MODULE ĐÚC TRONG KHUÔN M U CH YẪ Ả
I. M C TIÊU C A THÍ NGHI MỤ Ủ Ệ
- Giúp sinh viên n m đ c m t cách t ng quát các ph ng pháp Đúc hi n nay.ắ ượ ộ ổ ươ ệ
- Giúp sinh viên n m đ c ph ng pháp Đúc trong khuôn m u ch y: nguyên lý, ngắ ượ ươ ẫ ả ứ
d ng và kh năng công ngh c a ph ng pháp này.ụ ả ệ ủ ươ
- N m đ c quy trình đúc trong khuôn m u ch y trong th c t s n xu t và trong phòngắ ượ ẫ ả ự ế ả ấ
thí nghi m.ệ
- Cho sinh viên th c t p đúc trong khuôn m u ch y 1 s n ph m c th .ự ậ ẫ ả ả ẩ ụ ể
- Đánh giá k t qu thí nghi m.ế ả ệ
II. CHU N B C A GIÁO VIÊN VÀ SINH VIÊNẨ Ị Ủ
1. Chu n b c a giáo viên.ẩ ị ủ
- Chu n b giáo án, tài li u và d ng c th c hành đ y đ cho sinh viên.ẩ ị ệ ụ ụ ự ầ ủ
- Lên l ch c th các bài t p và nhi m v c th cho t ng nhóm sinh viên và t ng sinhị ụ ể ậ ệ ụ ụ ể ừ ừ
viên.
- Cung c p thang đi m ch m cho sinh viên và yêu c u công vi c ngay t đ u bu i h cấ ể ấ ầ ệ ừ ầ ổ ọ
cho sinh viên.
2. Chu n b c a sinh viênẩ ị ủ
- Nh n tài li u bu i thí nghi m tr c khi thí nghi m.ậ ệ ổ ệ ướ ệ
- Đ c tr c n i dung và yêu c u thí nghi m.ọ ướ ộ ầ ệ
III. N I QUY AN TOÀN THÍ NGHI MỘ Ệ
1. Sinh viên th c t p ph i trang b qu n áo và kính b o h tr c khi vào làm thí nghi m.ự ậ ả ị ầ ả ộ ướ ệ
2. Nghiêm c m đùa gi n trong khi th c hi n các thí nghi m.ấ ỡ ự ệ ệ
3. S d ng c n th n d ng c và máy móc thí nghi m, nghiêm c m là h , b các d ng cử ụ ẩ ậ ụ ụ ệ ấ ư ể ụ ụ
và máy móc thí nghi m. Sinh viên th c t p có trách nhi m b i th ng n u làm h , bệ ự ậ ệ ồ ườ ế ư ể
các d ng c thí nghi m.ụ ụ ệ
4. Sinh viên th c t p không đ c t ý thao tác trên máy n u không có s cho phép c aự ậ ượ ự ế ự ủ
ng i h ng d n.ườ ướ ẫ
5. Sinh viên th c t p c n nghiên c u k tài li u và các h ng d n s d ng tr c khi thaoự ậ ầ ứ ỹ ệ ướ ẫ ử ụ ướ
tác.
6. Ki m tra nh t trong máy b m chân không khi ch y máy (ể ớ ơ ạ chú ý: đ i v i b m chân khôngố ớ ơ
thì ph i ch y máy kho ng vài giây thì nh t m i v l i b m, lúc này quan sát l ng nh tả ạ ả ớ ớ ề ạ ơ ượ ớ
trên ô tròn c a máy b m m i chính xác).ủ ơ ớ
7. Ki m tra áp su t trên máy nén khí và trên đ ng h đo.ể ấ ồ ồ
8. Ki m tra l ng n c làm mát trong thùng (t ng đ i đ y và b m đang ho t đ ng) vàể ượ ướ ươ ố ầ ơ ạ ộ
nhi t đ n c tr c khi kh i đ ng máy đúc chân không MC15 (nhi t đ t 15ệ ộ ướ ướ ở ộ ệ ộ ừ oC –
20oC), t t máy b m và máy làm l nh tr c khi ra v .ắ ơ ạ ướ ề
1
9. Khi nung th ch cao, g p s n ph m, ph i h t s c c n th n do nhi t đ lát (Flask) lúc nàyạ ắ ả ẩ ả ế ứ ẩ ậ ệ ộ
là r t cao, tránh m i kh năng d n t i tai n n.ấ ọ ả ẫ ớ ạ
10.Sau khi s d ng máy ph i v sinh máy, t t c u sao đi n, rút dây c m ra kh i ngu n.ử ụ ả ệ ắ ầ ệ ắ ỏ ồ
11.T t c các linh ki n c a máy ph i đ c tr l i đ y đ .ấ ả ệ ủ ả ượ ả ạ ầ ủ
12.Sau khi s d ng bình Argon ph i khóa th t ch t van khí.ử ụ ả ậ ặ
2
IV. N I DUNG TH C HÀNH THÍ NGHI MỘ Ự Ệ
Time
255’
N i dung th c t pộ ự ậ Sinh
viên
ph iả
làm
5’ Đi m danhểCó m tặ
và đeo
th sinhẻ
viên
5’ Chia t sinh viên (15 ng i) thành 3 nhóm nhổ ườ ỏ
45’
10’
I. Ph n lý thuy tầ ế
1.1 T ng quát các ph ng pháp đúc kim lo i hi n nay.ổ ươ ạ ệ
-Công ngh đúcệ là công ngh ch t o s n ph m b ng ph ng pháp rót v tệ ế ạ ả ẩ ằ ươ ậ
li u d ng ch y l ng (ho c bán l ng) vào khuôn đ t o ra s n ph m cóệ ở ạ ả ỏ ặ ỏ ể ạ ả ẩ
hình d ng theo khuôn m u. Đa ph n công ngh đúc th c hi n v i các v tạ ẫ ầ ệ ự ệ ớ ậ
li u kim lo i.ệ ạ
Sinh
viên ghi
chú, các
n i dungộ
này sẽ
có trong
bài báo
cáo th cự
t p cu iậ ố
môn
h c.ọ
3
15’
- Các ph ng pháp đúc có th đ c chia ra nh sau:ươ ể ượ ư
•Đúc trong khuôn cát
•Đúc trong khuôn kim lo i.ạ
•Đúc áp l c.ự
•Đúc ly tâm.
•Đúc trong khuôn cát n c th y tinh.ướ ủ
•Đúc trong khuôn nh a.ự
•Đúc trong khuôn m u ch y.ẫ ả
•Đúc trong khuôn m u hóa khí.ẫ
•Các ph ng pháp và Công ngh đúc đ c bi t khác.ươ ệ ặ ệ
1.2 Ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y: nguyên lý, ng d ng và kh năngươ ẫ ả ứ ụ ả
công ngh c a ph ng pháp này.ệ ủ ươ
1.2.1 Gi i thi u ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y.ớ ệ ươ ẫ ả
- Ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y là ph ng pháp đúc cho đ chínhươ ẫ ả ươ ộ
xác cao, ch t l ng b m t t t và có th t o ra các hình dáng ph c t p. Đây làấ ượ ề ặ ố ể ạ ứ ạ
m t ph ng pháp đã xu t hi n r t lâu t hàng ngàn năm tr c, tuy nhiên ph ngộ ươ ấ ệ ấ ừ ướ ươ
pháp này ch m i đ c s d ng r ng rãi trong kho ng 40 – 50 năm g n đây.ỉ ớ ượ ử ụ ộ ả ầ
- M i khuôn th ch cao (hay khuôn v ) ch s d ng đ c cho m t l n đúc, sauỗ ạ ỏ ỉ ử ụ ượ ộ ầ
khi đúc xong ph i phá khuôn đ l y s n ph m. Tuy nhiên, m i khuôn có thả ể ấ ả ẩ ỗ ể
ch a r t nhi u s n ph m đ tăng năng su t ch t o.ứ ấ ề ả ẩ ể ấ ế ạ
- S n ph m đúc cho đ chính xác v kích th c cao, ch t l ng b m t t t, cóả ẩ ộ ề ướ ấ ượ ề ặ ố
th t o ra nh ng hình d ng ph c t p t v t m u ban đ u.ể ạ ữ ạ ứ ạ ừ ậ ẫ ầ
- Khi rót kim lo i nóng ch y vào khuôn thì khuôn cũng đ c nung nóng nhi tạ ả ượ ở ệ
đ cao t o đi u ki n thu n l i đ đi n đ y khuôn và nuôi v t đúc.ộ ạ ề ệ ậ ợ ể ề ầ ậ
- Tuy nhiên, ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y tr i qua nhi u quá trìnhươ ẫ ả ả ề
công ngh ph c t p và kéo dài, nên giá thành v t đúc khá cao.ệ ứ ạ ậ
1.2.2 Nguyên lý c a ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y.ủ ươ ẫ ả
- Ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y d a trên nguyên t c t o khuôn b ngươ ẫ ả ự ắ ạ ằ
cách s d ng m u là ch t d ch y l ng khi gia nhi t (nh sáp), m u s đ cử ụ ẫ ấ ễ ả ỏ ệ ư ẫ ẽ ượ
bao b c b i các l p v t li u ch u nhi t k t dính v i nhau (nh th ch cao, cát…).ọ ở ớ ậ ệ ị ệ ế ớ ư ạ
Sau đó khuôn ch a m u s đ c đem đi nung cho m u sáp ch y ra kh i khuônứ ẫ ẽ ượ ẫ ả ỏ
và đ l i kho ng tr ng chính là hình d ng c a m u c n t o ra.ể ạ ả ố ạ ủ ẫ ầ ạ
- u đi m c a ph ng pháp này là r t chính xác và không có m t phân khuôn.Ư ể ủ ươ ấ ặ
SV ghi
chép
đ y đ .ầ ủ
4
1.2.3 ng d ng ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y.Ứ ụ ươ ẫ ả
- Ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y th ng đ c s d ng trong lĩnh v cươ ẫ ả ườ ượ ử ụ ự
kim hoàn, trang s c và m t s lĩnh v c khác đòi h i s n ph m có kích th c nhứ ộ ố ự ỏ ả ẩ ướ ỏ
và có đ chính xác cao. Tuy nhiên, ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y v nộ ươ ẫ ả ẫ
đ c s d ng đ ch t o m t s chi ti t khá l n trong ngành c khí, hàng khôngượ ử ụ ể ế ạ ộ ố ế ớ ơ
và năng l ng.ượ
1.2.4 Kh năng công ngh ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y.ả ệ ươ ẫ ả
- V i nh ng đ c đi m trên ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y th ngớ ữ ặ ể ươ ẫ ả ườ
đ c s d ng hi u qu trong vi c ch t o các v t đúc nh v i đòi h i đượ ử ụ ệ ả ệ ế ạ ậ ỏ ớ ỏ ộ
chính xác và ch t l ng b m t cao. M i l n t o khuôn s s d ng nhi uấ ượ ề ặ ỗ ầ ạ ẽ ử ụ ề
m u sáp đ tăng năng su t ch t o. Do không có m t phân khuôn nên tăng đẫ ể ấ ế ạ ặ ộ
chính xác c a chi ti t đúc lên cao, có th t o ra đ c nh ng chi ti t r t ph củ ế ể ạ ượ ữ ế ấ ứ
t p theo m u có s n.ạ ẫ ẵ
- M t s s n ph m ch t o b ng ph ng pháp đúc trong khuôn m u ch y:ộ ố ả ẩ ế ạ ằ ươ ẫ ả
SV ghi
chép
đ y đ .ầ ủ
5