căn cứ vào đó để tiến hành kiểm tra đánh giá người sản xuất trước khi ký hợp
đồng.
- Tăng uuy tín cho doanh nghiệp nhờ tạo ra sản phẩm có chất lượng và lòng tin
với khách hàng, tăng khả năng thắng thầu và trong mua bán quốc tế.
- Giảm chi phí kiểm tra, kiểm đinh chất lượng , thúc đẩy doanh nghiệp làm việc
tốt hơn nhờ thay đổi nền văn hoá và phong cách quản lý.
- Đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng, người sản xuất và cho xã hội .
PHần II
Tình hình chất lượng sản phẩm ở công ty cơ khí trần hưng đạo
I. quá trình hình thành và phát triển của công ty.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo (trước đây là nhà máy cơ khí trần Hưng Đạo) là
một doanh nghiệp quốc doanh thuộc Tổng công ty Máy Động Lực và Máy Nông
Nghiệp - Bộ công nghiệp Việt Nam.
Công ty được thành lập ngày 19 - 4 - 1947 tại xã Vinh Quang Huyện Chiêm
Hoá, tỉnh Tuyên Quang do cố phó chủ tịch nước Nguyễn Lương Bằng trực tiếp chỉ
đạo, với nhiệm vụ chính là chế tạo động cơ nổ Diezel 12HP và các mặt hàng cơ
khí khác như phôi khuỷu TS155, phôi biên D9, phôi khuỷu D9, phôi biên TS155,
đại tu các thiết bị của ngành cơ khí vv...
Năm 1954 hoà bình lập lại nhà máy chuyển về Thái Nguyên và cuối năm 1957
chuyển về Hà Nội tại 114 Mai Hắc Đế Hà Nội hiện nay. Hơn 54 năm xây dựng và
trưởng thành công ty từ một cơ sở nhỏ đi lên phát triển một cách lớn mạnh về cơ
sở vật chất kỹ thuật, về trình độ sản xuất, trình độ quản lý và có một đội ngũ cán
bộ công nhân viên chức có phẩm chất chính trị trình độ chuyên môn tay nghề cao.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo đã trở thành con chim đầu đàn của đất nước về chế
tạo sản xuất động lực phục vụ cho nông nghiệp và các thành phần kinh tế khác.
Trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược
Công ty vừa sản xuất vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ
công nhân viên, sản phẩm của công ty đã có những đóng góp tích cực trong hai
cuộc kháng chiến cũng như trong công cuộc khôi phục kinh tế đất nước:
Thời kỳ 1947-1954
Do Công ty mới được thành lập cơ sở vật chất còn nghèo nàn, cơ bản là tự trang
tư chế, nhiệm vụ của công ty được TW Đảng giao cho sản xuất vũ khí đơn giản
như vỏ mìn, vỏ lựu đạn, sản xuất máy khoan,máy tiện đạp chân, dụng cụ công
binh máy xay xát gạo phục vụ chiến dịch. Ngoài ra công ty còn làm dụng cụ như
cân treo, dao phát rừng cho đồng bào giải phóng Tây Bắc làm nương rẫy.
Thời kỳ 1955-1960
Công ty chuyển về Hà Nội, trước sự đòi hỏi to lớn của đất nước hàn gắn vết
thương chiến tranh công ty vượt lên khó khăn để sản xuất các loại máy công cụ
như: Máy tiện T60, Máy khoan K60, K61 để phục vụ công nghiệp địa phương,
máy bơm nước, máy khoan giếng, máy tuốt lúa, máy cày hai bánh, máy cày hai
lưỡi máy gạt để phục vụ nông nghiệp .
Thời kỳ 1960-1986
Năm 1960 là năm đầu thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, do nhu cầu của
nền KTQD, công ty chuyển sang chế tạo động cơ Diezel 20HP và phụ tùng ô tô.
Cuối năm 1986, từ một phân xưởng sản xuất phụ tùng ô tô của công ty đi sơ tán đã
tách ra thành lập một nhà máy mới: Nhà máy phụ tùng ô tô số 1 tại Gò Đầm Thái
Nguyên. Động cơ D20 với số lượng hàng nghìn chiếc đã cung cấp cho nhân dân
miền Bắc lắp máy bơm nước chống hạn, chống úng, lắp máy xay xát, máy nghiền
thức ăn gia súc v.v... Đội ngũ cán bộ công nhân viên đã phát triển nhanh chóng từ
vài trăm người lên đến hàng nghìn người và đội ngũ kỹ sư, kỹ thuật viên từ vài
chục người lên hàng trăm người.
Từ năm 1970, sản phẩm chủ yếu của công ty là động cơ Diezel 12HP, 15HP và
các loại hộp số thuỷ D9-D12-D15, năm sản xuất cao nhất đạt gần 5000 động cơ và
hàng chục tấn phụ tùng. Chất lượng sản phẩm hàng năm đều đựơc cải tiến nâng
cao, mở rộng tính năng sử dụng, được tiêu thụ rộng rãi trong cả nước dùng lắp vào
các máy cày đa năng, xe vận chuyển trên bộ, lắp vào thuyền vận tải, thuyền đánh
cá, máy xát gạo, bơm nước, máy phát điện cỡ nhỏ. Ngoài ra, công ty đã sản xuất
hàng loạt bơm cao áp, kim phun là những sản phẩm cơ khí siêu chính xác để lắp
vào động cơ Diezel. Đồng thời, công ty cũng đã sản xuất thử thành công các loại
động cơ Diêzel 6HP, 8.5HP, 48HP, 80HP, 120HP.
Trong những năm chống Mỹ cứu nước, công ty còn được giao nhiệm vụ nghiên
cứu chế tạo trạm nổi bơm xăng thành công và bơm dưỡng khí cho máy bay MIG,
những sản phẩm này có giá trị cao về kỹ thuật và sử dụng phục vụ kịp thời cho
chiến đấu. Công ty vinh dự được chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm 4 lần, được Đảng
và nhà nước tặng huân chương các loại, nhận cờ thi đua khá nhất của ngành cơ khí
cùng nhiều bằng khen.
Thời kỳ 1986 đến nay
Từ khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng và nhà nước chủ trương
chuyển nền kinh tế từ quản lý hành chính tập trung sang cơ chế thị trường có sự
điều tiết theo định hướng XHCN với nền kinh tế mở với nhiều thành phần.Công
ty được thành lập lại theo quyết định số 324-QĐ/TCNSĐT ngày 27-5-1993 của
Bộ công nghiệp, nhà máy đổi tên thành Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo.
Sản phẩm truyền thống của Công ty là các loại động cơ Diêzel D12-D8 và các
loại hộp số thuỷ D9-D12-D15 hàng năm có nhu cầu lớn. Song, do thiết bị máy
móc nhà xưởng hầu hết đã sử dụng trên 30 năm hiện xuống cấp nghiêm trọng,
công nghệ chế tạo lạc hậu nên sản phẩm công ty không cạnh tranh nổi những sản
phẩm cùng loại của Trung Quốc, hàng bãi của Nhật nhập ồ ạt với lợi thế giá rẻ,
gian lận thương mai, nhập lậu vào thị trường nước ta. Sản phẩm của Công ty tiêu
thụ chậm, thậm chí có những năm phải ngừng sản xuất vì ứ đọng sản phẩm lớn
dẫn đến quy mô bị thu hẹp, lao động dư quá nhiều, đời sống cán bộ công nhân gặp
nhiều khó khăn ảnh hưởng tới tư tưởng phức tạp.
Đứng trước tình hình đó, được sự chỉ đạo của Bộ công nghiệp và Tổng công ty
Máy Đông Lực, Máy Nông Nghiệp, Công ty tự đánh giá và đưa ra biện pháp
khắc phuc khó khăn, tăng kỷ cương, quản lý sản xuất kinh doanh, nâng cấp nhà
xưởng.
II - đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm
1. Lao động và cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý.
1.1 Lao động
Thời kỳ bao cấp về lao động có lúc nhà máy lên tới 1882 công nhân nên trong
biên chế (1989). Cho đến nay số công nhân trong biên chế chỉ còn 568 người.
Nhưng do trực trạng sản xuất, số lao động đang đi làm chỉ có 227 người chiếm
39.9%. Tình trạng này do công ty gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi cơ chế
kinh tế. Công ty làm ăn thua lỗ buộc phải cho về hưu sớm, giải quyết chế độ và
một số người xin ra khỏi Công ty song, trình độ lao động của Công ty hiện nay
cũng khá cao. Đại học chiếm 13,2%, Trung học chiếm 4,4%, Công nghệ kỹ thuật
chiếm 64%, loại khác 18,3%.
Hiện nay, Công ty có một đội ngũ công nhân kỹ thuật lành nghề cũng chỉ sử
dụng được 29,67%, tuổi đời trung bình của công nhân kỹ thuật là 44 (vì nhiều năm
không tuyển), hệ số lương bình quân là 4,8. Do tuổi đời trung bình khá cao nên
việc thích nghi công nghệ và hoàn cảnh mới còn chậm. Vì vậy, hiện nay Công ty
vẫn bố trí cho cán bộ công nhân viên đi học Đại học tại các trường Đại Học Kinh
Tế Quốc Dân, Đại Học Bách Khoa, Công Đoàn để nâng cao trình độ chuyên môn,
thiết kế kỹ thuật, máy tính, tiếng Anh, quản lý chất lượng...
Tình hình CBCNV tính đến tháng 11/2000
Danh mục Tổng số Tỷ lệ(%) Nữ HSL bình Tuổi đời
quân bình quân
568 100 161
ĐH 75 13,2 13
TH 25 4,4 16
CNKT 364 64,1 82 4,8 44
104 18,3 50
Mặc dù hiện nay Công ty còn gặp nhiều khó khăn về một số mặt nhưng công tác
tài chính của Công ty đã huy động vốn thanh toán được nợ Ngân hàng đầu tư phát
triển, sắp xếp thu chi ưu tiên phục vụ sản xuất, thanh toán tiền lương hàng tháng
đúng kỳ hạn. Công ty đã cố gắng trong việc thực hiện theo đúng quy chế việc đổi
mới tiền lương, mức lương tối thiểu là 210000đ, áp dụng phương pháp đơn giá
tiền lương trên đơn vị sản phẩm phù hợp sản xuất của Công ty. Việc trả lương cho
CBCNV đa dạng phù hợp lao động.
Đối với lao động gián tiếp, cán bộ quản lý, ban lãnh đạo trả lương theo thời
gian là hợp lý vì thâm niên công tác và trình độ kinh nghiệm sẽ phản ánh năng lực
khối lao động này.
Đối với CNSX, do đặc điểm tính chất ngành nghề, cần phải đa dạng hoá hình
thức trả lương, áp dụng trả lương theo sản phẩm kích thích nâng cao năng suất lao
động khuyến khích cải tiến kỹ thuật, cải tiến phương pháp lao động, sở dụng tốt
máy móc thiết bị, thúc đẩy doanh nghiệp cải tiến tổ chức sản xuất, tổ chức lao
động, quản lý.
Ngoài ra, Công ty cho phép các phân xưởng tự phân phối tiền lương dưới sự
giám sát của phòng tài vụ, nâng cao trách nhiệm công nhân vì gắn chặt lợi ích họ.
Tuy nhiên đơn giá tiền lương, dù lương lao động trong Công ty thấp nhưng lại
chiếm tỷ trọng cao trong giá thành sản xuất gây khó khăn trong việc cạnh tranh
sản phẩm với công ty khác và từ Trung Quốc.
Việc áp dụng mức lương tối thiểu 210000đ trong toàn Công ty là bất hợp lý khi
không áp dụng hệ số ngành, hệ số vùng.
Việc đa dạng hoá hình thức trả lương gây khó khăn mất cân đối về thu nhập, có
người có trình độ cao, tay nghề cao lại có thu nhập thấp hơn người có tay nghề
thấp.
Điều nữa là đối với CBCNV phòng thương mại hưởng lương theo thời gian sẽ
không khuyến khích được việc tích cực nghiên cứu tìm kiếm thị trường tiêu thụ
sản phẩm
1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý.
Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý trong doanh nghiệp là tổng hợp các bộ phận có
những trách nhiệm và quyền hạn nhất định nhưng có mối quan hệ phụ thuộc lẫn
nhau nhằm thực hiện các chức năng quản lý.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo tổ chức bộ máy quản lý theo dạng cơ cấu trực
tuyến chức năng, mỗi bộ phận trong công ty chỉ thực hành mệnh lệnh của cấp trên
trực tiếp. Gíám đốc uỷ quyền cho các Phó giám đốc, mỗi Phó giám đốc nhận
quyền quản lý 1 số phòng ban. Các phòng ban chức năng không ra mệnh lệnh trực
tiếp xuống các phân xưởng sản xuất mà có nhiệm vụ chuẩn bị các quyết định cho
giám đốc, Phó giám đốc sản xuất sau đó 2 bộ phận này ra chỉ thị cho các phân
sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty
Giám Đốc
xưởng, các phòng ban chức năng có liên hệ lẫn nhau.
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối liên hệ công tác.
Giám đốc
Giám đốc là người có quyền hành cao nhất trong công ty, chỉ đạo mọi hoạt động
sản xuất kinh doanh của toàn Công ty chịu trách nhiệm trước Bộ về kết quả hoạt
động kinh doanh, đảm bảo hoàn thành và vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch được
giao, chấp hành đúng thể chế nhà nước, có trách nhiệm nâng cao hiệu quả sản
xuất, nâng cao đời sống cho công nhân viên chức trong công ty. Giám đốc được sử
dụng các hình thức và phương pháp uỷ quyền, phân cấp cho các cấp, các cá nhân.
Phó giám đốc sản xuất:
Là người có nhiệm vụ nghiên cứu thị trường, điều độ kế hoạch sản xuất chịu
trách nhiệm trước Giám đốc trực tiếp chỉ huy sản xuất hàng ngày theo tiến độ,
điều phối lao động, vật tư, động lực... giải quyết những vấn đề thuộc quá trình sản
xuất, đảm bảo liên tục, cân đối nhịp nhàng.
Phó giám đốc kỹ thuật :
Là người chịu trách nhiệm trước Giám đốc, chỉ đạo công tác chuẩn bị kỹ thuật
tạo đủ điều kiện để đưa vào sản xuất kịp thời và thuận lợi. Kiểm tra và quản lý các
mặt kỹ thuật trong công ty đảm bảo hoàn thành kế hoạch sản xuất, cải tiến kỹ
thuật, quản lý sử dụng hợp lý về nguyên vật liệu thiết bị, dụng cụ, sức lao động,
chịu trách nhiệm trước Giám đốc về chất lượng sản phẩm từ khâu thiết kế đến
khâu thành phẩm.
Phòng KHKD:
Giúp Giám đốc chỉ đạo công tác kế hoạch và điều độ sản xuất, là nơi tổ chức
phương hướng phát triển sản xuất. Phòng KHKD thực hiện các chức năng: Lập
KH dài hạn, ngắn hạn tạo điều kiện cho việc hoàn thành kế hoạch mục tiêu công
ty, phân tích tình hình, sử dụng lao động vật tư, đôn đốc công tác chuẩn bị sản
xuất, đảm bảo sản xuất nhịp nhàng cân đối, liên tục nâng cao năng suất lao động,
hạ gía thành sản phẩm, lập kế hoach tiêu thụ sản phẩm, phân tích hoạt động kinh
tế của công ty, làm thống kê báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất hàng
tháng, quý năm để báo cáo Giám đốc .
Phòng thương mại
- Giúp Giám đốc chỉ đạo kế haọch tiêu thụ sản phẩm để hoàn thành kế hoạch
kinh doanh.
- Lập kế hoạch tiêu thụ sản phẩm về ngắn hạn , dài hạn theo mùa vụ .
- Đôn đốc chỉ đạo việc chuẩn bị cho công tác tiêu thụ sản phẩm nhằm đảm bảo
sản xuất cân đối nhịp nhàng.
- Nhiệm vụ người bán hàng phải nghiên cứu thị trường, thu thập đánh giá ý kiến
của khách hàng thực hiện các dịch vụ trong và sau bán: như vận chuyển, bảo hành
(trong 6 tháng)...
- Thường xuyên kiểm tra chặt chẽ việc chấp hành chế độ bảo quản, sử dụng
nhập, xuất tài sản máy móc thiêt bị.
Phòng kỹ thuật( 10 kỹ sư/12 người)
Có vị trí quan trọng đảm bảo cung cấp các quy trình công nghệ, khuôn mẫu
dụng cụ cắt gọt, dụng cụ kiểm tra kỹ năng làm việc của máy móc thiết bị về chất
lưọng sản phẩm, năng suất lao động , tiết kiệm vật tư, hạ giá thành .
- Lập, quản lý quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm (đúc, gò hàn, rèn, nhiệt
luyện...)
- Lập, quản lý tiêu chuẩn kỹ thuật: định mức vật tư, kỹ thuật, thời gian lao
động...
- Thiết kế sản phẩm, mặt bằng công nghệ, theo dõi quá trình sản xuất
- Nghiên cứu phục hồi nguyên vật liệu, phế phẩm để tiết kiệm chi phí.
- Quản lý toàn bộ thiết bị máy móc nguồn điện, nước, khí nén.
- Lập , tổ chức kế hoạch sửa chữa...
- Quản lý các tài liệu hồ sơ, bản vẽ, các trang thiết bị của phòng... và tổng hợp
báo cáo công tác kỹ thuật của công ty.
Phòng KCS (2kỹ sư /11 người)
- Kiểm tra chất lưọng vật tư, hàng hoá, sản phẩm.
- Kiểm tra trang thiết bị công nghệ , dụng cụ phụ tùng thiết bị trong sản xuất và
sửa chữa.
- Lập quy trình kiểm tra chất lượng, quản lý hệ thống mẫu chuẩn, các dụng cụ
đo, xây dựng quy trình sử dụng, bảo quản chúng.
- Giải quyết các khiếu nại của khách hàng về chất lượng .
- Quản lý bộ phận kiểm tra quang học và cơ lý.
Phòng phát triển sản phẩm mới.
Bao gồm 5 kỹ sư trong tổng số 5 người, là phòng mới thành lập có nhiệm vụ
thiết kế nhanh sản phẩm hoặc phác thảo quy trình công nghệ cho việc chế tạo
ra sản phẩm mà thị trường đang có nhu cầu.
Phòng TCLĐ:
Giúp Giám đốc trong công tác tổ chức kế hoạch hoá trong lao động và tiền
lương.
- Lập yêu cầu về dài hạn và ngắn hạn về lao động các loại, cán bộ khoa học kỹ
thuật, nghiệp vụ các cấp.
- Làm thủ tục tuyển dụng tiếp nhận, bố trí, thuyên chuyển, thôi việc cho cán bộ,
công nhân theo đúng luật lệ quy định.
- Lập, quản lý hồ sơ, lý lịch cá nhân, cán bộ công nhân, thông kê lao động.
- Cấp giấy chứng nhận, xác nhận hồ sơ, lý lịch và các loại giấy tờ cần thiết.
- Chuẩn bị tài liệu khen thưởng kỷ luật cán bộ công nhân.
- Tham mưu giúp Giám đốc, Đảng uỷ trong công tác cán bộ khoa học, đào tạo
bồi dưỡng sử dụng cán bộ .
- Tổ chức thực hiện công tác nâng bậc đào tạo.
- Làm công tác bảo vệ chính trị .
- Nghiên cứu cải tiến cơ cấu tổ chức sản xuất kinh doanh, phương pháp làm việc
của hệ thống quản lý, các loại giấy tờ.
- Xây dựng chức năng nhiệm vụ của các viên chức, xác định biên chế hợp lý.
- Thực hiện các chế độ lao động, quản lý định mức, đơn giá và các phương pháp
trả lương, khuyến khích vật chất.
Phòng kế toán:
Nắm giữ công tác kế toán thống kê hạch toán kinh tế của công ty theo đúng cơ
chế quản lý của nhà nước ban hành
Chức năng của phòng kế toán là giúp Giám đốc chỉ đạo thực hiện toàn bộ hoạt
động công tác về kế toán, phân tích kinh tế nhằm khai thác mọi khả năng tiềm lực,
đảm bảo quản lý thu chi, thu nộp tích luỹ cho Nhà nước, tổ chức hạch toán, thanh
toán kịp thời đầy đủ, theo dõi số lượng lao động, tiền lương, phân bổ lương, bảo
hiểm xã hội, các khoản chi trả khác, lập báo cáo thống kê tổng hợp.
2 - Đặc điểm về máy móc thiết bị.
2.1 Quy trình công nghệ.
Sản phẩm động cơ của công ty là tổng hoà các chi tiết gia công và chi tiết thành
phẩm, hình thức tổ chức sản xuất bố trí sắp xếp trang bị theo quy trình công nghệ.
Điển hình ở đây là quy trình công nghệ gia công thân động cơ D165 và quy trình
lắp ráp động cơ. Máy móc thiết bị phải được bố trí phù hợp theo quy trình công
nghệ sau:
Phay mặt nắp sau
Phôi đúc
Phay mặt S
Phay mặt đỉnh
Phay thô- tinh 3 mặt Q - trên- chân
Doa thô lỗ xylanh
Phay KT 30 mặt chân
Khoan 5 lỗ mặt Q- S
Doa lỗ mặt S-Q - Đỉnh- R
Khoan các lỗ mặt S
Khoan -doa các lỗ mặt Q
Khoan các lỗ mặt trên
Khoan- doa các lỗ mặt chân
Khoan các lỗ guzông, lỗ nước mặt đỉnh
Khoan các lỗ mặt nắp sau
Khoan – doa 2 lỗ mặt con đội
Sửa các lỗ nước mặt đỉnh- Q
Taro lỗ bắt bulông các mặt
Gia công rãnh hãm 2,2
Nhập kho
Tổng kiểm tra
pisto n biên
Cụm biên pist on
Cụm trục khuỷ u
Cụm bán h đà
Cụm bơm dầu nhờ n
Cụm đế đỡ trục khuỷ
xec- măng
Nhập kho
Lắp ráp tổng thành
Thử động lực
Hoàn thiệ n lần 1
Hoàn thiệ n lần 2
Hoàn thiệ n lần 3
Các bánh răng
Bơm cao áp
Cụm nắp trướ c
ống dầu, vòi phun ,hệ
Cụm nắp đậy quyl at
Cụm trục : cam, khởi động
Cụm két nước , quạt gió
Cụm điều tốc
ép sơ- mi đóng các bạc
Cụm thân máy
Bánh răng: cân bằng, điều tốc, lọc thô nhờn, cacte
Cân trục cân bằng trên- dưới
Cụm quyla t
Đóng lỗ nước 26, rà suppáp
2.2. Đặc điểm máy móc thiết bị.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo là một doanh nghiệp chuyên sản xuất động cơ
diezel và là cơ sở đầu tiên cuả ngành chế tạo động lực Việt Nam. Vì sản phẩm của
công ty được đa số khách hàng tiêu dùng trong ngành nông – lâm – ngư nghiệp sử
dụng nên trước khi muốn tạo một sản phẩm hoàn chỉnh hội đủ các đặc tính kỹ
thuật, chất lượng, thời gian sử dụng của sản phẩm đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế
hoạch sản xuất chính xác từ khâu sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng
của khách hàng. Để làm được điều đó, doanh nghiệp phải có những đầu tư cụ thể
không chỉ riêng máy móc thiết bị mà còn với cán bộ quản lý kỹ thuật, tổ chức bồi
dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ, công nhân...
Máy móc thiết bị sản xuất là bộ phận quan trọng trong tài sản cố định của các
doanh nghiệp. Nó phản ánh năng lực sản xuất hiện có, trình độ kỹ thuật của doanh
nghiệp ở công ty cơ khí Trần Hưng Đạo do được từ lâu và chưa được đổi mới kịp
thời nên hầu hết máy móc thiết bị đã cũ kỹ, hết khấu hao.
Máy móc thiết bị cho dây chuyền sản xuất đông cơ 12HP là dây chuyền thiết bị
đồng bộ của Liên Xô (cũ) chế tạo những năm 60 –70 hiện đại nhất nước ta, đến
nay đã trải qua hơn 30 năm khai thác và sử dụng, các chi tiết của máy đã giơ mòn.
Điển hình là:
* Dây chuyền gia công thân đông cơ: có các thiết bị chuyên dùng như:
- Máy phay –doa 3 mặt đảm bảo gia công thân động cơ có độ chính xác cao
về bao hình, làm chuẩn cho các khâu gia công sau trên thân động cơ.
- Máy khoan - doa 5trục đảm bảo gia công chính xác cao về toạ độ các lỗ trục
phát lực và truyền động trên thân động cơ
- Các máy gia công chuyên dùng như: máy phay, máy doa... có độ chính xác
cao để gia công các lỗ, xy lanh...
* Dây chuyền gia công biên.
* Dây chuyền gia công trục khuỷu
* Dây chuyền chế tạo bơm cao áp
Các thiết bị gia công chuyên dùng này được chế tạo từ các nước Nga,
Đức,Tiệp... hiện nay vẫn đang hoạt động.Vì vậy, độ chính xác của máy rất thấp
làm ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêu hao nguyên liệu và chất lượng sản phẩm.
Một số máy móc thiết bị phục vụ cho sản xuất 12HP do Tiệp sản xuất năm 1970
thiếu đồng bộ nên cần đổi mới.
Tên thiết bị Năm Năm đưa Số thiết bị
Sản xuất SD Hiện có Sản xuất Chờ việc Chờ TLý
1. Máy tiện T610 60 62 43 23 8 11
2. Máy tiện T630 60 62 30 15 9 6
3. Máy tiện T830 70 71 16 2 3 11
4. Máy tiện RN36 72 72 8 4 0 4
5. Máy phay 6H82 62 62 44 15 19 10
6. Máy phay FA4 5 1 4 0
7. Máy bào B665 6 2 2 2
8. Máy bào B665A 5 1 2 2
9. Máy khoan 2A55 24 16 4 4
10. Máy khoan 2A60 15 5 7 3
11. Máy sọc TA420 4 4 0 0
12. Máy Doa Mắc Ten 2 1 0 1
6 4 2 13. Máy cưa VN71 71 0
Thiết bị rèn dập
1 0 1 1. Máy búa 1000kg Tiệp 70 1
2. Máy búa 400 kg 62 1 1 0 0
3. Máy búa 200 kg 62 6 2 1 1
4. Máy dập 200kg 62 4 2 1 1
5. NU16 2 1 0 0
1 6. Máy uốn 3 1 1
0 7. Máy hàn VN 70 9 9 0
0 8. Cần trục 2 tấn 6 3 0
Do ít vốn đầu tư, lại manh mún đồng thời trình độ quản lý còn thấp nên từ năm
2000 ,tuy công ty có mua mới một số thiết bị và đại tu máy móc thiết bị cũ nhưng
hoặc cũng lỗi thời về công nghệ hoặc chưa chuyển giao nên không phát huy được
tác dụng phải đắp chiếu. Công ty tiến hành chuẩn bị cho việc di chuyển khỏi địa
điểm hiện tại theo yêu cầu quy hoạch thành phố Hà Nội của nhà nước, vì vậy việc
mua sắm thiết bị mới là hạn chế . Sản phẩm chủ yếu của Công ty là động cơ điêzel
nên hình thức tổ chức sản xuất, bố trí sắp xếp trang thiết bị theo quy trình công
nghệ
Sơ đồ chế tạo đông cơ Diezel
đúc Nguyên Vật Liệu gò rèn
cơ điện cơ khí lắp ráp sản
phẩm
Dụng cụ nhiệt luyện
3, Đặc điểm về nguyên vật liệu
Quá trình sản xuất là quá trình con người sử dụng tư liệu lao động để làm
thay đổi hình dáng, kích cỡ, tính chất hoá lý của đối tượng lao động để tạo ra sản
phẩm với chất lượng ngày càng cao thoả mãn ngày càng đủ nhu cầu đa dạng phức
tạp của thị trường. Như vậy, nguyên vật liệu là 1 trong 3 yếu tố quan trọng của quá
trình sản xuất, trực tiếp để cấu thành thực thể sản phẩm. Nếu thiếu nguyên vật liệu
quá trình sản xuất sẽ bị gián đoạn, chất lượng nguyên vật liệu ảnh hưởng tới chất
lượng sản phẩm, sử dụng nguyên vật liệu ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn.
Vậy tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, cần chú trọng việc
cung ứng nguyên vật liệu, đúng tiến độ, chủng loại, chất lượng phù hợp.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo hàng năm sản xuất các sản phẩm cơ khí phục
vụ nông nghiệp theo đơn đặt hàng của khách hàng. Do đặc điểm sản phẩm sản
xuất quyết định đến số lượng, chủng loại nguyên vật liệu sử dụng trong công ty
hết sức đa dạng, phong phú và phức tạp với khối lượng lớn như : gang, thép,
đồng...do đó việc quản lý và sử dụng chúng gặp không ít khó khăn.
Do vật tư của nhà máy rất đa dạng nhiều chủng loại, có những vật tư quý hiếm
phải nhập từ nước ngoài, bởi vậy vật tư đòi hỏi có chất lượng cao mà trong nước
chưa sản xuất được như Đồng, Nhôm thỏi, Gang TK1, TK2, Thép chất lượng cao,
Chì nguyên chất, Séc măng của Nhật.
Bên cạnh đó có nhiều nguyên vật liệu khai thác sản xuất trong nước như: Than
đá, Đất sét, Phân chì, Dầu mỏ các loại.Toàn bộ nguyên vật liệu được mua ở các
đơn vị trong nước và chủ yếu được mua theo hợp đồng, ngoài ra còn được mua tự
do trên thị trường. Việc thu mua theo hợp đồng thì người bán chở đến tận công ty
còn mua ngoài thì phải dùng xe tải của mình đến chở. Với lượng vốn có hạn, giá
cả lại hay biến động nên công ty chỉ dự trữ ở mức tối thiểu, cần thiết và có thể
dùng đơn hàng này thay cho đơn đặt hàng kia hoặc có thể đem bán khi không sử
dụng bị tồn kho. Công ty áp dụng phương pháp FIFO, LIFO để tránh tình trạng ứ
đọng vốn làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên hiện nay công ty
vẫncòn một lượng vật tư tồn ho lâu chưa giải quyết sẽ gây hư hỏng mất phẩm chất.
Công ty có nguồn cung cấp vật liệu tương đối ổn định chủ yếu từ các nguồn
sau: công ty gang thép Thái Nguyên,công ty cơ khí Việt Nhật, công ty tổng hợp
Thái Bình ...
Tình hình sử dụng nguyên vật liệu năm 2000 - 2001
Chủng loại Số lượng 2000 Số lượng 2001 Người cung cấp
I - VL chính
1. Thép 70 tấn 115 tấn CTy gang thép Thái Nguyên
2. Gang 50 tấn 80 tấn
3. Đồng 15 tấn CTy kim khí Hà Nội 25 tấn
4. Nhôm 20 tấn 35 tấn
II - Vật liệu phụ
1. Than đúc 50 tấn CTy than Quảng Ninh 45 tấn
2. Sơn 300 lít CTy sơn Thanh Hoá 340 lít
III - Nhiên liệu
1. Dầu công nghiệp 785 lít 800 lít CTy xăng Việt Nam
Với một khối lượng lớn, đa dạng, phức tạp của vật liệu ảnh hưởng rất lớn đến
công tác kiểm tra chất lương vật tư đầu vào và ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng
sản phẩm.
Nguyên vật liệu chính như: gang, thép...( thành phẩm mua ở công ty bạn
như: cụm, trục khuỷu, tay biên, gulông,cụm xylanh, piston...) chiếm tới 40% còn
các chi tiết bán thành phẩm chiếm 60% ( như phôi phẩm: phôi thân động cơ,phôi
bánh đà, phôi bánh răng hộp số đặt mua tại các công ty Diezel Disoco, Thuỷ
Nguyên - Hải Phòng, I127( quân đội )) . Ngoài ra, thành phẩm nhập khẩu công ty
nhập đa số các chi tiết chính của động cơ diezel của các hãng Trung Quốc như:
Baofeng, Wuling, Dongfeng
Nguyên vật liệu phụ như: sơn, giẻ lau, đinh, bóng đèn... làm cho sản phẩm
bền đẹp hơn.
Nhiên liệu như than, điện nước...và các phụ tùng thay thê, phế liệu như thép
vụn...
4 - Đặc điểm sản phẩm và tình hình tiêu thụ sản phẩm.
4.1 .Đặc điểm sản phẩm
Trong cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, Công ty sản xuất cái gì, số lượng
bao nhiêu, mua nguyên vật liệu và máy móc thiết bị của ai ... đều theo kế hoạch
của Nhà nước vì Nhà nước trực tiếp bao tiêu và phân phối sản phẩm cho các địa
phương.
Những năm đầu của sự chuyển đổi cơ chế kinh tế, Công ty chưa thích ứng với
chính sách kinh tế vĩ mô của Đảng và Nhà nước song còn gặp nhiều khó khăn, mọi
hoạt động Công ty đều phải tự lực cánh sinh nên sản phẩm của Công ty không
cạnh tranh được hàng ngoại nhập như Trung Quốc, Nhật Bản, hàng nhập lậu với
giá rẻ, gian lận thương mại, nhập khẩu vào nước ta ồ ạt ... Tuy Công ty không có
khả năng xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài nhưng sản phẩm Công ty có vị trí
nhất định trong thị trường trong nước. Khách hàng Công ty chủ yếu là người lao
động trong ngành Nông - Lâm - Ngư nghiệp, các doanh nghiệp quốc doanh dịch
vụ tư nhân mua sản phẩm để chế tạo ra sản phẩm, hoặc sử dụng vào sản xuất Nông
nghiệp. Khách hàng ở hầu hết các tỉnh lan rộng khắp đất nước như : Nghệ
An,Thanh Hoá, Ninh bình, Hà Tây, Vĩnh Long, Quảng Nam...
Sản phẩm chính của công ty hiện nay là động cơ diezel cỡ nhỏ ( từ 8HP –30 HP)
và hộp số thuỷ các loại
* Động cơ diezel cỡ nhỏ
+ Ưu điểm
- Phù hợp để trang bị cho sản xuất nông nghiệp quy mô vừa và nhỏ ở nước ta.
- Tiện cho việc lắp đặt thị trên thuyền vận tải cỡ nhỏ, trung bình, trên máy công
tác theo nhu cầu cụ thể như : bơm nước, chạy máy xay xát, máy cày, máy chế
biến lâm sản, xe vận tảI cỡ nhỏ, máy phát điện...
- Không đòi hỏi thay đổi lớn về thiết bị, đồ gá, quy trình công nghệ ...khi muốn
thay đổi mẫu mã, chủng loại nên giá thành không lớn.
+ Nhược điểm
- Động cơ có xylanh nằm ngang nên khi làm việc có độ rung giật lớn
- Công suất phát nhỏ(lớn nhất là 30HP –22,5 KW) chỉ phù hợp với những máy
công tác cỡ nhỏ
Từ những năm 1980 đến nay công ty đã tiển khai chế tạo các loại hộp số thuỷ
D9, D12,D15,D18 và gần đây là hộp số D1- 6A có đặc điểm:
- Thuyền chuyển động ( công suất từ 9 HP –24 HP ) đến máy công tác.
- Kết cấu đơn giản gọn nhẹ có thể bố trí vào các khoang máy của thuyền tải
nhỏ.
- Tần suất truyền cao hơn ( 85%).
4.2 Thị trường tiêu thụ .
Trong những năm bao cấp, sản phảm làm ra được tiêu thụ ở đâu đều được
nhà nước bao tiêu. Khi bước vào nền kinh tế thị trường, công ty gặp phải rất
nhiều khó khăn: máy nông nghiệp cỡ nhỏ và các loại động cơ ồ ạt nhập vào với
giá rẻ, nhập lậu thương mại...sản phẩm công ty được bán chủ yếu trực tiếp và
thông qua các đại lý. Hệ thống mạng lưới tiêu thụ như Vĩnh Long, Buôn Mê
Thuật...
Năm 2000, công ty thực hiên chương trình “Cơ giới hoá nông nghiệp của
tỉnh Nghệ An với Tổng Công Ty Máy Động Lực và Máy Nông Nghiệp “ với
phương châm đưa máy đến tận tay người tiêu dùng, đã tiêu thụ được 200 động
cơ. Sang năm 2001, Công ty tiếp tục thực hiện chương trình trên đồng thời mở
rộng ra các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam với lượng động
cơ tiêu thụ hơn 1000 chiếc. Tuy vẫn còn những nhược điểm như: khó nổ, rò rỉ
dầu nhờn... nhưng động cơ của công ty đã chiếm được uy tín với người tiêu
dùng. Trong nước, nhu cầu động cơ nông nghiệp rất lớn khoảng 50 vạn động
cơ/ năm, yêu cầu về chất lượng ngày càng tăng do trình độ người sử dụng được
nâng dần do thu nhập của họ tăng lên. Vì vậy, Công ty cần phải chú trọng công
tác nghiên cứu thị trường, tìm hiểu thị hiếu của khách hàng về chất lượng, kiểu
dáng, mẫu mã, bảo hành...Ngoài ra, sản xuất động cơ diezel của công ty cơ khí
Trần Hưng Đạo không chỉ hướng tới thị trường trong nước mà còn hướng tới
xuất khẩu ra thị trường ASEAN, thị trường các nước đang phát triển. Tuy
nhiên, sự cạnh tranh của sản phẩm cùng loại trên thị trường ngày càng gay gắt,
quyết liệt hơn. Đến năm 2006, khi nước ta hội nhập AFTA và WTO thì mọi
hàng rào thuế quan bị rỡ bỏ, các rào cản kỹ thuật dần tiên biến, khi thương mại
là tự do thì sản phẩm phải đạt tính cạnh tranh cao mới hòng tồn tại trên thị
trường.
Do sản phẩm của Công ty được sử dụng ở nhiều vùng khác nhau nên Công ty
đã đặt mạng lưới đại lý ở nhiều nơi để giới thiệu trưng bày và quảng cáo sản
phẩm.
Mạng lưới đại lý của Công ty năm 2000
Tên địa danh Tên đại lý
Bắc Giang Cửa hàng Nông - Lâm - Ngư cơ
Hải Dương Công ty chất liệu và chất đốt
Hà Nội Cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm
Thanh Hoá Doanh nghiệp tư nhân Ngọc Tuấn
Đà Nẵng Công ty TNHH Mười Túc
Đắc Lắc - Buôn Mê Thuật Cửa hàng Nông - Lâm - Ngư cơ Cường Huy
TP HCM Công ty thiết bị phụ tùng cơ khí NN
Doanh thu bán hàng trong 4 năm
Năm Doanh thu Thị Trường
Bắc Trung Nam
1997 1864782437 621594148 319796814 923391475
1998 2241244615 784356290 34472741 1112062245
1999 2705485702 946920843 405853063 1352743796
2000 3420667000 1167532534 426635720 1826498746
Công ty đã có những chính sách thiết thực với các đại lý như : khuyến khích
về kinh tế tổ chức bảo hành hoặc giao khoán chi phí bảo hành cho khách hàng
về chuyên môn kỹ thuật đồng thời Công ty còn đề ra biện pháp duy trì mở rộng
thị trường nhằm thoả mãn nhu cầu thay đổi của khách hàng
Công ty chú trọng công tác điều tra, nghiên cứu và xâm nhập thị trường, tìm
hiểu thị trường, thị hiếu của khách hàng là nhiệm vụ của nhân viên phòng thương
mại giúp phòng kế hoạch có biện pháp cân đối nghiên cứu nhóm khách hàng mục
tiêu sản phẩm của đối thủ cạnh tranh để nắm kỹ thuật mẫu mã, kiểu dáng ... Giúp
nâng cao chất lượng, Công ty còn tham gia quảng cáo trên các thông tin đại chúng,
tổ chức các cuộc hội thảo khoa học, tham gia hội chợ triển lãm. Ngoài ra Công ty
còn có chính sách giá cả như : Mua nhiều giảm giá theo %, cải tiến đa dạng sản
phẩm, quan tâm công tác đầu tư vốn, tăng năng suất lao động, chất lượng sản
phẩm để tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
5 - Tình hình nguồn vốn của công ty
Tài chính là yếu tố hết sức quan trọng đối với Giám đốc và toàn Công ty qua đó
Giám đốc biết được thực lực tài chính của Công ty để đưa ra các quyết định tài
chính đúng đắn và kịp thời nhất. Khi nắm bắt được tình hình tài chính của Công
ty, Giám đốc sẽ dựa vào đó làm cơ sở cho việc đầu tư đổi mới và mở rộng hoạt
động sản xuất kinh doanh, phân bổ nguồn tài chính hợp lý và hiệu quả nhất.
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo là một doanh nghiệp nhà nước do đó nguồn vốn
chủ yếu là vốn cố định do ngân sách Nhà nước cấp. Như vậy, để mở rộng sản xuất
kinh doanh, Công ty còn tự bổ sung vào nguồn vốn từ các quỹ, từ lợi nhuận thu từ
hoạt động sản xuất kinh doanh và từ hoạt động tài chính khác. Công ty đã mạnh
dạn huy động vốn trong nội bộ Công ty, ngoài Công ty và từ khách hàng. Đây là
việc làm rất linh hoạt của Ban giám đốc.
Năm 2000 số vốn hiện có của Công ty là:
- Vốn kinh doanh: 14194241718đ
- Vốn ngân sách nhà nước cấp: 11665475610đ
Vốn tự bổ xung: 2528766108đ
Tình hình tăng giảm vốn của Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo (99 - 00) Đvị:
1000đ
Chỉ tiêu Định kỳ Tăng trong kỳ Giảm trong kỳ Cuối kỳ
I Nguồn vốn kinh doanh 15091611 0 897369 14194241
1, Ngân sách cấp 12562845 0 897369 11665475
2, Tự bổ xung 2528766 0 0 2528766
II Các quỹ 452618 0 323820 128788
1, Quỹ đầu tư phát triển 452618 0 323820
III Nguồn vốn đầu tư XDCB 500000 0 50000 450000
16044229 0 1271189 14773029 Tổng
- Chuyển sang cơ chế thị trường là một doanh nghiệp nhà nước gặp rất nhiều
khó khăn đặc biệt là về vốn Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo muốn ngày càng nâng
cao, phát triển và bảo toàn được nguồn vốn tránh khỏi mọi nguy cơ rủi ro, Công ty
đã đề ra một số biện pháp:
- Sử dụng đúng quy chế tài sản cố định, bảo dưỡng mua sắm máy móc thiết bị
hiện đại nhằm duy trì nâng cao ngân sách lao động, nâng cao hiệu suất tài sản cố
định cho phù hợp quá trình sản xuất.
- Thường xuyên thanh toán và kiểm tra định kỳ vật tư hàng hoá theo đúng diễn
biến thực tế của Công ty. Mức tăng lên hay giảm xuống của nguồn nguyên vật liệu
trên thị trường nhằm tính đủ giá trị vật tư và giá thành sản phẩm.
- Nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, sẽ tăng doanh
thu, lợi nhuận để huy động thêm vào nguồn vốn.
III TìNH HìNH HOạT động sản xuất kinh doanh của công ty những năm qua.
Trong giai đoạn đầu của thời kỳ chuyển đổi cơ chế kinh tế, là một doanh
nghiệp nhà nước công ty cơ khí Trần Hưng Đạo đã gặp không ít khó khăn trong
kinh doanh. Song những năm gần đây, công ty đã vượt lên những khó khăn và
ngày càng đứng vững vàng hơn trong ngành cơ khí và trên thị trường.
Qua 7 tháng thực hiện kế hoạch năm 1999, một số chỉ tiêu mới đạt ở mức thấp
so với kế hoạch đặt ra song cũng tăng hơn so với năm trước:
Giá trị tổng sản lượng 1595478 ngh đ/851805 ngh đ.
Kế hoạch sản xuất các chi tiết chính của động cơ D165 vẫn chưa được thực hiện
do khâu kỹ thuật chậm được củng cố, đã phục hồi cơ bản dây chuyền gia công
thân máy và dã gia công thân máy đầu với độ chính xác cao, việc thực hiện hợp
đồng gia công ở một số công ty bạn cũng không đúng tiến độ nên gây kế hoạch
việc lắp ráp các chi tiết động cơ mua của Trung Quốc cũng chưa ổn định về chất
lượng và thiếu đồng bộ. Tuy nhiên công ty đã đạt được so với kế hoạch 1999
- Động cơ D165 các loại: 150/500 chiếc đạt 30%
- Động cơ lắp ráp (15-18 HP ): 500/500 chiếc đạt 100%
- Hộp số thuỷ các loại : 700/1500 hộp đạt 47%
- Giá trị tổng sản lượng : 4,5 tỷ/5,5 tỷ đạt 82%
- Giá trị tổng doanh thu : 5/6 tỷ đạt 83%
Công ty đã xác định rõ nhu cầu sử dụng máy động lực là rất lớn, ước tính
trên 6 vạn chiếc / năm mà khả năng cung cấp của các nhà máy trong nước chỉ
có khoảng 10%, công ty đã xác định đúng hướng đi, tiếp nhận đầu tư vốn, tăng
cường năng lực cán bộ kỹ thuật...Căn cứ vào mục tiêu chính của năm 2001 mà
công ty đề ra là nâng cao chất lượng các sản phẩm chủ yếu, cụ thể là động cơ
diezel các loại đồng thời khắc phục những yếu kém của sản phẩm trong nhiều
năm qua. Bên cạnh đó,tiến hành các bước tiếp theo để đa dạng hoá sản phẩm
các loại máy diezel, hộp số thuỷ để thích ứng thị trường tiêu thụ.
So với năm 2000, năm 2001 đã đạt được các chỉ tiêu:
Giá trị tổng sản lượng: đạt 7,1 tỷ/3,1 tỷ đạt 226 %
Số lượng sản phẩm chủ yếu –Máy diezel : 2000/626 máy đạt 319%
Hộp số thuỷ các loại : 1000/70 hộp
Công ty đã mở rộng thị trường tiêu thụ từ miền Trung tới Cà mau, tiêu thụ
được 567 máy diezel và 445 hộp số . Việc hợp tác với công ty bạn được cải
thiện, tuy nhiên công ty gặp khó khăn về vốn đặc biệt là vốn lưu động , mặt
khác trong năm 2001 có sự xáo trộn lớn trong cơ quan lãnh đạo nhưng đã
nhanh chóng đi vào ổn định.
Để xây dựng kế hoạch năm 2002, công ty đã dựa trên các căn cứ vào nhu
cầu tiêu thụ, đầu tư cho ngành then chốt trong sản xuất và chế tạo động cơ cỡ
nhỏ D6 cv, D8 cv lắp bạc, D8 cv lắp bi, triển khai sản phẩm hộp số D24 cv (
kiểu ly hợp), D24cv kiểu vấu, chế tạo hộp số đảo chiều, hộp số giảm tốc thổi
khí...
tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Chỉ tiêu Đơn vị Thực hiện KH So sánh (%)
1997 1998 1999 2000 2001 2002 99/00 00/01
Giá trị tổng S/L Tr 1821 2241 2894 3131 7100 8600 245 226
Tổng doanh thu Tr 3582 4674 5222 6585 8000 11945 126 121
Doanh thu từ sxCN 3759 6612 11645
2826 1388 300 Từ LD
S/P chủ yếu
+ Động cơ Diezel Máy 37 220 660 626 2011 2000 106 214
70 1000 3000 1428 + Hộp số thuỷ Nộp 793 1078 700 11
730 Nộp ngân sách Tr 282 328 447 223
-249 Lợi Nhuận Tr -454 -85 -59
484 650 105 125 Thu nhập BQ 1000 280 290 380
267 Lao động BQ 328 327 324
Từ những chỉ tiêu trên, có thể nhận thấy rằng những năm gần đây tình hình
hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty đã có những bước tiến triển rõ rệt.
Về chỉ tiêu giá trị tổng sản lượng năm 2001 đạt 7100 tr đ tăng 126 % so với năm
2000 tương ứng 969 tr đ đó là một con số vượt bậc thể hiện sự nỗ lực rất lớn của
công ty và khẳng định được khả năng có thể đạt cao hơn nữa trong tương lai. Theo
mức dự kiến thì đến năm 2005 thì giá trị tổng sản lượng lên tới 18315 tr đ đạt
145,65 % so với năm 2001.
Về doanh thu năm 2000 đã tăng so với năm 1999 là 26 % tương ứng 1357 tr đ
và đến năm 2001 đã tăng so với năm 2000 mức 21 % tương ứng 1415trđ
Như vậy giá trị tổng sản lượng tăng lên làm cho thu nhập bình quân của cán bộ
công nhân viên cũng tăng lên từ 484 nghìn đồng tới 650 nghìn đồng . Đây là một
biểu hiện tốt, thu nhập càng cao đảm bảo tái sản xuất sức lao động và đời sống
người lao động ngày càng được nâng cao tạo động lực tăng năng suất lao động,
phát huy tính sáng tạo trong lao động , phản ánh được phần nào sự quan tâm tới
người lao động của ban lãnh đạo cũng như các bộ phận khác có chức năng của
công ty.
iV - tình hình quản lý chất lượng ở công ty
1. Yêu cầu chất lượng sản phẩm.
* Nhiệm vụ sản xuất : chủ yếu của công ty là sản xuất động cơ diezel 15 HP-
D165( Loại làm mát bốc hơi tự nhiên- hoper và loại két nước quạt gió-radiator) và
hộp số thuỷ(Với các loại tỷ số truyền 2/1; 2,5/1; 3/1),hộp số DT10 với tỷ số truyền
10/1.
* Đối tượng sử dụng
- Nông nghiệp: Cấp sức kéo cho máy cày, bừa, dàn xới, máy bơm nước, xe vận
chuỷên cỡ nhỏ.
- Lâm nghiệp: Động lực cho các máy gia công, chế biến gỗ, xe vạn tải cỡ nhỏ.
- Ngư nghiệp: Động lực và truyền tải cho các thuyền đánh bắt cá ven biển, phục
vụ ngành nuôi trồng thuỷ sản.
- Vận tải thuỷ: Động lực và truyền tải cho các thuyền vận tải trên sông, ven biển từ
1- 30 tấn.
* Đặc tính sản phẩm phải thoả mãn
- Tính an toàn sử dụng: Là loại động cơ có tốc độ phát lực lớn, sản phẩm phải đảm
bảo tính cháy, nổ, bao che kín.
- Đảm bảo yêu cầu kỹ thuật: Đông cơ phải phát đủ công suất , tốc độ làm việc định
mức
- Tính ổn định và tuổi thọ: Trong quá trình sử dụng sản phẩm phải ổn định về chất
lượng, người sử dụng tuân thủ đúng hướng dãn sử dụng sẽ nâng độ bền, tuổi thọ
của sản phẩm.
- Tính hữu dụng: Sản phẩm có kết cấu nhỏ hợp lý, dễ vận chuyển, lắp đặt, bốc dỡ,
chiếm ít không gian, vận hành dễ dàng và có thể lắp vào nhiều loại máy công tác
trong nông- lâm- ngư nghiệp và vận tải thuỷ.
- Tiết kiệm nhiên liệu: Nếu tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng sản phẩm, người tiêu
dùng sẽ có chi phí nhiên liệu và dầu bôi trơn tiết kiệm nhất.
Động cơ diezel 15 HP có kết cấu phức tạp, tính chất làm việc của các chi
tiết,cụm chi tiết rất khác nhau, bao gồm trên 300 chi tiết.Trong động cơ chi tiết
thân động cơ là quan trọng nhất, là “ bộ xương” để các cụm chi tiết khác lắp vào,
quyết định tính năng làm việc, hình dáng của động cơ.Ngoài ra có một số chi tiết
khác tạo nên động cơ có tính năng làm việc xác định . Cụ thể thông số kỹ thuật và
tiêu chuẩn của một số chi tiết quan trọng nhất của động cơ như sau:
Tên chỉ tiêu Thông số
1. Cụm thân động cơ
- Chi tiết phải được rửa sạch, các đường ống, lỗ ren không có phoi sắt, cặn bẩn.
- Độ không đồng tâm của bạc trục khuỷu và đế đỡ khuỷu
- Độ không vuông góc giữa tâm xylanh và tâm lỗ bạc trục khuỷu <0,02m
- Mômen lực xiết đai ốc quylát <0,03/100
- Bề mặt không gia công phải sơn lót chống rỉ 20-22 kg.m
2. Trục cam
- Độ côn, ôvan của các mặt lắp bánh răng và tựa trên bạc trục cam <= 0,01mm
- Độ không song song của mặt cam với đường tâm cổ bánh răng và tựa trên bạc <=0,02 mm
0
trục cam
90
0 1#
- Góc kẹp giữa 2 rãnh then với cam xả
- Các cam xả, hút, cam nhiên liệu và cổ trục được nhiệt luyện đạt độ cứng HRC 50-55
- Sai lệch tâm rãnh then và tâm trục cam <=0,1 mm
- Độ lệch tâm của 2 cổ trục tựa trên bạc trục cam <=0,05 mm
- Sai lệch tâm của mặt trụ của các cam với cổ đỡ <= 0,08mm
- Sửa Bavia, cạnh sắc
3. Cụm quylát
- ống hướng suppáp nhô cao hơn mặt lắp ca bô 15mm
- Bề rộng đường rà suppáp 1,2-1,5 mm
- Độ sâu từ mặt quylat tới mặt suppáp 1,7-2 mm
- Các đường hút- xả, đường nước trên quylát phải làm sạch,không tạp chất
- Cơ cấu giảm áp sau khi lắp phải chuyển động nhẹ nhàng
- Nắp cabô phải kín
4. Cụm biên piston
- Phải rửa sạch các chi tiết bằng dầu ma dút trước khi nắp
0 100
0 120
- Phải gia nhiệt piston
0 180
- Lắp xecmăng vào rãnh piston không được kẹt
- Miệng 2 vòng xecmăng kế tiếp nhau phải lệch nhau( tránh trùng nhau)
- Mặt tiếp xúc của đầu ôm cổ trục khuỷu của biên phải úp xướng dưới 8-10 kg.m
- Xiết đều 2 bulông biên với mômen lực xiết ,<= 0,02mm
- Đường kính ôm cổ trục khuỷu, độ côn
5. Trục khuỷu
- Sau rèn, trục khuỷu được tôi cải thiện đạt HB 192- 260, độ bền kéo >70kg/mm
2-3 mm - Các cổ trục khuỷu được nhiệt luyện bề mặt đạt HRC 55-60, lớp tôi sâu
0,01mm - Độ ovan, độ côn
0,02 mm - Độ không đồng tâm cổ trục chính
- Độ không song song và không đòng phẳng của tâm cổ trục chính và cổ biên 0,03/100mm
- Độ đảo của mặt côn lắp bánh đà và phần lắp bánh răng với trục chính <= 0,04mm
- Độ lệch tâm của rãnh then trên mặt côn và mặt lắp bánh răng trục khuỷu với <=0,1mm;
0,02 mm đường tâm cổ trục chính,độ xiên
>70% - Độ côn lắp bánh đà đạt diện tiếp xúc
- Đường dầu trục khuỷu phải làm sạch
7,8kg.cm+ - Sau khi lắp đủ chi tiết nút dầu, đối trọng, mômen mất cân bằng là
100g.cm
- Độ không song song của mặt lắp đối trọng với đường tâm cổ trục chính và cổ <=0,05/100
mm biên
6. Nắp trước
- Vật liệu nhôm đúc không được nứt, rỗ ,xốp,kẹp xỉ...
HB70 - Vật đúc sau khi nhiệt luyện hoá già đạt
<= 0,15mm - Độ không đồng phẳng toàn mặt áp thân động cơ
<=0,05 mm - Độ không vuông góc của mặt M với 0 45H10
<= 0,02mm - Độ không vuông góc của mặt R với 0 42H7
<=0,02mm - Độ không đồng tâm của 2 lỗ 010H8
- Độ không song song của đường tâm lỗ 010H8 với mặt áp thân đông cơ <=0,15/132
- Vật đúc phải được làm nhẵn, sửa bavia,cạnh sắc
2. Thực trạng chất lượng sản phẩm những năm qua.
2.1 Chính sách chất lượng
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo thực hiện lắp ráp IKD sản phẩm động cơ Diezel
loại nhỏ ( bao gồm các chi tiết mua của doanh nghiệp nước ngoài và sản xuất nội
địa tại công ty ) với sản lượng 15000 động cơ/ năm đảm bảo chất lượng sản xuất
xưởng theo tiêu chuẩn 16 TCVN 73486. Động cơ xuất xưởng phải đảm bảo các
chỉ tiêu.
. - Khởi động dễ dàng ở nhiệt độ > C50
- Làm việc liên tục trong 12 giờ với công suất 15 HP , tốc độ 2200 vòng/phút
( kể cả 1 giờ làm việc với công suất max là 16,5 HP,tốc độ 2200/ phút )
đảm bảo mức tiêu hao nhiên liệu < 220 gHP/h.
- Khi vận hành không được có hiện tượng rò rỉ dầu, rò rỉ nước và cơ khí. Khi
làm việc ở điều kiện định mức, không được có hiện tượngbóng nổ và khói
phun đen. Khi làm việc ở trạng thái nhiệt ổn định không được có hiện tượng
gõ xylanh.
Công ty ý thức về thực hiện tốt pháp lệnh chất lượng hàng hoá số 04L/C TN
ngày 4/1/00 bảo đảm trung thực, chính xác trong việc thông tin quảng cáo về
chất lượng hàng hoá của mình . Công ty bảo đảm hàng hoá của mình ghi rõ tiêu
chuẩn, đặc tính công dụng, hạn sử dụng và các nội dung khác theo quy định
của pháp luật , công bố điều kiện , thời hạn, đặc điểm hướng dẫn sử dụng và
bảo hành sản phẩm cho khách hàng. Công ty có trách nhiệm giải quyết kịp thời
mọi khiếu nại của khách hàng về chất lượng sản phẩm, thu thập nghiên cứu mọi
ý kiến đóng góp của khách hàng, bồi hoàn thiệt hại do chất lượng sản phẩm
không đạt theo quy định của pháp luật.
Tài liệu các chi tiết được thể hện trên hệ thống bản vẽ thiết kế chi tiết và bản
vẽ lắp chung động cơ do Giám đốc công ty phê duyệt và ban hành. Tài liệu bao
gồm tài liệu gốc và tài liệu từ bên ngoài, là hợp đồng mua sản phẩm (chi tiết
thành phẩm và phôi liệu). Tài liệu chứa đựng các dữ liệu mô tả rõ ràng sản
phẩm đặt mua và các bản vẽ về kỹ thuật, yêu cầu công nghệ, các bản vẽ điều
kiện kỹ thuật kiểm tra khác có liên quan.
Việc thực hiện đo lường, kiểm tra vào toàn bộ chu trình hình thành 1 sản
phẩm. Từ khâu nghiên cứu, chế tạo , kiểm tra vật liệu trước khi đưa vào sản
xuất, điều chỉnh quy trình công nghệ, kiểm tra sản phẩm cuối cùng đưa vào lắp
ráp, kiểm tra thử nghiệm, nghiệm thu xuất xưởngvà bảo hành. Thực hiện
phương pháp đo lường để kiểm soát chất lượng sản phẩm là yếu tố không thể
thiếu của quá trình công nghệ chế tạo các chi tiết động cơ để đảm bảo tính
năng, tính chính xác, độ bền, tính lắp lẫn của các chi tiết cho quá trình hoạt
động của động cơ.
Từ năm 1997 đến nay, công ty đang trong giai đoạn phục hồi sản xuất kinh
doanh còn gặp nhiều khó khăn. Để chế tạo một động cơ hoàn chỉnh cônh ty
phải mua một số chi tiết máy của công ty khác nên việc kiểm soát chất lượng
là rất phức tạp. Hiện nay, việc quản lý giám sát kiểm tra chất lượng do phòng
KCS đảm nhận dưới sự chỉ đạo trực tiếp của giám đốc công ty.
2.2. Thực trạng chất lượng theo tiêu chuẩn thiết kế.
Sản phẩm chính của công ty là động cơ diezel 15 HP và các loại hộp số thuỷ
D9- D15.Các sản phẩm này đều có bản vẽ chi tiết, cụm chi tiết, bản vẽ lắp
chung, được coi như bộ tiêu chuẩn của sản phẩm. Các quy trình gia công chế
tạo và lắp ráp chính là những quy định , những hướng dẫn gia công và kiểm
tra sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn thiết kế. Việc kiểm tra nhằm đảm bảo từ
khâu đo lường, kiểm tra và kiểm soát chất lượng.
* Đo lường
Các chi tiết gia công , chế tạo, lắp ráp thành sản phẩm động cơ Diezel phải
đảm bảo đạt yêu cầu kỹ thuật thiết kế hoặc về quang học, cơ lý tính hoặc
thành phần hoá học... hoặc tổnh hoà của các yếu tố trên. Thông thường sử
dụng các dụng cụ, thiết bị đo phù hợp như: Thước cặp, panme, đồng hồ so,
các dụng cụ phụ trợ, máy thử độ cứng...
- Đo trực tiếp: Dùng các dụng cụ, thiết bị xác định các thông số cần đo. Số
liệu được đọc trực tiếp trên dụng cụ, thiết bị.Chẳng hạn, xác định kích thước
hình học bằng thước cặp panme, cách đo này áp dụng cho việc đo kiểm tra
đơn chiếc hoặc loạt nhỏ, không ổn định.
- Đo gián tiếp: Dùng các đồ gá kiểm, dưỡng kiểm, đã qua kiểm tra chính xác
thông số cần đo để làm chuẩn so sánh với các vật đo, áp dụng cho sản xuất
loạt vừa, có tính chất ổn định nhưng không xác định chính xác thông số khi
có sai số.
- áp dụng cả 2 phương pháp: Dùng cả dụng cụ đo thiết bị đo và gá, dưỡng đo
hoặc đò gá dưỡng kiểm được gắn liền với dụng cụ đo. Đây là phương pháp
tiên tiến được áp dụng vào sản xuất loạt lớn, khối, đảm bảo nhanh chóng,
chính xác xác định thông số cần đo.
Đảm bảo thống nhất chuẩn đo lường: Định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm, các dụng
cụ, thiết bị đo,kiêm tra được kiểm tra, xác định sai số tại trên các thiết bị đo
lường chuẩn tại các phòng thử nghiệm quang học và thử nghiệm cơ lý để
hiệu chuẩn. Hàng năm các thiết bị đo lường trên đều được Trung tâm Đo
lường Chất lượng TIêu chuẩn Quốc gia kiểm định sai số để hiệu chuẩn.
* Phương pháp kiểm tra
- Dùng kết quả đo lường đối với từng vật phẩm so với yêu cầu kỹ thuật thiết
kế và kết luận. Phương pháp này xác định vật phẩm riêng lẻ, từng chi tiết,
khó xác định nguyên nhân sai hỏng ở loạt sản phẩm tương tự.
- Phương pháp đầu cuối: Đo xác định chi tiết trước khi đưa phôi vào gia công
và sau khi đã gia công xong. Đây là phương pháp thông dụng trong sản xuất
cơ khí, áp dụng đối với công nhân gia công tự kiểm tra theo nguyên công.
- Phương pháp liên kết chuỗi dữ liệu: Ghi chép và thông tin về các thông số
đo được cuối nguyên công này sẽ là thông tin và ghi chép đầu cho nguyên
công tiếp theo và cứ thế đến nguyên công hoàn thiện sản phẩm. Đây là
phương pháp kiểm tra đúng dắn nhất, đầy đủ và chặt chẽ cho pháp kiểm soát
quá trình xác định đúng sự không phù hợp, xử lý và loại trừ lỗi cho sản xuất
loạt lớn.
* Kiểm soát chất lượng
- Kiểm tra chất lượng đầu vào:
Nguyên vật liệu: Căn cứ vào hoá đơn mua hàng và nhãn mác ghi trên sản
phẩm.Khi có dấu hiệu không phù hợp thì tiến hành thử nghiệm hoá, cơ -
lý- kim tương...để xác định.
Phôi phẩm- bán thành phẩm: Căn cứ vào hợp đồng kinh tế, kỹ thuật và dấu
hiệu kiểm tra chất lượng của nhà sản xuất tiến hành đo kích thước, cơ lý để
xác định.
Sản phẩm hoàn chỉnh:( Đặt các công ty có địa chỉ xuất xứ) Căn cứ hợp đồng
kinh tế kỹ thuật, phiếu kiểm tra/ xuất xưởng của nhà sản xuất.
- Kiểm tra trong quá trình
Công nhân phải tự kiểm tra trước khi gia công chi tiết về chất lượng vật
tư, đồ gá, dụng cụ dựa trên cơ sở bản vẽ kỹ thuật, quy trình công nghệ
Trong quá tình sản xuất: Ngay sau khi gia công chi tiết đầu tiên, công nhân
tự kiểm tra các theo các thông số kỹ thuật, yêu cầu đối với các nguyên công
mà mình thực hiện theo quy trình công nghệ mà phòng kỹ thuật ban hành và
tiếp tục như vậy với các chi tiết tiếp theo. Giữa 2 lần kiểm tra nếu phát hiện
sự không phù hợp phải tìm cách xử lý hoặc báo quản đóc phân xưởng để tiến
hành giải quyết.
Trong quá trình lắp ráp: Trong quá trình lắp ráp các cụm chi tiết và tổng
thành, công nhân tự kiểm tra các khe hở lắp ráp, độ kín các đường nước,
đường dầu bôi trơn theo hướng dẫn của quy trình công nghệ lắp ráp. Khi phát
hiện không phù hợp tìm cách xử lý hoặc báo kỹ thuật viên và quản đốc phân
xưởng để giải quyết.
Kiểm tra lần cuối: 100% chi tiết gia công được nhân viên KCS kiểm tra lần
cuối theo hướng dẫn( như chạy rà, thử công suất... ), nếu thấy không phù hợp
thì tiến hành đo quang học, cơ lý để tìm biện pháp khắc phục hay loại bỏ.
Thanh tra chất lượng sản phẩm : Định kỳ tháng , quý , năm công ty tiến
hành khảo nghiệm các chỉ tiêu kinh tế- kỹ thuật và chất lượng đối với động
ccơ hộp số thuỷ. Việc khảo nghiệm do phòng kỹ thuật tiến hành tại phòng thử
nghiệm động lực. Các thông số được ghi chép tập hợp để có nhận định về xu
hướng chất lượng sản phẩm . KHi xác định xu hướng đi xuống hoặc có những
sai sót lớn, yêu cầu cần dừng để kiểm tra – khảo sát lại chất lượng : loại theo
thời gian định kỳ .
Về hoạt động xử lý sản phẩm không phù hợp: Hiện tại công ty chưa có quy
định về xử lý sản phẩm không phù hợp. Tuy nhiên, đây là vấn đề có quan hệ
trực tiếp ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất của công ty nên công ty đang
tiến hành một số quy chế về bảo hành sản phẩm, thu hồi sản phẩm không phù
hợp... và thực hiện trong thời gian gần nhất.
Quá trình kiểm tra- đánh giá chất lượng gia công thân động cơ D165
Chỉ tiêu Tiêu chuẩn phải đạt Dụng cụ đo
1. Kiểm tra độ cứng Hb 170-241 Poldi
2. Mác gang Độ bền kéo Máy thử bền TMCS
Độ bền nén
3. Kiểm tra chất lượng đúc Không rỗ xốp,nứt, kẹp xỉ, phải sạch Cảm quan
cát cháy,và sơn lót Máy thử tia
4. Kích thước gia công cơ khí
- Kiểm tra sai số độ đồng phẳng
+ Mặt Q
+ Mặt S 0,040 mm
+Mặt chân Đồng hồ rà 0,040 mm
+Mặt đỉnh 0,05 mm
0,03 mm
- Kiểm tra độ không song song.
+ Hai mặt Q & S
- Kiểm tra độ không vuông góc .
+Mặt Q,S Đồng hồ rà, du xích 0,05 mm
+Mặt đỉnh , Q
- Kiểm tra kích thước
- Kiểm tra độ không đồng tầm . 0,05/100 mm
- Độ không vuông góc. 0,05/100 mm
- Kiểm tra toạ độ Đồng hồ đo Yêu cầu bản vẽ thiết kế
- Kiểm tra độ bóng Thước cặp, panme, Lỗ lắp Xilanh 0,02mm
- Tổng kiểm tra bạc mẫu (0,025/100)
Lỗ trục khuỷu 0,025/100
Đồ gá vuông góc Yêu cầu bản vẽ
Đồng hồ, du xích 7 - 9
Cảm quan, thiết bị Lỗ ren ,Lỗ chốt ,mặt phụ trợ đo bóng
Calip ren, thước
cặp, panme
Quá trình kiểm tra, đánh giá quy trình lắp ráp thân động cơ
Chỉ tiêu Tiêu chuẩn phải đạt Dụng cụ đo
1. Kiểm tra lắp ráp cụm chi tiết.
1.1 Lắp ráp cụm thân động cơ
- ép xylanh, bạc trục vào thân động cơ
+ Vòng ngăn nước tròn đều đường kính
ngoài.
+ Độ không vuông góc tâm xylanh sau
khi ép,lỗ bạc trục khuỷu. Thước cặp 114 (1,4 – 0,9)
+ Thử kín nước
- Kiểm tra độ không đồng tâm của lỗ bạc Đồ gá vuông góc 0,03/100
- Kiểm tra mômen không cân bằng, trục
Kg 2cm
cân bằng 4 trong 5 phút 1.2. Kiểm tra lắp cụm trục cam trục Gá thử kín nước
khởi động. Đồng hồ rà, đồng
0,02mm - Bánh răng trục cam đạt kích thước sau hồ đo lỗ
KT > 0 (+0,09 – 0,06) ép.
- Bánh răng trục cam khởi động. Đồ gá
1.3. Cụm trục khuỷu 5,46 kg.cm 30g.cm
- Lắp bánh răng
- Xiết bulông nút dầu
Thước cặp - Xiết bulông đối trọng
1.4 Cụm để đỡ trục khuỷu
31,028
Panme - Lỗ bạc
1.5 Lắp cụm piston- biên
- Lắp piston với biên 22 - 0,15
- Lắp xecmăng vào piston
1.6 Ktra lắp cụm quylát
- áo nước quylát
Đồng hồ đo lỗ - Rà suppap
1.7 ktra lắp cụm cabô
Cảm quan - Độ đồng trụ 3 chi tiết phao chỉ áp suất
Cảm quan - Mặt làm việc piston phao có độ bóng
Căn mẫu 1.8 Lắp ráp cụm bánh đà >0 (+0,09 – 0,06)
- Mômen không cân bằng
Gá thử kín nước - Ktra độ sai lệch tâm rãnh then, tâm lỗ
Cảm quan côn.
- Độ xiên Khe hở :0,25- 0,35 mm
0 180
1.9 Lắp ráp cụm điều tốc Cảm quan ,lệch nhau
-Kích thước bục bánh răng
kg
2cm
- Bạc nắp trượt điều tốc 4 trong 5 phút 1.10 Ktra lắp cụm nắp trước
1 - 1,4 mm - Đúng đủ chi tiết
- Kích thước Gá kiểm mômen
Căn mẫu
0,03mm Đồng hồ đo lỗ
Thước cặp
7
7,8 kg.cm 100g.cm
033
25,0
0,01mm; 0,25 mm
1,05,25
,025
134
; ;
2. Kiểm lắp ráp tổng thành
- Khe hở dọc trục 0,15 – 0,28 mm Căn mẫu
0
- Khe hở suppáp Hút 0,35 mm, Xả 0,45mm Căn mẫu
16
0 17
- Góc phun sơn
kg
2cm
- áp suất phun, vòi phun Đồng hồ đo áp lực 1305
kg
- Kiểm độ kín dầu lọc tinh nhiên liệu Thiết bị thử áp
2cm
áp lực 2 - Ktra hiệu chỉnh bộ giảm áp
Cảm quan
3. Kiểm tra công suất 15Hp ,2200v/p Bệ thử công suất
16,5Hp ,2400v/p
2.3. Thực trang chất lượng nói chung
Chất lượng sản phẩm cấu thành từ các yếu tố: trình độ công nghệ ( máy móc
thiết bị và tay nghề của công nhân), nguyên vật liệu và bao trùm hết thảy là
chính sách chất lượng, trình độ quản lý chất lượng, quản lý sản xuất kinh doanh
của lãnh đạo công ty.
Trong thời kỳ bao cấp, nguyên vật liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra đều được
bao cấp, chỉ định của nhà nước. Nhờ bao cấp công ty có đầy đủ trang thiết bị ,
có đội ngũ công nhân ưu tú, được cung cấp những thiết kế tốt nhất, kiến thức
cao nhất về sản xuất động lực. Khi đó , sản xuất của công ty theo hình mẫu sẵn
có, việc quản lý cũng theo hình mẫu sẵn có. Vì vậy, trong giai đoạn này công ty
luôn hoàn thành kế hoạch, đạt trình độ chất lượng được chứng nhận tại hội chợ
quốc tế Plodip và là sản phẩm độc tôn trên thị trường trong nước và không hề
có sự cạnh tranh.
Từ năm 1998 đến nay, công ty quyết tâm phục hồi và phát triển sản xuất,
chấp nhận thách thức của thị trường. Sản lượng động cơ và hộp số thuỷ tăng
dần theo từng năm, tuy nhiên hậu quả của thời đình đốn quá nặng nề.
- Một số nhà xưởng cũ nát, xuống cấp trầm trọng không đảm bảo cho sản
xuất
- Hàng loạt máy móc thiết bị vốn đã cũ, lạc hậu lại qua thời gian dài dừng sản
xuất khó đảm bảo phẩm cấp chất lượng.
- Hàng loạt các kỹ sư , công nhân kỹ thuật nghỉ việc dài hoặc nghỉ hưu.
- Khi thực hiện phục hồi thì tài liệu về thiết kế, quy trình công nghệ đã lạc
hậu hết, thất lạc, mất mát, đồ gá chuyên dùng bị thất thoát.
- Không chỉ phục hồi thị rường tiêu thụ mà còn phải xây dựng mối quan hệ
mới với bạn hàng và nhà cung cấpvật tư cho công ty, việc kiểm soát chất
lượng đầu vào phải làm lại từ đầu.
Chính những điều đó đã ảnh hưởng lớn lao đến tình hình chất lượng sản phẩm
của công ty
Năm 1998 và đầu năm 1999, công ty mua toàn bộ phụ tùng chi tiết động cơ bao
gồm: phụ tùng nhãn hiệu Trung Quốc và các phụ tùng khác hầu hết là dạng trôi
nổi trên thị trường. Vì thế sản phẩm làm ra đưa tới các đại lý cũ ở Buôn Mê
Thuật, Vĩnh Long... khó tiêu thụ.
Năm 1999, công ty thực hiện chủ trương :
Đặt mua thân động cơ và phôi quy lát tại công ty cơ khí Việt Nhật (VJE) , công
ty diezel Sông Công( như các chi tiết cụm trục khuỷu, cụm tay biên, trục cân
bằng, vit ốc, công ty phụ tùng máy số 1 ( cụm piston, sơmi, xécmăng), nhập
khẩu từ nước ngoài như hãng Wuling, Dongfeng
Bảng chỉ tiêu nội địa hoá
Năm Số lượng Chi tiết T/trọng(theogtrị %)
1998 391 O o
1999 660 11 25
2000 700 19 45
2001 2011 32 60
Tỷ trọng nội địa hoá càng tăng có nghĩa là khả năng kiểm soát về chất lượng tăng.
Từ tháng 5/2000 thực hiện chương trình cơ giới hoá nông nghiệp nông thôn, công
ty đã mở thị trường mới tại : Nghệ An, Hà tĩnh Quảng Bình, Quảng Nam với sản
lượng tiêu thụ hàng nghìn chiếc. Tuy nhiên, động cơ diezel phản hồi hàng năm
hàng trăm chiếc với những sai hỏng như: chảy dầu nhờn, máy khó nổ, rò rỉ nước
vào cácte, cháy gioăng quilat ... mà nguyên nhân chủ yếu là:
- Thiết bị và công nghệ lắp ráp cũ kỹ lạc hậu.
- Việc tuân thủ quy trình công nghệ lắp ráp kém.
- Kiểm soát chất lượng chi tiết phụ tùng và mua ngoài thiếu chủ động và kiên
quyết
- Đội ngũ lao động, cán bộ kỹ thuật, công nhân trực tiếp sản xuất vẫn chưa
thực sự mạnh về kỹ năng sản xuất và khả năng sử dụng tối đa máy móc thiết bị
đến cần phải đào tạo chuyên môn.
- Năng lực thiết bị (công suất máy) chưa được phát huy tối đa, máy móc thiết bị
cũ lạc hậu khả năng khai thác yếu tố đầu vào chưa ổn định về chất lượng, giá cả.
Công ty đang dần từng bước khắc phục, năm 2000 công ty đã đầu tư 2,5 tỷ
đồng cho việc xây dựng, lắp đặt 1 phân xưởng lắp ráp với nhà xưởng, máy móc
thiết bị tương đối hiện đại, các dụng cụ phụ trợ cần thiết.
Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của công ty vẫn còn một số vấn đề tồn tại mà công
ty chưa giải quyết kịp thời như máy móc thiết bị chưa đồng bộ vẫn còn sử dụng
máy móc lạc hậu, cũ, nguyên vật liệu cung ứng không kịp thời, không đúng tiêu
chuẩn kỹ thuật, công nhân chưa thực sự có tác phong công nghiệp đã ảnh hưởng
đến công tác đảm bảo nâng cao chất lượng sản phẩm của công ty.
* Tình hình chất lượng động cơ.
Đặc tính kĩ thuật của động cơ DIEZEL
D165HP D165RL Kiểu
1 xi lanh ,nằm ngang, 4 kỳ Loại
2mm )
100*115 Đường kính * Hành trình (
Công suất định mức (HP/Vòngphút) 15/2200
Công suất max (HP/vòng phút ) 16,5/2200
Dung tích làm việc(Lít) 0,903
Tỷ số nén 20
Suất tiêu hao nguyên liệu(G/HP/h) 195 + (5%)
áp suất phun (KPa) 12745 490
Kiểu làm mát thùng nước két nước quạt gió
Khởi động bằng tay quay
Trọng lượng tịnh(Kg) 142 152
Kích thước phủ bì (DRC)mm 830*480*655 860*480*705
Lượng sai hỏng sản phẩm động cơ
Năm Sản lượng Số động cơ không đạt Tỷ lệ sai hỏng (% )
1998 391 4 1
1999 660 76 11,55
2000 700 82+157=239 34,14
2001 2011 49+150+100=299 14,87
Qua biểu trên ta thấy, số động cơ sai hỏng năm 1998 tuy ít nhưng do sản phẩm của
công ty gần đồng hoá với sản phẩm cùng loại của Trung Quốc và công ty chưa có
chế độ bảo hành động cơ.
Năm 2000, có số lượng sai hỏng lớn song là năm công ty chủ động trong việc
chế tạo động cơ ( do thực hiện chương trình nội địa hoá). Do kiểm soát tốt về chất
lượng, công ty đã ngăn chặn được 157 động cơ có chất lượng mặt quy-lát (nhập
khẩu) không phù hợp và đã xử lý mài lại và thay thế bằng quy-lát của công ty
Sông Công nên thực chất sai hỏng chỉ là 11,71 % .
Năm 2001, trong số 299 động cơ không đạt yêu cầu có 150 chiếc do bạc trục
khuỷu không phù hợp, 100 chiếc do piston không phù hợp, 40 chiếc bị bó kẹt, khó
nổ khi đưa tới khách hàng ở Nghệ An ( đã xử lý loại bỏ hoặc thay thế). Tuy lượng
sai hỏng lớn hơn, song do xét tỷ lệ so với tổng lượng thì có tiến bộ. Đó là kết quả
của việc tăng tỷ lệ nội địa hoá, tăng quản lý sản xuất, quản lý chất lượng nên đã
sớm phát hiện và loại bỏ chi tiết không phù hợp và có giải pháp xử lý kịp thời,
tránh đưa động cơ sai hỏng ra ngoài thị trường.
Từ năm 1999 đến nay, công ty đã công bố và thực hiện đầy đủ và nghiêm túc
việc bảo hành động cơ, khắc phục kịp thời sự cố, giúp khách hàng tránh rủi ro thiệt
hại và giúp phòng kỹ thuật, lãnh đạo công ty tìm ra nguyên nhân gây sai hỏng.
* Tình hình sản xuất và chất lượng hộp số thuỷ D15
Trước năm 1998, công ty sản xuất chủ yếu là hộp số thuỷ D9, D12 tiêu thụ nhanh
trên thị trường.Từ năm 1998 đến nay, công ty sản xuất thêm loại hộp số thuỷ D15
và nghiên cứu thiết kế, chế tạo một số hộp số mới như D1-6A, DT10,DC10... thoả
mãn nhu cầu sản xuất nông ngư nghiệp. Công ty chưa có chính sách bảo hànhvới
hộp số thuỷ song để tạo niềm tin với khách hàng, phòng thương mại vẫn mạnh dạn
cho đổi những hộp số sai hỏng,
có sự cố khi sử dụng.
Thông số kĩ thuật của hộp số thuật
Loại D15 D9
Công suất truyền (HP) 12-15 6-9
Tỷ số truyền 2/1; 2,5/1; 3/1 2/1
Trọng lượng(Kg) 45 25
Kích thước (DRC)mm 355*315*575 275*250*510
Lượng sai hỏng sản phẩm hộp số thuỷ
Năm Sản lượng Sai hỏng Tỷ lệ sai hỏng(%)
1998 108 10 1078
1999 69 11,32 609
2000 8 11,43 70
2001 5 1,12 443
Qua bảng trên ta thấy, sản lượng hộp số thuỷ của công ty qua từng nămkhông ổn
định. Năm 2000 sản xuất rất ít ( 70 chiếc ) chứng tỏ công ty đã chú trọng vào sản
xuất động cơ Diezel là sản phẩm chủ lực. Lượng sai hỏng luôn ở mức trên 10 %,
công ty chưa có đầu tư thay đổi công nghệ, khống chế sai hỏng. Năm 2001, công
ty đã đầu tư một dây chuyền gia công bánh răng, kiểm tra, kiểm soát sát sao hơn
trong gia công các trục và bánh răng hộp số, khống chế loại trừ sản phẩm sai hỏng.
Hiện nay phòng kỹ thuật đang nghiên cứu và chỉ đạo xây dựng quy trình chế tạo
đồ gá gia công thân hộp số, xây dựng và áp dụng quy trình lắp ráp hộp số thuỷ
D15 nhằm loại bỏ cơ bản nguyên nhân gây sai hỏng như: bánh răng bó kẹt hoặc
kêu, truyền chuyển động hoặc truyền lực không tốt, có thể gây vỡ bánh răng thậm
chí phá hỏng thân hộp số. Nguyên nhân chủ yếu do: bánh răng, trục hộp số chế tạo
theo công nghệ cũ, không đạt tiêu chuẩn, gia công có các lỗ trục trên thân hộp số
chưa đúng ( sai toạ độ, làm lệch trục I, II và trục trung gian khi lắp ráp, tuân thủ
quy định lắp ráp hộp số chưa tốt).
* Về trang bị dụng cu phòng KCS sử dụng
Thiết bị đo lường quang học
stt Tên thiết bị Nước sx Số lượng
1 Kính hiển vi đo vạn năng LX cũ,Đức 2
2 Kính hiển vi công cụ loại lớn LX cũ 1
3 Máy đo độ đảo nằm ngang LX cũ 1
4 Optimet đứng LX cũ, Đức 2
5 Máy kiểm trục cam Đức 3
6 Máy kiểm đồng hồ Đức 1
7 Máy kiểm độ đảo đứng LX cũ 1
8 Máy đo độ dài vạn năng Đức 1
9 Máy đo độ bóng Đức 1
10 Máy đo khuyết tật siêu âm Đức 1
Toàn bộ các thiết bị này được trang bị từ những năm 1960-1970, xét về tính năng
đo lường, đây là những thiết bị tiên tiến. Tuy nhiên thời kỳ 1999-2000 do sản xuất
giảm sút nên thiết bị không thường xuyên bảo quản nghiêm túc đã gây hệ thống
quang bị mốc, hệ thống điện bị hư hỏng, hệ thống cơ bị kẹt rỉ.
Thiết bị đo lường cơ lý
Stt Tên thiết bị Nước sx Số lượng đơn vị
1 Máy thử độ cứng Rockwell LX cũ HRA, HRB,HRC 2
2 Máy thử độ cứng Vicker Đức 1 HB,HV
3 Máy thử độ cứng tế vi LX cũ 1 H
2
4 Kính hiển vi kim tương Đức 1 200-500 lần
KG
/ cm
2
5 Máy thử độ bền 50 T LX cũ 1
KG
/ cm
6 Máy thử độ dai va chạm LX cũ 1
2
7 Máy thử loso 100 KG LX cũ 1 KG
KG
/ cm
2
8 Máy thử độ bền xoắn LX cũ 1
KG
/ cm
9 Máy thử độ bền mỏi LX cũ 2
PHầN III:
MộT Số GIảI PHáP ĐảM BảO Và NÂNG CAO CHấT LƯợNG SảN
PHẩM ở CÔNG TY CƠ KHí TRầN HƯNG ĐạO
I Phương hướng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của công ty
Công ty cơ khí Trần Hưng Đạo đã xác định được những thuận lợi và khó khăn để
hoạch định phương hướng sản xuất kinh doanh của mình.Việt Nam là nước nông
nghiệp, diện tích trồng lúa 3 vụ, cả năm trên 7,3 triệu ha, cơ giới hoá nông nghiệp
cả nước ở khâu làm đất mới chỉ đạt 36% , nhu cầu động cơ máy nước cho nông
nghiệp ngày càng lớn và đa dạng. Bên cạnh đó nhà nước có nhiều chính sách
thuận lợi cho ngành cơ khí nói chung( Tăng thuế nhập khẩu để bảo hộ ngành sản
xuất động cơ dưới 30 HP tăng từ 20% lên 30%). Một số địa phương ( Nghệ An,
Quảng Bình) với chủ trương đẩy nhanh cơ giới hoá nông nghiệp đã cho nông dân
vay 10 triệu mua máy cày đa chức năng thời hạn 3 năm không phải trả lãi nên cơ
hội bán sản phẩm của công ty tăng lên nhiều. Về nội lực, công ty có đội ngũ cán
bộ công nhân viên có nhiều kinh nghiệm sản xuất động cơ Diezel cỡ nhỏ và có
tinh thần bền bỉ lâu dài.
Hiện nay, công ty đứng trước 2 nhiệm vụ:
- Di chuyển địa điểm: Rời khỏi 114 Mai Hắc Đế chuyển xuống Mai Động (
trước mắt) và sang địa điểm mới ở ngoại thành hoặc tỉnh khác để xây dựng nhà
máy mới hoàn toàn lâu dài.
- Tiếp tục duy trì sản xuất kinh doanh tại khu vực Mai Động và những phần
chưa di chuyển
Trong tình hình như vậy, công ty chưa thể có kế hoạch lâu dài mà chỉ có kế hoạch
trong ngắn hạn.
Về sản xuất
- Tiếp tục thực hiện dự án đầu tư “ Phục hồi và phát triển sản xuất giai đoạn I” của
công ty cho các dây chuyền: Đúc, gia công thân động cơ, lắp ráp tại khu Mai
Động.
- Di chuyển máy móc thiết bị an toàn, đảm bảo đến vị trí mới có thể vận hành sử
dụng trong thời gian sớm nhất.
- Chuẩn bị cho kế hoạch sản xuất kinh doanh giai đoạn II của công ty tại Bắc Ninh
với tổng sản lượng khoảng 50000 động cơ /năm và số vốn hàng trăm tỷ đồng.
- Trên cơ sở năng lực sản xuất hiện có và dự án đầu tư giai đoạn I, tìm hiểu và
áp dụng một số công nghệ mới tiên tiến vào thiết kế và sản xuất các loại đông cơ
Deezel, hộp số đáp ứng nhu cầu thị trường.
Về tiêu thụ sản phẩm
- Duy trì củng cố hơn nữa mối quan hệ bạn hàng với các đại lý hiện có, mở rộng
thị trường ra các địa bàn mới, mở rộng quan hệ nhà sản xuất- khách hàng ở nhiều
quy mô và tầm mức
- Tăng cường hoạt động tìm kiếm nghiên cứu thị trường tiêu thụ, đưa Marketing
của công ty thành một khâu quan trọng của sản xuất kinh doanh của công ty.
- Thiết lập và thắt chặt hơn nữa quan hệ với các tỉnh, thành phố đang có chương
trình ‘Công nghiệp hoá nông nghiệp nông thôn” nhất là chương trình hỗ trợ bà
con nông dân cơ giới hoá nông nghiệp.
Chỉ tiêu TH KH KH KH KH %
2001 2002 2003 2004 2005 05/01
- Giá trị tổng sản lượng 7100 8600 16.000 13.502 18.315 145,65
- Tổng doanh thu 8000 12.000 14.000 16.000 19.000 105
+ Doanh thu sản xuất CN 6650 10.000 12.500 14.250 15.150 161,03
+ Doanh thu khác: 1350 2000 1.500 1.750 3.850
- Sản lượng các sản phẩm chủ yếu:
660 2000 2500 3000 110 3500 + Động cơ Diezel D165
1000 3000 3500 4000 449 4500 + Hộp số thuỷ D15
Chương trình đầu tư giai đoạn II của công ty cơ khí Trần Hưng Đạo dự định sẽ
xây dựng một cơ sở sản xuất mới với các chỉ tiêu cơ bản dưới đây:
- Tổng vốn đầu tư: 20 triệu USD
- Sản phẩm chủ yếu : Động cơ Diezel dưới 30 HP với sản lượng 40000-45000 cái,
Phụ tùng và máy móc cho nông nghiệp.
Qua xem xét và nghiên cứu ở trên, cần phải khẳng định rằng việc đảm bảo và
nâng cao chất lượng sản phẩm là điều kiện sống còn đối với sự tồn tại và phát triển
của doanh nghiệp. Sau thời gian thực tập và phân tích thực trạng của công ty về
chất lượng và công tác quản lý chất lượng thì vấn đề đảm bảo và nâng cao chất
lượng ở đây là cần thiết và cấp bách hưon bao giờ hết. Để có thể tồn tại và phát
triển, cạnh tranh thắng lợi, mở rộng thị trường, tăng thị phần thì công ty cần phải
thực hiện thành công việc đảm bảo chất lượng sản phẩm . Hiện nay, vai trò của hệ
thống tiêu chuẩn chất lượng ISO 9000 là vô cùng to lớn, việc áp dụng nó với công
ty là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, với thực trạng công ty hiện nay chưa thể áp
dụng ISO 9000 được ngay mà phải lấy nó để hoàn thiện công tác quản lý chất
lượng của mình để trong tương lai có thể áp dụng nó. Nghĩa là, công ty phải xây
dựng và quản lý doanh nghiệp định hướng theo chất lượng theo tiêu chuẩn của hệ
thống ISO 9000. Sau thời gian thực tập ở công ty với việc phân tích thực trạng
công ty, được sự giúp đỡ tận tình của các cô chú trong công ty và sự hướng dẫn
của Th.S Nguyễn Thạch Liên, em xin mạnh dạn đề xuất một số giải pháp góp
phần nâng cao chất lượng sản phẩm của công ty cơ khí Trần Hưng Đạo.
II Một số giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm ở công ty cơ khí Trần Hưng
Đạo
1. Hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng .
1.1 Xây dựng và hoàn thiện chính sách chất lượng.
Trong những năm qua, công ty đã cố gắng khức phục tình trạng kém chất lượng
để làm cho chất lượng đáp ứng nhu cầu thị trường, tạo được thế cạnh tranh cao.
Tuy nhiên, so với yêu cầu ngày càng cao của sản xuất và tiêu dùng, chất lượng sản
phẩm của công ty nhìn chung vẫn thấp. Một trong những nguyên nhân của tình
trạng trên là do công ty còn thiếu chính sách chất lượng. Chính sách chất lượng
mở đầu cho việc xây dựng hệ thống chất lượng, cho việc triển khai công tác quản
lý chất lượng ở công ty đạt hiệu quả cao. Mặt khác, chính sách chất lượng giúp cải
thiện các mối quan hệ giữa doanh nghiệp với các tổ chức cung ứng vật tư, qua đó
người tiêu dùng hiểu rõ hơn về công ty, từ đó lựa chọn sản phẩm cho phù hợp với
mình.
Việc xây dựng và hoàn thiện chính sách chất lượng trong công ty buộc ban lãnh
đạo phải tập trung suy nghĩ sâu sắc và toàn diện đối với chất lượng sản phẩm của
mình, đánh giá được chỗ mạnh, yếu so với đối thủ và nắm bắt rõ hơn nhu cầu của
người tiêu dùng. Đồng thời, chính sách chất lượng cũng cung cấp cho mọi người,
mọi đơn vị trong công ty cũng như ngoài công ty những thông tin quan trọng về
mục tiêu và định hướng phấn đấu về chất lượng sản phẩm . Qua đó, mọi người
thấy xu thế phát triển của công ty mình, tự xác định cho đơn vị , cá nhân mục tiêu
phấn đấu cụ thể phù hợp chính sách chất lượng.
Như vậy, công ty có chính sách chất lựơng đúng dắn thì lãnh đạo có thể xây
dựng hệ thống chất lượng thích hợp, thực hiện phương thức quản lý tiên tiến nhất
quán trong công ty, xây dựng được nội bộ đoàn kết nhất trí để thành lập phong
trào quần chúng làm chất lượng. Qua thực trạng công ty và đòi hỏi của thị trường,
nội dung chính sách công ty phải thể hiện rõ:
- Chính sách mô tả được thực trạng về công nghệ, nhân lực, vốn, nguyên liệu,
thực trạng về chất lượng sản phẩm của công ty, so sánh chất lượng của công ty
với đối thủ cạnh tranh để tìm ra điểm mạnh, yếu, từ đó phân tích đánh giá và đưa
ra chỉ tiêu phấn đấu giảm tỷ lệ sai hỏng xuống còn 1,2 % hay giao hàng đúng thời
hạn theo đúng tiến độ của hợp đồng.
- Chính sách chất lượng dự đoán tình hình thị trường và tính cấp bách của
công tác chất lượng đối với sự sống còn của công ty.
- Xây dựng quy chế chất lượng và phương thức kiểm tra chất lượng : Thể
hiện rõ quyền hạn cũng như mối quan hệ của các cá nhân, bộ phận liên quan. Chất
lượng sản phẩm nâng cao đòi hỏi phải có một hệ thống quản lý chất lượng tốt, tổ
chức khoa học đúng đắn, hài hoà, đồng bộ mới giúp cho các hoạt động diễn ra
nhịp nhàng, cân đối tránh chồng chéo, lãng phí về nhân lực, vật lực. Đồng thời,
chất lượng sản phẩm tốt ta không chỉ coi trọng khâu kiểm tra sản phẩm cuối cùng
mà công tác kiểm tra chất chất lượng phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tình công
nghệ trong chế tạo sản phẩm. Ngoài lực lượng KCS chuyên trách của từng khâu,
công ty cần tăng cường vai trò quản lý, tinh thần trách nhiệmvà chịu trách nhiệm
vật chất đối với từng tổ trưởng sản xuất.Trong công tác kiểm tra chất lượng phải
lấy con người làm yếu tố trọng tâm, lấy phòng ngừa làm chính với phương châm “
làm đúng ngay từ đầu”, “ Không có phế phẩm”.
- Cần có quyết tâm cam kết của lãnh đạo cũng như tập thể cán bộ trong toàn
công ty. Không nên cho rằng, vấn đề chất lượng chỉ liên quan đến bộ phận kiểm
tra là phòng kỹ thuật, KCS và công nhân sản xuất trực tiếp còn cán bộ lãnh đạo và
các phòng ban không liên quan gì. Theo lý thuyết hệ thống “ 80% sự sai hỏng là
do người lãnh đạo và 20% sự sai hỏng là do công nhân sản xuất “.
1.2 Giáo dục - đào tạo cán bộ quản lý và công nhân kiến thức về quản lý
chất lượng.
Đào tạo kiến thức chuyên môn về quản lý chất lượng là vấn đề hàng đầu quan
trọng trong quản lý chất lượng , là một khâu có ý nghĩa quyết định trong đảm bảo
cho sự thành công của công ty khi thực hiện hệ thống ISO 9000. Theo Kaoro
Ishikawa thì “ quản lý chất lượng bắt đầu bằng đào tạo và kết thúc cũng bằng đào
tạo”. Tuy nhiên, với công ty cơ khí Trần Hưng Đạo do sự hiểu biết của cán bộ ,
công nhân viên về chất lượng và quản lý chất lượng còn hạn chế , ngay cả một số
cán bộ còn rất mơ hồ. Vì vậy, trước mắt công ty cần phải có biện pháp để nâng cao
trình độ tay nghề của cán bộ, công nhân viên, đồng thời nâng cao hiểu biết của
mọi thành viên về chất lượng cũng như về hệ thống tiêu chuẩn chất lượng ISO
9000, TQM ( Thực hiện quy tắc 5S- sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng),
hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam...
- Đối với cán bộ quản lý cao cấp: Bao gồm giám đốc, các phó giám đốc thì
chương trình đào tạo sẽ tập trung vào những vấn đề có tính chiến lược dài hạn như
xây dựng chính sách chất lượng, các nguyên lý cơ bản của ISO 9000, các bước
xây dựng, tiến hành và yêu cầu trong quá trình thực hiện hệ thống đó. Có thể thực
hiện đào tạo bằng thuê chuyên gia tư vấn hoặc bố trí tham gia các lớp huấn luyện
về chất lượng. Với tình hình thực trạng của công ty, công ty nên lựa chọn áp dụng
hệ thống tiêu chuẩn ISO 9001- mô hình chất lượng đảm bảo chất lượng trong thiết
kế, sản xuất, lắp dặt, dịch vụ.
- Đối với dội ngũ cán bộ quản lý trung gian: Bao gồm các phòng ban và các
quản đốc phân xưởng trực tiếp quản lý về chất lượng, hoạt động của các bộ phận
do mình phụ trách. Đối với bộ phận này thì cần phải giới thiệu trực tiếp từng yêu
cầu , tiêu chuẩn của bộ ISO 9000 trong các bộ phận .Riêng đội ngũ kiểm tra chất
lượng cần phải đặc biệt quan tâm đến đào tạo những kiến thức liên quan đến công
cụ kỹ thuật kiểm tra chất lượng.
- Đối với công nhân sản xuất: Đội ngũ công nhân cần phải tiếp cận trực tiếp,
tham gia quá trình quản lý chất lượng . Việc công nhân viên tham gia nhận dạng,
giải quyết những vấn đề chất lượng không những nâng cao chất lượng sản phẩm
mà còn nâng cao tinh thần và sự thoả mãn, nâng cao kỹ năng, giảm thời gian nghỉ
việcvà bỏ việc để gia tăng năng suất lao động ... nên phải giáo dục đào tạo về ISO
9000 hợp lý hơn.
Tuy nhiên, để khuyến khích việc thiết lập một ý thức tự giác về chất lượng , công
ty cần có biện pháp về khuyến khích vật chất theo quy chế thưởng phạt nghỉêm
minh.
2. Nâng cao trình độ tay nghề, ý thức tổ chức cho người lao động và thu
hút cán bộ khoa học kỹ thuật giỏi và công nhân tay nghề cao.
Con người là yếu tố trọng tâm của quá trình sản xuất, chất lượng sản phẩm và hiệu
quả kinh doanh phụ thuộc vào trình độ, chất lượng con người và việc quản lý con
người. Trong công ty, phần nào vẫn còn ảnh hưởng của lề lối làm việc cũ, tác
phong công nghiệp chưa rõ nét, tính kỷ luật công nghệ chưa cao, chưa có niềm say
mê công việc. Do vậy việc đào tạo bồi dưỡng đội ngũ lao động là công việc cần
phải được tiến hành liên tục giúp người lao động thực hiện chức năng nhiệm vụ
chính một cách tự giác và có sự am hiểu hơn về công việc của họ.
Biện pháp 1: Nâng cao đội ngũ cán bộ quản lý, tay nghề , kiến thức của người
công nhân.
Trong việc tổ chức đào tạo , công ty cần căn cứ vào đối tượng cụ thể để có hình
thức đào tạo tương ứng mới có hiệu quả.
* Đào tạo cán bộ quản lý
Đào tạo, trang bị kiến thức về quản trị kinh doanh hiện đại, các phương -
pháp quản lý chất lượng hiện đại.
Đào tạo bằng cử đi học ở các trường đại học như đại học Bách Khoa, Kinh -
Tế...để nâng cao trình độ cho bộ phận lập tiêu chuẩn chất lượng, định mức đảm
bảo sát với thực tiễn tình hình cạnh tranh hiện nay, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả và
thoả mãn nhu cầu khách hàng.
- Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm về lĩnh vực quản lý, kỹ thuật nghiệp vụ
trong công ty.
* Đào tạo đội ngũ công nhân
Là hình thức đào tạo tại chỗ, họ nâng cao tay nghề của mình trong quá trình làm
việc. Đối với công nhân yếu về kiến thức chuyên môn có thể tổ chức học tập ngoài
giờ tuỳ theo tình hình sản xuất. Đối với công nhân yếu tay nghề, tuỳ theo tình hình
sản xuất mà có thể tách ra khỏi sản xuất để đào tạo tập trung hoặc tổ chức kèm
cặp. Ngoài ra , để nâng cao trình độ tay nghề lao động, gắn quyền lợi và trách
nhiệm họ bằng biện pháp hành chính, biện pháp kinh tế hoặc bằng biện pháp tổng
hợp. Hằng năm, công ty tổ chức cuộc thi về thi đua quản lý giỏi, sản xuất không
có phế phẩm để các phân xưởng học hỏi lẫn nhau. Bên cạnh đó, công ty thực hiện
tuyên truyền vận động người lao động thực hiện tốt nội quy, quy chế và kỷ luật lao
động , đồng thời phải xử lý nghiêm minh các vi phạm.Công ty cần phát động
phong trào cải tiến kỹ thuật, công nghệ, phương pháp quy trình nhằm nâng cao
chất lượng sản phẩm hay thành lập ra các nhóm chất lượng trong mỗi phân xưởng.
Về hiệu quả , đối với công nhân khối trực tiếp sản xuất có thể lượng hoá được
thông qua việc xác định các chi phí và kết quả thu được sau thực hiện còn đối với
đội ngũ cán bộ quản lý thì hiệu quả là lâu dài khó mà lượng hoá được.
Biện pháp 2: Thực hiện chính sách thu hút cán bộ kỹ thuật giỏi, công nhân lành
nghề.
Có chính sách đãi ngộ , thu hút cán bộ và công nhân giỏi là một trong những biện
pháp mang lại hiệu quả cao giúp công ty tiết kiệm được chi phí đào tạothông qua
chính sách tiền lương, tiền thưởng.
, Phương thức tiến hành
- Đăng thông báo tìm kỹ sư giỏi, công nhân giỏi trên các phương tiện thông đại
chúng , nêu rõ yêu cầu về tay nghề, trình độ người lao động cần tuyển.
- Cử nhân viên kỹ thuật đi học ở trình độ cao hơn.
- Huấn luyện kỹ sư trên dây chuyền sản xuất.
- Mở lớp đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ kỹ thuật ngắn hạn tại công ty.
- Tổ chức thi tay nghề giỏi, thưởng phát minh sáng chế.
- Thuyên chuyển , đề bạt người lao động. Khi người lao động có những biểu
hiện tiến bộ hơn về tay nghề, việc thuyên chuyển đề bạt họ tới một công việc tốt
hơn để chứng minh năng lức của mình kèm theo là trách nhiệm lớn hơn, lương cao
hơn, điều kiện làm việc tốt hơn để họ có điều kiện tự khẳng định mình hơn.
- Có chế độ khuyến khích vật chất.
+ Với công nhân bậc 5 trở lên ngoài việc thưởng bằng lương hệ số còn thưởng
bằng số ngày nghỉ phép là 20 ngày, phụ cấp lao động tăng hơn.
+ Với cán bộ kỹ thuật giỏi, mỗi sáng kiến đóng góp được thưởng 2% so với giá trị
sáng kiến đó.
+ Chỉ đề bạt vào vị trí lãnh đạo những người có đức có tài thể hiện tinh thần trách
nhiệm, trình độ chuyên môn, trình độ quản lý phù hợp với cơ chế thị trường.
+ Có biện pháp xử lý thoả đáng đối với những cán bộ không đảm bảo công việc ,
không có chuyên môn bằng hình thức bố trí công việc khác thích hợp hơn.
Như vậy, việc đào tạo phát triển nguồn nhân lực được thực hiện nghiêm túc, đúng
đắn sẽ đem lại hiệu quả tích cực đối với mọi hoạt động của công ty. Thông qua
quá trình đào tạo, đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế được bồi dưỡng những kiến thức
phù hợp kinh tế thị trường, tư duy sáng tạo sẽ phát huy kích thích tinh thần làm
việc,tay nghề công nhân sản xuất, nhân viên kỹ thuật cao sẽ giảm thao tác thừa,
tiết kiệm được thời gian, nguyên vật liệu, tăng năng suất lao động, nâng cao chất
lượng, hạ giá thành, thu nhập người lao động được nâng cao...
3. Đầu tư đổi mới công nghệ có trọng điểm, thay thế dần máy móc thiết bị
lạc hậu, đồng bộ hoá dây chuyền sản xuất.
Cùng với sự phát triển của cách mạng khoa học kỹ thuật, các nhân tố máy móc
thiết bị, công nghệ ngày càng trở nên quan trọng giữ vai trò quyết định trong việc
đảm bảo và nâng cao chất lượng sản phẩm . Trình độ chất lượng sản phẩm phụ
thuộc vào công nghệ và trình độ máy móc thiết bị . Việc áp dụng những công
nghệ, máy móc thiết bị phù hợp sẽ nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm nguyên
vật liệu, hạ giá thành sản phẩm, mở rộng hiệu quả kinh doanh, tăng khả năng cạnh
tranh cho công ty. Với công nghệ sản xuất, máy móc thiết bị lạc hậu thì không thể
cao năng suất lao động cao, chất lượng sản phẩm đảm bảo.
Qua phân tích thực trạng máy móc thiết bị của công ty cơ khí Trần Hưng Đạo ta
thấy phần lớn máy móc thiết bị của công ty đều là máy của Liên Xô, Tiệp thế hệ
những năm 60-70 đã khấu hao gần 70% vẫn được sử dụng nên ảnh hưởng tới chất
lượng sản phẩm sản xuất ra. Có một số máy hỏng từng bộ phận nhưng không có
phụ tùng thay thế hoặc để đáp ứng tiến độ sản xuất được sửa chữa tạm thời, máy
móc thiết bị không đồng bộ, cọch cạch ảnh hưởng đến năng suất chất lượng.
Những máy móc cần được thay thế như sau: Với tổng vốn đầu tư cho máy móc
trang thiết bị khoảng 14800triệu đồng, sửa chữa 87 thiết bị cũ 3260 triệu đồng và
mua sắm 35 thiết bị mới 10540 triệu đồng.
Tên máy móc thiết bị Sửa chữa Mua mới
Phân xưởng cơ khí
- Máy tiện 1 5
- Máy phay 3
- Máy doa 1 6
- Máy khoan 2
- Máy bao 4
Phân xưởng cơ điện
12 - Máy tiện 2
3 - Máy phay lăn răng 1
4 - Máy khoan 1
6 - Máy doa 1
Phân xưởng đúc
4 - Máy làm khuôn 4
6 - Máy phun bi 2
8 - Máy nén khí 2
5 - Máy sàng nghiền cát 2
6 - Máy hút bụi 2
3 - Thiết bị hoá nghiệm nhanh 2
4 - Lò tần số nấu gang
4. Phân xưởng gò rèn
2 - Máy búa 750 KG
2 - Máy rèn khuôn
2 - Lò nung phôi
1 - Lò ủ phôi
5.Phân xưởng lắp ráp
- Dây chuyền lắp ráp 2
- Buồng sơn 4
- Máy nén khí 5
- Bệ thử công suất 4
Vì vậy, để nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
thị trường, áp dụng thành công hệ thống đảm bảo chất lượng theo ISO 9000 thì đòi
hỏi công ty cơ khí Trần Hưng Đạo phải đổi mới cải tiến công nghệ, máy móc thiết
bị cũng như hoàn thiện phương pháp tổ chức, phương pháp quản lý. Do tài chính
có hạn, công ty không thể cùng một lúc mua sắm thay thế toàn bộ máy móc thiết
bị cũ, lạc hậu mà chỉ thực hiện thông qua: Hoạt động sửa chữa, bảo dưỡng, đổi
mới có trọng điểm tiến tới đồng bộ hoá dây chuyền sản xuất.
Phương thức tiến hành
Để thực hiện điều đó, thước hết ban lãnh đạo công ty phải chỉ đạo cho cán bộ cấp
dưới nghiên cứu các vấn đề:
* Nghiên cứu kỹ thuật
Quy trình sản xuất vận hành -
Công suất máy móc thiết bị -
Công nghệ đi kèm với máy móc thiết bị -
Trình độ tiên tiến của máy móc thiết bị -
* Nghiên cứu thị trường
Giá cả, kiểu dáng, chất lượng sản phẩm -
Phụ tùng thay thế dự phòng khi cần -
Bí quyết công nghệ và trang thiết bị phù hợp -
* Nghiên cứu hiệu quả kinh tế
Tình toán chi phí, lợi ích. -
So sánh hiệu quả. -
Để đủ vốn cho nhu cầu đổi mới công nghệ, trang thiết bị, công ty có thể huy
động vốn từ các nguồn:
- Vốn tự có
Vay ngân hàng và các tổ chức tín dụng -
Do nhà nước hoặc tổng công ty hỗ trợ. -
Đổi mới công nghệ, máy móc thiết bị chính là biểu hiện thực tế của việc nâng cao
trình độ sản xuất , tiếp cận với thành tựu khoa học, kỹ thuật tiên tiến của thế giới.
Các công nghệ, máy móc thiết bị hiện đại được sử dụng có tác dụng làm tăng độ
chính xác, an toàn của sản phẩm, giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm nguyên vật liệu,
giảm phế phẩm, nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng, chiếm kĩnh thị
trường, tăng doanh thu, tăng lợi nhuậnvà nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Cùng với đầu tư thiết bị hiện đại, công ty phải tổ bảo dưỡng sửa chữa theo định
kỳ. Đầu tư thoả đáng cho việc mua sắm thiết bị phụ tùng thay thế dự phòng. Đòng
thiời tổ chức lại sản xuất, tổ chức quản lý nhằm phân công đúng người đúng việc,
đúng khả năng, đảm bảo nghiêm ngặt quy trình công nghệ. Công nghệ được lựa
chọn là công nghệ hiệụ quả nhất. “Theo thống kê của thế giới, nếu chỉ chú ý tới 1
trong 4 thành phần của công nghệ thì khả năng thành công chỉ đạt 20% , nếu chỉ
chú ý tới 2 thành phần thì độ thành công lên tới 45%. Muốn khả năng thành công
chắc chắn thì phải chú ý tới cả 4 thành phần và quan hệ giữa chúng( T,H,I,O)
(Bài viết của Đặng Văn –Báo Nhân dân chủ nhật 1/12/1996).
4. Đảm bảo và nâng cao chất lượng nguyên vật liệu.
Nguyên vật liệu là 1 trong 3 yếu tố quan trọng của quá trình sản xuất, trực tiếp
cấu tạo nên thực thể sản phẩm, vì thế chất lượng nguyên vật liệu ảnh hưởng trực
tiếp đến chất lượng sản phẩm . Nếu việc cung cấp nguyên vật liệu không kịp thời,
đầy đủ, đồng bộ và đảm bảo nâng cao chất lượng sản phẩm thì sẽ ảnh hưởng quá
trình sản xuất nói chung và nâng cao chất lượng sản phẩm nói riêng. Vì vậy, để
góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm , công ty cơ khí Trần Hưng Đạo cần tạo
ra cho mình những cơ sở cung cấp nguyên vật liệu ổn định , có chất lượng tốt, đảm
bảo đúng thời gian tiến độ, đủ về số lượng chủng loại và phải xây dựng 1 chương
trình quản lý chất lượng một cách hợp lý. Chương trình đó gồm các khâu:
Kiểm soát mua hàng
Về cơ bản phải thiết lập và duy trì các thủ tục bằng văn bản đảm bảo vật tư
mua vào phù hợp với yêu cầu quy định. Đồng thời, đánh giá giám sát các tài liệu
liên quan đến việc mua và người cung ứng tiến tới lựa chọn nhà cung ứng tin cậy.
Muốn vậy, công ty phải thiết lập mối quan hệ giữa các bộ phận như phòng KCS và
phòng KHSXKD( có chức năng hoạch định kế hoạch sản xuất, kế hoạch vật tư)
để thực hiện.Phòng kế hoạch phải nắm được chính xác loại nguyên vật liệu cần
dùng, quy cách từng loại, thời gian cung ứng...và mọi thay đổi cải tiến kỹ thuật
làm phát sinh nhu cầu mới về nguyên vật liệu để tránh phải ngừng sản xuất, đảm
bảo cung cấp vật tư đủ chất lượng theo đúng yêu cầu sản xuất.
- Để cung ứng nguyên vật liệu đúng chất lượng theo yêu cầu công ty cần căn cứ
vào từng loại để có biện pháp cung ứng thích hợp.
+ Đối với vật tư: Đây là đối tượng gia công chế biến chế tạo thành các thực thể
của sản phẩm, công ty cần đưa ra thông báo mời thầu kèm theo yêu cầu về số
lượng, chủng loại, quy cách và thông số kỹ thuật cần có của vật tư.
+ Đối với các bán thành phẩm mua và đặt gia công ở ngoài: cũng có chất lượng
ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm của công ty, công ty phải kiểm tra các tiêu
chuẩn kỹ thuật, thời gian cung ứng... để chọn cơ sở đáp ứng được yêu cầu của
mình.
- Để đảm bảo đúng tiến độ thời gian: Công ty cần đôn đốc những nhà cung
ứng giao hàng đúng thời hạn trong hợp đồng, có như vậy quá trình sản xuất mới
không bị gián đoạn. Mặt khác cần căn cứ vào từng loại vật tư để điều chỉnh mối
tương quan giữa giá bán và tiến độ cung ứng. Đối với vật tư khó dự trữ, chi phí dự
trữ cao thì tiến độ cung ứng là rất quan trọng. Như vậy công ty cần xây dựng kế
hoạch tiến độ mua sắm nguyên vật liệu để luôn đảm bảo dự trữ hợp lý và không bị
ứ đọng vốn ở khâu dự trữ.
Tiếp nhận và bảo quản nguyên vật liệu
Thủ kho phải là ngừơi am hiểu về tính chất nguyên vật liệu, phải có sổ sách theo
dõivề từng loại nguyên vật liệu và thường xuyên nắm chắc về tình trạng số lượng,
chất lượng, chủng loại và địa điểm, sẵn sàng cấp phát kịp thời theo yêu cầu sản
xuất, đảm bảo thuận tiện việc kiểm kê nguyên vật liệu, lượng nguyên vật liệu tồn
kho để thông báo cho bộ phận cung ứng biết để lập kế hoạch thu mua nguyên vật
liệu một cách hợp lý.
Cấp phát theo dõi, sử dụng nguyên vật liệu.
Việc cấp phát sử dụng phải căn cứ vào định mức tiêu hao nguyên vật liệu của các
chỉ tiêu, tiêu chuẩn định mức kỹ thuật.
Thu hồi phế liệu, phế phẩm.
Phế liệu phế phẩm trong quá trình sản xuất được thu hồi và phải có số liệu cụ thể
so sánh với tỷ lệ thành phẩm qua đó tìm ra nguyên nhân gây phế từ đó có biện
pháp khắc phục.
5. Thành lập phòng Marketing độc lập.
Trong nề kinh tế thị trường, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì phải
trả lời chính xác 3 câu hỏi: Sản xuất cho ai? Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế
nào? Điều đó có nghĩa là hoạt động nghiên cứu thị trường, khách hàng là vô cùng
quan trọng, nó tránh cho công ty khỏi tình trạng đi chệch hướng nhu cầu thị trường
và từng bước đạt chất lượng tối ưu. Đối với khách hàng thì chi phí bỏ ra để có
được sản phẩmvà sử dụng sản phẩm không chỉ đơn thuần là tiền bạc mà còn bao
gồm cả hao phí về sức lực, thời gian, tinh thần để tìm kiếm mua sắm và tiêu dùng
sản phẩm. Do đó, sự thoả mãn và ưa chuộng của khách hàng có thể chịu tác động
của nhiều yếu tố trong suốt quá trình mua hàng, sử dụng và dịch vụ sau bán.
Chất lượng sản phẩm định hướng bởi khách hàng là một yếu tố chiến lược dẫn
tới khả năng chiếm lĩnh thị trường, duy trì và thu hút khách hàng. Nếu doanh
nghiệp đưa ra những sản phẩm được khách hàng yêu thích, phù hợp được khách
hàng chấp nhận thì doanh nghiệp mới có cơ hội thành công. Muốn thoả mãn nhu
cầu khách hàng đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn nhạy cảm với những thay đổi của
khách hàng. Đồng thời, để thoả mãn nhu cầu khách hàng đòi hỏi phải có ý thức
phát triển công nghệ, khả năng đáp ứng mau lẹ linh hoạt yêu cầu của thị trường,
giảm sai lỗi khuyết tật, ít khiếu nại của khách hàng. Như vậy, thoả mãn nhu cầu
khách hàng trực tiếp, gián tiếp tác động tới nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc
thỏa mãn nhu cầu khách hàng cần được bắt đầu trước hết từ công tác nghiên cứu
thị trường. Muốn đạt được mục tiêu kinh doanh, cạnh tranh trên thị trường thì
công ty phải lựa chọn những đoạn thị trường mà công ty có khả năng thoả mãn
nhu cầu khách hàng một cách tốt nhất.
Hiện nay, ở công ty cơ khí Trần Hưng Đạo vẫn chưa có một phòng marketing
độc lập, nguyên nhân chính là do công ty chưa nhận thức vai trò, lợi ích mà hoạt
động Marketing đem lại. Hoạt động điều tra nghiên cứu thị trường thường chỉ do
một số nhân viên phòng KHsxKD đảm nhiệm. Thực tế phòng KHSXKD kiêm rất
nhiều chức năng về kế hoạch, kinh doanh, vật tư, nghiên cứu thị trường...Vì vậy
nên thành lập phòng Marketing độc lập là rất cần thiết bao gồm: 1 cử nhân phòng
kinh doanh, 1kỹ sư phòng kỹ thuật, 3 nhân viên phòng kinh doanh. Nhân viên phải
tổng hợp các thông tin về chất lượng như: mẫu mã sản phẩm, yêu cầu thị hiếu
người tiêu dùng. Công tác nghiên cứu thị trường có vai trò rất to lớn đối với sự tồn
tại và phát triển của công ty, do đó lãnh đạo cần có những quy định cụ thể về mục
tiêu, chính sách, phương hướng hoạt động cho cán bộ nghiên cứu thị trường, đồng
thời phải tạo điều kiện để cung cấp đầy đủ tài liệu, trang bị, phương tiện làm việc
để thu thập xử lý thông tin có hiệu quả. Khách hàng họ mua sản phẩm của công ty
ít khiếu nại không phải vì toàn bộ sản phẩm của công ty đã đạt yêu cầu mà vì họ
không hiểu việc công ty có giải quyết cho họ không, hoặc họ thấy việc đi tìm
người cung ứng khác thuận lợi hơn, như vậy công ty sẽ dần dần mất thị trường.
Nhưng việc thành lập phòng marketing độc lập các nhân viên trong phòng chủ
động tiếp nhận thông tin phản hồi từ phía khách hàng sau đó chuyển cho các bộ
phận liên quan xử lý. Điều này giúp cho công ty thực hiện chuẩn hoá sản phẩm và
chiếm lĩnh được thị trường, lòng tin của khách hàng – phòng marketing thuộc khối
kinh doanh chịu sự quản lý trực tiếp của phó giám đốc sản xuất kinh doanh, có
quan hệ với các phòng ban chức năng như phòng KHKD, phòng phát triển sản
phẩm mới, phòng KCS...
Để thoả mãn nhu cầu khách hàng, cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng
sản phẩm của các hoạt động dịch vụ, bên cạnh bán sản phẩm còn phải kèm theo
những dịch vụ trước, trong và sau khi bán một cách hoàn hảo như : sửa chữa, bảo
hành, hướng dẫn sử dụng, bảo quản... Ngoài ra, công ty cần phải phát triển các
hoạt động quảng cáo, phát triển hệ thống đại lý, mở rộng thị trường...
III. Một số kiến nghị để thực hiện biện pháp nâng cao chất lượng sản phẩm ở công
ty cơ khí Trần Hưng Đạo.
Kiến nghị với nhà nước
Trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, để đạt
được hiệu quả cao thì bên cạnh sự dẫn dắt của “bàn tay vô hình”, các doanh
nghiệp Việt Nam cần có sự hướng dẫn điều tiết bằng “bàn tay hữu hình” của nhà
nước. Sự giúp đỡ của nhà nước đồi với các doanh nghiệp là hết sức cần thiết trong
cơ chế thị trường, ngoài tác dụng tích cực còn có nhiều khuyết tật cần khắc phục.
Mặt khác, trước sự thúc ép của môi trường cạnh tranh, các doanh nghiệp phải
không ngừng nâng cao khả năng cạnh tranh. Điều này đòi hỏi cùng một lúc các
doanh nghiệp phải giải quyết các vấn đề về công nghệ, về vốn, thị trường lao
động,trình độ quản lý...Do vậy, sự hỗ trợ của nhà nước đối với các doanh nghiệp
là hết sức cần thiêt thônh qua chính sách sản xuất, chính sách tài chính tiền tệ,
chính sách thuế... tạo ra môi trường luật pháp và cơ chế quản lý thuận lợi cho hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Với công ty cơ khí Trần Hưng Đạo, sự giúp đỡ của nhà nước có thể thực hiện
được theo các hướng sau:
- Cấp vốn cho công ty thực hiện sản xuất kinh doanh, đa dạng hoá sản phẩm, mở
rộng quy mô sản xuất, đầu tư mua sắm máy móc thiết bị, đào tạo và cho việc thực
hiện di chuyển địa điểm sắp tới của công ty.
- Hạ lãi suất cho vay dài hạn: Để công ty có thể huy động vốn dài hạn cùng với
ngân sách cấp và vốn tự bổ sung để thực hiện hoạt động dự án đầu tư.
- ổn định tỷ giá hối đoái: Hiện nay giá trị vật tư nhập khẩu của công ty là rất lớn.
Khi đồng tiền Việt Nam mất giá thì chi phí nguyên vật liệu đầu vào của công ty sẽ
tăng nhanh ảnh hưởng tới giá thành sản phẩm và lợi nhuận của công ty. Do tỷ giá
hối đoái có ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế nên nhà nước cần điều chỉnh tỷ giá
hối đoái theo hướng ổn định.
- Hạn chế việc nhập lậu động cơ từ Trung Quốc, Nhật Bản qua đường tiểu ngạch
để công ty tăng lượng sản phẩm tiêu thụ và đồng thời chống thất thu cho ngân
sách nhà nước.
Kiến nghị với tổng công ty Máy Động Lực & Máy Nông Nghiệp.
Tổng công ty Máy Động Lực & Máy Nông Nghiệp có thể trực tiếp hoặc gián tiếp
cho công ty theo các hướng sau:
- Quán triệt mọi cơ chế cính sách của nhà nước và căn cứ vào điều kiện thực tế để
đề ra những chính sách, những quy định hợp lý nhằm tạo điều kiện cho các công
ty thành viên tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh
- Xây dựng chiến lược và kế hoạch kinh doanh làm định hướng để các thành viên
xây dựng kế hoạch chiến lược kinh doanh của mình.
- Không ngừng nâng cao trình độ quản lý của cán bộ nhân viên trong Tổng công
ty, tuyển dụng và đào tạo được đội ngũ cán bộ có đủ đức, đủ tài để đưa tổng công
ty ngày càng lớn mạnh.