Ch¬ng 7 ThiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m
7.1. Kh¸i niÖm chung 7.1.1. T¸c dông cña thiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m
ThiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m ®îc trang bÞ trªn tµu víi môc ®Ých nh»m b¸o cho c¸c tµu kh¸c, c¸c c«ng tr×nh næi, c¸c ph¬ng tiÖn ®ang ho¹t ®éng trªn mÆt níc biÕt ®îc vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña b¶n th©n tµu. Trªn c¬ së ®ã mµ c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó tr¸nh va ch¹m víi tµu. Do ®ã thiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m cã ý nghÜa nh lµ thiÕt bÞ th«ng tin.
7.1.2. C¸c thiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m trªn tµu
TÝn hiÖu ¸nh s¸ng: ®Ìn hµnh tr×nh mòi, ®Ìn hµnh tr×nh m¹n, ®Ìn
hµnh tr×nh l¸i vµ ®Ìn hµnh tr×nh cét gi÷a, v.v.
C¸c ph¸o hiÖu mµu: tr¾ng, ®á, vµng, vµng da cam, v.v. TÝn hiÖu ©m thanh nh: cßi, kång, chu«ng. TÝn hiÖu ban ngµy nh: nãn ®en, qu¶ cÇu ®en, h×nh trô ®en. TÝn hiÖu v« tuyÕn gåm: v« tuyÕn ®iÖn b¸o, v« tuyÕn ®iÖn tho¹i.
7.2. TÝn hiÖu ¸nh s¸ng 7.2.1. §Þnh nghÜa
161
H×nh 7.1. Qui c¸ch c¸c ®Ìn hµnh tr×nh c¬ b¶n
H×nh 7. 2. VÞ trÝ thiÕt bÞ tÝn hiÖu vµ tÝn hiÖu nhÊp nh¸y bè trÝ trªn tµu cã chiÒu dµi lín h¬n hoÆc b»ng 50 m 1 ®Ìn cét thø nhÊt (mµu tr¾ng); 2 ®Ìn cét thø hai (mµu tr¾ng); 3 ®Ìn m¹n ph¶i (xanh ve); 4 ®Ìn m¹n tr¸i (mµu ®á); 5 ®Ìn ®u«i (mµu tr¾ng); 6 ®Ìn kÐo (mµu vµng); 7 ®Ìn kÐo (mµu tr¾ng); 8a ®Ìn neo mòi (mµu tr¾ng); 8b ®Ìn neo mòi (ph¬ng ¸n thiÕt bÞ n©ng); 9a ®Ìn neo ®u«i (mµu tr¾ng); 9b ®Ìn neo ®u«i (ph¬ng ¸n thiÕt bÞ n©ng); 10 ®Ìn mÊt híng; 11 ®Ìn tÝn hiÖu ®Ønh cét (mµu ®á vµ hai mµu tr¾ng); 12 ®Ìn tÝn hiÖu chØ dÉn c¬ ®éng. I tÝn hiÖu chiÕu s¸ng cè ®Þnh trªn hµnh tr×nh; II tÝn hiÖu chiÕu s¸ng thay ®æi trªn hµnh tr×nh;
162
III tÝn hiÖu chiÕu s¸ng khi quay vßng; IV tÝn hiÖu nh¸y cè ®Þnh; V mÆt boong kÝn níc.
7.2.1.1. §Ìn cét
§Ìn cét lµ mét ®Ìn mµu tr¾ng ®Æt t¹i mÆt ph¼ng ®èi xøng cña tµu, chiÕu s¸ng liªn tôc trªn ph¹m vi mét cung ch©n trêi 2250 vµ bè trÝ sao cho chiÕu s¸ng tõ híng tríc mòi tµu mét gãc 11205 vÒ sau mÆt ph¼ng ngang ë mçi m¹n t¬ng øng.
7.2.1.2. §Ìn m¹n
§Ìn m¹n lµ mét ®Ìn mµu xanh lôc ®Æt ë m¹n ph¶i vµ mét ®Ìn ®á ®Æt ë m¹n tr¸i, mçi ®Ìn chiÕu s¸ng liªn tôc trong ph¹m vi mét cung ch©n trêi 11205 tõ híng th¼ng tríc mòi tµu vÒ sau trôc ngang gãc 22,50 ë mçi m¹n t¬ng øng. Trªn tµu cã chiÒu dµi L < 20 m, cho phÐp bè trÝ 2 ®Ìn m¹n ë mét
cét c¸ch nhau mét tÊm ng¨n.
7.2.1.3. §Ìn l¸i (®Ìn ®u«i)
§Ìn l¸i lµ mét ®Ìn mµu tr¾ng ®Æt cµng gÇn phÝa l¸i tµu cµng tèt, chiÕu s¸ng liªn tôc trong ph¹m vi mét cung ch©n trêi lµ 1350 sao cho th¼ng híng víi híng l¸i sang mçi bªn m¹n lµ 6705.
Trªn tµu cã chiÒu dµi L > 50 m, cho phÐp lµm ®Ìn mòi nh ®Ìn l¸i (®Ìn cét tríc cµng gÇn mòi cµng tèt nhng kho¶ng c¸ch hai ®Ìn cét tríc vµ cét sau lµ: l £ 50 m).
7.2.1.4. §Ìn lai d¾t
§Ìn lai d¾t lµ mét ®Ìn mµu vµng, cã ®Æc tÝnh nh ®Ìn l¸i.
7.2.1.5. §Ìn chiÕu s¸ng kh¾p bèn phÝa
§Ìn chiÕu s¸ng kh¾p bèn phÝa lµ mét ®Ìn chiÕu s¸ng liªn tôc
kh¾p mét cung ch©n trêi lµ 3600.
7.2.1.6. §Ìn chip
§Ìn chíp lµ mét ®Ìn cã chíp ®Òu theo chu kú tõ 120 chíp/phót trë lªn.
163
7.2.2. TÇm nh×n xa, mµu s¾c cña c¸c lo¹i ®Ìn 7.2.2.1. Tµu cã chiÒu dµi L ‡ 50 m
§Ìn cét: tÇm nh×n xa: l ‡ 6 h¶i lý §Ìn l¸i: tÇm nh×n xa: l ‡ 3 h¶i lý §Ìn m¹n: tÇm nh×n xa: l ‡ 3 h¶i lý §Ìn lai d¾t: tÇm nh×n xa: l ‡ 3 h¶i lý §Ìn tr¾ng hoÆc ®á, hoÆc mµu xanh lôc, hoÆc mµu vµng chiÕu s¸ng
kh¾p bèn phÝa cã tÇm nh×n xa lµ 3 h¶i lý.
7.2.2.2. Tµu cã chiÒu dµi 12 £ L < 50 m
§Ìn cét: tÇm nh×n xa l = 2 h¶i lý §Ìn m¹n: tÇm nh×n xa: l = 1 h¶i lý §Ìn l¸i: tÇm nh×n xa: l = 2 h¶i lý §Ìn lai d¾t: tÇm nh×n xa: l = 2 h¶i lý §Ìn tr¾ng hoÆc ®á, hoÆc mµu xanh lôc, hoÆc mµu vµng chiÕu s¸ng
kh¾p bèn phÝa cã tÇm nh×n xa lµ l = 2 h¶i lý.
7.2.3. VÞ trÝ cña c¸c ®Ìn 7.2.3.1. §Ìn cét
1 Tµu cã chiÒu dµi L ‡ 20 m. §Ìn cét ph¶i ®îc bè trÝ ë ®é cao trªn sµn, tèi thiÓu lµ:hmin = 6 m, nÕu chiÒu réng cña tµu B > 6 m th× chiÒu cao nµy ph¶i ®Æt ë ®é cao tèi thiÓu b»ng chiÒu réng tµu nhng kh«ng cÇn qu¸ 12 m (®èi víi tµu cã mét ®Ìn cét), nÕu tµu cã hai ®Ìn cét, th× ®Ìn phÝa sau ph¶i cao h¬n ®Ìn phÝa tríc tèi thiÒu lµ: D h = 4,5 m.
Kho¶ng c¸ch theo chiÒu th¼ng ®øng gi÷a c¸c ®Ìn cét tháa m∙n trong mäi ®iÒu kiÖn b×nh thêng cña ®é chªnh mín níc, ®Ìn sau ph¶i lu«n lu«n ®îc nh×n thÊy cao h¬n vµ ph©n biÖt ®îc v¬i ®Ìn tríc ë ®é xa 1000 m (ngêi quan s¸t xa tµu 1000 m), tÝnh tõ mòi tµu ®Õn mùc níc biÓn.
2 Tµu cã chiÒu dµi: 12 £ L < 20 m. §Ìn cét tríc ph¶i cao h¬n sµn tèi thiÓu lµ 2,5 m. Trong mäi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh, ®Ìn cét hoÆc c¸c ®Ìn cét ph¶i ®îc ®Æt ë trªn, cao h¬n, c¸ch xa c¸c ®Ìn vµ c¸c chíng ng¹i vËt kh¸c.
Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®Ìn cét theo ph¬ng th¼ng ®øng (trªn mÆt ph¼ng ngang) tèi thiÓu b»ng L/ 2 nhng kh«ng nhÊt thiÕt vît qu¸ 100 m. §Ìn cét tríc kh«ng ®îc c¸ch xa mòi tµu qu¸ L/ 4.
164
7.2.3.2. §Ìn m¹n
C¸c ®Ìn m¹n ph¶i ®îc ®Æt ë ®é cao trªn sµn kh«ng vît qu¸ 3/4 chiÒu cao ®Ìn cét tríc, vµ ®Æt lïi vÒ phÝa sau cña ®Ìn cét tríc ë hai bªn m¹n hoÆc gÇn hai bªn m¹n.
7.2.3.3. §Ìn l¸i
§Ìn l¸i ph¶i ®Æt ë ®é cao trªn sµn tèi thiÓu lµ 4,5m vµ cµng gÇn phÝa l¸i cña tµu cµng tèt.
7.2.3.4. §Ìn neo
NÕu tµu cã hai ®Ìn neo th× ®Ìn neo phÝa mòi ph¶i cao h¬n ®Ìn
neo phÝa l¸i tèi thiÓu lµ 4,5m.
7.2.3.5. §Ìn chiÕu s¸ng kh¾p bèn phÝa
§Ìn thÊp nhÊt trong sè hai ®Ìn chiÕu s¸ng kh¾p bèn phÝa ph¶i ®
îc ®Æt cao h¬n ®Ìn m¹n kho¶ng c¸ch tèi thiÓu b»ng hai lÇn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®Ìn ®ã theo ph¬ng th¼ng ®øng, tÝnh tíi sµn.
Chó ý: §èi víi tµu cã chiÒu dµi L ‡ 20 m, c¸c ®Ìn ph¶i ®îc ®Æt c¸ch nhau Ýt nhÊt lµ 2m, ®Ìn díi cïng kh«ng thÊp h¬n so víi mÆt sµn lµ 4 m, trõ ®Ìn lai d¾t.
§èi víi tµu cã chiÒu dµi L < 20 m, c¸c ®Ìn ®îc ®Æt c¸ch nhau Ýt nhÊt lµ 1m theo ph¬ng th¼ng ®øng. §Ìn thÊp nhÊt cã ®é cao c¸ch sµn kh«ng qu¸ 2m trõ ®Ìn lai d¾t.
7.2.4. TÝn hiÖu cÊp cøu
Nh÷ng tÝn hiÖu sau ®©y cã thÓ sö dông, ®îc trng ra cïng mét lóc hoÆc riªng rÏ ®Ó b¸o hiÖu tµu bÞ tai n¹n hoÆc kh«ng lµm chñ ®îc t×nh h×nh kü thuËt cña tµu vµ yªu cÇu sù trî cøu nh: ®èt löa, thïng nhùa, thïng dÇu, v.v., ph¸o s¸ng cã dï hay ph¸o s¸ng cÇm tay ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu ®á chãi hoÆc b¾n ph¸o hoa hoÆc tÝn hiÖu cã h×nh sao ®á, ph¸t tÝn hiÖu cã ®¸m khãi mµu da cam.
7.3. TÝn hiÖu ©m thanh
165
§èi víi tµu cã chiÒu dµi L ‡ 12,0 m ph¶i ®îc trang bÞ mét cßi vµ mét chu«ng. Tµu cã chiÒu dµi L ‡ 100 m, ngoµi cßi vµ chu«ng ra ph¶i trang bÞ thªm cång mµ ©m thanh cña cång kh«ng thÓ nhÇm lÉn ® îc víi ©m thanh cña chu«ng.
7.3.1. Cßi
Tµu sö dông mét cßi ®Þnh híng th× cßi ph¶i bè trÝ sao cho cêng
®é ©m thanh tèi ®a híng vÒ phÝa tríc mòi tµu.
Cßi ph¶i ®îc ®Æt ë cµng cao cµng tèt, ®Ó h¹n chÕ tríng ng¹i vËt che ch¾n ©m thanh vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nguy c¬ suy gi¶m thÝnh gi¸c cña thuyÒn bé, thuyÒn viªn.
NÕu trªn tµu bè trÝ nhiÒu cßi c¸ch nhau trªn 100 m th× ph¶i xö
lý sao cho c¸c cßi kh«ng ®îc ho¹t ®éng ®ång thêi. NÕu v× lý do tr íng ng¹i vËt mµ ©m thanh cña cßi duy nhÊt hoÆc mét trong c¸c cßi bÞ suy gi¶m th× ph¶i sö dông hÖ thèng cßi liªn hîp, hÖ thèng cßi liªn hîp ph¶i lµm viÖc nh mét cßi duy nhÊt bè trÝ c¸ch nhau kh«ng qu¸ 100 m vµ cã thÓ ho¹t ®éng cïng mét lóc, tÇn sè cña c¸c cßi nµy, c¸i nä kh¸c c¸i kia Ýt nhÊt lµ: 10 Hz.
7.3.2. Chu«ng vµ cång
Chu«ng vµ cång ®îc chÕ t¹o b»ng vËt liÖu chèng ¨n mßn vµ ph¸t ra mét ©m thanh trong trÎo, cã ®êng kÝnh miÖng lµ: D, mm.
Tµu cã chiÒu dµi L ‡ 20 m, ®êng kÝnh miÖng chu«ng D ‡ 300 mm. Tµu cã chiÒu dµi 12 £ L < 20 m, ®êng kÝnh miÖng chu«ng D ‡
200 mm.
Nªn bè trÝ ®¸nh chu«ng b»ng c¬ giíi ®Ó ®¶m b¶o cêng ®é ©m thanh lµ kh«ng thay ®æi, nÕu ®¸nh chu«ng b»ng tay, th× dïi chu«ng ph¶i cã khèi lîng kh«ng nhá h¬n 3% khèi lîng chu«ng.
7.3.3. TÝn hiÖu cÊp cøu
Cø c¸ch mét phót, cho næ mét ph¸t sóng hoÆc cho næ mét tiÕng næ nµo kh¸c. Dïng bÊt kú thiÕt bÞ nµo ph¸t tÝn hiÖu xa mï, mét c¸ch liªn tôc b»ng tÝn hiÖu ©m thanh. [ViÖc tÝnh chän thiÕt bÞ phßng tr¸nh va ch¹m, tham kh¶o Qui
ph¹m]
7.4. TÝn hiÖu ban ngµy
7.4.1. C¸c tÝn hiªu ban ngµy
166
7.4.1.1. Yªu cÇu
C¸c dÊu hiÖu ph¶i cã mµu ®en, kÝch thíc ®îc tiªu chuÈn.
7.4.1.2. C¸c dÊu hiÖu
Qu¶ cÇu ®en : ®êng kÝnh tèi thiÓu lµ D = 0,6m. Nãn ®en: ®êng kÝnh ®¸y tèi thiÓu D ‡ 0,6m vµ chiªu cao nãn: h
= D.
H×nh thoi ®en: gåm hai chãp nãn ch¾p vµo nhau cã chung mét ®¸y. H×nh trô ®en: cã ®êng kÝnh ®¸y D ‡ 0,6m vµ chiÒu cao h = 2D.
7.4.2. TÝn hiÖu cÊp cøu
TÝn hiÖu l¸ cê h×nh vu«ng treo bªn trªn hay bªn díi qu¶ cÇu ®en. Cã thÓ sö dông gi¬ ra mét m¶nh v¶i mµu da cam cïng víi mét h×nh vu«ng hoÆc mét h×nh trßn mµu ®en t¹o thµnh mét vÖt mµu trªn mÆt níc. Cã thÓ dïng v« tuyÕn ®iÖn b¸o ph¸t ra tÝn hiÖu moãcx¬:
"S.O.S" hoÆc:
Dïng v« tuyÕn ®iÖn tho¹i ph¸t ra tÝn hiÖu "MAYDAY" Ph¸t tÝn hiÖu cÊp cøu N.C theo tÝn hiÖu Quèc tÕ. Ngoµi ra cßn ph¸t tÝn hiÖu b»ng v« tuyÕn ®Þnh vÞ.
