S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O ĐĂK NÔNGỞ Ụ Ạ
TR NG THPT KRÔNG NÔƯỜ
KỲ THI OLYMPIC C P TR NGẤ ƯỜ
Đ THI MÔN: L ch s L P: 10Ề ị ử Ớ
Đ ng c t pháchườ ắ
Câu 1: (4 đi m)ể
L p b ng so sánh các qu c gia c đ i ph ng Đông và các qu c gia c đ i Đ aậ ả ố ổ ạ ươ ố ổ ạ ị
Trung H i v quá trình hình thành, kinh t , xã h i, chính tr ?ả ề ế ộ ị
Đáp án câu 1:
Các qu c gia c đ i ph ng Đôngố ổ ạ ươ Các qu c gia c đ i Đ a Trung H iố ổ ạ ị ả
Quá trình
hình thành
(1 đi m)ể
- Đi u ki n t nhiên thu n l i (n mề ệ ự ậ ợ ằ
trên l u v c các dòng sông l n như ự ớ ư
sông Nin, sông n, sông H ng, sôngẤ ằ
Tig r và sông ph rat…)ơ ơ Ơ ơ
- Ra đ i s m: cu i th i kì đ đá m iờ ớ ố ờ ồ ớ
( thiên niên k IV TCN) sang th i kìỉ ờ
đ đ ng)ồ ồ
- Qui mô qu c gia l nố ớ
- Đi u ki n t nhiên khó khăn h nề ệ ự ơ
cho nông nghi p ( ven bi n Đ aệ ở ể ị
Trung H i, nhi u đ o, đi l i khóả ề ả ạ
khăn, đ t đai ít và khô c ng) nh ngấ ứ ư
thu n l i cho th công nghi p, hàngậ ợ ủ ệ
h i, ngh cá…ả ề
- Ra đ i mu n: th i kì đ s t (đ uờ ộ ờ ồ ắ ầ
thiên niên k I TCN)ỉ
- Qui mô qu c gia nh : thành bangố ỏ
Kinh tế
(1 đi m)ể
- Nông nghi p: bi t thâm canh, làmệ ế
công tác th y l i, đ p đê ngăn lũủ ợ ắ
- Th công: g m, d t, đúc đ ng, làmủ ố ệ ồ
gi yấ
- Có trao đ i s n ph m gi a các vùngổ ả ẩ ữ
- Nông nghi p kém phát tri n, thi uệ ể ế
l ng th cươ ự
- Th công nghi p phát tri n m nh,ủ ệ ể ạ
ngh cá, đóng thuy n… ra đ iề ề ờ
- Th ng nghi p bi n phát tri n, l uươ ệ ể ể ư
thông ti n t s m.ề ệ ớ
Xã h iộ
(1 đi m)ể
- Xã h i chia thành 3 t ng l p chính:ộ ầ ớ
quí t c, nông dân công xã và nô l .ộ ệ
Trong đó, nông dân công xã là l cự
l ng đông đ o nh t, gi vai trò chượ ả ấ ữ ủ
y u trong s n xu tế ả ấ
- Xã h i chia thành 3 t ng l p chính:ộ ầ ớ
ch nô, công dân t do và nô l .ủ ự ệ
Trong đó, nô l là t ng l p đông đ oệ ầ ớ ả
nh t, là l c l ng s n xu t chính,ấ ự ượ ả ấ
nuôi s ng xã h i.ố ộ
Chính trị
(1 đi m)ể- Nhà n c chuyên ch c đ i, đ ngướ ế ổ ạ ứ
đ u là vuaầ- Nhà n c dân ch c đ iướ ủ ổ ạ
S pháchố
S pháchố
Không ghi vào ph n g ch chéo nàyầ ạ
Câu 2: (4 đi mể)
Các cu c phát ki n đ a lí th i h u kì trung đ i:ộ ế ị ở ờ ậ ạ
- Nguyên nhân, đi u ki n ?ề ệ
- Hành trình ?
- H qu ?ệ ả
Đáp án câu 2:
- Nguyên nhân: (0,5 đ)
+ Nhu c u v h ng li u, vàng b c, th tr ng ngày m t tăng ầ ề ươ ệ ạ ị ườ ộ .
+ Con đ ng buôn bán qua Tây Á và Đ a Trung H i b ng i A R p đ cườ ị ả ị ườ ậ ộ
chi m.ế
- Đi u ki n: (0,5 đ)ề ệ
+ Khoa h c kĩ thu t có nhi u ti n b : bi t s d ng la bàn. ọ ậ ề ế ộ ế ử ụ
+ Kĩ thu t đóng tàu có nh ng b c ti n đáng k : tàu có h th ng bánh lái vàậ ữ ướ ế ể ệ ố
bu m l n (tàu Caraven) ồ ớ
- Hành trình: (1,5 đ)
+ Năm 1415, có nhi u đoàn thám hi m ng i B Đào Nha đi d c theo b bi nề ể ườ ồ ọ ờ ể
châu Phi. Hoàng t Hen-ri là ng i kh i x ng và t ch c nh ng cu c khám phá đ uử ườ ở ướ ổ ứ ữ ộ ầ
tiên đó. (0,25 đ)
+ Năm 1487, B.Đia X (ng i B Đào Nha) đã đi vòng qua đi m c c nam châuơ ườ ồ ể ự
Phi, ông xác đ nh có th đ n n Đ b ng đ ng bi n. (0,25 đ)ị ể ế Ấ ộ ằ ườ ể
+ Năm 1497, Vaxcô đ Ga-ma (B Đào Nha) đi vòng qua châu Phi và đ n đ c Ca-li-ơ ồ ế ượ
cút trên b bi n Tây Nam c a n Đ . (0,25 đ)ờ ể ủ Ấ ộ
+ 1492, Cô-lôm-bô ( Tây Ban Nha) đã đ n Cu Ba và m t s đ o thu c vùng bi nế ộ ố ả ộ ể
Caribe. Ông đã phát hi n ra châu Mĩ nh ng l i t ng đây là Đông n Đ . (0,25 đ)ệ ư ạ ưở Ấ ộ
+ 1519 – 1522, Ma-gien-lan ( Tây Ban Nha) là ng i đ u tiên đi vòng quanh th gi iườ ầ ế ớ
b ng đ ng bi n. Đoàn tàu c a ông đi vòng qua đi m c c nam c a châu Mĩ ti n vàoằ ườ ể ủ ể ự ủ ế
đ i d ng mà ông g i là Thái Bình D ng, đ n Phi-lip-pin, tr v Tây Ban Nha (0,5 đ)ạ ươ ọ ươ ế ở ề
Không ghi vào ph n g ch chéo nàyầ ạ
-H qu c a các cu c phát ki n v đ a lí: (1,5 đ)ệ ả ủ ộ ế ề ị
+ Các cu c phát ki n v đ a lí trong các th k XV – XVI đ c coi nh là m t cu cộ ế ề ị ế ỉ ượ ư ộ ộ
cách m ng th t s trong lĩnh v c giao thông và tri th c, con ng i hình dung chínhạ ậ ự ự ứ ườ
xác v trái đ t, nh ng con đ ng m i, nh ng vùng đ t m i. (0,5 đ)ề ấ ữ ườ ớ ữ ấ ớ
+ Nó có đóng góp quy t đ nh v lí lu n cũng nh th c ti n đ ch ng minh loàiế ị ề ậ ư ự ễ ể ứ
ng i m i n i trên th gi i đ u gi ng nhau. (0,25 đ)ườ ở ọ ơ ế ớ ề ố
+ M t n n văn hoá th gi i b t đ u đ c hình thành do vi c xu t b n và truy nộ ề ế ớ ắ ầ ượ ệ ấ ả ề
bá các sách, các t p du kí và b n đ đ a lí gi a các châu l c. Đó là s ti p xúc gi aậ ả ồ ị ữ ụ ự ế ữ
nhi u n n văn hoá và văn minh khác nhau. (0,25 đ)ề ề
+ Th ng nhân châu Âu có đ c nh ng nguyên li u quí giá vô t n, nh ng khoươ ượ ữ ệ ậ ữ
vàng b c c a c i kh ng l mà chúng c p đu c châu Mĩ, châu Á và châu Phi,ạ ủ ả ổ ồ ướ ợ ở
thúc đ y th ng nghi p phát tri n, làm cho thành th châu Âu tr nên giàu có h n.ẩ ươ ệ ể ị ở ơ
(0,25 đ)
+ Tuy nhiên, các cu c phát ki n còn d n đ n ch đ th c dân, n n buôn bán nô l ,ộ ế ẫ ế ế ộ ự ạ ệ
gây nhi u đau kh cho nhân dân các n c thu c đ a. (0,25 đ) ề ổ ướ ộ ị
Không ghi vào ph n g ch chéo nàyầ ạ
Câu 3 (4 đi m) ể
Quá trình tích lu t b n nguyên thu đã di n ra nh th nào? Các hình th cỹ ư ả ỷ ễ ư ế ứ
kinh doanh t b n ch nghĩa châu Âu th i trung đ i ?ư ả ủ ở ờ ạ
Đáp án câu 4:
- Các cu c phát ki n v đ a lí đã mang đ n cho con ng i nhi u tri th c khoaộ ế ề ị ế ườ ề ứ
h c, nhi u hàng hoá, c a c i, th th tr ng… và s ra đ i c a ch nghĩa th cọ ề ủ ả ị ị ườ ự ờ ủ ủ ự
dân cũng nh ch nghĩa t b n. ư ủ ư ả (0,5 đ)
-Quá trình tích lu t b n:ỹ ư ả di n ra do 2 y u t v n và lao đ ng làm thuê. ễ ế ố ố ộ (1 đ)
+ V n: sau phát ki n đ a lí, quí t c và th ng nhân châu Âu ra s c c p bóc c aố ế ị ộ ươ ứ ướ ủ
c i tài nguyên vàng b c c a các n c khác. V y s v n đ u tiên mà giai c p tả ạ ủ ướ ậ ố ố ầ ấ ư
s n tích lu đ c là do s c p bóc các đ t th c dân.ả ỹ ượ ự ướ ấ ự
+ Lao đ ng làm thuê: đ c t o ra do s b n cùng hoá, s t c đo t t li u s nộ ượ ạ ự ầ ự ướ ạ ư ệ ả
xu t c a nông dân, s ti n b v kĩ thu t…ấ ủ ự ế ộ ề ậ
-Các hình th c kinh doanh t b n ch nghĩa ra đ i: (1,5 đ)ứ ư ả ủ ờ
+ T s n l p ra các công tr ng th công t c là hình th c s n xu t có qui môư ả ậ ườ ủ ứ ứ ả ấ
t ng đ i l n, thích h p v i n n kinh t m i ( phân công lao đ ng, chuyên mônươ ố ớ ợ ớ ề ế ớ ộ
hoá theo dây chuy n s n xu t…)ề ả ấ
+ Trong nông nghi p xu t hi n các trang tr i t b n ch nghĩa và t ng l p côngệ ấ ệ ạ ư ả ủ ầ ớ
nhân nông nghi p.ệ
+ Các công ti th ng m i do th ng nhân l p ra thay th cho các th ng h i phongươ ạ ươ ậ ế ươ ộ
ki n.ế
- Trong xã h i có s bi n đ i, các giai c p m i đ c hình thành: (1 đ)ộ ự ế ổ ấ ớ ượ
+ Giai c p t s n là các ông ch ch a có đ a v trong xã h i phong ki n nh ng đ iấ ư ả ủ ư ị ị ộ ế ư ạ
di n cho n n s n xu t m i ti n b .ệ ề ả ấ ớ ế ộ
+ Giai c p vô s n là nh ng ng i lao đ ng làm thuê, b bóc l t…ấ ả ữ ườ ộ ị ộ
Không ghi vào ph n g ch chéo nàyầ ạ
Câu 4: (4 đi m)ể
Trình bày khái quát các cu c kh i nghĩa tiêu bi u c a nhân dân ta t th k Iộ ở ể ủ ừ ế ỷ
đ n X ? Em có nh n xét gì v công lao c a các nhân v t l ch s lãnh đ o các cu cế ậ ề ủ ậ ị ử ạ ộ
kh i nghĩa trên? ở
Đáp án câu 4:
Khái quát các cu c kh i nghĩa tiêu bi u c a nhân dân ta t th k I đ n X. ộ ở ể ủ ừ ế ỷ ế
a) Kh i nghĩa Hai Bà Tr ng (0,5 đ)ở ư
- Tháng 3-40, Hai Bà Tr ng ph t c kh i nghĩa đ c nhân dân ng h . Kh i nghĩaư ấ ờ ở ượ ủ ộ ở
th ng l iắ ợ
- Năm 42, Nhà Hán đ a 2 v n quân sang xâm l c. Hai Bà Tr ng t ch c khángư ạ ượ ư ổ ứ
chi n anh dũng. Do l c l ng chênh l ch, kháng chi n th t b i. ế ự ượ ệ ế ấ ạ
b) Kh i nghĩa Lý Bí và s thành l p n c V n Xuân (0,5 đ)ở ự ậ ướ ạ
- Năm 542, Lí Bí kh i nghĩa. Năm 544, cu c kh i nghĩa th ng l i, Năm 545, Nhàở ộ ở ắ ợ
L ng đem quân sang xâm l c. Lí Bí trao binh quy n cho Tri u Quang Ph c t ch cươ ượ ề ệ ụ ổ ứ
kháng chi n. ế
- Năm 550, kháng chi n th ng l i. Tri u Quang Ph c lên ngôi vua. Năm 571, Líế ắ ợ ệ ụ
Ph t t c p ngôi. Năm 603, Nhà Tuỳ xâm l c, n c V n Xuân th t b i. ậ ử ướ ượ ướ ạ ấ ạ
c) Kh i nghĩa c a Khúc Th a D (0,5 đ)ở ủ ừ ụ
- Năm 905, Khúc Th a D đ c s ng h c a nhân dân đã đánh chi m T ngừ ụ ượ ự ủ ộ ủ ế ố
Bình, xây d ng chính quy n t ch .ự ề ự ủ
- Năm 907, Khúc H o lên thay, th c hi n nhi u chính sách c i cách v các m t đạ ự ệ ề ả ề ặ ể
xây d ng chính quy n đ c l p t ch .ự ề ộ ậ ự ủ
d) Ngô Quy n và chi n th ng B ch Đ ng năm 938 (0,5 đ)ề ế ắ ạ ằ
- Năm 931, D ng Đình Ngh lãnh đ o nhân dân đánh b i cu c xâm l c c a Namươ ệ ạ ạ ộ ượ ủ
Hán, thay h Khúc n m gi chính quy n t ch .ọ ắ ữ ề ự ủ
- S ph n b i c a Ki u Công Ti n, quân Nam Hán kéo vào xâm l c n c ta l nự ả ộ ủ ề ễ ượ ướ ầ
th hai. Ngô Quy n nhanh chóng ti n quân vào thành Đ i La (Hà N i), b t gi t Ki uứ ề ế ạ ộ ắ ế ề
Công Ti n và và t ch c đánh quân Nam Hán trên sông B ch Đ ng, đ p tan âm m uễ ổ ứ ạ ằ ậ ư
xâm l c c a nhà Nam Hán.ượ ủ
Nh n xét gì v công lao c a các nhân v t l ch s ậ ề ủ ậ ị ử
* Công lao c a Hai Bà Tr ng (0,5 đ)ủ ư
- M đ u cho cu c đ u tranh ch ng áp b c đô h c a nhân dân Âu L c.ở ầ ộ ấ ố ứ ộ ủ ạ
- Góp ph n thúc đ y cu c đ u tranh m nh m c a nhân dân ta trong giai đo nầ ẩ ộ ấ ạ ẽ ủ ạ
sau.
* Công lao c a Lý Bí (0,5 đ)ủ
- Kh ng đ nh s tr ng thành c a ý th c dân t c.ẳ ị ự ưở ủ ứ ộ