Doanh nghiệp và vấn nạn bị "nói xấu"
trên mạng
Blog, mạng xã hội, diễn đàn trên internet là phát minh của nhân loại cho
phép mọi người có một kênh chia sẻ thông tin cá nhân. Bản chất nguyên bản
của diễn đàn là chỗ để mọi người cùng chia sẻ kinh nghiệm. Tiếc thay một
số diễn đàn thì lại có xu hướng bóp méo sự thật để tập trung ưu thế cho lợi
ích của một nhóm cá nhân hoặc bị đối thủ cạnh tranh này “lợi dụng” để nói
xấu sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp (DN) đối thủ cạnh tranh khác trên
thương trường. Mạng internet đang trở thành một mục tiêu cho những chiến
dịch tung tin đồn nhằm ám hại đối thủ cạnh tranh trên thương trường. Vậy
pháp luật Việt Nam xử lý về lĩnh vực này ra sao?
4 năm bị bêu xấu, gièm pha trên diễn đàn
Otosaigon.com là một trang web thuộc Công ty Cổ phần ô tô Xuyên Việt
(778/1D Nguyễn Kiệm, phường 4, quận Phú Nhuận, TP.HCM) chuyên đưa
tin về xe hơi, quảng cáo bán xe. Trong đó, còn có một diễn đàn (forum) dành
cho các thành viên tranh luận về tất cả những chuyện liên quan đến xe hơi.
Còn Công ty TNHH Cơ khí Ô tô Phạm Gia (216B Nguyễn Thái Bình, P.12,
Q. Tân Bình, TP. HCM) là một công ty có tầm cỡ chuyên kinh doanh dịch
vụ bảo dưỡng, sửa chữa và buôn bán xe hơi, được chứng nhận Hệ thống
quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Quốc tế ISO 9001:2000. Thành lập từ 7
năm nay với gần 200 nhân viên, Phạm Gia đã sửa chữa trên 20.000 xe ô tô
các loại. Phạm Gia cũng đã ký quỹ 2 triệu đô la Mỹ để trở thành nhà phân
phối cấp 1 đạt chuẩn 3S cho hãng xe hơi Chrysler của Mỹ tại Việt Nam và
đầu tư 20 tỷ đồng cho việc xây dựng showroom trang thiết bị nhà xưởng với
diện tích hơn 7.000 m2 ở huyện Bình Chánh, TP. HCM.
Thế nhưng, theo ông Phạm Trường Hổ, Giám đốc Phạm Gia thì
otosaigon.com đã xây dựng diễn đàn “Bó toàn thân với Phạm Gia - kinh
nghiệm cho các bác sửa xe” để các thành viên của diễn đàn bêu xấu Phạm
Gia. Vì vậy ông Hổ đã gửi đơn đến Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm sử
dụng công nghệ cao (C50) Bộ Công an và các cơ quan hữu quan tố cáo
Công ty Cổ phần Ô tô Xuyên Việt là đơn vị chủ quản của website
otosaigon.com, “đã có hành vi đê hèn suốt 4 năm nay đã tạo diễn đàn nói
xấu công ty chúng tôi về chất lượng và dịch vụ, gây ảnh hưởng nghiêm
trọng đến thương hiệu, hình ảnh, uy tín, tinh thần làm việc của nhân viên, đe
dọa đến công ăn việc làm và cuộc sống của gần 200 nhân viên”.
Trao đổi với Doanh Nhân & Pháp Luật(DN&PL), ông Phạm Trường Hổ
bức xúc nói: “Tôi thắc mắc tại sao diễn đàn này chửi Phạm Gia ròng rã 4
năm qua mà không chửi ai? Có phải vì Phạm Gia không quảng cáo trên
website của họ? Theo tôi việc otosaigon.com mở diễn đàn về Phạm Gia là
có một chiến lược nhằm diệt Phạm Gia. Tôi thừa nhận Phạm Gia không thể
làm hài lòng 100% khách hàng. Tuy nhiên, điều bức xúc của chúng tôi là
diễn đàn otosaigon có những ý kiến mang tính dẫn dắt dư luận, mất đi tính
khách quan. Diễn đàn này không có giấy phép, vì vậy tôi đề nghị cơ quan
chức năng dẹp bỏ nó. Tôi cũng yêu cầu Công ty Xuyên Việt phải xin lỗi
công khai và bồi thường thiệt hại cho Phạm Gia. Tôi sẽ đi đến tận cùng chân
lý trong vụ kiện này”.
Cạnh tranh không lành mạnh
Tương tự, tháng 4.2011 Công ty Kymdan phát hiện trên diễn đàn của
website www.yeutretho.com xuất hiện bài viết với chủ đề “Chất lượng đệm
Kymdan không tốt như quảng cáo”. Trong đó, thành viên đăng tải chủ đề với
nickname duongthuy đã nhân danh khách hàng của Công ty Kymdan đưa ra
những thông tin nói xấu rằng khách hàng khiếu nại về sản phẩm nhưng trong
6 tháng Kymdan không giải quyết, rằng nệm Kymdan chỉ cần thay áo nệm
là bị rách, rằng nệm Kymdan cái nào chất lượng cũng kém… Đại diện
Kymdan cho biết những thông tin trên là hoàn toàn sai sự thật về chất lượng
sản phẩm và dịch vụ hậu mãi của Kymdan.
Ngày 29/4/2011, Kymdan đã có văn bản gửi Công ty Cổ phần Truyền thông
Trực tuyến Netlink là chủ sở hữu website ww.yeutretho.com đề nghị gỡ bỏ
nội dung đăng không đúng sự thật nói trên trong vòng 3 ngày, nếu không
Kymdan buộc lòng phải áp dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của mình. Ba ngày sau thì thông tin bêu xấu đã được chủ sở
hữu website gỡ bỏ. Tuy nhiên, điều tai hại là thông tin mang tính nói xấu đó
vẫn còn lưu trong bộ nhớ cache của Google. Vì vậy khi người tiêu dùng
muốn tìm hiểu về chất lượng nệm Kymdan mà vào Google gõ cụm từ “chất
lượng đệm Kymdan” thì thông tin “bêu xấu” nói trên vẫn còn xuất hiện.
Điều này gây thiệt hại không nhỏ cho thương hiệu nệm Kymdan, một
thương hiệu Việt ra đời từ năm 1954 và đã đăng ký bảo hộ độc quyền nhãn
hiệu ở 88 quốc gia và vùng lãnh thổ.
“Thực tế trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, có rất nhiều đối thủ
đã sử dụng các chiêu thức cạnh tranh không lành mạnh, tung tin đồn thất
thiệt nhằm hạ thấp uy tín nhãn hiệu của Kymdan. Trong đó, việc lợi dụng
các diễn đàn trên các website là một kênh thường được sử dụng”- ông
Nguyễn Trường Ngân, Phó Tổng giám đốc Công ty Kymdan bức xúc nói.
Năm 2009, hãng sữa Mead Johnson cũng đã từng bị đối thủ cạnh tranh lợi
dụng diễn đàn trên website www.webtretho.com để nói xấu. Thủ đoạn của
họ là giả danh phụ nữ mang bầu hoặc có con nhỏ đưa lên diễn đàn hàng
trăm lời bình luận để phao tin rằng chất lượng sản phẩm sữa Enfagrow A+
của Mead Johnson “có vấn đề”. Hậu quả là trong suốt một thời gian dài, sản
phẩm của hãng này bị mất uy tín, sản lượng bán và thị phần bị giảm rõ rệt,
thiệt hại rất lớn.
Một cuộc điều tra của Cục Quản lý cạnh tranh Bộ Công thương gần đây
cũng khẳng định rằng thị trường sữa tại Việt Nam hiện đã xuất hiện nhiều
hành vi cạnh tranh không lành mạnh bằng việc lợi dụng diễn đàn trên mạng
để nói xấu đối thủ cạnh tranh.
Bị kiện ra Tòa
Thẩm phán Trần Đình Thu, Phó Chánh án TAND Quận Phú Nhuận, TP.
HCM cho rằng: Việc lợi dụng diễn đàn trên mạng để nói xấu DN không còn
ở mức độ là sự gièm pha mà nó còn gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu
và gây thiệt hại về vật chất cũng như tinh thần cho DN. Sự ảnh hưởng này
không chỉ vi phạm Luật Cạnh tranh mà còn vi phạm cả Luật Dân sự và Luật
Hình sự. DN bị nói xấu có quyền khởi kiện để đòi bồi thường thiệt hại và cải
chính thông tin theo quy định của các điều luật này. Khởi kiện là tất yếu để
đưa vụ việc ra trước ánh sáng của pháp luật, minh bạch thông tin để DN
hướng đến sự cạnh tranh lành mạnh để phát triển.
Thực tiễn cho thấy, đã từng xảy ra vụ tập đoàn X., trụ sở tại Singapore, có
thương hiệu nổi tiếng về các sản phẩm nội thất, bếp, bản lề… được bảo hộ
trên toàn cầu, kiện một DN của Việt Nam về hành vi nói xấu, hạ uy tín tập
đoàn X trên mạng. Nội tình vụ việc là từ năm 2003, tập đoàn X. bán nhiều
sản phẩm, thiết bị cho công ty T của Việt Nam. Năm 2008, hai bên chấm dứt
mọi quan hệ, giao dịch. Nhưng cũng từ lúc đó, công ty T. liên tục đưa ra
thông tin không trung thực về X. trên một số trang thông tin điện tử, gây
hoang mang cho người tiêu dùng. Việc làm này gây hậu quả là không những
đã gây nhầm lẫn và làm lệch lạc nhận thức của khách hàng đối với thương
hiệu X. mà còn trực tiếp làm tổn hại đến hoạt động kinh doanh của nguyên
đơn. Đồng thời ảnh hưởng xấu đối với hình ảnh thương hiệu và uy tín kinh
doanh của X. Tập đoàn X. đề nghị tòa buộc công ty T. phải chấm dứt các
hành động trên ngay lập tức và vô điều kiện.