NỘI
DUNG
Mức độ
cần đạt
Tổng số
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng
cao
I. ĐỌC
HIỂU
- Ngữ liệu:
Đoạn văn/ văn
bản, độ dài
khoảng 150 chữ.
Nội dung phù hợp
với các chuẩn
mực đạo đức và
quy phạm pháp
luật
- Phương
thức biểu
đạt/ Biện
pháp tu từ
- Chi tiết
trong đoạn
văn/ văn
bản
Hiểu được một
vấn đề nội dung
hoặc tác dụng của
biện pháp tu từ
trong đoạn văn/
văn bản
Ý kiến của
bản thân về
một vấn đề
trong đoạn
văn/ văn
bản
Tổng Số câu 2 1 1 4
Số điểm 1.0 1.0 1.0 3.0
Tỉ lệ 10% 10% 10% 30%
II.
LÀM
VĂN
Nghị luận về một
đoạn thơ
Viết bài
văn nghị
luận về
đoạn thơ
Tổng Số câu 1 1
Số điểm 7.0 7.0
Tỉ lệ 70% 70%
Tổng
cộng
Số câu 2 1 1 1 5
Số điểm 1.0 1.0 1.0 7.0 10.0
Tỉ lệ 10% 10% 10% 70% 100%
MA TRẬN VÀ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
SỞ GD&ĐT QUẢNG NAM KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ I NĂM HỌC 2023 -2024
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN CỪ Môn: Ngữ văn Lớp 12
(Đề này gồm 02 trang) Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
Phần I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Hiện tượng đố kị trong đời sống đã có từ xưa. Thời Tam quốc có danh tướng Đông
Ngô là Chu Du, nổi tiếng thao lược nhưng lại có tính đố kị. Thấy Gia Cát Lượng tài ba,
Du đã nhiều lần tìm cách chứng tỏ mình là người tài “đệ nhất thiên hạ”, nhưng lần nào
cũng bị thua. Lòng đố kị còn khiến Chu Du tìm kế sách hãm hại Gia Cát Lượng, nhưng
lần nào Lượng cũng đoán biết và thoát hiểm. Khi nhận ra tài trí của mình không bằng
Gia Cát Lượng, Du đã ngửa mặt lên trời mà than: “Trời đã sinh Du, sao còn sinh
Lượng!”. Câu nói đó đã bộc lộ chân tướng của người đố kị: không chấp nhận thực tế
người khác hơn mình.
Lòng đố kị có thể gắn với sự hiếu thắng, một tâm lí muốn chứng tỏ mình không
thua chúng kém bạn, thậm chí hơn người. Tính hiếu thắng có thể có tác dụng kích thích
người ta phấn đấu, cạnh tranh vượt lên người khác, có ý nghĩa tiến bộ nhất định. Tâm lí
đố kị ngược lại, chỉ là sự biến dạng của lòng hiếu thắng. Đố kị là tâm lí của kẻ thất bại.
Động cơ kích thích phấn đấu giảm sút, mà ý muốn hạ thấp, hãm hại người khác để thoả
lòng ích kỉ tăng lên. Phân tích lòng đố kị, nhà triết học Hi Lạp cổ đại A-ri-xtốt đã nói:
“Người đố kị sở dĩ cảm thấy dằn vặt đau đớn không chỉ vì cảm thấy mình thua kém mà
còn vì phải nhìn thấy người khác thành công”. Nhà triết học đã chỉ ra thực chất kẻ đố
kị là kẻ không muốn nhìn thấy người khác thành công.
Trên thực tế không một lòng đố kị nào có thể ngăn cản được người khác thành
công, cho nên lòng đố kị chỉ có hại cho bản thân kẻ đố kị. Nó vừa làm cho kẻ đố kị
không được sống thanh thản, luôn dằn vặt khổ đau vì những lí do không chính đáng, lại
vừa có thể dẫn họ đến những mưu đồ xấu xa, thậm chí phạm tội ác. Kẻ đố kị không hiểu
rằng “ngoài trời còn có trời” (cao hơn), “ngoài núi còn có núi” (cao hơn), mình tài
còn có người tài hơn.
Lòng đố kị là một tính xấu cần khắc phục. Con người cần phải có lòng cao
thượng, rộng rãi, biết vui với thành công của người khác. Tình cảm cao thượng không
chỉ giúp con người sống thanh thản, mà còn có tác dụng thúc đẩy xã hội và đồng loại
tiến bộ.
(Phỏng theo Băng Sơn, dẫn theo Ngữ văn 11 Nâng cao, tập hai)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn bản?( 0,75 đ)
Câu 2. Vì sao tác giả cho rằng: lòng đố kị chỉ có hại cho bản thân kẻ đố kị?(0.75đ)
Câu 3. Em hiểu như thế nào về luận điểm: Đố kị là tâm lí của kẻ thất bại? (1.0đ)
Câu 4. Thông điệp ý nghĩa nhất mà em rút ra được từ văn bản?(Nêu và lí giải
ngắn gọn dưới hình thức đoạn văn từ 5 đến 7 dòng. 0.5đ)
Phần II: . (7,0 điểm)
Micnh về micnh cod nhơd ta
Mươci lăm năm âdy thiêdt tha măen nôcng
Micnh vêc micnh cod nhơd không
Nhicn cây nhơd nudi, nhicn sông nhơd nguôcn
– Tiêdng ai tha thiêdt bên côcn
Bâng khuâng trong dae, bôcn chôcn bươdc đi
Ado chacm đưa buôhi phân li
Câcm tay nhau biêdt nodi gic hôm nay.
( Trích Việt Bắc, Tố Hữu)
Hãy viết bài văn trình bày cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên, từ đó nhận xét
về tính dân tộc trong thơ Tố Hữu.
………………………………HẾT………………………
HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI KIỂM TRA GIỮA KÌ I MÔN NGỮ VĂN
NĂM HỌC 2023-2024
Phần I: Đọc hiểu
Câu Yêu
cầu
Điền câu trả lời
Câu 1 Nhận
biết về kiến
thức
Phương thức biểu đạt chính : Phương thức nghị luận
Hướng dẫn chấm: HS trả lời gióng đáp án được 0.75 điểm
Câu 2 Nhận
biết và
thông hiểu
Tác giả cho rằng: lòng đố kị chỉ có hại cho bản thân kẻ đố
kị, vì:
+ Không một lòng đố kị nào có thể ngăn cản được người
khác thành công, cho nên lòng đố kị chỉ có hại.
+Nó vừa làm cho kẻ đố kị không được sống thanh thản, luôn
dằn vặt khổ đau vì những lí do không chính đáng, lại vừa có thể
dẫn họ đến những mưu đồ xấu xa, thậm chí phạm tội ác.
Hướng dẫn chấm: Hs trả lời như đáp án được 0,75 điểm
Trả lời được một ý được 0,5 điểm
Câu 3 Nhận
biết và
thông hiểu
Đố kị là tâm lí của kẻ thất bại vì:
- Lòng đố kị có thể gắn với sự hiếu thắng, một tâm lí muốn
chứng tỏ mình không thua chúng kém bạn, thậm chí hơn người.
- Tính hiếu thắng có thể có tác dụng kích thích người ta phấn
đấu, cạnh tranh vượt lên người khác, có ý nghĩa tiến bộ nhất định.
Tâm lí đố kị ngược lại, chỉ là sự biến dạng của lòng hiếu thắng.
- Động cơ kích thích phấn đấu giảm sút, mà ý muốn hạ thấp,
hãm hại người khác để thoả lòng ích kỉ tăng lên.
Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đủ ý 1.0 điểm.
Trả lời đúng 2 ý 0.75 điểm; trả lời 1 ý 0.5 điểm; sai 0 điểm.
T Thông điệp rút ra:
- Hãy biết mình là ai, hiểu rõ bản thân, khắc phục nhược
điểm, biết phát huy ưu điểm
- So sánh như một cách để phấn đấu, không phải để dằn vặt
từ đó sinh ra tính đố kị, bao biện cho sự yếu kém của bản thân
- Hãy cao thượng, rộng rãi, biết vui với thành công của
người khác
Hướng dẫn chấm: Học sinh viết đoạn tốt, đầy đủ ý 0.5
điểm.
Bài làm chưa đủ ý, diễn đạt còn mắc lỗi được 0,26 điểm
Trả lời sơ sài , tối nghĩa 0điểm.
Phần II: Làm văn
2 Cảm nhận về vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật trong 8 dòng
đầu bài thơ Việt Bắc ( Tố Hữu). Từ đó, nhận xét chất dân tộc
trong thơ tố Hữu.
7,00
1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận về một đoạn thơ ( có ý
phụ)
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài
nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết
luận được vấn đề.
(Nếu cảm nhận đoạn thơ mà không làm rõ ý phụ phần
nhận xét thì không tính điểm cấu trúc)
(0,5)
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật trong 8 dòng đầu bài
thơ Việt Bắc ( Tố Hữu);chất dân tộc trong thơ tố Hữu qua đoạn
thơ.
(0,5)