Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng
MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO TÍNH CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
TÂN CẢNG 128
RECOMMENDATIONS TO IMPROVE COMPETITIVE ABILITY OF TAN CANG 128 JOINT
STOCK COMPANY
Trần Lê Mai
GVHD: ThS. Hoàng Thị Lịch
Trường Đại học Hàng hải Việt Nam
maitran3110@gmail.com
TÓM TẮT
Phát triển hệ thống cảng biển đang là một trong những chiến lược hàng đầu của Việt nam tiến đến năm 2020. Với lợi thế
đường bờ biển dài và điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế biển, Việt Nam đang hướng tới việc vận dụng tối
đa những tiềm năng vốn có để phát triển hệ thống cảng biển toàn diện, hiện đại, nhanh chóng hội nhập với các nước
tiên tiến trong khu vực. Cùng theo đó, ngày càng có nhiều sự ra đời của các cảng biển tiên tiến, được đầu tư tổng thể
với khả năng cạnh tranh cao với các cảng trong và ngoài khu vực. Do vậy, vấn đề làm thế nào để các cảng cũ, với quy
mô vừa và nhỏ có thể cạnh tranh và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi trong tương lai là vô cùng bức thiết.
Trên cơ sở phân tích thực trạng khả năng cạnh tranh của Công ty cổ phần Tân Cảng 128, từ đó nhận diện các yếu tố
ảnh hưởng đến năng lực trạnh canh của cảng biển, bài viết hướng đến việc đưa ra một số đề xuất nhằm khắc phục các
hạn chế và nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty.
Từ khóa: Phát triển hệ thống cảng biển, Công ty cổ phần Tân Cảng 128, khả năng cạnh tranh, các yếu tố ảnh hưởng
đến năng lực cạnh tranh cảng biển, phương pháp nghiên cứu khả năng cạnh tranh
ABSTRACT
Seaport system development is one of the leading strategies in Vietnam toward 2020. With the advantages of a long
coastline and favorable natural conditions for the development of marine economy, Vietnam is taking advantage of its
potential strengths to develop a comprehensive and modern seaport system, aim to integrate with the developed
countries in the region. Along accordingly, a growing number of modern seaports which are invested comprehensively
generate high competitiveness with ports domestically and regionally. Therefore, the issue of how the old port, with small
and medium-scale can compete and maintain profitable operations in the future is extremely urgent. Based on the
analysis of the competitiveness situation of Tan Cang 128 Joint Stock Company and identifying the factors to port
competitive ability, the research aims to set out the measures intended to correct those limitations and improve the
competitiveness of the company
Keywords: Seaport system development, Tan Cang 128 Joint Stock Company, competitiveness, factors to port
competitive ability, methods to study on competitive ability
1. Giới thiệu
Không thể không kể đến rằng cảng biển đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế khu vực
và quốc gia. Họ không chỉ là nơi bốc / dỡ hàng hóa vào / từ tàu mà còn là trung tâm phân phối, nơi các
dịch vụ giá trị gia tăng diễn ra. Với lợi thế về vị trí gần các tuyến đường hàng hải quốc tế, vận tải biển
đóng một vai trò rất quan trọng trong giao dịch hàng hóa nước ngoài của Việt Nam. Trong những năm
gần đây, do chính sách mở cửa của Chính phủ cũng như tốc độ tăng trưởng cao của nền kinh tế quốc
gia, số lượng hàng hóa được giao dịch thông qua các cảng ở Việt Nam đã tăng lên đáng kể. Kết quả là,
sự cạnh tranh giữa các cảng trở nên nhiều hơn và chuyên sâu hơn. Câu hỏi đặt ra rằng các cảng biển
nên hoạt động như thế nào để tồn tại khi có số lượng ngày càng tăng của đối thủ cạnh tranh tiềm năng
đang hướng đến việc để tiếp cận thị trường hàng hải trong tương lai.
246
Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH toàn quốc lần thứ IV các Trường Đại học khối ngành Kinh tế & QTKD
2. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
2.1. Cơ sở lý thuyết
2.1.1. Lý thuyết về khả năng cạnh tranh và khả năng cạnh tranh của cảng biển
Thuật ngữ "khả năng cạnh tranh" gần đây đã sử dụng rộng rãi trong các, tài liệu học tập, giao
tiếp xã hội giữa các nhà kinh tế và kinh doanh khác nhau. Tuy nhiên, đến nay, chưa có những quan
điểm chung giữa các học giả và các chuyên gia về định nghĩa năng lực cạnh tranh ở cả cấp vĩ mô (các
bang và chính phủ) hoặc cấp độ vi mô (các công ty, chi nhánh, sản xuất ...). Lý do là vì có những cách
hiểu khác nhau về thuật ngữ này. Định nghĩa về khả năng cạnh tranh không chỉ trong mối quan hệ kinh
doanh mà còn được trình bày thông qua khả năng sản xuất, chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu
cạnh tranh quốc tế nhưng vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn sống cao cho người dân trong nước. Có một số
nghiên cứu cho rằng năng suất là một chỉ số quan trọng khi đề cập về năng lực cạnh tranh quốc gia
(Porter, 1985). Mặt khác, Krugman cho rằng, khả năng cạnh tranh là chỉ phù hợp với cấp độ vi mô, đặc
biệt là các công ty cấp, đơn giản bởi vì khi các công ty không thể bù đắp cho chi phí của họ, họ chắc
chắn phải từ bỏ kinh doanh của họ để đi cho phá sản.
Cuốn sách "Lợi thế cạnh tranh" của Michael Porter cho rằng "lợi thế cạnh tranh là cung cấp giá
trị mua hàng hiệu quả hơn so với đối thủ cạnh tranh (chi phí thấp), hoặc thực hiện các hoạt động tại chi
phí so sánh nhưng theo những cách độc đáo để tạo ra giá trị mua nhiều hơn đối thủ cạnh tranh và , do
đó, đưa ra một mức giá cao (phân biệt). (Porter M., 1985)
Khi một doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh, các doanh nghiệp sẽ có những gì đối thủ cạnh tranh
khác không có, đó có nghĩa là họ có thể thực hiện tốt hơn, hoặc làm những điều mà đối thủ cạnh tranh
khác không thể làm được. Lợi thế cạnh tranh là một yếu tố cần thiết cho sự thành công và tồn tại lâu
dài của doanh nghiệp. Vì vậy mà các doanh nghiệp muốn cố gắng để phát triển một lợi thế cạnh tranh,
tuy nhiên điều này thường rất dễ bị xói mòn bằng cách bắt chước các hành động của đối thủ cạnh
tranh. Về cơ bản, lợi thế cạnh tranh phát sinh từ các giá trị kinh doanh tạo ra cho người mua phải lớn
hơn chi phí mà doanh nghiệp chi tiêu. Có hai loại lợi thế cạnh tranh cơ bản: lãnh đạo chi phí và sự
khác biệt. (Le, 2010)
Cảng khả năng cạnh tranh của cảng hoặc cạnh tranh có thể được xác định bởi các đặc điểm đặc
trưng hơn mà cảng có thể cung cấp cho khách hàng của họ so với các cảng khác. Nhìn chung, khả năng
cạnh tranh cảng là về một loạt các lợi thế cạnh tranh có thể được tạo ra trong thời gian hoạt động
(Notteboom & Yap, 2012)
2.1.2. Lý thuyết về các yếu tố ảnh hưởng khả năng cạnh tranh của cảng
Các nghiên cứu về mối quan hệ giữa các đặc điểm của cảng và hiệu suất cảng đã chỉ ra rằng sự
hiểu biết về đặc điểm cảng rất quan trọng vì các thông tin này góp phần đáng kể vào việc hình thành
các chiến lược hoạt động và làm thế nào họ có thể tạo ra các chính sách cảng để cạnh tranh hơn. Một
phần nghiên cứu đã chứng minh ảnh hưởng của đặc điểm của cảng vào hiệu quả sản xuất của cảng và
đồng thời cho thấy sự tác động vào cách cảng có thể cạnh tranh. Các chỉ số bao gồm vị trí địa lý và đặc
điểm kinh tế của khu vực, kích thước cảng, và số lượng cơ sở hạ tầng cảng biển, cảng chuyên môn và
các dịch vụ hàng hải ảnh hưởng đến hiệu suất cảng theo sơ đồ sau (CALDEIRINHA, Felicio, &
Coelho):
247
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Phương pháp phân tích SWOT
Được biết đến như một công cụ hữu ích trong phân tích điểm mạnh, điểm yếu; cơ hội và những
khó khăn trong kinh doanh, phân tích SWOT là một công cụ hiệu quả để tạo ra một "vị thế cạnh tranh
thành công". SWOT không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp để hiểu thêm về những lợi thế và bất lợi của
họ mà còn giúp xác định những cơ hội mở về phía trước và làm thế nào có thể đối mặt với những rủi ro
trong tương lai. Trong quản lý cảng, SWOT có liên quan đến việc phân tích các yếu tố nội bộ (điểm
mạnh và điểm yếu) và các yếu tố bên ngoài (Cơ hội và Thách thức). Vì các lý do trên, bài viết sẽ sử
dụng phương pháp phân tích SWOT để hỗ trợ cho việc nghiên cứu các vấn đề này
2.2.2. Phương pháp sư dụng ma trận Hồ sơ cạnh tranh
"Ma trận Hồ sơ cạnh tranh (CPM) là một công cụ so sánh công ty và các đối thủ của mình và tiết
lộ những điểm mạnh và điểm yếu tương đối của họ", viết bởi Ovidijus Jurevicius (2013). "Để hiểu rõ
hơn về môi trường bên ngoài và sự cạnh tranh trong một ngành cụ thể, các công ty thường sử dụng
CPM. Ma trận xác định đối thủ cạnh tranh chính của một công ty và so sánh chúng sử dụng các yếu tố
thành công quan trọng của ngành công nghiệp. Các phân tích cũng cho thấy điểm mạnh và điểm yếu
của công ty đối với đối thủ cạnh tranh của nó, vì vậy công ty sẽ biết, mà khu vực cần cải thiện, và các
vấn đề còn tồn tại. "(Jurevicius, 2013). Trong CPM, các bước cụ thể xây dựng ma trận đánh giá các
yếu tố của môi trường nội bộ của doanh nghiệp bao gồm:
Bước 1: Tạo một danh sách các yếu tố đóng vai trò quyết định đến khả năng cạnh tranh của các
doanh nghiệp trong một lĩnh vực kinh doanh (thường là 10-20 yếu tố). Các yếu tố này được lấy dựa
trên những phân tích về SWOT đã làm ở phần trước.
Bước 2: Đánh giá tầm quan trọng của các yếu tố (trọng lượng) bằng cách phân loại từ 0,0 (không
quan trọng) đến 1.0 (quan trọng nhất) cho mỗi yếu tố.
Bước 3: Đánh giá thang điểm từ 1 đến 5 cho tính cạnh tranh của mỗi yếu tố. Điểm yếu lớn nhất
sẽ được đánh giá bởi 1, các điểm yếu tương đối là 2, điểm mạnh nhỏ nhất bằng 3 và những thế mạnh
lớn nhất của 4. Như vậy, đây là sự phản ánh mức độ hiệu của của các yếu tố nội bộ trong doanh nghiệp
so với đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh.
Bước 4: Tính điểm cho từng yếu tố bằng cách nhân trọng lượng của nguyên tố đó với số điểm
tương ứng.
248
Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH toàn quốc lần thứ IV các Trường Đại học khối ngành Kinh tế & QTKD
Bước 5: Tính tổng số điểm cho tất cả các yếu tố trong ma trận được đưa ra bằng cách cộng điểm
của mỗi phần tử. Điều này cho thấy khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp.
Nếu tổng số điểm trong ma trận từ 3.0 hoặc cao hơn, doanh nghiệp cho thấy khả năng cạnh tranh
của họ ở trên mức trung bình
Nếu tổng số điểm là nhỏ hơn 3.0, sau đó các doanh nghiệp cạnh tranh được ghi nhận là dưới mức
trung bình.Kết quả và đánh giá
3. Kết quả và đánh giá
3.1. Kết quả
Để tính toán khả năng cạnh tranh của Công ty Cổ phần TC 128, tổng số điểm sẽ được đưa ra
bằng cách cộng điểm của mỗi phần tử. Và kết quả cho thấy dưới đây:
Bảng 1. Kết quả đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của công ty
Yếu tố
Mức độ quan trọng
Đánh giá tính cạnh
tranh của các yếu tô
Điểm
Factors
C1
4.55
0.19
C2
0.037
4.55
0.17
C3
0.035
3.45
0.12
C4
0.020
3.65
0.07
C5
0.041
3.35
0.14
C6
0.020
3.35
0.07
C7
0.029
4.45
0.13
C8
3.6
0.14
C9
0.040
1.55
0.06
C10
0.040
1.55
0.06
C11
0.037
3.7
0.14
C12
0.034
2.95
0.10
C13
0.024
3.9
0.10
C14
0.034
4.15
0.14
C15
0.034
4.05
0.14
C16
0.046
4.6
0.21
C17
0.043
4.7
0.20
C18
0.038
4.15
0.16
C19
0.041
3.9
0.16
C20
0.034
2.9
0.10
249
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng
C21
3.55
0.08
C22
0.027
3.6
0.10
C23
0.031
3.7
0.12
C24
0.031
4.05
0.13
C25
0.023
4.45
0.10
C26
0.036
4.75
0.17
C27
0.043
3.45
0.15
C28
0.043
2.75
0.12
C29
0.035
2.9
0.10
3.65
Những số liệu và bảng 1 cho thấy tổng điểm đánh giá khả năng cạnh tranh của công ty so với các
đối thủ khác tương đương 3.65. Điều này nghĩa là hiện tại công ty đang có khả năng cạnh tranh trên
mức trung bình.
3.2. Đánh giá
Sau khi tất cả các quá trình tính toán, rõ ràng rằng có một số khía cạnh mà TC 128 nên cải thiện
để đạt được khả năng cạnh tranh hơn so với các đối thủ cạnh tranh của họ. Như trong chương I đã đề
cập : để có hiệu quả trong cạnh tranh, các công ty nên tìm cách của mình để có một khả năng cạnh
tranh mà các đối thủ khác khó có thể đánh bại; đôi khi điều này cũng có nghĩa là làm thế nào để phân
biệt với những đối thủ khác. Ngày nay, lợi thế cạnh tranh cảng được tạo ra bằng cách cung cấp dịch vụ
giá trị gia tăng và các sản phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của khách hàng. "(Papulova &
Papulova, 2006). Điều quan trọng là, các công ty cần phải nhận thức của lợi thế cạnh tranh của mình
và điểm yếu của họ để tối đa hóa màn trình diễn của họ nặng hơn cũng như khắc phục còn lại điểm
yếu, tiếp cận một đáp ứng sự phát triển và khả năng cạnh tranh. Do vậy, mặc dù công ty TC 128 được
đánh giá là có khả năng cạnh tranh trên mức trung bình, công ty vẫn cần có những điều chỉnh thích
hợp để khắc phục những mặt hạn chế, nâng cao khả năng cạnh tranh trong tương lai.
4. Kết luận
Nghiên cứu chỉ ra mô hình có thể áp dụng để đánh giá khả năng cạnh tranh của một cảng, hay
một công ty , doanh nghiệp bằng việc phân tích các yếu tố bên trong và bên ngoài, so sánh các yếu tố
ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của công ty đối với đối thủ của nó. Ở đây, nghiên cứu lấy đối
tượng là Công ty Cổ phần Tân Cảng 128 để thử nghiệm mô hình nghiên cứu. Qua đó phát hiện ra các
yếu tố cần phải khắc phục, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty
đối với các đối thủ hiện có và những đối thủ tiềm ẩn
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] BSC Research Department. (2015). Updated report of Vietnam ports. Ho Chi Minh: BSC
Reasearch.
[2] CALDEIRINHA, V. R., FELÍCIO, J. A., & COELHO, J. The influence of characterizing factors
on port performance, measured by operational, financial and efficiency indicators.
250