473
Giải pháp cấp bách đào tạo, cung ứng ngun nhân lực chuẩn quốc tế
cho khách sạn cao cấp trong tình hình hiện nay
Đào Mạnh Hùng
Tóm tắt: Sau hai năm chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch Covid-19, dưới sự chỉ đạo
của Chính phủ và Bộ VHTTDL, ngành du lịch Việt Nam đã từng bước thực hiện các biện pháp
cụ thể để phục hồi và khôi phục đà phát triển. Để quá trình khôi phục diễn ra nhanh chóng và
tạo đà phát triển bền vững, nhân lực trong ngành du lịch, và trước mắt là nhân lực trong lĩnh
vực lưu trú, cần được thực hiện một chương trình đồng bộ với các nhóm giải pháp ưu tiên. Bài
viết này trình bày một số vấn đề thực trạng của nhân lực du lịch trong cơ sở lưu trú trước khi
đưa ra những định hướng và giải pháp toàn diện.
1. Một số vấn đề đặt ra đối với nhân lực du lịch và nhân lực trong ngành lưu
trú:
1.1. Tình hình nhân lực du lịch nói chung và nhân lực khách sạn nói riêng trong
đại dịch
Do tác động của đại dịch Covid-19, ước tính của Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới
(WTTC), tổng số lao động mất đi trong ngành du lịch là 62 triệu lao động. Do đó, sau khi kiểm
soát được tình hình dịch bệnh, tại hu hết các thị trường lớn trên thế giới đều diễn ra tình trạng
thiếu hụt lao động. Theo tính toán của Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC), trong
năm 2022, ngành du lịch tại Châu Âu thiếu hụt khoảng 1,2 triệu lao động trong khi đó do dịch
năm 2020, số công việc làm bị mất đi là 1,7 triệu chỗ làm. Điều đó có nghĩa là số lượng lao
động quay trở lại ngành du lịch ở Châu Âu là rất ít, mới chỉ đáp ứng được khoảng 1/3 nhu cu
thực tế. Vì vậy, tình trạng thiếu hụt lao động sẽ là nhân tố kìm hãm sự phục hồi của ngành du
lịch.
Về tình hình trong nước, theo thống kê của Bộ VHTTDL (2020), năm 2019 cả nước có
trên 2,5 triệu lao động, trong đó 750.000 lao động trực tiếp với 45% được đào tạo chuyên môn
về du lịch, 35% được đào tạo chuyên ngành khác, 20% chưa qua đào tạo.
Trong năm 2020, các doanh nghiệp trong ngành du lịch ln lượt phải cắt giảm nhân sự từ
70-80%. Trong năm 2021, số lượng lao động vẫn làm đủ thời gian chỉ chiếm 25% so với năm
2020, lao động nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động chiếm khoảng 30%, lao động tạm
nghỉ việc khoảng 35%; 10% lao động làm việc cm chừng. Thực tế này khiến người lao động
phải chuyển nghề vì mưu sinh, dẫn đến thất thoát nhân lực đối với lĩnh vực du lịch và đây thực
sự là một hiện tượng chưa từng có tiền lệ.
Lao động trong 3 ngành chịu tác động nặng nhất thuộc về lực lượng đang tham gia dịch
vụ tại cơ sở lưu trú, Lữ hành quốc tế và Bán hàng lưu niệm. Người lao động phải chịu các biện
pháp mạnh mẽ của doanh nghiệp như cắt giảm lương (chủ yếu là lưu trú và ăn uống), nghỉ việc
tạm thời (lữ hành quốc tế, lữ hành nội địa và vận chuyển). Trong khi đó, lao động còn ở lại làm
việc tại các doanh nghiệp bao gồm cả doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ phải thích ứng với biện
pháp thay đổi thị trường khách hàng. Trong đó, lao động phải chịu ảnh hưởng nhiều nhất thuộc
về các cơ sở kinh doanh dịch vụ, lưu trú, lữ hành và khách sạn
1.2. Nhu cầu nhân lực khách sạn trong giai đoạn đầu phục hồi du lịch:
Sau giai đoạn mở cửa ngành du lịch từ ngày 15/3/2022, sự phát triển của thị trường du
lịch đã có chuyển biến nhất định. Mặc dù chưa có khảo sát cụ thể, nhưng có thể thấy xu hướng
chuyển dịch nhu cu nhân lực theo hướng: Gia tăng nhu cu nhân lực từ các khách sạn từ 1-3
sao và phục hồi bước đu đối với nhân lực tại các khách sạn cao cấp 4-5 sao.
