Các th thu t tài chính đ c th c hi n nh thủ ậ ượ ự ệ ư ế
nào?
Đ thúc đ y s phát tri n c a th tr ng đ a c, th thu t CDO (Collaterizedể ẩ ự ể ủ ị ườ ị ố ủ ậ
Debt Obligation) - d ch t m là trái phi u hay nghĩa v n có th ch p cho vayị ạ ế ụ ợ ế ấ
mua nhà (mortgage) và CMO (Collaterized Mortgage Obligation hay Security) -
trái phi u hay CK th ch p b ng n cho vay mua nhà đ c khai thác m t cáchế ế ấ ằ ợ ượ ộ
tri t đ .ệ ể
Cách làm khá đ n gi n. Thí d ngân hàng A cho nhi u ng i vay mua đ a cơ ả ụ ề ườ ị ố
v i t ng s ti n là 100 t USD. Đ có s ti n này, ngân hàng ph i thu hút ti nớ ổ ố ề ỉ ể ố ề ả ề
g i ít nh t 100 t USD. Đây là cách làm r t thông th ng. Ngân hàng thu hút ti nử ấ ỉ ấ ườ ề
g i ng n ho c trung h n và cho vay dài h n. Ngân hàng có th ch u r i ro n uử ắ ặ ạ ạ ể ị ủ ế
nh ng i g i ti n rút ra mà ngân hàng không có đ tr . Do đó đ gi m r i ro,ư ườ ử ề ể ả ể ả ủ
h c n đa d ng hoá ng i vay và đa d ng hoá vùng ho t đ ng c a ng i vay.ọ ầ ạ ườ ạ ạ ộ ủ ườ
T t nhiên n u cho vay nhi u ng i, không ch đ mua nhà mà đ tài tr nhi uấ ế ề ườ ỉ ể ể ợ ề
ho t đ ng kinh t khác nhau, thì đ r i ro gi m. Khách hàng có ng i g p khóạ ộ ế ộ ủ ả ườ ặ
khăn, nh ng h u h t là không. M t vài ho t đ ng kinh t có th có r i ro cao,ư ầ ế ộ ạ ộ ế ể ủ
nh ng h u h t các ho t đ ng kinh t khác thì không. Ng i M luôn luôn tìm tòiư ầ ế ạ ộ ế ườ ỹ
cách làm m i đ sinh l i. M t cách làm khác, đ c coi là khám phá th n kỳ, làớ ể ợ ộ ượ ầ
ngân hàng có th t p h p nhi u gi y n đó l i thành m t gói, thí d đây làể ậ ợ ề ấ ợ ạ ộ ụ ở
100 t USD, r i dùng chúng làm th ch p, chia ra nhi u gi y n nh t c là CKỉ ồ ế ấ ề ấ ợ ỏ ứ
(c phi u cũng là m t lo i CK) đem bán đ i trà cho ng i đ u t nh .ổ ế ộ ạ ạ ườ ầ ư ỏ
Làm nh v y ngân hàng thu l i 100 t USD và bi n ng i mua CK thành ng iư ậ ạ ỉ ế ườ ườ
cho vay. Ngân hàng ăn phí nhi u ch ng. Ngân hàng đ y toàn b r i ro sang choề ặ ẩ ộ ủ
ng i đ u t CK. Ng i ta mua CK vì lãi su t cao h n, có th d dàng bán raườ ầ ư ườ ấ ơ ể ễ
và tin là nó có đ r i ro th p. Các CK này th ng có th i gian đ c t ch c phátộ ủ ấ ườ ờ ượ ổ ứ
hành mua l i t 5 đ n 30 năm, ngân hàng ho c Cty d ch v tài chính nào đó sạ ừ ế ặ ị ụ ẽ
làm vi c thu ti n tr n c a ng i vay g m c kho n vay g c và lãi đem chiaệ ề ả ợ ủ ườ ồ ả ả ố
đ u cho các CK. T t nhiên h tính phí.ề ấ ọ
Cách làm này đ c coi là m t sáng ki n di u kỳ c a Michael Milken - m t trùmượ ộ ế ệ ủ ộ
tài chính, tr nên giàu s vì chuy n này, nh ng r i sau đó b b t tù v t i vì gianở ụ ệ ư ồ ị ắ ề ộ
l n trong buôn bán trái phi u. Ông ta mua nh ng trái phi u Cty d i chu n,ậ ế ữ ế ướ ẩ
đ c m nh danh là rác (junk bonds), đóng thành gói, dùng làm th ch p, t o raượ ệ ế ấ ạ
các CK m i. Ngân hàng th ng m i (cho vay ti n) ch m i b t tay vào ho tớ ươ ạ ề ỉ ớ ắ ạ
đ ng này vài năm g n đây, còn ch y u vi c làm này là c a Cty tài chínhộ ầ ủ ế ệ ủ
th ng đ c g i là ngân hàng đ u t (ch làm chuy n đóng gói, buôn bán CK).ườ ượ ọ ầ ư ỉ ệ
Ngân hàng th ng m i nh y vào vùng c m tr c đây vì lu t M thay đ i choươ ạ ả ấ ướ ậ ỹ ổ
phép đa d ng hoá ho t đ ng tài chính. Vì th mà th tr ng tài chính th gi i trạ ạ ộ ế ị ườ ế ớ ở
nên b p bênh, d kh ng ho ng h n tr c. Hàng lo t ngân hàng l n M đang lấ ễ ủ ả ơ ướ ạ ớ ỹ ỗ
to vì theo chân sáng ki n c a M.Milken.ế ủ
(Theo laodong)