370
132. ĐIỆN DI PROTEIN
I. NGUYÊN LÝ
Dùng dòng điện 1 chiều để dịch chuyển các tiểu phân tử protein trên môi trường
gel dựa trên lực Lorenz. Những phân tử khác nhau sẽ dịch chuyển với tốc độ khác
nhau mà ta có thể quan sát được trên điện di đồ.
Tốc độ di chuyển này được quyết định bởi 3 yếu tố: điện tích, kích thước và khối
lượng phân tử.
II. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
Nhân viên xét nghiệm khoa Hóa sinh.
2. Phƣơng tiện, hóa chất
- Máy điện di tự động
- Hóa chất
Hóa chất được bảo quản ở 2-80C. Hạn sử dụng: theo ngày ghi trên hộp.
3. Ngƣời bệnh
Cần được tư vấn về mục đích làm xét nghiệm.
4. Phiếu xét nghiệm
Thực hiện theo chỉ định của bác sĩ lâm sàng.
III. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Lấy bệnh phẩm
Huyết thanh
2. Tiến hành kỹ thuật
Chuẩn bị hóa chất
Chuẩn bị hóa chất, chất chuẩn, chất kiểm tra chất lượng xét nghiệm điện di
protein.
Tiến hành kỹ thuật
- Cài đặt chương trình, các thông số kỹ thuật xét nghiệm điện di protein theo
protocol của máy.
- Tiến hành chuẩn điện di protein.
- Kiểm tra chất lượng xét nghiệm điện di protein. Nếu kết quả kiểm tra chất lượng
đạt (không vi phạm các luật kiểm tra chất lượng): tiến hành thực hiện xét nghiệm
cho người bệnh; nếu kết quả vi phạm vào luật kiểm tra chất lượng: chuẩn lại máy
và kiểm tra chất lượng lại.
- Phân tích mẫu bệnh phẩm của người bệnh theo protocol của máy.
- Kết quả sau khi được đánh giá sẽ được chuyển vào phần mềm quản lý dữ liệu hoặc
vào sổ lưu kết quả (tùy thuộc vào điều kiện của phòng xét nghiệm).
- Trả kết quả cho khoa lâm sàng, cho người bệnh.
371
IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
1. Trị số bình thƣờng
- Total protein: 64,0 - 83,0 g/L
- Albumin: 35,0 - 50,0 g/L
- Alpha-1 globulin: 1,0 - 3,0 g/L
- Alpha-2 globulin: 6,0 - 10,0 g/L
- Beta globulin: 7,0 -12,0 g/L
- Gamma globulin: 7,0 - 16,0 g/L
2. Điện di protein thay đổi trong
- Bệnh đa u tủy xương (Kahler): là xét nghiệm chính để chẩn đoán do nó có thể
định lượng kháng thể bất thường đặc trưng trong máu. Những biến chứng của
bệnh này là: suy thận, thiếu máu, tăng canxi máu.
- Viêm gan cấp, xơ gan: Gamma Globulin tăng; lbumin giảm.
- Hội chứng thận hư đơn thuần: 2 Globulin, Globulin máu tăng; Globulin
máu giảm.
- Lao phổi: 2 Globulin, Globulin tăng
V. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
1. Trƣớc phân tích
Mẫu máu phải được lấy theo đúng quy trình: dụng cụ lấy mẫu phải đảm bảo sạch,
không có chứa chất chống đông, bảo quản ở 2-80C.
Trên dụng cụ đựng mẫu bệnh phẩm phải ghi đầy đủ các thông tin của người bệnh
(tên, tuổi, địa chỉ, khoa/ phòng, số giường…). Các thông tin này phải khớp với các
thông tin trên phiếu chỉ định xét nghiệm. Nếu không đúng: hủy và lấy lại mẫu.
2. Trong phân tích
Mẫu bệnh phẩm của người bệnh chỉ được thực hiện khi kết quả kiểm tra chất
lượng không vi phạm các luật của quy trình kiểm tra chất lượng; nếu không, phải tiến
hành chuẩn và kiểm tra chất lượng lại, đạt mới thực hiện xét nghiệm cho người bệnh;
nếu không đạt: tiến hành kiểm tra lại các thông số kỹ thuật của máy, sửa chữa hoặc
thay mới các chi tiết nếu cần. Sau đó chuẩn và kiểm tra chất lượng lại cho đạt.
3. Sau phân tích
Phân tích kết quả thu được với chẩn đoán lâm sàng, với kết quả các xét nghiệm
kháccủa chính người bệnh đó; nếu không phù hợp, tiến hành kiểm tra lại: thông tin
trên mẫu bệnh phẩm, chất lượng mẫu, kết quả kiểm tra chất lượng máy, phân tích lại
mẫu bệnh phẩm đó.