ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MÔN VĂN – ĐỀ 1
PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
Ngày 4/12/2017, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cùng đoàn đại biểu Quốc hội
tỉnh Hà Tĩnh tiếp xúc cử tri huyện Đức Thọ. Một vấn đề được cử tri quan tâm
là đề xuất cải tiến chữ viết của PGS.TS Bùi Hiển gây xôn xao dư luận thời gian
qua.
Ông Võ Công Hàm, Bí thư Huyện ủy Đức Thọ bày tỏ, đa số cử tri không đồng
tình với đề xuất này vì không cần thiết, gây lãng phí, tốn kém cho xã hội.
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo
không có chủ trương đổi mới chữ viết tiếng Việt. Chính phủ tôn trọng tự do
ngôn luận, sự khác biệt và sáng tạo của mỗi cá nhân. “Mọi người nên có cái
nhìn công bằng, cần có cách ứng xử với những đề xuất, sáng tạo có ích cho
cộng đồng”, ông Huệ nói.
Trước đó tại hội thảo về ngôn ngữ vào tháng 7 ở Quy Nhơn (Bình Định),
PGS.TS Ngữ văn Bùi Hiển (nguyên Hiệu phó Đại học sư phạm Ngoại ngữ Hà
Nội) công bố công trình cải tiến chữ quốc ngữ chưa hoàn thiện. So với bảng
hiện hành, bảng mới do PGS Hiền đề xuất bổ sung 4 chữ cái La tinh F, J, W, Z
và bỏ chữ Đ trong bảng chữ cái tiếng Việt hiện hành. Giá trị âm vị của 11 chữ
cái hiện có cũng được thay đổi.
Cụ thể, C sẽ được thay cho Ch, Tr; D = Đ, G = G, F = Ph; K = C, Q, K; Q =
Ng, Ngh; R = R; S = S; X = Kh; W = Th; Z = D, Gi, R. Ông đồng thời tạo thêm
một chữ cái mới cho âm vị “nhờ” (nh). Như vậy, từ Giáo dục sẽ được viết mới
thành Záo zụk, tiếng Việt thành tiếq Việt…
Đề xuất này đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Bộ Giáo dục và Đào tạo
khẳng định không dự kiến cải tiến chữ viết trong giai đoạn này.
(Theo báo Vnexpress.net ngày 4/12/2017)
Câu 1 (0.5 điểm): Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản?
Câu 2 (0.5 điểm: Xác định nội dung chính của văn bản?
Câu 3 (1.0 điểm): Tại sao công trình cải tiến chữ viết của PGS.TS Bùi Hiền lại
có nhiều ý kiến phản đối?
Câu 4 (1.0 điểm): Anh/chị suy nghĩ gì về ý kiến của Phó Thủ tướng Vương
Đình Huệ: “Mọi người nên có cái nhìn công bằng, cần có cách ứng xử với
những đề xuất, sáng tạo có ích cho cộng đồng”
Câu 5 (1.0 điểm): Anh chị có đồng tình với đề xuất cải tiến chữ viết tiếng Việt
của PGS.TS Bùi Hiền không? Lý giải.
PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm): Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết 01 đoạn
văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận quan điểm của anh chị về vấn
đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Câu 2 (4.0 điểm): Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ nói về người trẻ với
vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
2. Đáp án đề thi học kì 1 môn Văn
PHẦN ĐỌC HIỂU: (4.0 điểm)3
Câu Đáp án
Câu
1- Phong cách ngôn ngữ báo chí
Câu
2
Nội dung: Nội dung công trình cải tiến chữ quốc ngữ của PGS Bùi Hiền
và những ý kiến xung quanh.
Câu
3
Công trình cải tiến chữ viết của PGS.TS Bùi Hiền lại có nhiều ý kiến
phản đối vì không cần thiết, gây lãng phí, tốn kém cho xã hội.
Câu
4
- Câu nói của Phó Thủ Tướng Vương Đình Huệ thể hiện sự tôn trong với
những ý tưởng sáng tạo, cá nhân có ý tưởng sáng tạo.
Câu
5
Anh chị có thể đồng ý hoặc không đồng ý dựa trên những kiến giải của
bản thân.
PHẦN VIẾT: (6.0 điểm)
Câu 1:3
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để là rõ vấn đề nghị luận
Gợi ý:
- Giải thích
+ Tình yêu, giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt chính là sự tôn trọng ngôn ngữ
mẹ đẻ, sử dụng tiếng việt một cách hợp lí, đúng đắn, không chêm xen quá
nhiều ngôn ngữ khác khi giao tiếp, có ý thức giữ gìn và phát huy tiếng việt
cũng như quảng bá đến bạn bè trên thế giới.
- Phân tích
+ Mỗi một quốc gia có một nền văn hóa, một ngôn ngữ khác nhau, là công dân
của quốc gia, mỗi người có ý thức giữ gìn, phát huy cũng như truyền bá văn
hóa, ngôn ngữ của mình.
+ Chúng ta cần phải bảo vệ tiếng việt, giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt,
không để người khác làm mai một, bão hòa ngôn ngữ riêng của mình với bất kì
thứ ngôn ngữ nào khác.
+ Tuy nhiên, giữ gìn tiếng mẹ đẻ không có nghĩa là bài trừ những ngôn ngữ
khác mà cần sử dụng tiếng nước ngoài sao cho phù hợp, không được lạm dụng
quá mức.
- Chứng minh
+ Học sinh lấy dẫn chứng những tác phẩm tiếng việt nổi tiếng hoặc những con
người, những hành động cao đẹp bảo vệ, quảng bá tiếng việt ra thế giới,… để
làm ví dụ minh họa cho bài làm văn của mình.
- Phản đề
Trong cuộc sống vẫn còn có nhiều trường hợp lạm dụng tiếng nước ngoài vào
trong giao tiếp, cũng có những trường hợp sử dụng tiếng việt với mục đích xấu
làm mất đi sự trong sáng của tiếng việt,… những hành động này cần ngăn
ngừa.
Câu 2:3
Triển khai vấn đề thành các luận điểm trong bài văn nghị luận
Xác định được các ý chính của bài viết
Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận
Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.
Triển khai vấn đề nghị luận
Giải thích vấn đề nghị luận
+ Bản sắc văn hóa dân tộc là một khái niệm phức tạp, nhưng đơn giản thì nó là
biểu hiện của những đặc trưng văn hóa, tinh thần, và giá trị mà mỗi dân tộc tích
lũy qua thời gian. Đó là những nét đặc trưng tạo nên sự khác biệt của mỗi quốc
gia, từ ngôn ngữ, phong tục, truyền thống, đến lối sống và tư duy của con
người trong một nền văn hóa cụ thể.
- Vai trò, ý nghĩa của bản sắc văn hóa dân tộc
+ Bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ là cái gốc, cái hồn cốt lõi của mỗi dân tộc
mà còn là một nguồn động viên mạnh mẽ cho ý thức về quyền tự do và tình
yêu đối với quê hương. Nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mình, là nguồn cảm
hứng cho sáng tạo và phát triển. Bản sắc còn định nghĩa một quốc gia, làm nổi
bật sự đa dạng và phong phú trong một thế giới đa văn hóa.
- Bàn luận về vấn đề giữ gìn bản sắc dân tộc của giới trẻ
+ Trong thực tế, giới trẻ có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc dân
tộc. Một số thanh niên đã và đang phát huy bản sắc dân tộc bằng những việc
làm tích cực, từ việc học tập và nghiên cứu văn hóa dân tộc, đến việc tham gia
vào các hoạt động cộng đồng và sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, cũng có những thanh niên đối mặt với lối sống xa rời bản sắc dân
tộc, không quan tâm đến những giá trị truyền thống. Họ thậm chí tôn vinh và
nhấn mạnh những giá trị văn hóa từ nước ngoài, đối mặt với sự lạc hậu của bản
sắc dân tộc.
- Bài học nhận thức
+ Trước hết, thế hệ trẻ cần phải ý thức được vai trò và ý nghĩa của bản sắc dân
tộc. Họ có thể bắt đầu bằng việc nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử, truyền
thống, và giá trị văn hóa của dân tộc mình.
+ Họ cũng cần rèn luyện lối sống, những hành động tích cực như tham gia vào
các hoạt động văn hóa và cộng đồng, để bảo lưu và phát huy những giá trị đậm
đà bản sắc dân tộc.
+ Cuối cùng, cần phê phán những hành vi làm mai một bản sắc dân tộc và lên
án sự thiếu nhạy bén về tình yêu quê hương.
* Khẳng định quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.
ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MÔN VĂN – ĐỀ 2
PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
Có hai hạt lúa nọ được giữa lại để làm hạt giống cho vụ sau vì cả hai đều là
những hạt lúa tốt đều to khỏe và chắc mẩy. Một hôm, người chủ định đem
chúng gieo trên cánh đồng gần đó. Hạt thứ nhất nhủ thầm: “Dại gì ta phải theo
ông chủ ra đồng. Ta không muốn cả thân hình phải nát tan trong đất. Tốt nhất
ta hãy giữ lại tất cả chất dinh dưỡng trong lớp vỏ này và tìm một nơi lý tưởng
để trú ngụ”. Thế là nó chọn một góc khuất trong kho lúa để lăn vào đó. Còn hạt
lúa thứ hai thì ngày đêm mong được ông chủ mang gieo xuống đất. Nó thật sự
sung sướng khi được bắt đầu một cuộc đời mới.
Thời gian trôi qua, hạt lúa thứ nhất bị héo khô nơi góc nhà bởi vì nó chẳng
nhận được nước và ánh sáng. Lúc này chất dinh dưỡng chẳng giúp ích được gì
nên nó chết dần chết mòn. Trong khi đó hạt lúa thứ hai dù nát tan trong đất
nhưng từ thân nó lại mọc lên cây lúa vàng óng, trĩu hạt. Nó lại mang đến cho
đời những hạt lúa mới…
Đừng bao giờ tự khép mình trong lớp vỏ chắc chắn để cố giữ sự nguyên vẹn vô
nghĩa của bản thân mà hãy can đảm bước đi, âm thầm chịu nát tan để góp cho
cánh đồng cuộc đời một cây lúa nhỏ - đó là sự lựa chọn của hạt giống thứ hai”.
(Theo Hạt giống tâm hồn, NXB Trẻ, 2004)
Câu 1 (0.5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong
văn bản.
Câu 2 (0.5 điểm): Dựa vào văn bản, hãy cho biết vì sao hạt lúa thứ hai “mong
được ông chủ mang gieo xuống đất”?
Câu 3 (1.0 điểm): Hình ảnh hai hạt lúa có ý nghĩa tượng trưng cho những kiểu
người nào trong cuộc sống?
Câu 4 (1.0 điểm): Đặt nhan đề mà em thấy phù hợp nhất cho đoạn trích trên.
Câu 5 (1.0 điểm): Thông điệp sâu sắc nhất mà anh/chị rút ra từ văn bản là gì?
PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm): Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của
anh/chị về ý kiến được nêu ở phần Đọc hiểu: “Đừng bao giờ tự khép mình
trong lớp vỏ chắc chắn để cố giữ nguyên vẹn vô nghĩa của bản thân mà hãy can