Cà Cuống

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cà cuống: Một món ăn kỳ lạ? DS Trần Việt Hưng Y Tế Nguyệt San Số tháng 4-2000 có đăng một bài của Tác giả Đinh Nguyên bàn về con Cà cuống và chỉ dẫn cách tự chế tạo tinh dầu nhân tạo. Xin bàn thêm về sinh vật kỳ lạ này rất dễ tìm được tại Florida Hoa kỳ! Cà cuống đã được ghi chép trong Lịch sử Việt Nam: từ thời Triệu Đà (207 đến 317 trước Tây lịch), Cà cuống đã được xếp vào một trong những 'sơn hào, hải vị' mà người Việt mang sang...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cà Cuống

Cà Cuống 1) Cà cuống: Một món ăn kỳ lạ? DS Trần Việt Hưng Y Tế Nguyệt San Số tháng 4-2000 có đăng một bài của Tác giả Đinh Nguyên bàn về con Cà cuống và chỉ dẫn cách tự chế tạo tinh dầu nhân tạo. Xin bàn thêm về sinh vật kỳ lạ này rất dễ tìm được tại Florida Hoa kỳ! Cà cuống đã được ghi chép trong Lịch sử Việt Nam: từ thời Triệu Đà (207 đến 317 trước Tây lịch), Cà cuống đã được xếp vào một trong những 'sơn hào, hải vị' mà người Việt mang sang cống cho Vua Tàu, dưới tên 'Con sâu quế'. Cà cuống rất được ưa chuộng tại Việt Nam, Trung Hoa, Lào và Thái Lan (tại Thái lan, Cà cuống có tên là maengda, được bán tươi tại chợ, chân bị buộc dây thun sẵn sàng để cho vào nồi hấp)
Tên khoa học: Lethocerus indicus (tên cũ là Belostoma indica), thuộc họ sâu bọ Belastomatidae. Cà cuống là loại sâu bọ, sống ở các hồ, ruộng nước có cây cỏ mọc lúp-xúp. Chúng thường bay ra vào mùa hè, hướng về những nơi có ánh sáng. Sinh sản vào các tháng 5-8, đẻ hàng trăm trứng, kết thành những búi màu vàng hay trắng bám vào cỏ; trứng nở và qua giai đoạn bán biến thái để thành cà cuống trưởng thành sau 40 ngày. Cà cuống có cơ thể hình lá, dẹp giống như con gián. Thân dài khoảng 7-8 cm, rộng 3 cm. Đầu nhỏ có 2 mắt tròn và to. Miệng có vòi kiểu chích hay hút: khi hoạt động vòi thường xếp xuôi theo bụng, quặp về phía sau. Tấm lưng ngực trước phát triển. Cà cuống có 6 chân, rất khoẻ. Đôi cánh trước không đều, nửa cứng-nửa loại màng. Dưới ngực có 2 ống nhỏ, thường gọi là bọng, chứa tinh dầu (tinh dầu chỉ có ở con đực). Cà cuống thuộc nhóm sâu bọ ăn thịt, chúng hút dịch và máu của những động-vật thủy-sinh, sâu-bọ, ếch-nhái và cả cá nhỏ: Cà cuống khi đậu dưới nước, thường bám vào một cây cỏ hay cây thủy sinh, đầu chúc xuống nước, đuôi chổng lên thò khỏi mặt nước để hút không khí.
Cà-cuống Mỹ (Giant waterbug) hay Lethocerus americanus, còn có tên là 'toe biter', thường sống tại các ao hồ hay giòng nước chảy chậm, rất nhiều tại Florida. Cà cuống Mỹ rất dạn, chúng cắn cả chân người đang lội nên được gọi là toe biter: thân màu nâu đậm hay màu đồng (tan), rời khu vực sinh thái vào ban đêm để tìm bạn tình: cà cuống di chuyển theo sự hướng dẫn bằng ánh sáng của các tinh-tú (celestial navigation), nên nhiều khi lạc hướng bay đến những vùng có ánh đèn điện. Tại Việt Nam, có lẽ do ở những thay đổi về sinh thái hay bị đánh bắt quá mức nên trở nên hiếm, và được ghi trong danh mục các sinh vật cần bảo vệ. Trong khi đó tại Thái Lan, cà cuống rất nhiều, được xem là một sâu bọ phá hoại. Cách lấy tinh dầu theo phương pháp dân gian tại Việt Nam là đặt cà cuống ở vị thế úp bụng xuối phía dưới, đưa lưng lên; lấy thanh tre chuốt nhọn rạch ngang lưng cà cuống ( nơi tiếp giáp với ngực hay ở nơi đôi chân thứ ba), gấp bụng cà cuống để lồi hai bọng dầu lên, và dùng tăm hay đầu nhọn của tre để lấy 2 bọng dầu ra. Tỷ lệ trung bình khoảng 1000 con cà cuống đực cung cấp được 20 ml tinh dầụ. Ngoài tinh dầu, cà cuống còn được hấp chín để ăn trực tiếp (tại Thái Lan) hay bầm nhỏ để làm nhân bánh (trước 1975, tại đường Trần quý
Khoách Tân Định-Sàigòn, có tiệm bán bánh khúc nhân cà cuống/đậu xanh mỡ hành rất đặc biệt). Tinh dầu cà cuống: Tinh dầu trong tuyến thơm của Cà cuống là một võ khí săn mồi đồng thời cũng là phương tiện tự vệ của chúng! Trung bình khoảng 1000 con cà cuống đực mới cung cấp được 20 ml tinh dầu. Tinh dầu là một ester acetic phức tạp, lỏng màu trong suốt, rất dễ bay hơi, cấu trúc hóa học loại transđelta-hexen 1-oxalo-aceta te. Vì lý do hiếm nên trên thị trường có những loại tinh dầu nhân tạo, dĩ nhiên mùi không hoàn toàn giống được tinh dầu thiên nhiên. Theo Ông Đinh Nguyên thì tinh dầu cà cuống có thể 'tạm' thay thế bằng Acetate d'hexyle (Hexylacetate) và tổng hợp bằng ester-hóa n-hexanol bằng anhydride acetique, rồi chưng cất để có thành phẩm, tuy nhiên xin quý vị thận trọng..khi tìm mua anhydride acetiquẹ.vì hóa chất này theo dõi bởi Cơ quan kiểm soát chất ma túy DEA ( đây cũng là một nguyên liệu để tổng hợp methamphetamine !), và chưng cất để lấy ester cũng không phài là đơn giản.
n-hexanol hay n-Hexyl alcohol, amylcarbinol, pentylcarbinol, 1- hydroxyhexane, thường hiện diện dưới dạng acetate trong hạt và quả của cây Heracleum sphondylium và H. giganteum thuộc họ thực vật Umbellifereaẹ (Sách Vỏ văn Chi ghi nhận tại Việt Nam có cây Heraclium bivittatum= Cần dại, nhưng không biết hạt có thơm theo kiểu tinh dầu cà cuống không?). Về vấn đề tìm mua Hexyl acetate: tại Hoa Kỳ quý vị có thể nhờ các dược phòng hay phòng thí nghiệm mua giùm tại Công Ty Fluka, số điện thoại 1-414-273-3850, địa chỉ để đặt hàng : PO Box 2060. Milwaukie WI 5320. Trong danh mục hóa chất có Hexyl acetate: 2 loại. Loại tinh khiết >99.7 % (số danh mục 53130) giá 5ml là $ 43.50. Loại tinh khiết 99% (số danh mục 45900) giá 29.25 chai 250ml Tác dụng dược học của dầu cà cuống: Chưa có những thử nghiệm chính thức nào về tác dụng dược học của tinh dầu cà cuống. Cà cuống có thể sử dụng dầu làm một phương thức tự vệ, dùng dầu gây tác dụng khó chịu cho đối phương khi bị săn bắt. Các tác giả Việt Nam cho rằng tinh dầu cà cuống là võ khí tấn công con mồi, gây tê liệt đối phương, tuy nhiên giả thuyết này không vững vì chỉ có cà cuống đực mới có tinh dầu.
Tinh dầu cà cuống, khi dùng liều nhỏ, được cho là có tác dụng gây hưng phấn thần kinh, kích thích ham muốn tình dục. Vài nghiên cứu sinh học về Cà cuống: Nghiên cứu tại Khoa Dược lỳ học, ĐH Universidade Federal de Minas Gerais (Ba Tây) ghi nhận trong nước bọt của Cà cuống có chứa một hợp chất loại protein (khoảng 2 microgram/mỗi con). Khi chích protein này vào tim (đã tách rời) của chuột-bọ thử nghiệm gây ra phản ứng co thắt tâm thất: phản ứng này diễn ra trong 2 giai-đoạn, giai đoạn đầu có hiện tượng làm chậm nhịp tim cùng với chặn A/V gây suy giảm độ co bóp của cơ tim, tăng lưu lượng máu qua động mạch vành; và tiếp theo là giai đoạn thứ nhì là thư giãn do gia tăng thời gian nghỉ (co thắt tâm thất). Nghiên cứu này giải thích tác dụng gây tê liệt con mồi, có lẽ không do tinh dầu cà cuống (Complement Biochemistry and Physiology Số 106-1993). Nghiên cứu tại Khoa Sinh Hóa ĐH Virginia, Charlottesville về thành phần athritin có trong các bắp thịt hệ thống phi-hành cùa Cà cuông ghi nhận vị trí của những ubiquitin (ATP dependent proteolytic factor), có nhiều nhiệm vụ sinh học tế bào quan trọng như phân hủy protein, tạo chromatin, chống say nắng, say nhiệt (heat shock)