L I M Đ U.Ờ Ở Ầ
Thu là m t trong nh ng công c qu n lý và đi u ti t c a Nhàế ộ ữ ụ ả ề ế ủ
n c v tình hình s n xu t, kinh doanh và l u thông hàng hoá d ch vướ ề ả ấ ư ị ụ
trong n c. Ngoài ra chính sách thu còn là m t trong nh ng công cướ ế ộ ữ ụ
đ th c hi n chi n l c kinh t c a đ t n c. Trong ho t đ ng kinhể ự ệ ế ượ ế ủ ấ ướ ạ ộ
doanh th ng m i qu c t , các n c th ng dùng công c qu n lýươ ạ ố ế ướ ườ ụ ả
nh : h n ng ch, t giá, gi y phép, thu quan. Trong đó thu xu t nh pư ạ ạ ỷ ấ ế ế ấ ậ
kh u th ng đ c s d ng c b n nh t b i nó là c s trong trao đ iẩ ườ ượ ử ụ ơ ả ấ ở ơ ở ổ
buôn bán và là m t ngu n thu đ i v i ngân sách qu c gia.ộ ồ ố ớ ố
Vi t Nam, thu xu t nh p kh u đ c ban hành thành Lu tỞ ệ ế ấ ậ ẩ ượ ậ
vào tháng 12 năm 1987, có hi u l c vào 01-01-1988 v i tên g i Lu tệ ự ớ ọ ậ
Thu xu t nh p kh u hàng m u d ch. Sau hai l n s a đ i vào các nămế ấ ậ ẩ ậ ị ầ ử ổ
1991 và 1993 và g n đây nh t là t i kỳ h p th 3 Qu c h i khoá Xầ ấ ạ ọ ứ ố ộ
(tháng 4, tháng 5 năm 1998), Lu t Thu xu t nh p kh u đã có nh ngậ ế ấ ậ ẩ ữ
n i dung thay đ i c b n v th i h n tính thu , thu su t, v x lý viộ ổ ơ ả ề ờ ạ ế ế ấ ề ử
ph m.v.v. ạ
Tuy v y trong quá trình th c hi n, thu xu t nh p kh u v n cònậ ự ệ ế ấ ậ ẩ ẫ
nhi u h n ch và có nh ng đi m ch a phù h p v i tình hình th c tề ạ ế ữ ể ư ợ ớ ự ế
trong n c, c n ph i ti p t c b xung s a đ i.ướ ầ ả ế ụ ổ ử ổ
M t khác, trong th c ti n phát tri n kinh t c a đ t n c cũngặ ự ễ ể ế ủ ấ ướ
nh b i c nh qu c t m i, làm cho Lu t thu xu t nh p kh u v a đápư ố ả ố ế ớ ậ ế ấ ậ ẩ ừ
ng đ c nhu c u qu n lý kinh t trong n c , v a phù h p v i lu tứ ượ ầ ả ế ướ ừ ợ ớ ậ
l và thông l qu c t là m t yêu c u khách quan :ệ ệ ố ế ộ ầ
M t là, n n kinh t trong n c chuy n t k ho ch hoá t p trungộ ề ế ướ ể ừ ế ạ ậ
quan liêu bao c p sang c ch th tr ng b c đ u mang l i nh ngấ ơ ế ị ườ ướ ầ ạ ữ
k t qu kh quan. N n kinh t chuy n t cung hàng hoá không đ choế ả ả ề ế ể ừ ủ
tiêu dùng sang cung v t c u. Nhu c u xu t kh u nh ng s n ph m cóượ ầ ầ ấ ẩ ữ ả ẩ
th m nh nh hàng nông , thu s n và nh p các m t hàng có y u tế ạ ư ỷ ả ậ ặ ế ố
k thu t cao ph c v cho quá trình Công nghi p hoá- Hi n đ i hoá làỹ ậ ụ ụ ệ ệ ạ
r t l n. Đ i m i nâng cao chính sách thu xu t nh p kh u chính là t oấ ớ ổ ớ ế ấ ậ ẩ ạ
môi tr ng thu n l i đ tho mãn các nhu c u trên.ườ ậ ợ ể ả ầ
1
Hai là, s gia nh p vào các t ch c trong khu v c nh ASEAN,ự ậ ổ ứ ự ư
s tham gia khu v c m u d ch t do AFTA và g n đây nh t là vi cự ự ậ ị ự ầ ấ ệ
Vi t Nam ký hi p đ nh song ph ng v i M đang đ t ra nhi u v n h iệ ệ ị ươ ớ ỹ ặ ề ậ ộ
cho đ t n c, nh ng cũng đ t ra nhi u thách th c mà chúng ta ph i nấ ướ ư ặ ề ứ ả ỗ
l c m i đ t đ c nh ng m c tiêu phát tri n mong mu n. Thách th cự ớ ạ ượ ữ ụ ể ố ứ
tr c m t là chúng ta ph i c t gi m thu quan v i nhi u m t hàngướ ắ ả ắ ả ế ớ ề ặ
theo yêu c u c a CEPT (Common Effective Preferential Tariffs) trongầ ủ
chu ng trình ti n t i AFTA (ASEAN FREE TRADE AREA), xa h nơ ế ớ ơ
n a là ra nh p WTO. Các ch ng trình này đòi h i chúng ta ph i cóữ ậ ươ ỏ ả
nh ng thay đ i v chính sách thu xu t nh p kh u cho phù h p.ữ ổ ề ế ấ ậ ẩ ợ
H n n a, quá trình qu c t hoá đang di n ra m nh m , kh pơ ữ ố ế ễ ạ ẽ ở ắ
các châu l c, các khu v c c a th gi i, kéo theo s tham gia ngày càngụ ự ủ ế ớ ự
m nh m c a các n c ch m phát tri n nh t. S hoà nh p qu c tạ ẽ ủ ướ ậ ể ấ ự ậ ố ế
này đòi h i ph i có s th ng nh t ngày càng r ng rãi c a nh ng quyỏ ả ự ố ấ ộ ủ ữ
đ nh pháp lu t,và thông l qu c t trong h p tác phát tri n. S hoàị ậ ệ ố ế ợ ể ự
nh p t t y u c a Vi t Nam vào h p tác khu v c và qu c t cũng đ tậ ấ ế ủ ệ ợ ự ố ế ặ
ra nhi m v thích h p hoá các chính sách qu n lý phát tri n kinh t ,ệ ụ ợ ả ể ế
trong đó đ c bi t nh n m nh chính sách thu xu t nh p kh u, đ i v iặ ệ ấ ạ ế ấ ậ ẩ ố ớ
các đi u ki n và thông l chung th gi i.ề ệ ệ ế ớ
Xu t phát t tình hình th c t trên, chúng tôi th c hi n bài vi tấ ừ ự ế ự ệ ế
này v i tiêu đ : “ớ ề Chính sách thu xu t nh p kh u c a Vi t Namế ấ ậ ẩ ủ ệ
trong đi u ki n h i nh p v i khu v c và th gi iề ệ ộ ậ ớ ự ế ớ ”.
M c đích c a bài vi t là nh m làm sáng t m t ph n v chínhụ ủ ế ằ ỏ ộ ầ ề
sách thu xu t nh p kh u hi n hành và nh ng bi n pháp nh m hoànế ấ ậ ẩ ệ ữ ệ ằ
thi n chính sách thu xu t nh p kh u Vi t Nam trong đi u ki n h iệ ế ấ ậ ẩ ở ệ ề ệ ộ
nh p v i khu v c và th gi i. Do th i gian có h n và trình đ còn h nậ ớ ự ế ớ ờ ạ ộ ạ
ch chính vì v y bài vi t không tránh kh i có nh ng thiêú sót, r tế ậ ế ỏ ữ ấ
mong nh n đ c s góp ý c a các thày cô giáo đ bài vi t hoàn thi nậ ượ ự ủ ể ế ệ
h n.ơ
Em xin chân thành c m n!ả ơ
2
I.Th ng m i qu c t trong b i c nh h i nh p và toànươ ạ ố ế ố ả ộ ậ
c u hoá:ầ
1. S hình thành các khu v c m u d ch t do và các t ch cự ự ậ ị ự ổ ứ
th ng m i qu c t : ươ ạ ố ế
Trên th gi i, xu h ng qu c t hoá đang tr nên ngày càng m nhế ớ ướ ố ế ở ạ
m . Các n c có xu h ng h p tác v i nhau đ cùng phát tri n, đ cẽ ướ ướ ợ ớ ể ể ặ
bi t là trong th ng m i. Chính vì l đó các t ch c th ng m i mangệ ươ ạ ẽ ổ ứ ươ ạ
tính khu v c và qu c t đ c thành l p ngày càng nhi u.ự ố ế ượ ậ ề
T ch c th ng m i qu c t quan tr ng nh t trên th gi i hi nổ ứ ươ ạ ố ế ọ ấ ế ớ ệ
nay là WTO. WTO là m t t ch c qu c t ra nh m m c đích ph i h pộ ổ ứ ố ế ằ ụ ố ợ
hành đ ng c a các qu c gia trong n l c chung là ti n t i t do hoáộ ủ ố ỗ ự ế ớ ự
th ng m i toàn c u. ươ ạ ầ
WTO đ c hình thành nh k t qu qu c a vòng đàm phán m uượ ờ ế ả ả ủ ậ
d ch Uruguay v i m c đích nâng cao c ch c a GATT. WTO k th aị ớ ụ ơ ế ủ ế ừ
và c ng c các ch c năng c a GATT. C th :ủ ố ứ ủ ụ ể
M t là, ch c năng t ch c các cu c đàm phán m u d ch đa biên.ộ ứ ổ ứ ộ ậ ị
Hai là, đ ra nh ng quy t c m i v th ng m i và đ m b o cácề ữ ắ ớ ề ươ ạ ả ả
n c thành viên ph i th c hi n nh ng quy t c đó.ướ ả ự ệ ữ ắ
Ba là, gi i quy t các mâu thu n và tranh ch p m u d ch qu c t .ả ế ẫ ấ ậ ị ố ế
B n là, phát tri n n n kinh t th tr ng. Đ n n kinh t thố ể ề ế ị ườ ể ề ế ị
tr ng ho t đ ng và nâng cao hi u qu ho t đ ng c a nó.ườ ạ ộ ệ ả ạ ộ ủ
WTO ho t đ ng d a trên hai nguyên t c quan tr ng. Đó là:ạ ộ ự ắ ọ
S đ i x không phân bi t. Nguyên t c này đ c áp d ng b ng haiự ố ử ệ ắ ượ ụ ằ
lo i đãi ng song song, là đãi ng t i hu qu c và cách đ i x qu cạ ộ ộ ố ệ ố ố ử ố
gia. Nguyên t c th hai là b o h s n nghi p b ng thu quan. Ngoài raắ ứ ả ộ ả ệ ằ ế
còn m t s nguyên t c nh : n đ nh th ng m i, tăng c ng c nhộ ố ắ ư ổ ị ươ ạ ườ ạ
tranh lành m nh.v..v.ạ
Theo xu h ng c a th i đ i Đông Nam Á có m t t ch cướ ủ ờ ạ ở ộ ổ ứ
th ng m i đ c thành l p t r t s m. Đó là ASEAN (Hi p h i cácươ ạ ượ ậ ừ ấ ớ ệ ộ
qu c gia Đông Nam Á). Đ c thành l p trên c s tuyên b Băng C cố ượ ậ ơ ở ố ố
ngày 08/08/1967 c a h i ngh ngo i tr ng năm n c thu c khu v củ ộ ị ạ ưở ướ ộ ự
3
Đông Nam Á: Thái Lan, Malayxia, Singapo, Philippin và Indonexia.
ASEAN đ c thành l p v i m c đích: Thúc đ y s tăng tr ng kinhượ ậ ớ ụ ẩ ự ưở
t , ti n b xã h i và phát tri n văn hoá trong khu v c; thúc đ y hoàế ế ộ ộ ể ự ẩ
bình n đ nh trong khu v c; duy trì s h p tác ch t ch , cùng có l iổ ị ự ự ợ ặ ẽ ợ
v i các t ch c qu c t ; Xây d ng Đông Nam Á thành khu v c hoàớ ổ ứ ố ế ự ự
bình, t do, th nh v ng và trung l p không có s can thi p t bênự ị ượ ậ ự ệ ừ
ngoài v i b t kỳ hình th c nào.ớ ấ ứ
Nguyên t c ho t đ ng c a ASEAN. ắ ạ ộ ủ
M t là, tôn tr ng đ c l p, ch quy n, toàn v n lãnh th và b n s cộ ọ ộ ậ ủ ề ẹ ổ ả ắ
dân t c c a t t c các qu c gia. ộ ủ ấ ả ố
Hai là, tôn tr ng quy n c a m i qu c gia đ c t n t i mà không cóọ ề ủ ọ ố ượ ồ ạ
s can thi p, l t đ ho c áp b c t bên ngoài.ự ệ ậ ổ ặ ứ ừ
Ba là, không can thi p vào công vi c n i b c a nhau.ệ ệ ộ ộ ủ
B n là, gi i quy t b t đ ng ho c tranh ch p b ng bi n pháp hoàố ả ế ấ ồ ặ ấ ằ ệ
bình.
Năm là, t b vi c đe do ho c s d ng vũ l c.ừ ỏ ệ ạ ặ ử ụ ự
Sáu là, h p tác v i nhau m t cách có hi u qu .ợ ớ ộ ệ ả
Ngoài hai t ch c trên hi n nay trên th gi i t n t i r t nhi u cácổ ứ ệ ế ớ ồ ạ ấ ề
t ch c th ng m i mang tính qu c t và khu v c nh : APEC (Nhómổ ứ ươ ạ ố ế ự ư
h p tác kinh t Châu Á Thái Bình D ng).v..v.Hay nh ng hi p đ nhợ ế ươ ữ ệ ị
chung v th ng m i, nh : Hi p đ nh th ng m i Vi t Nam- Hoa Kỳ,ề ươ ạ ư ệ ị ươ ạ ệ
hi p đ nh v khu v c m u d ch t do B c M (NAFTA).ệ ị ề ự ậ ị ự ắ ỹ
Hi n nay vi c h p tác gi a các qu c gia đ gi i quy t các v n đệ ệ ợ ữ ố ể ả ế ấ ề
chung th ng thông qua hình th c đ i tho i có th là song ph ngườ ứ ố ạ ể ươ
ho c đa ph ng. Trong th ng m i cũng v y các n c th ng đàmặ ươ ươ ạ ậ ướ ườ
phán v i nhau đ ký k t các hi p đ nh th ng m i chung, t đó thànhớ ể ế ệ ị ươ ạ ừ
l p nên các t ch c th ng m i. Các n c khác có nhu c u s xin raậ ổ ứ ươ ạ ướ ầ ẽ
nh p các t ch c đó và xu h ng h i nh p tr nên ph bi n. Vi c h iậ ổ ứ ướ ộ ậ ở ổ ế ệ ộ
nh p đ t ra cho các qu c gia nh ng th i c nh ng cũng không ít tháchậ ặ ố ữ ờ ơ ư
th c. Khi là thành viên c a các t ch c th ng m i, các qu c gia đ cứ ủ ổ ứ ươ ạ ố ượ
h ng các u đãi v nhi u m t, t o đi u ki n đ phát tri n n n kinhưở ư ề ề ặ ạ ề ệ ể ể ề
t trong n c. Tuy nhiên, các qu c gia mu n tr thành các qu c giaế ướ ố ố ở ố
4
thành viên ph i có đ y đ đi u ki n và ph i tho mãn đ c nh ngả ầ ủ ề ệ ả ả ượ ữ
yêu c u r t cao c a các t ch c mà h mu n ra nh p. Chính vì v y cácầ ấ ủ ổ ứ ọ ố ậ ậ
qu c gia tham gia quá trình h i nh p th ng ph i đ i m t v i m tố ộ ậ ườ ả ố ặ ớ ộ
v n đ đó là c i t n n kinh t trong n c cho phù h p v i yêu c uấ ề ả ổ ề ế ướ ợ ớ ầ
mà các t ch c đó đ t ra. ổ ứ ặ
2. Th ng m i Vi t Nam trong ti n trình h i nh p:ươ ạ ệ ế ộ ậ
2.1. M c tiêu c a Vi t Nam trong ti n trình h i nh p th ng m iụ ủ ệ ế ộ ậ ươ ạ
khu v c và qu c t :ự ố ế
M t là, nh m t o ra nh ng c h i m i, l trình m i cho s phátộ ằ ạ ữ ơ ộ ớ ộ ớ ự
tri n đ t n c.ể ấ ướ
Hai là, nh m liên k t các ngu n l c trong n c và ngoài n cằ ế ồ ự ướ ướ
m t cách có ch n l c, có đ nh h ng đ phát tri n kinh t , xây d ngộ ọ ọ ị ướ ể ể ế ự
đ t n c, đ i m i công ngh , chuy n d ch c c u theo h ng CNH-ấ ướ ổ ớ ệ ể ị ơ ấ ướ
HĐH.
Ba là, k t n i gi a th tr ng trong n c và qu c t , kinh tế ố ữ ị ườ ướ ố ế ế
qu c gia v i n n kinh t khu v c và th gi i.ố ớ ề ế ự ế ớ
2.2. H i nh p kinh t khu v c và th gi i, th i c và thách th c:ộ ậ ế ự ế ớ ờ ơ ứ
H i nh p th ng đ c hi u nh là m c đ c a các ho t đ ngộ ậ ườ ượ ể ư ứ ộ ủ ạ ộ
giao th ng. Nh ng th c ra h i nh p không ph i là v n đ kimươ ư ự ộ ậ ả ấ ề
ngh ch ho c ngay c vi c giao th ng v i ai. H i nh p chính là s ạ ặ ả ệ ươ ớ ộ ậ ự tự
do giao th ngươ . Ví d M có m c đ h i nh p cao vì doanh nhân Mụ ỹ ứ ộ ộ ậ ỹ
đ c t do giao th ng v i n c ngoài, nh ng m c đ giao th ngượ ự ươ ớ ướ ư ứ ộ ươ
t ng đ i c a h (t l kim ngh ch xu t nh p kh u GDP) l i th p;ươ ố ủ ọ ỷ ệ ạ ấ ậ ẩ ạ ấ
trong khi đó t l t ng ng c a Vi t Nam khá cao (kho ng 50%ỷ ệ ươ ứ ủ ệ ả
GDP) nh ng Vi t Nam không đ c xem là m t n c có m c đ h iư ệ ượ ộ ướ ứ ộ ộ
nh p cao. H i nh p s có tác đ ng h th p ho c hu b các rào c nậ ộ ậ ẽ ộ ạ ấ ặ ỷ ỏ ả
gây khó khăn và h n ch s t do chuy n d ch c a hàng hoá cũng nhạ ế ự ự ể ị ủ ư
con ng i, t o nên m t s năng đ ng m i làm cho m i ng i tham giaườ ạ ộ ự ộ ớ ọ ườ
cu c ch i đ u có l i.ộ ơ ề ợ
Hi n nay, trên th gi i, xu h ng qu c t hoá đang tr nên phệ ế ớ ướ ố ế ở ổ
bi n. Nó mang l i c h i và không ít thách th c đ i v i n n kinh tế ạ ơ ộ ứ ố ớ ề ế
các n c. Tr c h t nó khai thác l i th c nh tranh gi a các n c( laoướ ướ ế ợ ế ạ ữ ướ
5
