1
M ĐUỞ Ầ
1. Tính c p thi t c a đ tàiấ ế ủ ề
Kon Tum là m t t nh mi n núi, đi u ki n kinh t xã h i còn g pộ ỉ ề ề ệ ế ộ ặ
nhi u khó khăn, đi s ng c a nhân dân h u h t d a vào ngu n thuề ờ ố ủ ầ ế ự ồ
t nông, lâm nghi p là chính nên m c s ng còn r t th p, t đó v nừ ệ ứ ố ấ ấ ừ ấ
đ XĐGN đc t nh Kon Tum quan tâm gi i quy t và đã đt đcề ượ ỉ ả ế ạ ượ
thành t u to l n trong công cu c gi m nghèo. Vi c tri n khai hự ớ ộ ả ệ ể ệ
th ng chính sách XĐGN th i gian qua đã có tác đng tích c c đnố ờ ộ ự ế
t n công đói nghèo Kon Tum. Đc bi t, khi b c sang th k 21,ấ ở ặ ệ ướ ế ỷ
c th giai đo n 2011-2015, Kon Tum s ph i đng đu v i m tụ ể ạ ẽ ả ươ ầ ớ ộ
lo t các thách th c m i trong t n công đói nghèo nh : (i) nghèo đóiạ ứ ớ ấ ư
ch t p trung m t s vùng có đi u ki n kinh t xã h i kém phátỉ ậ ở ộ ố ề ệ ế ộ
tri n, trình đ dân trí th p và t c đ gi m nghèo ch m h n các th iể ộ ấ ố ộ ả ậ ơ ờ
k tr c; (ii) các kho n h tr u đãi cho t nh nghèo s d n b c tỳ ướ ả ỗ ợ ư ỉ ẽ ầ ị ắ
gi m; (iii) s bi n đi khí h u s tác đng nhi u đn ho t đng s nả ự ế ổ ậ ẽ ộ ề ế ạ ộ ả
xu t kinh doanh trong đó có ngành nông nghi p n i đang t o thuấ ệ ơ ạ
nh p ch y u cho đi b ph n ng i dân nông thôn. Đ ch ng đậ ủ ế ạ ộ ậ ườ ở ể ố ỡ
v i nh ng thách th c này, đòi h i Kon Tum c n xây d ng cho mìnhớ ữ ứ ỏ ầ ự
m t chi n l c gi m nghèo trong đó là m t h th ng chính sáchộ ế ượ ả ộ ệ ố
XĐGN có tính kh thi và hi u l c cao h n. ả ệ ự ơ
Mu n v y, đi u đu tiên c n ph i phân tích, đánh giá m tố ậ ề ầ ầ ả ộ
cách nghiêm túc các chính sách đã và đang đc th c hi n đ tìm raượ ự ệ ể
nh ng đi m b t c p. Ti p đn, trên c s k t qu phân tích, đánhữ ể ấ ậ ế ế ơ ở ế ả
giá t nh Kon Tum s xây d ng h th ng chính sách XĐGN theoỉ ẽ ự ệ ố
h ng kh c ph c nh ng đi m y u và phát huy nh ng tác đng tíchướ ắ ụ ữ ể ế ữ ộ
c c trong m i chính sách, s a đi nh ng chính sách không phù h p,ự ỗ ử ổ ữ ợ
b sung nh ng chính sách còn thi u đ h th ng chính sách XĐGNổ ữ ế ể ệ ố
tác đng có hi u qu h n n a đn ng i nghèo. Chính vì v y, emộ ệ ả ơ ữ ế ườ ậ
ch n đ tài ọ ề Chính sách xóa đói gi m nghèo trên đa bàn t nh Konả ị ỉ
Tum.
2
2. M c đích nghiên c uụ ứ
Ti n hành đánh giá chính sách XĐGN nh m ch ra nh ng tácế ằ ỉ ữ
đng tích c c và tiêu c c c a m i chính sách đn công cu c gi mộ ự ự ủ ỗ ế ộ ả
nghèo. Trên c s đó, s đ xu t đnh h ng hoàn thi n cũng nhơ ở ẽ ề ấ ị ướ ệ ư
gi i pháp hoàn thi n chính sách XĐGN c a Kon Tum đn nămả ệ ủ ế
2015.
3. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
3.1. Đi t ng nghiên c u ố ượ ứ
Đi t ng nghiên c u chính là m t s chính sách XĐGN cóố ượ ứ ộ ố
liên quan tr c ti p đn công cu c gi m nghèo c a Kon Tum. ự ế ế ộ ả ủ
3.2. Ph m vi nghiên c uạ ứ
Đ tài t p trung nghiên c u sâu các chính sách nh : Chính sáchề ậ ứ ư
tín d ng u đãi cho h nghèo; chính sách h tr nhà , đt , đtụ ư ộ ỗ ợ ở ấ ở ấ
s n xu t và n c sinh ho t (Ch ng trình 134); chính sách đu tả ấ ướ ạ ươ ầ ư
xây d ng CSHT xã nghèo (Ch ng trình 135); D án nhân r ngự ở ươ ự ộ
mô hình gi m nghèo; chính sách tr giúp pháp lý cho ng i nghèo.ả ợ ườ
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Ph ng pháp th ng kê, ph ng pháp phân tích đnh tính, cácươ ố ươ ị
ph ng pháp phân tích th c ch ng và chu n t c, các ph ng phápươ ự ứ ẩ ắ ươ
suy lu n logic, d n gi i trong quá trình phân tích … ậ ẫ ả
5. K t c u c a lu n vănế ấ ủ ậ
Ngoài l i m đu, k t lu n, tài li u tham kh o và các ph l c,ờ ở ầ ế ậ ệ ả ụ ụ
n i dung chính c a lu n văn đc k t c u trong ba ch ng. ộ ủ ậ ượ ế ấ ươ
Ch ng 1.ươ C s lý lu n v chính sách xóa đói gi m nghèo.ơ ở ậ ề ả
Ch ng 2.ươ Phân tích k t qu th c hi n và đánh giá các chínhế ả ự ệ
sách xóa đói gi m nghèo trên đa bàn t nh Kon Tum. ả ị ỉ
Ch ng 3.ươ Hoàn thi n chính sách xóa đói gi m nghèo c a t nhệ ả ủ ỉ
Kon Tum đn năm 2015. ế
CH NG 1ƯƠ
C S LÝ LU N V CHÍNH SÁCH XÓA ĐÓI GI MƠ Ở Ậ Ề Ả
3
NGHÈO
1.1. QUAN NI M V ĐÓI NGHÈO VÀ VAI TRÒ C AỆ Ề Ủ
CHÍNH QUY N ĐI V I XÓA ĐÓI GI M NGHÈO Ề Ố Ớ Ả
1.1.1. Quan ni m v đói nghèo ệ ề
1.1.1.1. Quan ni m v đói nghèo c a các n c và các tệ ề ủ ướ ổ
ch c qu c t ứ ố ế
Ng i nghèo không đc đáp ng nhu c u c b n m c t iườ ượ ứ ầ ơ ả ở ứ ố
thi u dành cho con ng i; Có m c s ng th p h n m c s ng trungể ườ ứ ố ấ ơ ứ ố
bình c a c ng đng dân c và ng i nghèo thi u c h i l a ch nủ ộ ồ ư ườ ế ơ ộ ự ọ
tham gia vào quá trình phát tri n c a c ng đng xã h i. ể ủ ộ ồ ộ
1.1.1.2. Quan ni m v đói nghèo c a Chính ph Vi t Namệ ề ủ ủ ệ
a. Quan ni m đói nghèo c a Chính ph Vi t Nam:ệ ủ ủ ệ Cũng như
các qu c gia trên th gi i, Vi t Nam đã nh n th c đc t m quanố ế ớ ệ ậ ứ ượ ầ
tr ng c a công tác XĐGN. Chính vì v y, th i gian qua chính ph đãọ ủ ậ ờ ủ
có nhi u n l c trong ho t đng này c v m t lý lu n và th cề ỗ ự ạ ộ ả ề ặ ậ ự
ti n. Trong đó, vi c th ng nh t quan ni m đói nghèo c a Vi t Namễ ệ ố ấ ệ ủ ệ
cũng đc xác đnh là m t v n đ c n đc quan tâm. ượ ị ộ ấ ề ầ ượ
b. Xã nghèo, huy n nghèo và vùng nghèo:ệ Xã nghèo đc xácượ
đnh trong khuôn kh h tr c a Ch ng trình 135 (CT 135). Uị ổ ỗ ợ ủ ươ ỷ
ban Dân t c (UBDT) s d ng ng ng nghèo c a B Lao đng TBộ ử ụ ưỡ ủ ộ ộ
& XH.
c. Chu n nghèo c a Vi t Nam:ẩ ủ ệ n c ta, t khi có ch ngỞ ướ ừ ươ
trình XĐGN, đã 6 l n công b chu n nghèo.ầ ố ẩ
1.1.2. XĐGN và vai trò c a chính quy n đi v i XĐGNủ ề ố ớ
1.1.2.1. Chính ph v i gi i quy t xóa đói gi m nghèoủ ớ ả ế ả
Chính ph v i vai trò tăng c ng c h i cho ng i nghèo;ủ ớ ườ ơ ộ ườ
Tăng c ng quy n l c cho ng i nghèo và m ng l i an sinh xãườ ề ự ườ ạ ướ
h i. ộ
1.1.2.2. Vai trò c a chính ph Vi t Nam trong XĐGN [16,ủ ủ ệ
tr.19]
4
Phát tri n nông nghi p và kinh t nông thôn đ XĐGN trên di nể ệ ế ể ệ
r ng; Phát tri n công nghi p t o vi c làm và nâng cao m c s ng choộ ể ệ ạ ệ ứ ố
ng i nghèo; Phát tri n c s h t ng (CSHT) t o c h i cho các xãườ ể ơ ở ạ ầ ạ ơ ộ
nghèo, vùng nghèo, ng i nghèo ti p c n các d ch v công; Xây d ngườ ế ậ ị ụ ự
n n giáo d c công b ng h n, chú tr ng nâng cao ch t l ng giáo d cề ụ ằ ơ ọ ấ ượ ụ
cho ng i nghèo; Phát tri n m ng l i an sinh xã h i giúp đ ng iườ ể ạ ướ ộ ỡ ườ
nghèo.
1.2. CHÍNH SÁCH XÓA ĐÓI GI M NGHÈO Ả
1.2.1. Quan ni m v chính sách xóa đói gi m nghèoệ ề ả
1.2.1.1. Quan ni m v chính sách ệ ề
Chính sách nh là m t lo t các quy t đnh nh m h ng t iư ộ ạ ế ị ằ ướ ớ
m t m c tiêu dài h n ho c m t v n đ c th nào đó. ộ ụ ạ ặ ộ ấ ề ụ ể
1.2.1.2. Chính sách xoá đói gi m nghèoả
Chính sách XĐGN có th đc hi u đó là nh ng quy t đnh,ể ượ ể ữ ế ị
quy đnh c a Nhà n c đc c th hoá trong các ch ng trình, dị ủ ướ ượ ụ ể ươ ự
án ... nh m tác đng vào các đi t ng c th nh ng i nghèo,ằ ộ ố ượ ụ ể ư ườ
h nghèo hay xã nghèo v i m c đích cu i cùng là XĐGN. ộ ớ ụ ố
1.2.2. Phân lo i chính sách xóa đói gi m nghèo ạ ả
Có nhi u cách phân lo i nh ng trong nghiên c u này t p trungề ạ ư ứ ậ
vào hai tiêu chí chính đó là ph m vi nh h ng c a chính sách vàạ ả ưở ủ
tính đa chi u c a v n đ đói nghèo. ề ủ ấ ề
1.2.3. Đi t ng, n i dung và m c đích c a chính sáchố ượ ộ ụ ủ
XĐGN
1.2.3.1. Đi t ng:ố ượ
Th nh t là nông dân; Th hai là các doanh nghi p v a và nh ;ứ ấ ứ ệ ừ ỏ
Th ba là nh ng đi t ng thu c di n chính sách xã h i. ứ ữ ố ượ ộ ệ ộ
1.2.3.2. N i dung và m c đích c a chính sách XĐGNộ ụ ủ
Chính sách XĐGN bao trùm m i m t c a cu c s ng conọ ặ ủ ộ ố
ng i; đi u ki n lao đng, sinh ho t, giáo d c, văn hoá, chính tr ,ườ ề ệ ộ ạ ụ ị
đo đc ...ạ ứ
5
1.2.4. C u trúc c a m t chính sách xóa đói gi m nghèoấ ủ ộ ả
M t chính sách XĐGN đc thi t k theo m t c u trúc c th ,ộ ượ ế ế ộ ấ ụ ể
bao g m các b ph n c b n là m c tiêu, nguyên t c ch đo th cồ ộ ậ ơ ả ụ ắ ỉ ạ ự
hi n, ph m vi và đi t ng, nhi m v , th i gian th c hi n, ngu nệ ạ ố ượ ệ ụ ờ ự ệ ồ
v n, c quan qu n lý và th c hi n. ố ơ ả ự ệ
1.3. N I DUNG HOÀN THI N CHÍNH SÁCH XĐGN Ộ Ệ
1.3.1. Hoàn thi n t ch c b máy th c thi chính sáchệ ổ ứ ộ ự
XĐGN
Ti p t c hoàn thi n các th ch chính sách có nh h ng đnế ụ ệ ể ế ả ưở ế
ng i nghèo, đnh h ng m c tiêu và phân b ngu n l c t t h nườ ị ướ ụ ổ ồ ự ố ơ
cho các ch ng trình có l i cho ng i nghèo. ươ ợ ườ
Hoàn thi n vi c xây d ng các chi n l c c i cách liên quanệ ệ ự ế ượ ả
đn khu v c công, pháp quy n và qu n lý tài chính đ h tr t tế ự ề ả ể ỗ ợ ố
h n cho ng i nghèo. ơ ườ
1.3.2. Tri n khai chính sách XĐGNể
Đ nâng cao hi u qu công tác gi m nghèo, nh t là đm b o tínhể ệ ả ả ấ ả ả
b n v ng, trong th i gian t i t nh s ti p t c th c hi n và phát huyề ữ ờ ớ ỉ ẽ ế ụ ự ệ
hi u qu c a các chính sách h tr gi m nghèo hi n hành; t p trungệ ả ủ ỗ ợ ả ệ ậ
h tr v sinh k , thông qua tr giúp các đi u ki n và d ch v s nỗ ợ ề ế ợ ề ệ ị ụ ả
xu t, đào t o ngh ; ti p t c u tiên đu t c s h t ng thi t y uấ ạ ề ế ụ ư ầ ư ơ ở ạ ầ ế ế
ph c v s n xu t và đi s ng dân sinh; đy m nh ho t đng truy nụ ụ ả ấ ờ ố ẩ ạ ạ ộ ề
thông gi m nghèo. ả
1.3.3. Ki m tra và đánh giá th c hi n chính sách XĐGNể ự ệ
Xây d ng tiêu chí, quy trình ki m tra, đánh giá; T ch c giámự ể ổ ứ
sát, đánh giá tình hình th c hi n chi n l c toàn di n v tăngự ệ ế ượ ệ ề
tr ng và XĐGN; H th ng các ch tiêu giám sát, đánh giá vi cưở ệ ố ỉ ệ
th c hi n chi n l c toàn di n v tăng tr ng và XĐGN; T ch cự ệ ế ượ ệ ề ưở ổ ứ
vi c l y ý ki n c a ng i dân, thu th p và phân tích s li u đệ ấ ế ủ ườ ậ ố ệ ể
đánh giá hi n tr ng và xu h ng v tăng tr ng và XĐGN. ệ ạ ướ ề ưở