Bi n pháp phòng tr b nh lùn s c đen h iệ ị ệ ọ ạ
lúa lây lan trên di n r ngệ ộ
Hi n nay, theo thôngệ báo c a C c B o v th củ ụ ả ệ ự
v t (B Nông nghi pậ ộ ệ và Phát tri n nông thôn),ể
tính đ n ngày hôm nay, b nh lùn s c đen h i lúa đã phát sinh t i h n 24 t nh,ế ệ ọ ạ ạ ơ ỉ
thành ph , v i di n tích b nhi m h n 21.000 ha. Trong đó đã có 5 t nh, thànhố ớ ệ ị ễ ơ ỉ
ph công b d ch và thành l p Ban ch đ o phòng ch ng d ch lùn s c đenố ố ị ậ ỉ ạ ố ị ọ
kh n c p. ẩ ấ
Theo các chuyên gia ngành nông nghi p, tác nhân gây b nh lùn s c đen h iệ ệ ọ ạ
lúa là do vi rút lùn s c đen ph ng Nam (Southern Rice Black Streakedọ ươ
Dwarf Virus - SRBSDV) và r y l ng tr ng là môi gi i chính lây truy n vi rútầ ư ắ ớ ề
này (c r y non và r y tr ng thành đ u truy n b nh). Cây lúa b b nh cóả ầ ầ ưở ề ề ệ ị ệ
tri u ch ng chung là th p lùn, lá xanh đ m h n bình th ng. Lá lúa b b nhệ ứ ấ ậ ơ ườ ị ệ
có th xoăn đ u lá ho c toàn b lá. B b nh n ng cây lúa không tr bôngể ở ầ ặ ộ ị ệ ặ ỗ
đ c ho c tr bông không thoát và h t th ng b đen.ượ ặ ỗ ạ ườ ị
Tr c tình hình d ch b nh lan r ng, theo khuy n cáo c a các c quan ch cướ ị ệ ộ ế ủ ơ ứ
năng và các nhà chuyên môn, bà con nông dân các đ a ph ng c nở ị ươ ầ
th ng xuyên ườ theo dõi b y đèn đ xác đ nh đ nh cao c a các đ t r y l ngẫ ể ị ỉ ủ ợ ầ ư
tr ng và các lo i r y h i lúa khác. Đ ng th i, theo kinh nghi m t các đ tắ ạ ầ ạ ồ ờ ệ ừ ợ
d ch r y v a qua, th i đi m gieo m , c y lúa ho c gieo th ng có th né r yị ầ ừ ờ ể ạ ấ ặ ẳ ể ầ
là kho ng 4 - 6 ngày sau đ nh cao c a r y vào đèn. Đ ch đ ng phòngả ỉ ủ ầ ể ủ ộ
b nh, bên c nh các bi n pháp nh v sinh đ ng ru ng, b o v m , bà conệ ạ ệ ư ệ ồ ộ ả ệ ạ
nông dân c n h n ch s d ng nh ng gi ng lúa đã xác đ nh nhi m b nhầ ạ ế ử ụ ữ ố ị ễ ệ
n ng, s d ng các gi ng kháng (ch ng ch u) r y ho c ít nhi m r y; b trí cặ ử ụ ố ố ị ầ ặ ễ ầ ố ơ
c u mùa v lúa h p lý theo h ng gi m t l trà lúa xuân s m, xuân trung,ấ ụ ợ ướ ả ỷ ệ ớ
có th i gian cách ly gi a v xuân và v hè thu, v mùa ti p theo đ c t c uờ ữ ụ ụ ụ ế ể ắ ầ
n i truy n b nh. Nh ng ru ng lúa b nhi m b nh n ng khó ph c h i c nố ề ệ ữ ộ ị ễ ệ ặ ụ ồ ầ
ph i tiêu h y, bà con nông dân c n ph i h p v i chính quy n đ a ph ng đả ủ ầ ố ợ ớ ề ị ươ ể
tìm bi n pháp kh c ph c phù h p.ệ ắ ụ ợ
Theo Vi n tr ng Vi n B o v th c v t Ngô Vĩnh Vi n, cây lúa non t gieo,ệ ưở ệ ả ệ ự ậ ễ ừ
c y đ n khi hóa đòng là giai đo n m n c m v i b nh nên c n th ng xuyênấ ế ạ ẫ ả ớ ệ ầ ườ
theo dõi b y đèn đ xác đ nh m t đ r y, khi c n thi t ph i tr r y truy nẫ ể ị ậ ộ ầ ầ ế ả ừ ầ ề
b nh thì u tiên s d ng các lo i thu c tr r y n i h p nh : Chess 50WG,ệ ư ử ụ ạ ố ừ ầ ộ ấ ư
Elsin 10EC, Actara 25WG, Oshin 20WP, Dantotsu 16WSG...có hi u qu trệ ả ừ
c r y non và r y tr ng thành. Trong tr ng h p ch ng lây lan b nh trênả ầ ầ ưở ườ ợ ố ệ
ru ng, có th dùng h n h p v i các lo i thu c tr r y ti p xúc đ di t r yộ ể ỗ ợ ớ ạ ố ừ ầ ế ể ệ ầ
hi u qu h n. Lúa giai đo n sau tr chín s d ng các lo i thu c tr r yệ ả ơ ở ạ ỗ ử ụ ạ ố ừ ầ
ti p xúc. ế
Ngoài ra, bà con nông dân c n th ng xuyên theo dõi tin t c d ch b nh vàầ ườ ứ ị ệ
thông tin ch đ o t các c quan ch c năng v c c u gi ng, th i v xu ngỉ ạ ừ ơ ứ ề ơ ấ ố ờ ụ ố
gi ng và các bi n pháp canh tác, ố ệ các bi n pháp chăm sóc lúa đ nhanh ph cệ ể ụ
h i nh ng ru ng lúa b b nh; và ti n hành c y, gieo th ng l i n u còn th iồ ở ữ ộ ị ệ ế ấ ẳ ạ ế ờ
v v i di n tích b b nh ph i tiêu h y ho c chuy n tr ng cây khácụ ớ ệ ị ệ ả ủ ặ ể ồ