Ề ƯƠ
Ữ
Đ C
NG ÔN T P NG VĂN 6
Ậ Ọ
HKI – NĂM H C 20202021
ệ ổ ầ ả A. Ph nVăn b n Truy n c dân gian:
TT Ý nghĩa truy nệ Thể lo iạ Tên truy nệ
ườ ượ ng ng
t
ố ế ướ ể ầ ự ỗ i anh hùng tiêu bi u cho s tr i c, đoàn k t, tinh th n anh dũng, 1 Thánh Gióng ộ ng c a dân t c ta.
ư ở ồ ụ ả t x y ra i thích hi n t ắ ằ đ ng b ng B c
2 ơ ả ệ ự ướ ộ c m ch ng thiên tai, b o v cu c
ế y u h t n ề y u r T
i Vi S nơ Tinh, Th yủ Tinh c c a các vua Hùng.
ướ ủ ề ơ
h c í t
ắ ế ề ự c m , ni m tin c a nhân dân v s chi n ạ ư ưở ng nhân đ o, yêu t 3 Th chạ Sanh
ổ C
ờ ố ệ 4 ẻ ồ ườ ế i vui v , h n nhiên… Em bé thông minh
Ế ẻ ể ế ạ ữ ạ ẹ t h n h p mà l i huênh
5 ở ộ ủ ể ầ i ta ph i c g ng m r ng t m hi u bi ế ủ t c a ồ ch ng i đáy gi ngế
n ô g n ụ g N
ủ ệ ể 6 ề ộ ự ậ ự ệ ệ ộ ệ ợ Truy n ca ng i hình t ủ ề ậ d y c a truy n th ng yêu n ủ ườ kiên c Truy n:ệ ệ ượ ả ng m a bão, lũ l + gi ờ ộ ằ B h ng năm vào th i các vua Hùng. ế ạ ể ệ ứ + Th hi n s c m nh, ệ ổ ườ ố ủ t c . s ng c a ng ự ợ + Ca ng i công lao d ng n Truy n ệ th hi n ủ ể ệ ướ ệ ủ th ng c a cái thi n, cái chính nghĩa và t ủ hòa bình c a ND ta. Truy n:ệ ề + Đ cao trí khôn dân gian và kinh nghi m đ i s ng dân gian ạ + T o ti ng c Truy n:ệ ụ ng ý phê phán nh ng k hi u bi hoang. ả ố ắ ườ khuyên nh ng ạ ủ mình, không ch quan, kiêu ng o. ườ Truy n khuyên nh con ng i khi tìm hi u v m t s v t, s ả vi c nào đó ph i xem xét chúng m t cách toàn di n. ầ Th y bói xem voi
ế ườ
i
ẻ ủ ế ẹ i vui v , có ý nghĩa phê phán nh nhàng ọ ề ự 7 i hành đ ng thi u ch ki n và nêu lên bài h c v s ả ế ế ủ ườ ệ ạ Truy n t o nên ti ng c ế ộ ườ ữ nh ng ng ọ ọ ế ầ t ph i ti p thu có ch n l c ý ki n c a ng c n thi i khác. Treo bi nể
n ệ y u r T ờ ư c
ả ể ươ ọ ng trình h c):
ả ng th c bi u đ t chính c a văn b n.
ắ ứ ệ ừ ự ữ ệ ề ế ổ
(chú ý tìm hi u văn b n ngoài ch ủ ể ạ ỉ ệ ệ ườ ạ ừ ể ạ ớ ệ ệ ữ ụ H c và n m ọ ể ươ Ph ể K tên truy n theo t ng th lo i. Khái ni m t ng th lo i truy n, ch ra s khác nhau gi a truy n truy n thuy t và c tích; gi a truy n ng ngôn v i truy n c i.
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
1
ộ ể ượ ệ ủ ừ c ý nghĩa c a t ng truy n.
ủ ng c a các hình nh: Thánh Gióng, S n Tinh, Th y Tinh…
ả ẩ ơ ủ ấ ậ
tế kì o.ả
ự ệ ể ế ậ ạ ệ ụ t, đo n truy n c
ặ c n i dung, ý nghĩa s vi c, đ c đi m nhân v t qua các chi ti ớ ừ ọ ứ ể ệ ả Hi u n i dung, và nêu đ ể ượ ủ Ý nghĩa bi u t ậ ị Xác đ nh nhân v t chính và nêu ph m ch t, tính cách c a các nhân v t đó. tế , chi ti Ý nghĩa các chi ti ể ượ ộ Hi u đ th . Rút ra cho b n thân bài h c ng v i t ng truy n.
ệ ế t:
ừ ừ ơ ấ ạ ghép, t láy. ệ ừ t (t đ n, t ti ng vi ừ ứ ừ ph c: t
ừ ố ừ xét theo c u t o): t ừ ượ ệ t và t m n. ầ thu n Vi
ầ
ồ ệ ừ ừ ấ ạ ấ ạ ừ ế xét theo ngu n t); t ti ng Vi và c u t o t xét theo c u t o (t
ừ ừ ghép. ệ ừ t t ghép, t láy và t láy; phân bi
ệ ệ ừ ượ ạ ừ ừ ơ : t m n, các l p t
ầ ặ ử ụ ừ ứ ừ đ n, t ph c, t ớ ừ ượ m n. ụ ể ả
ủ ừ .
ừ .
ầ ế ậ ủ ừ ả i nghĩa t ế t gi i thích nghĩa c a t i nghĩa t .
ả , bi ể ệ ượ ừ ng chuy n nghĩa c a t ủ ừ .
ầ
ể ắ
ố
t xác đ nh nghĩa g c, nghĩa chuy n c a t ớ ụ ể ả trong văn c nh c th . ầ ể ị ừ ượ đ
ỉ ừ ừ ừ ừ ể ủ ừ c dùng v i nghĩa g c / nghĩa chuy n theo yêu c u. , phó t ố ừ s t ; ố ừ ượ , l , tính t , ch t ng t
ầ
ớ ừ ữ ế ợ ứ ể ắ ữ ng ) và ch c năng ng pháp
ụ
ế ặ lo i trong văn c nh c th . Bi ệ ầ t các t ầ t đ t câu theo yêu c u (vd: đ t 1 câu có
ế ặ ủ ữ ị ữ ả ộ ừ ạ ặ làm v ng / đ t 1 câu có đ ng t
ừ ữ ỗ i dùng t
ế ẽ ơ ồ ề ch a l i dùng t ừ.
ữ ạ B. Ph nầ Ti ng Vi Lo i t ạ ừ : . T và c u t o c a t ấ ạ ủ ừ ế ừ . T xét theo ngu n g c: t ồ C n n m và luy n ệ : ắ ạ ừ ẽ ơ ồ V s đ phân lo i t g c.ố Khái ni m các lo i t Khái ni m t ị Xác đ nh chúng trong văn c nh c th và đ t câu có s d ng chúng theo yêu c u. Nghĩa c a t C n n m và luy n ệ : ắ ủ ừ Th nào là nghĩa c a t ? Hai cách gi ừ ả ệ ượ Nh n di n đ c cách gi T nhi u nghĩa và hi n t ề C n n m và luy n ệ : ắ ố ầ C n n m nghĩa g c và nghĩa chuy n. ế Bi ặ Đ t câu t T lo i: Danh t ừ ạ ừ ộ , đ ng t C n n m và luy n ệ : ắ ả ữ ặ N m khái ni m, đ c đi m ng pháp (kh năng k t h p v i t ừ (làm thành ph n gì trong câu, trong c m t ). ụ ể ậ Nh n bi ừ danh t làm ch ng ...) . Ch a l ừ . C n n m và luy n ệ : ắ ầ ừ ỗ ề trong khi nói, vi Các l i v dùng t ừ ị ỉ Ch ra t t. V s đ v b dùng sai trong câu, nêu lí do sai và ch a l ữ ỗ i.
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
2
ừ ụ ộ ừ ụ ừ ừ ụ , c m đ ng t và c m tính t
ắ
ị ừ ụ ể ả ượ ấ ạ ủ c các lo i c m t trong văn c nh c th và phân tích đ c c u t o c a
ế ặ ầ ế ộ . Các c m t ụ : c m danh t N m và rèn luy n ệ : ắ ấ ạ ệ N m khái ni m và c u t o. ạ ụ ượ Xác đ nh đ chúng. Bi t đ t câu theo yêu c u (vd: vi t m t câu có dùng CDT làm VN / dùng CĐT làm VN...)
ậ ệ ế t bài văn t ự ự ề s v C. T p làm văn : Rèn luy n vi
ờ ệ ể ườ ể ườ ng: k ng ể ệ i, k vi c.
ớ ậ ậ ế ể ể ự ượ ệ ưở ồ ng (đóng vai; hóa thân k tâm s loài v t; k t thúc m i; các v t / đ
Ậ Ậ Ụ Ộ Ố
ầ ạ ọ ự ướ
ấ ữ ừ
ặ ự i: ờ ánh vàng. Núi Trùm cát đ ngứ s ng s ng bên b ầ
ờ ỗ ơ ướ ẹ g nợ đ uề m n man v nh vào hai bên b cát.
ả ủ ng th c bi u đ t chính c a văn b n.
ừ ạ láy.
ạ t chúng thu c l p t
ộ ừ ộ ế ộ ộ , m t đ ng t m n nào? ; 1 phó t ộ ớ ừ ượ ừ ừ , m t tính t ỏ ể ừ ghép, t ừ ượ m n có trong đo n văn, cho bi ừ ị ừ ạ g ch chân, xác đ nh m t danh t ượ ng , 1 l
ứ ượ ể ả ố ạ trong đo n văn đ c dùng theo nghĩa g c hay nghĩa chuy n, gi i thích
ự ầ i:
ướ ổ ế ậ
ư ầ
ậ ồ
ư ộ ề ư ổ l nh b nh
ươ ứ ủ ể ả
ng th c bi u đ t chính c a văn b n. ạ ể ạ ủ ả ả ạ văn b n nào? Nêu th lo i c a văn b n đó?
ạ
cac t
ắ ọ ừ ạ ừ
ừ ủ ộ ỉ g ch chân, ch ra: ừ ượ m n. ừ ; phó t
ể ớ ố c dùng v i nghĩa g c hay nghĩa chuy n? ừ ố ừ , s t . ế t chúng đ
láy; 1 t ừ ừ ế ượ ử ụ ử ạ , tính t ậ in đ m và cho bi t trong các câu sau t i?
ệ ệ ấ ạ ạ ộ K chuy n đ i th K chuy n t ng t ị ạ ậ v t tranh giành, t n nh…). . M T S BÀI T P V N D NG: ệ Bài 1. Đ c đo n văn sau và th c hi n các yêu c u bên d Trăng đang lên. M tặ sông l p loáng sông thành m t ộ kh iố tím th m ẫ uy nghi, tr m m c. D i ánh trăng dòng sông sáng r c lên, nh nữ g con sóng nh lăn tăn ứ ươ a. Ph ỉ b. Ch ra t ỉ c. Ch ra các t Ở ữ d. nh ng t từ ặ e. T “ừ m t’, “đ ng” ừ này. ý nghĩa t ọ ệ ạ Bài 2. Đ c đo n văn sau và th c hi n các yêu c u bên d cượ v , ợ đùng đùng n i gi n, đem ổ ấ đ ủ quân đu i theo đòi Th y Tinh đ n sau không l y pướ M N ng. Th n hô m a, g i gió làm thành dông bão rung chuy n c đ t tr i, dâng ả ấ ể ọ ờ ị ươ c ộ ướ ử ậ ướ ồ ướ ơ c ng p nhà c a, c sông lên cu n cu n đánh S n Tinh. N c ng p ru ng đ ng, n n ề trên một bi nể nườ núi, thành Phong Châu nh n i ồ s ướ c dâng lên l ng đ i, n c.ướ n a.Ph 2.1. Đo n văn trích t 2.2. Nêu ng n g n n i dung c a đo n trích này. Ở 2.3. ừ a. T ghép và t ừ ộ , đ ng t b. Danh t ả các t i nghĩa c. Gi ừ Bài 3. Hãy cho bi nào s d ng sai, nêu lí do sai và s a l ệ 1. Truy n Th ch Sanh là m t truy n hay cho nên em r t thích truy n Th ch sanh.
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
3
ồ ả ườ c. ng c u n
ố ấ ạ ượ ứ ướ c đi thăm quan dinh Th ng Nh t.
ế ề ứ ạ ấ
ti n.
ạ ấ ấ ả
ự
ế ớ ớ ộ ố ạ
ụ ữ ủ
ự ọ ệ i:
ử ẹ
ườ ử ế ạ ng thì chúng 2. Bác H đã buôn ba h i ngo i tìm đ ả ớ 3. Hè năm ngoái c l p em đ ậ ộ ươ ng lai th t sáng l ng. 4. An có m t t ề ụ 5. Cô giáo đã truy n t ng cho em r t nhi u ki n th c. ự ệ 6. B n y hay nói năng t ể ộ ế 7. Anh y có m t y u đi m là c tin. ủ 8. S thông minh c a em bé đã khi n em bàng hoàng. 9. Có m t s b n còn bàng quang v i l p. ộ ệ 10. Chúng ta có nhi m v gi gìn tinh tú c a văn hóa dân t c. ầ ướ ạ Bài 4. Đ c đo n văn sau và th c hi n các yêu c u bên d iạ giao cho Th ch Sanh xét x . Chàng ...Vua sai b t giam hai m con Lý Thông, l bị sét đánh ề ế
ắ ư về quê làm ăn. Nh ng v đ n n a đ t mà cho chúng ọ không gi ế ế ồ ch t, r i hóa ki p thành b hung.
ễ ướ ủ ạ ả ư Nhà vua g công chúa cho Th ch Sanh. L c i c a h ọ t ng b ng ừ nh t ấ kinh
ị ừ ướ ướ các n
ướ ứ hôn l y làm t c gi n. H ộ
ư ầ ấ c ch h u tr c kia b công chúa t ạ c kéo sang đánh. Th ch Sanh xin nhà vua ế ủ ấ ặ ướ
ượ ệ ộ ườ
ế ữ ộ ữ ơ th t đãi
ủ ủ tay chân, không còn nghĩ đ ử ph iả c i giáp xin hàng. Th ch sanh sai d n m t b a c m ạ ả ấ ạ ướ ỉ ọ ẻ ậ ạ
ầ ế ẹ ế ượ t ý Th ch Sanh đ h ăn h t đ
ườ ứ ẽ ọ ạ ng cho nh ng ai ăn h t. Quân sĩ m i tám
ố ọ ướ n ồ ầ ạ ạ ợ ư ọ h iộ ậ đ ngừ đ ng binh. Chàng ừ c quân gi c. Ti ng đàn c a chàng v a c t lên thì quân sĩ ố ế c gì đ n chuy n đánh nhau n a. Cu i nh ngữ ọ ộ ng lĩnh, quân sĩ th y Th ch Sanh ch d n ra v n v n có m t c niêu c ăn mãi, ăn mãi ồ ạ v ch ng Th ch Sanh r i ữ i
c.” ứ ủ ạ
ả ạ ạ ể ạ ủ văn b n nào, th lo i c a văn b n đó?
ủ ộ
ạ ậ ườ
ế t.
ừ ị
Ở Ở ế ủ ừ ố ừ ừ và 1 s t c ừ các t câu sau: “
tình thái, 1 tính t ườ ỉ ượ ừ ỉ ậ ộ , 1 đ ng t ừ ấ ủ Ti ng đàn c a chàng v a c t lên thì quân sĩ m i tám n ụ ệ c gì đ n chuy n đánh nhau n a ư ế i nh th nào? t k o nào, ch ra và nêu ý nghĩa c a t ng chi ti . ủ ủ tay ướ b n r n ụ , 1 c m ữ ”, ch ra: 2 c m danh t
ế ụ ừ
ấ ạ ủ ừ , nêu c u t o c a t ng c m. ệ ạ ọ ầ ướ i:
ế ế ọ
ỏ m p
ợ Ế ả ả ế ế ộ ằ ầ ầ s ngố lâu ngày trong gi ng n . Xung quanh nó ch c tấ ti ng kêu ồ ộ làm vang đ ng c gi ng, ế ờ ngưở b u tr i trên đ u ch ỉ có vài con nhái, cua khi nế các con v tậ oai như ỉ bé b ng chi c vung và nó thì
kì,...Th y ấ ử ậ v y hoàng t ả ườ binh lính c m i tám n ầ m t mình c m cây đàn ra tr ướ b n r n m i tám n c ở cùng các hoàng t ấ ẻ k thua tr n. C m y v n t niêu c m ơ tí xíu, bĩu môi, không mu nố c m đũa. Bi ưở ế ơ c m và h a s tr ng th ế ạ đ yầ . Chúng cúi đ u l y t ứ ơ bé xíu c ăn h t l nh ng niêu c m ề ướ kéo nhau v n ể ươ ng th c bi u đ t chính c a đo n trích. 1. Nêu ph ừ ả 2. Đo n văn trên trích t ạ 3. Nêu n i dung c a đo n trích. ậ ế ề ệ t v nhân v t nào, nhân v t này là ng 4. Đo n truy n này vi ế ỳ ả ạ ữ 5. Trong do n có nh ng chi ti ừ 6. in đ m, xác đ nh 1 phó t 7. chân, không còn nghĩ đ ộ đ ng t ự Bài 6. Đ c đo n trích sau và th c hi n theo các yêu c u bên d ộ Có m t con ch ằ ố c bé nh . H ng ngày nó ứ t ấ kia r t ho ng s . ch c ể ộ ị . m t v chúa t
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
4
ồ ế ệ Ế ụ
ả ủ ứ ươ
ể ủ ạ ạ
ế ế ng th c bi u đ t chính c a văn b n. ộ Ở ạ ể làm rõ tính cách đó đo n trích, con ch có tính cách gì, ch ra t tiêu bi u ộ ỉ m t chi ti
ầ ch c t câu: “
ỉ ộ ứ ưở ộ ụ ừ ế ằ ộ ụ ừ , m t c m tính t ầ ờ ộ ụ ừ , m t c m đ ng t ư ộ ị ng b u tr i trên đ u ch bé b ng chi c vung và nó thì oai nh m t v ấ ạ và phân tích c u t o
ỉ ượ
ừ in đ m, ch ra: ừ ng t . , 1 l ừ tình thái, 1 tính t . ghép.
ộ ố ề ả t bài văn hoàn ch nh cho m t s đ tham kh o sau:
ỉ ớ ấ
ệ ố ộ ầ ạ ặ i ho c m t l m làm vi c t t.
ỗ ọ ậ ạ
ườ i mà em n t
ể ể ạ ệ ấ ậ i truy n y.
ặ ấ ượ ng. ệ ằ ể ộ ở ớ ờ (Trích truy n ng ngôn “ ch ng i đáy gi ng”) 6.1. Ph 6.2. Nêu n i dung c a đo n trích. 6.3. ủ ế c a ch? Ế Ở 6.4. chúa t ”, ể Ch ra m t c m danh t ỉ ụ ủ ừ c a t ng c m. ậ ừ Ở các t 6.5. ỉ ừ ừ , 1 ch t a. 1 phó t ộ ừ b. 1 đ ng t ừ láy và 1 t c. 1 t ế Bài 8. Vi ể ộ ỉ ệ 1. K m t k ni m mà em nh nh t. ể ộ ầ 2. K m t l n em ph m l ể ệ 3. K chuy n vui trong h c t p ho c sinh ho t. ể ề ộ 4. K v m t ng ộ 5. Đóng vai m t nhân v t trong truy n dân gian mà em thích đ k l ệ l p 6 b ng l 6. K m t truy n dân gian ủ i văn c a em.
Ả Ề . Đ THAM KH O:
Đ 1.ề
ả ờ ỏ ướ Câu 1 (3.0 đi m).ể Đ c ọ văn b nả sau và tr l i các câu h i bên d i.
ầ ờ Th n Gió và M t Tr i
ỏ ầ ử
ờ ộ ấ ố ẻ ạ
ộ ộ ấ ra ố ầ ẳ
ộ ườ ặ ế ẽ ắ ả ở ộ i khách b hành kia ph i c i chi c áo ra s th ng cu c và
ẻ
ầ ố ổ ạ ụ ố ắ ầ ổ
ố ị
ố ơ ủ ế ầ ch t chi c áo t
kia.
ặ ổ ậ Sau khi gây ra thiên tai, bão táp làm đ s p nhà c a, cây c i, Th n Gió càng t ặ ớ ầ ạ ạ ng o m n. M t hôm, Th n Gió tranh cãi v i M t Tr i xem ai là k m nh nh t. Nhìn xu ng ờ ả iơ đang đi, M t Tr i b o: “Ch ng c n cãi ế áo t ặ ấ , th y m t khách b hành khoác chi c m t đ t ễ nhau làm gì, h ai làm cho ng ấ là k manh nh t” ữ mù m t,ị cây c i đ r p. Nh ng ươ ng oai, th i làm cát b i b c lên ạ ổ ơ c n cu ng phong liên ti p n i lên, kèm v i cái l nh bu t da, bu t th t. Tuy nhiên, gió càng ố ữ ặ ớ l n ch ng nào thì ng i c a mình, làm cho Th n Gió ộ ượ t đ không cách nào l ặ ế ặ ạ trong đám mây đen, M t Tr i t Đ n phiên M t Tr i, t
Th n Gió b t đ u d ớ ế ồ ườ ộ ừ i b hành càng c gi ế c chi c áo ờ ừ ơ ỏ ắ ả ắ
ườ ộ ườ ộ ả ự ộ ế ồ ơ ấ ờ ừ ừ t ấ m áp ấ ở ỏ đ ng c i b chi c áo t ữ ló d ng. Nh ng tia ờ ặ , tho i mái. M t Tr i ụ ế i vô d ng kia i b hành c m th y i b hành t
n ng vàng t a ra kh p n i, làm ng càng lâu càng nóng m. Th r i ng ra.
\
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
5
ạ ứ
ệ
ể
ọ
ườ
i)
(K chuy n Đ o đ c và h c cách làm ng
ị ể ạ ủ văn b nả trên.
ng th c bi u đ t chính c a ả ươ ủ ậ
ệ ể ả ả ộ ọ ộ ứ 1.1. Xác đ nh ph ạ 1.2. Nêu ý nghĩa c a đo n in đ m trong văn b n. ể ể ạ 1.3. Văn b n thu c th lo i truy n dân gian nào đã h c? K tên m t văn b n cùng th
lo iạ .
Ở ữ ừ ạ ỉ ộ ừ ộ ừ ộ ừ ượ ộ nh ng t g ch chân. Ch ra: ghép, m t t láy, m t t m n và m t ch ỉ 1.4. M t t
từ
ắ ắ ấ ấ ả ỏ Nh ng tia n ng vàng t a ra kh p n i, làm ng i b hành c m th y m áp,
ơ ấ ạ ủ ụ ừ ừ ấ 1.5. ả tho i mái ườ ộ , phân tích c u t o c a c m danh t y,
câu: ỉ ể : ừ Thiên tai. Đ t hai câu:
ộ ộ ữ Ở ộ ụ , ch ra m t c m danh t Cho t ặ ủ ữ ừ thiên tai làm ch ng . ị ữ ừ thiên tai làm v ng .
ể
Câu 2 (2,0 đi m). 2.1. M t câu có t 2.2. M t câu có t Câu 3 (5,0 đi m). ộ ậ ủ ể ạ ệ ệ Đóng vai m t nhân v t c a truy n k l i câu chuy n trên.
Đ 2.ề
ọ ể ể ả ờ ỏ I. Đ c hi u (3,0 đi m). Đ c ọ văn b nả sau và tr l i các câu h i bên d ướ : i
ưỡ i rìu
ả ẹ ế ộ chi c rìu b ng ằ
ướ ố ướ c
ưỡ c. Dòng sông n ồ khóc. ả ch y xi Ba l ồ ỉ ề ư ừ đ nố c i bán l y ti n s ng qua ngày. ấ ắ ủ s t. H ng ngày anh vào r ng ặ ủ ờ thì l b sông i rìu xu ng lòng sông
ạ ử ộ ụ ề ố ưỡ i rìu văng xu ng n sâu. Th t v ng, anh ng i ệ ề ừ ấ ấ ọ xu t hi n: ơ đôi m tắ hi n t
ả ờ
i: ấ ớ ư ụ ẹ ấ ạ ả ế ờ i nghèo, tài s n duy nh t là chi c rìu gi đã b ị
ộ ằ ạ ộ ơ r i xu ng sông. V y nên con khóc! ừ ướ d ế i sông bay lên m t chi c rìu b ng b c sáng ấ l p lánh .
ắ ầ
ế ộ ạ ắ ầ Ngày x a, có anh ti u phu nghèo, m côi cha m , tài s n ch có m t ằ ộ M t hôm, đang ch t c i bên ố ế nu tố ch ng l t ỗ B ng m t c già tóc b c ph , ệ Này con, có chuy n gì mà con khóc? ề Anh chàng ti u phu tr l Th a c , cha m con m t s m, nhà l ậ ố ụ ẫ Ông c v y tay m t cái, t ề Anh ti u phu l c đ u và nói: – Không ph i l ụ ạ ẫ Ông c l ạ ủ ả ưỡ i rìu c a con ! i v y tay, m t chi c rìu vàng óng ánh t ừ ướ d i sông bay lên. Anh l i l c đ u
và b o:ả
ả ủ ầ ữ ụ ẫ ằ ắ ằ ọ ạ Cũng không ph i c a con ! ế Ông c v y tay l n n a, chi c rìu b ng s t đã n m g n trên tay.
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
6
ướ
ả ơ ụ ả ơ ụ i rìu c a con. Con c m n c , c m n c !
ưỡ ả
ự ề Anh chàng ti u phu sung s Vâng, đây đúng là l ụ ư Ông c đ a cho anh c ba l ả Con qu là ng ặ i trung th c. Nay ta t ng thêm cho con hai
ằ i rìu b ng vàng và b c này. Con hãy nh n l y. ưỡ l
ng reo lên: ủ ưỡ i rìu và nói: ạ ỉ ườ i chăm ch siêng năng l ạ ậ ấ ụ ế ấ
ồ ề ừ .
ầ ạ ạ ạ ề ủ ả ơ ừ ở
ệ Nói r i ông c bi n m t. Anh ti u phu vui m ng cúi đ u l y t T khi có thêm rìu vàng rìu b c, anh làm ra nhi u c a c i h n và tr nên giàu có. (Kho tàng truy n dân gian)
ọ ộ ả ể ạ ể ả ộ ọ ở
ữ ươ ể ạ ch
Ở ạ
ộ ừ ộ ừ ghép, m t t ở ừ ộ ừ g ch chân, ụ : m t t ụ ch raỉ ừ các t ị ụ ẫ ầ ữ Ông c v y tay l n n a, láy. câu sau: “ , 1 c m đ ng t có
ế ắ ằ ọ
ằ ậ ụ ể Câu 1. Văn b n trên thu c th lo i dân gian nào đã h c? K tên m t văn b n đã h c ng trình Ng văn 6 HKI cùng th lo i. Câu 2. Nêu ý nghĩa văn b n. ả Câu 3. Câu 4. Xác đ nh 1 c m danh t chi c rìu b ng s t đã n m g n trên tay”. II. V n d ng (7,0 đi m)
Câu 1 (2,0 đi m)ể .
ượ ể ố ả ừ c dùng theo nghĩa g c hay nghĩa chuy n. Gi i nghĩa t này.
Ở ừ ử ạ câu văn sau t nào dùng sai? Nêu lí do sai và s a l
i cho đúng. ấ ể ắ ọ ấ ả ữ 1.1. Từ in đ mậ “nu tố ” đ 1.2.. ọ “Các nhà khoa h c đã ch t l c t ộ t c nh ng gì tinh tú nh t đ trình bày trong h i
ạ ộ ườ ạ ữ ườ ầ ế th o.”ả Câu 2 (5,0 đi m)ể . ầ ẹ Cha, m , th y, cô, b n bè (m t ng i b n),… là nh ng ng i g n gũi, thân thi ấ t nh t
ớ v i em.
ể ề ộ ườ ấ Hãy k v m t ng i em yêu quý nh t.
Đ 3.ề
ả ờ Ọ ọ ạ ỏ ướ I. Đ C HI U Ể (3,0 đi m)ể : Đ c đo n trích sau và tr l i các câu h i bên d i.
ử ư ở ộ ố ẹ ấ ớ ề ố Ngày x a, ngày x a,
ạ bà ngo i. Bà già l m và cũng nghèo l m. Ba bà cháu
ờ ố ấ ớ kia có hai em bé. B m m t s m, hai em v s ng v i m t làng ấ ỗ ắ rau cháo nuôi nhau, đ i s ng r t đ i ẻ bên bà. qu n quýt
ậ c cái lúc nào cũng hòa thu n vui v . Các cháu ríu rít ớ ề ừ ỗ ấ ả ắ ị ắ ượ ậ ậ . Nh ng đ ườ i hi n t ư ch t v t Bà móm mém c ữ nhìn các cháu, d u b t nh ng n i v t v đ ng cay.
ộ ả M t hôm, có bà tiên đi ngang qua. Th y tình c nh ba bà cháu, m i lòng, li n đ l
ề ộ ủ ồ ế ạ
ướ ể ạ ấ i ậ ấ ộ m t trái đào và d n: “Khi nào bà đ n cõi, m t đi, hai cháu mang h t tr ng trên m thì l p ứ ẽ ượ t c s đ ng.”
ặ c giàu có sung s ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
7
ủ ươ ự Đ i s ng c c nh c quá, cu i cùng rau cháo cũng không đ ăn. Bà ngo i th
ờ ạ ự ậ ẽ ố ế ề ng cháu i bà tiên s thành s th t, cháu mình ế hi v ngọ l
ờ ố ấ ưở ạ ọ ị nh n ăn m y ngày li n đ cái ch t mau đ n, ẽ ớ s s m h ể ng h nh phúc.
ươ ầ (Trích “Bà cháu” Tr n Hoài D ng)
ể ứ ươ ạ ể ng th c bi u đ t chính c a đo n trích trên.
ữ ươ ả ộ K tên m t văn b n ạ ị Câu 1. Xác đ nh ph ọ ở ươ ch khác đã h c ạ ể ng th c bi u đ t này.
ủ ng trình Ng văn 6 HKI có cùng ph ắ ạ ở ộ ọ ậ ủ ề ườ ứ đo n trích và tìm m t chi ti ế t i bà
ả Câu 2. Nêu ng n g n c m nh n c a em v ng ể
ừ in đ m, ch ra ộ ừ ượ . m n
các t ị và m t t ạ ấ ạ ủ ụ Bà đo n câu sau và nêu c u t o c a c m đó: “
tiêu bi u làm rõ. Ở Câu 3. Câu 4. Xác đ nh m t c m danh t ị ậ ộ ụ ấ ỉ m t ch t ỉ ừ ộ ở ừ có ể ề ươ ế ng cháu nh n ăn m y ngày li n đ cái ch t mau đ n ế ”.
ạ ngo i th II. LÀM VĂN (7,0 đi m).ể
ầ ướ ệ ự Th c hi n theo các yêu c u bên d i.
ụ ủ ữ (c m tính t ) làm ch ng .
ừ ụ ờ ừ ổ ư ử ụ ấ ừ ộ ả ầ ể ộ ộ b u tr i vào bu i tr a, trong đó có s d ng ít nh t 2 t láy (ch ỉ t m t câu có c m đ ng t t m t câu miêu t
ữ ậ ở ể ộ ọ ệ Ch n m t truy n dân gian mà em thích ( SGK Ng văn 6, t p I). Trong
ể ạ ệ ệ ấ Câu 1 (2,0 đi m). ế 1.1. Vi ế 1.2. Vi ra). Câu 2 (5,0 đi m). vai ậ ủ ộ m t nhân v t c a truy n k l i truy n y.
Đ 4.ề
ự ệ Câu 1 (3.0 đi m).ể Đ c ọ văn b nả sau và th c hi n các yêu c u ầ bên d i.ướ
ả ầ Qu b u tiên
ư ẵ
ộ chú bé con nhà nghèo vô cùng t Ngày x a có m t ườ ọ ọ ậ t b ng ế ứ ỗ ộ ề ố ụ . Chú luôn luôn s n lòng giúp ạ i i, m i v t xung quanh mình. Vì th c m i đ xuân v , chim chóc l
ớ ổ ỡ đ , chăm sóc m i ng ríu rít kéo nhau t i làm t
ộ ở i b t chim Én nọ có con Cáo
, hót vang quanh nhà chú bé. đâu t ộ ớ ắ ứ ỗ ề ỏ
ấ ủ ờ ự khác và cho nó ăn. Nh s chăm sóc
ươ ờ ở
ử ạ ư ử ế ỏ i l u luy n không n r i chú bé. Hi u đ
ố ả ế
ở đ uầ nhà chú bé. Con Én non n t bớ ị M t hôm ấ ố ơ Chú ôm p v v con Én nh , làm cho r i xu ng đ t gãy cánh. Chú bé v i lao ra c u chim. ậ ỏ ổ ộ c a chú bé, con Én đã kh i đau. t n tình nó m t cái t Mùa thu đ nế , khi nhìn lên tr i th y t ng đàn Én h i h bay đi trành rét ố ả ấ ừ ng Nam, con ph ể ượ ỡ ờ Én nh phân vân n a mu n bay theo đàn, n a l c lòng Én, chú bé âu y m b o: ứ ẻ ế ạ ắ ấ Én c bay theo đàn đi k o mùa đông l nh l m. Đ n mùa xuân thì Én l m áp i trạ ở
ườ
v .ề ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
8
ờ ấ ề ờ
ậ ỏ ườ ề ươ ng nh p vào m t đàn Én l n đang trên đ
ớ ươ ẹ Nói xong chú bé tung con Én nh lên tr i. Con Én ch p ch i bay lên n n tr i xanh. Nó di cư v ph ỏ ơ ơ ủ ớ ng Nam. i. Con Én nh tìm v ngôi nhà đ n s c a chú bé. Nó kêu lên
ề ộ ạ ầ c m t chú bé m t h t b u.
ớ i đ p đã t ả ướ ừ thành ti ng m ng vui và th tr ố ạ ầ ẳ ả
ặ ấ ế ậ ạ ả ộ
ư ổ ớ ả ầ ạ ề ượ ả ầ ư ổ ầ ộ Mùa xuân t ế ầ ạ ầ Chú bé vùi h t b u xu ng đ t. Ch ng bao lâu h t b u đã n y m m thành cây. Cây ổ ỉ , cây ch ra m t qu b u to kh ng c. Khi b ra trong qu b u đ y vàng b c, châu báu và
ầ ớ b u l n nhanh nh th i, ra hoa, k t qu . Nh ng th t l ồ ả , c nhà chú bé m i khiêng v đ l ứ th c ăn ngon. ị ượ ủ ế ệ ố
Tên đ a ch trong vùng bi ắ ắ t chuy n. H n cũng mu n đ ồ ẻ ộ ắ c chim Én cho qu b u tiên. ng xót ả ầ ả ờ ươ v th
ề
ạ ế ắ ộ ả
i đ n, h n v i vàng ném Én lên tr i và b o: ạ ầ ờ ề ế
ở ề ổ
ả ầ ủ ả
ổ ấ ả
ố ị ử ề ồ i khiêng v r i đu i t ổ ừ ộ ắ ế ượ
ắ H n bèn tìm cách b t m t con chim Én con r i b gãy cánh. Sau đó h n gi ồ r i đem v nuôi. Mùa thu l Bay đi Én con! Mau đi ki m h t b u tiên v đây cho ta! ộ ạ ầ Én con kh n kh bay đi. Mùa xuân năm sau nó cũng tr v và đem theo m t h t b u. ắ ữ ọ . Khi qu b u đã già, h n b o m i ả ổ ử ạ ồ ả ầ i r i m t mình b qu b u tiên. Qu ả ắ ế ừ ỉ ấ trong qu c b ra, vàng b c đâu ch ng có, ch th y toàn r n r t. R n r t t ắ ủ ế ộ ị Tên đ a ch hí h ng đem gieo và ngày đêm canh gi ắ ườ t c ra. H n đóng c a l ng ẳ ạ ầ b u v a đ ầ b u xông ra c n ch t tên đ a ch tham lam đ c ác.
ệ ệ ổ ợ (Ngu n:ồ Truy n dân gian Vi t Nam t ng h p)
ộ ọ ộ ả ể ể ạ
ả ữ ọ ở h c
ả
ỉ m n. g ch chân, ch ra:
Ở ữ Ở ộ ừ m t t ầ ứ ộ ừ ượ láy, m t t ạ Khi b ra trong qu b u đ y vàng b c, châu báu và th c ăn ngon ”, ch raỉ
ộ ụ nh ng t câu: “ ừ
ầ
ả ượ ể ố c dùng theo nghĩa g c hay nghĩa chuy n. Gi ả i
ừ
ử ụ ề ệ ấ ậ ộ
ừ này. ặ ỉ (Ch ra).
ể ộ ầ ể ờ K m t l n em không vâng l i.
ệ 1.1. Văn b n thu c th lo i truy n dân gian nào đã h c? K tên m t văn b n khá đã ể ạ . sách Ng văn 6 HKI có cùng th lo i ủ 1.2. Nêu ý nghĩa c a văn b n. ừ ạ 1.3. ả ầ ổ 1.4. ấ ạ ủ ụ ấ nêu c u t o c a c m y. m t c m tính t ệ ự ể Th c hi n yêu c u sau: Câu 2 (2,0 đi m). 2.1. Từ in đ mậ “đ uầ ” trong văn b n đ nghĩa t ộ ụ 2.2. Đ t m t câu nh n xét v chú bé trong truy n, trong đó có s d ng ít nh t m t c m danh t Câu 3 (5,0 đi m). Đ 5.ề
ọ ể ể ự ệ I. Đ c hi u (3,0 đi m): Đ c ọ văn b nả sau và th c hi n các yêu c u ầ bên d iướ :
ả ơ ế Đàn ki n tr n
ườ
ữ Nhóm Ng văn 6 tr
ng THCS Long Toàn
9
ừ ướ Ở c.
ấ ộ ươ ầ ấ ọ ụ ặ ộ ế Trong khu r ng n , m t đàn ki n sa vào vũng n , th y đ ng lòng th ng, chú bay v t ra nh t m y c ng rác th ộ trên cành cây g n bên có m t ả
ố ọ ỏ ổ ỏ ừ chú chim nh v a ra kh i t ế ầ xu ng làm c u cho đàn ki n đi qua.
ấ ế ỏ
ơ ổ ữ ắ
ẻ ạ
ữ ỏ
ắ ầ ư ừ ữ ấ ấ
ổ chim đang
ế ọ ầ ả ọ ớ ế Ngày tháng trôi qua, chú chim y không còn nh đ n đàn ki n n . Loài chim nh này ơ ọ ủ ở ấ trên cây s n trà b i vì cành cây tua t a nh ng gai nh n ho t. S n trà dùng r t thích làm t ả ổ ở ố ấ ơ chim. Mèo, qu to xác gai làm vũ khí ch ng k thù và khi y s n trà che ch luôn cho c t ể ế ộ ọ ầ ổ chim. Nh ng m t hôm con khó mà len l i vào gi a nh ng mũi gai s c nh n đ đ n g n t ộ ọ ỗ ớ ầ ổ ừ có m t đàn chim n . B ng t mèo r ng xám b t ch p gai góc tìm cách l n mò t đâu i g n t ở ơ ơ ắ ộ ki n ế dày đ cặ đã nhanh chóng t n đ i hình ra kh p cành s n trà n i có t . Mèo ố ừ t vào tai đ t đau nhói. r ng h t ho ng b ch y ngay b i nó nh có l n ki n l
ướ ầ ơ ả ỏ ạ ố ở ị Đàn ki n b sa vào vũng n ớ c ngày ứ yấ đã không quên n chú chim đã làm c u c u
ướ ế ỏ c.
ệ ọ ồ
thoát mình kh i vũng n (Ngu n: Truy n dân gian ch n l c)ọ
ộ ọ ả ả ể ể ạ ọ ở
ữ ươ ể ạ ch
ọ ệ ả
ị ệ ừ ạ ủ ừ ừ lo i c a t ng t
ướ ế ấ ả c ngày y đã không quên i nghĩa t
ướ ơ c.
ử ạ Ở
ế ấ ộ Câu 1. Văn b n thu c th lo i dân gian nào đã h c? K tên m t văn b n khác đã h c ng trình Ng văn 6 HKI có cùng th lo i. Câu 2. Nêu ý nghĩa truy n. Em rút ra bài h c gì cho b n thân qua câu chuy n? ậ Câu 3. Xác đ nh t in đ m. ể ậ ụ II. V n d ng (7,0 đi m) Câu 1 (2,0 đi m)ể . ừ sa” trong câu: Đàn ki n b sa vào vũng n ị “ 1.1. Gi ỏ ầ ứ n chú chim đã làm c u c u thoát mình kh i vũng n ừ i cho đúng. nào dùng sai? Nêu lí do sai và s a l 1.2. câu văn sau t ậ ứ ờ đã hoang mang đ n m c không còn ai nh n ra. Ngôi nhà y gi
ể ộ ỉ ệ Câu 2 (5,0 đi m)ể . K m t k ni m khó quên.
