Lu t HPNN: Ch

ng trình t ng th

ậ

ươ

ổ

ể

• Tu n 1: Nh ng v n đ lý lu n v lu t hi n pháp ề ề ậ ế ậ ấ ầ

ữ và hi n pháp ế

ả

• Tu n 2: Chính th và các đ ng phái chính tr ị • Tu n 3: Pháp lu t b u c và m i quan h c b n ệ ơ ả ử ể ậ ầ ố

gi a Nhà n ướ

c và công dân c ướ ị ệ

• Tu n 4: Ngh vi n các n • Tu n 5: Chính ph và nguyên th qu c gia các ủ ủ ố

n

ề ả ấ

Hi n pháp pháp và v n đ b o v ệ c ầ ầ ữ ầ ầ cướ • Tu n 6: ầ ế H th ng t ệ ố các n ở ư ướ

ầ

ệ ố

pháp và c ơ

ch b o v hi n pháp

Tu n 6: H th ng t ế ả

ư ệ ế

c ướ

ệ ố

pháp các n ư

• A. H th ng t ệ ố

pháp trong BMNN ị

ạ ộ

ư – V trí h th ng t – Các nguyên t c ho t đ ng ắ – C c u t ch c các h th ng toà án ệ ố ứ ơ ấ ổ – Nhân s toà án ự – Th m quy n c a toà án các n ủ • B. C ch b o v hi n pháp

c ướ

ệ ế

ề ế ả ẩ ơ

pháp trong

ị

ệ ố

1. ề

ự

ư

ệ

ị

ng t ươ pháp, khác v i hành pháp hay b k t h p ị ế ợ t đáng k ch y u ủ ế ể t ệ ứ

ế

ng c a nguyên t c tam quy n phân pháp ư c có ch c năng t ứ

• Nghĩa r ng: Toà án, công t

, c nh sát, thi hành án

pháp: ệ ố ư

I. V trí h th ng t ư BMNN nh h Ả ắ ủ ưở l p: l p pháp, hành pháp, t ậ ậ • Nhìn chung toà án các n ướ nhau (t ớ ch c năng), v trí có s khác bi ự ứ liên quan đ n tính đ c l p (M , Pháp, Đ c, Vi ỹ ộ ậ Nam) 1. Khái ni m h th ng t ệ ộ

ố ả

(nhà tù …)

ệ ố

ẹ

• Nghĩa h p: h th ng toà án •

: CQ HChính có th c hi n m t s ch c năng

ộ ố

ự

ứ

ệ

pháp.

L u ýư t ư

II. Các nguyên t c ho t đ ng

ạ ộ

ắ

• Các n

c đ u có nh ng nguyên t c chung nh m làm

ữ

ắ

ằ

ề ướ ạ ộ

cho ho t đ ng c a TÁ vì công lý ủ ắ

• M t s nguyên t c c th : ụ ể ộ ố – Th m phán, toà án đ c l p ộ ậ ẩ – Suy đoán vô t iộ – Xét x t p th Nguyên t c tranh t ng (adversarial)>

ụ

ắ

ắ

ẩ

ủ

ậ ư

i cùng đ ng c p (trial by peers): th hi n

ể ệ M và đ i v i các v vi c mang

t

ử ậ ứ ử ở ề

ẳ ệ ở ỹ

ấ ố ớ

ụ ệ

ộ ữ : M c đ công khai khác nhau

th m c u (inquisitorial) và vai trò c a lu t s – Xét x b i nh ng ng ườ ữ nhi u h th ng, đ c bi ệ ố ở ặ tính dân s , lao đ ng ự – Có lu t s bào ch a ậ ư – Xét x công khai ứ ử

ộ

III. C c u t

ơ ấ ổ

ệ ố

ch c các h th ng ứ toà án

ch c: • Hai cách th c t ấ ứ ổ

ch c theo c p ử - C p hành ấ ứ C p xét x ề ổ

ộ ấ th m,s th m, s th m th m quy n h n ch ấ ề

ử • Bao gi ẩ • Mô hình t c ứ

cũng có m t c p cao nh t, c p phúc ờ ế ẩ ơ ẩ ơ ẩ ch c trong nhà n ổ c t Nam). ấ chính lãnh thổ. Nhìn chung đ u t ứ xét x , ít theo c p hành chính lãnh th . ổ ấ ấ ạ ướ liên bang (M , ỹ ấ (Pháp, Vi ệ

Đ c) trong nhà n L u ý Đ c là tr ườ ứ ứ ư ướ đ n nh t ơ ng h p đ c thù. ợ ặ

IV. Nhân s toà án

ự

ặ

ẩ

ộ

c không ph i lúc nào cũng

ạ ả

ở

– đ i di n nhà n c ướ ệ – có th có nhi u lo i ho c m t lo i th m phán, vai trò ạ ề ể th m phán các n ướ gi ng nhau

ẩ ố

ng s nghi p khác

– Cách th c b nhi m, con đ ổ

ứ

ệ

ườ

ự

ệ

ộ

ẩ

ể

nhau • Đ i di n các bên ho c xã h i: ộ ặ ệ ạ – h i th m, b i th m… ồ – Có nhi u lo i, tuỳ t ng n ừ ạ t Nam, M là nh ng tr ỹ

ệ

ở

ườ

ạ

ộ

c có nh ng đ c đi m ướ ặ ữ ng h p đ c thù ặ ữ ợ i (VN: h i th m, M : b i ỹ ồ ẩ

ườ ộ

ẩ ề riêng, Vi ch ch có m t lo i ng ỉ ỗ th m)ẩ

• Th m phán: ẩ ạ

ẩ

ề n

V. Th m quy n c a toà án các ủ cướ

• Th m quy n xét x chung (hình s , dân ử

ẩ

ự t (lao đ ng, hành

ộ

ệ

ự

TÁ t t c các ử ề ở ấ ả

n

– Th m quy n xét x chuyên bi ề ệ

ề s ) và xét x chuyên bi ử chính …) – Th m quy n xét x chung: ẩ cướ ẩ ướ

n c nào cũng gi ng nhau (Pháp, Vi ử ố t: không ph i ả t Nam). ệ

B. C ch b o v hi n pháp

ệ ế

ế ả

ơ

ầ ự

i nh ng c quan có th m quy n cao

ệ ế ế ậ ơ ả • Đ c đi m c a vi c b o v hi n pháp: ả ệ ể

ữ

ẩ

ạ

ề

ệ ế ụ ể ơ

• T i sao c n b o v hi n pháp: ả ạ – Vì có s vi ph m hi n pháp ạ – Vì HP là đ o lu t c b n ạ ủ ặ – Hành vi vi ph m không c th ạ – Đ ng ch m t ớ ụ ấ ủ

ấ ộ

nh t c a BMNN ả ủ ạ ả

c. • Ph m vi c a b o v hi n pháp: r t r ng, m i ọ ệ ế hành vi, văn b n c a c quan nhà n ơ ủ ướ

2. 4. C ch b o v Hi n pháp

ệ ế

ế ả

ơ

ệ

ả

ơ ế ả t ch đ c l p ế ộ ậ ụ ể

ậ • C ch b o hi n: r t đa d ng và khác nhau gi a

ữ ế ấ

t Nam)

ệ

ỹ ệ ướ ệ

c: Pháp ẩ ỹ

ứ

ề

• Tiêu chu n c a c ch b o v HP: ủ ẩ − Ph i có m t thi ộ ế − Pháp lu t n i dung c th , rõ ràng ậ ộ − Trình t th t c rõ ràng, thu n ti n ệ ự ủ ụ ạ ơ c. Có các mô hình: các n – Mô hình phi toà án: Pháp (Vi – Mô hình toà án: M , Đ c ứ – Mô hình b o v tr ả – Mô hình b o v sau: M (th m quy n chung) và Đ c ả (th m quy n riêng) ề

ẩ

ế ả ướ

Mô hình b o v tr

c và b o v sau

ệ ướ

ả

ệ

ả

Quy trình ban hành lu tậ

Ki m hi n ế

ể

B o hi n ế

ả

• Mô hình b o v tr

ệ ướ ấ ệ ả

So n th o

Thông qua

ạ

ả

Công bố Có hi u l c,

ệ ự áp d ngụ

c: ả Pháp v i s xu t hi n ớ ự c a h i đ ng b o ộ ồ ủ hi nế

ấ

Quy trình ra các văn b n pháp lu t

ả

ậ

khác

Ki m hi n ế

ể

B o hi n ế

ả

ủ

So n th o

Ban hành

Có hi u l c, áp d ng

ạ

ả

ệ ự

ụ

• Mô hình b o v sau: ệ ả Đ c, M v i s xu t ứ ỹ ớ ự hi n c a c quan tài ơ ệ phán

• Mô hình tòa án & b o hi n M

ế

ả

ỹ

• Mô hình tòa án & b o hi n Đ c ứ

ế

ả

Tòa án t

i cao

ố

LIÊN BANG

Tòa án phúc th mẩ

Tòa án t i ố cao liên bang

Tòa án t i ố cao liên bang

Tòa án t i ố cao liên bang

Tòa án t i ố cao liên bang

Tòa án t i ố cao liên bang

TÒA ÁN Hi N Ế PHÁP LIÊN BANG

Tòa án s ơ th mẩ

BANG

Tòa án t

i cao

Tòa án t

i cao

Tòa án t

i cao

ố

ố

ố

TÒA ÁN Hi N Ế PHÁP BANG

Tòa án phúc th m ẩ bang

Tòa án phúc th m ẩ bang

Tòa án phúc th m ẩ bang

Tòa án phúc th m ẩ bang

Tòa án phúc th m ẩ bang

Tòa án phúc th mẩ

Tòa án phúc th mẩ

Tòa án phúc th mẩ

Tòa án s ơ th mẩ

Tòa án s ơ th mẩ

Tòa án s ơ th mẩ

Tòa án s ơ th m ẩ bang

Tòa án s ơ th m ẩ bang

Tòa án s ơ th m ẩ bang

Tòa án s ơ th m ẩ bang

ds&hs

Xã h iộ

Hành chính

Tài chính

Lao đ ngộ

Mô hình tòa án & b o hi n Pháp

ế

ả

H i đ ng b o hi n

ộ ồ

ế

ả

Tòa án phân đ nh th m quy n ị

ề

ẩ

Tòa án giám đ c th m ố

ẩ

Tòa án hành chính t cao/H i đ ng Nhà n

ộ ồ

i ố c ướ

Tòa án phúc th mẩ

Tòa án hành chính phúc th mẩ

Tòa án s ơ th mẩ

Tòa án hành chính

ề

ẩ

ẩ th

Th m quy n ề hành chính

Th m quy n ngườ