SỞ GD&ĐT ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THCS &THPT QUYẾT TIẾN
Đề số: 01
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KỲ I
NĂM HỌC 2022 - 2023
MÔN: Ngữ Văn – LỚP 12
( Thời gian làm bài : 120 phút )
Đề bài
I. ĐỌC - HIỂU (3.0 điểm):
Đọc văn bản sau:
Hầu như ai thành công cũng đã từng trải qua thất sự thất bại. Bên cạnh những
thành công luôn là những lần thất bại. Nhưng hãy coi những lần thất bại đó như những
bài học để đi tiếp. Mức độ rủi ro và số lần thất bại cũng tăng dần theo số lần chúng ta
trải nghiệm và thử thách. Những người nói với bạn rằng: “Tôi không bao giờ thất bại”
chắc hẳn là những người không chịu dấn thân vào những thử thách khác nhau và cũng
không năng động, nên việc họ không thất bại là chuyện bình thường.
Thất bại không phải là điều quan trọng, mà quan trọng hơn cả là cách bạn xử lý
những tình huống thất bại của mình. Nếu không có văn hóa thất bại, chắc chắn chúng ta
sẽ không thể thành công. Mỗi công việc đều có độ rủi ro nhất định. Không phải người
nào bạn chào hàng cũng sẽ mua món hàng của bạn. Không phải lần thí nghiệm nào cũng
cho bạn kết quả tốt. Không phải lần đi xin việc làm nào cũng thành công. Nhưng chính
những thử thách sẽ giúp chúng ta tiến đến gần tới thành công hơn nếu chúng ta không sợ
bị thất bại.
(Trích Hộ chiếu xanh đi quanh thế giới, Nhà xuất bản Thế giới, 2016)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Theo đoạn trích: “Những người nói với bạn rằng: Tôi không bao giờ thất bại” là
những người như thế nào?”
Câu 3. Dựa vào đoạn trích, anh/ chị hãy cho biết vì sao nói “Thất bại không phải là điều
quan trọng, mà quan trọng hơn cả là cách bạn xử lí những tình huống thất bại của
mình”?
Câu 4. Lời khuyên “những thử thách sẽ giúp chúng ta tiến gần tới thành công hơn nếu
chúng ta không sợ thất bại” trong đoạn trích có ý nghĩa gì đối với anh/ chị?
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2 điểm). Từ nội dung phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200
chữ) trình bày suy nghĩ về những điều cần thiết giúp mỗi người vượt qua thử thách trong
cuộc sống.
Câu 2 (5 điểm).
Cảm nhận đoạn thơ sau. Từ đó nhận xét về tính dân tộc của bài thơ.
Ta về, mình có nhớ ta
Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi,
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng,
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.
Ve kêu rừng phách đổ vàng,
Nhớ cô em gái hái măng một mình.
Rừng thu trăng rọi hòa bình,
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
(Việt Bắc - Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012)
……………Hết……………
Thí sinh không sử dụng tài liệu
Giám thị coi thi không giải thích gì thêm
SỞ GD&ĐT ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THCS-THPT QUYẾT TIẾN
Đề số: 01
HƯỚNG DẪN CHẤM KT GIỮA KÌ
HỌC KÌ I - MÔN: Ngữ Văn 12
NĂM HỌC 2022 - 2023
(Thời gian làm bài: 120 phút)
ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM
(gồm 05 trang)
1. Về kĩ năng
- Trình bày được những kiến thức cơ bản trong phần đọc hiểu.
- HS có kĩ năng viết đoạn văn 200 chữ và làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ.
2. Về kiến thức: Học sinh trình bày và viết được các nội dung cơ bản sau:
Câu Nội dung Điểm
Phần I
Đọc
hiểu
Câu 1: Phương thức nghị luận 0.5
Câu 2: Theo đoạn trích: “Những người nói với bạn rằng: Tôi
không bao giờ thất bại” là: những người không chịu dấn thân
vào những thử thách khác nhau và cũng không năng động, nên
việc họ không thất bại là chuyện bình thường.
0.75
Câu 3: “Thất bại không phải là điều quan trọng, mà quan
trọng hơn cả là cách bạn xử lí những tình huống thất bại của
mình” là bởi vì:
- Nếu không có văn hóa thất bại, chắc chắn chúng ta sẽ không
thể thành công. Chính những thử thách sẽ giúp ta tiến gần đến
thành công hơn nếu chúng ta không sợ bị thất bại.
- Quan niệm đưa ra trong đoạn trích giúp chúng ta nhìn nhận rõ
hơn vai trò, ý nghĩa của việc rút ra cho mình những bài học ứng
xử trước những thất bại trong cuộc sống. Từ đó có cái nhìn lạc
quan, tích cực hơn mỗi khi đối diện với thất bại.
0.75
Câu 4: HS trình bày, lí giải theo quan điểm của bản thân sao
cho thuyết phục:
Gợi ý:
Lời khuyên “những thử thách sẽ giúp chúng ta tiến gần tới
thành công hơn nếu chúng ta không sợ thất bại” trong đoạn
trích có ý nghĩa:
- Lời khuyên có ý nghĩa như một định hướng về cách thức vượt
qua thử thách, thất bại.
- Qua lời khuyên ta thấy không thành công nào là thực sự dễ
dàng mà không phải trải qua thử thách. Cách duy nhất để vượt
qua thử thách là gạt bỏ đi những nỗi sợ hãi thất bại đang độc
chiếm tâm hồn mình. Ta cần đối diện với thử thách để có thêm
dũng khí, động lực, niềm tin vượt qua khó khăn và vươn đến
thành công.
1.0
Phần II
Làm
văn
Câu 1. Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ về
những điều cần thiết giúp mỗi người vượt qua thử thách
trong cuộc sống.
2.0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Thí sinh có thể
trình bày đoạn văn theo cách quy nạp, diễn dịch, tổng – phân -
hợp, móc xích hoặc song hành với dung lượng khoảng 200 chữ.
0.25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: những điều cần thiết
giúp mỗi người vượt qua thử thách trong cuộc sống.
0.25
c. Triển khai vấn đề nghị luận:
* Giới thiệu vấn đề:
* Giải thích: Thử thách là những khó khăn, trở ngại cản trở
bước chân của ta trên con đường thực hiện mục tiêu, dự định,
hoài bão của bản thân.
- Vượt qua thử thách là cách con người vượt qua những khó
khăn, trở ngại trong cuộc sống để đạt được mục tiêu đề ra.
* Bàn luận:
- Vượt qua thử thách có vai trò và ý nghĩa quan trọng...
- Những điều cần thiết giúp mỗi người vượt qua thử thách trong
cuộc sống:
+ Đứng trước thử thách cần nhìn nhận bản thân để thấy điểm
mạnh, điểm yếu để phát huy hay loại bỏ, có như vậy mới đương
đầu được những khó khăn cản đường.
+ Muốn vượt qua thử thách cách tốt nhất là dũng cảm đương
đầu với nó, rút ra những bài học kinh nghiệm…
+ Trước mỗi thử thách hãy tìm sự cộng hưởng, giúp đỡ từ
những người xung quanh mình để tạo nên sức mạnh vượt qua
thử thách vươn đến thành công.
- Tấm gương: Câu chuyện về cây ATM gạo hay cách mà các
bác sĩ tự may khẩu trang cho bệnh nhân trong đại dịch Covid
19 đã góp phần giúp đất nước khống chế thành công sự lây lan
của đại dịch, đó là giải pháp tích cực giúp nhân dân ta trong
việc đương đầu và vượt qua thử thách.
- Phê phán một bộ phận sống thiếu bản lĩnh vượt qua thử thách,
thấy khó khăn là nản lòng, nhụt chí, buông xuôi…
* Thông điệp: Đứng trước khó khăn, mỗi người hãy dũng cảm
vượt qua thử thách để cuộc sống trở nên tốt đẹp và ý nghĩa
hơn...
1.0
d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng
Việt
0.25
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có
cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.
(HS có thể diễn đạt theo nhiều cách, GV linh hoạt trong cách
chấm)
0.25
Câu 2. Cảm nhận đoạn thơ sau. Từ đó nhận xét về tính dân 5.0
tộc của bài thơ.
Ta về, mình có nhớ ta
Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi,
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng,
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.
Ve kêu rừng phách đổ vàng,
Nhớ cô em gái hái măng một mình.
Rừng thu trăng rọi hòa bình,
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài,
thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai
được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.
0.25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: cảm nhận đoạn thơ và
tính dân tộc
0.5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm:
1. Giới thiệu khái quát về tác giả Tố Hữu, tác phẩm Việt
Bắc và đoạn trích
- Tố Hữu được đánh giá là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt
Nam hiện đại. Thơ ca của Tố Hữu là thơ trữ tình chính trị,
mang đậm tính dân tộc, chất truyền thống.
- Hoàn thành vào tháng 10/1954, bài thơ đã được lấy làm tên
chung cho cả tập thơ Việt Bắc. Tác phẩm là đỉnh cao của thơ
Tố Hữu và cũng là một sáng tác xuất sắc của thơ ca Việt Nam
thời kháng chiến chống Pháp.
- Đoạn trích là bức tranh đẹp về thiên nhiên và con người
2. Cảm nhận đoạn thơ : Cảm nhận bức tranh tứ bình
- Hai câu đầu
+ Những câu thơ trong bức tranh tứ bình là lời của người ra đi
gửi đến người ở lại.
+ Hai câu thơ đầu của đoạn thơ là lời ướm hỏi của người ra đi
băn khoăn về tình cảm ở lại với mình để từ đó giãi bày tâm tư,
nỗi nhớ về thiên nhiên và con người Việt Bắc.
- Bức tranh mùa đông
+ “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi”: sử dụng bút pháp chấm phá:
nổi bật trên nền xanh rộng lớn của núi rừng là màu đỏ của hoa
chuối (màu đỏ hoa chuối gợi liên tưởng đến hình ảnh ngọn
đuốc xua đi cái lạnh của của núi rừng mùa đông) và màu vàng
của những đốm nắng.
+ “Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng”: hình ảnh tia nắng ánh
lên từ con dao gài thắt lưng gợi dáng vẻ khỏe khoắn, lớn lao
0.5
0.5
0.25