BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
NGUYỄN VĂN QUÝ
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG CỦA CÁC KHU CHẾ XUẤT – KHU CÔNG
NGHIỆP TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP.Hồ Chí Minh, năm 2006
MUÏC LUÏC
MÔÛ ÑAÀU
CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC KHU CHEÁ XUAÁT KHU COÂNG
NGHIEÄP ......................................................................................... 1
1.1 Moät soá khaùi nieäm ............................................................................................1
1.1.1 Khu cheá xuaát .....................................................................................1
1.1.2 Khu coâng nghieäp ...............................................................................1
1.1.3 Khu coâng ngheä cao.............................................................................2
1.1.4 Khu saûn xuaát haøng thay theá nhaäp khaåu.............................................. 2
1.1.5 Khu kinh teá töï do ...............................................................................2
1.1.6 Khu maäu dòch töï do............................................................................ 3
1.1.7 Ñaëc khu kinh teá ................................................................................. 3
1.2 Caùc loaïi hình khu coâng nghieäp .......................................................................3
1.2.1 Loaïi hình thöù nhaát..............................................................................3
1.2.2 Loaïi hình thöù hai ............................................................................... 4
1.2.3 Loaïi hình thöù ba ................................................................................4
1.2.4 Loaïi hình thöù tö ................................................................................. 4
1.3 Moät soá ñieàu kieän hình thaønh vaø phaùt trieån khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ............. 4
1.4 Vai troø cuûa khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ñoái vôùi coâng cuoäc coâng
nghieáp hoùa – hieän ñaïi hoùa ôû Vieät Nam. ..........................................................6
1.4.1 Vaøi neùt veà tình hình phaùt trieån khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ôû
Vieät Nam .......................................................................................................... 6
1.4.2 Vai troø cuûa khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ..................................15
1.5 Lôïi ích veà phaùt trieån khu cheá xuaát khu coâng nghieäp trong töông lai.............17
1.6 Nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø kinh nghieäm phaùt trieån caùc khu cheá xuaát – khu
coâng nghieäp cuûa caùc nöôùc Chaâu AÙ ................................................................ 20
CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC
KHU CHEÁ XUAÁT – KHU COÂNG NGHIEÄP TAÏI TP. HOÀ
CHÍ MINH. ..................................................................................33
2.1 Khaùi quaùt veà qui hoaïch toång theå caùc khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ........33
2.2 Phaân tích quaù trình ñaàu tö vaø xaây döïng cô sôû haï taàng caùc khu coâng
nghieäp taïi Tp. Hoà Chí Minh........................................................................... 43
2.3 Tình hình thu huùt ñaàu tö ................................................................................ 46
2.4 Hieän traïng hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ....... 48
2.5 Tình hình söû duïng nguoàn lao ñoäng................................................................. 54
2.6 Coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi khu cheá xuaát khu coâng nghieäp ..............56
2.7 Ñaùnh giaù veà nhöõng haïn cheá vaø nguyeân nhaân trong hoaït ñoäng cuûa caùc
khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ôû Vieät Nam................................................ 59
CHÖÔNG 3 : CAÙC GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT
ÑOÄNG CUÛA CAÙC KHU CHEÁ XUAÁT – KHU COÂNG
NGHIEÄP TAÏI TP. HOÀ CHÍ MINH ............................................. 68
3.1 Quan ñieåm veà thu huùt voán ñaàu tö vaøo khu coâng nghieäp................................ 68
3.2 Nhöõng giaûi phaùp nhaèm taïo thuaän lôïi cho coâng vieäc xaây döïng khu cheá
xuaát – khu coâng nghieäp.................................................................................. 70
3.2.1 Chính saùch veà nguoàn nhaân löïc vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ..................70
3.2.2 Chính saùch taøi chính tieàn teä...................................................................74
3.2.3 Caûi caùch haønh chaùnh, hoaøn thieän cheá ñoä quaûn lyù moät cöûa trong
quaûn lyù caùc khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp........................................77
3.2.4 Qui hoaïch vaø phaùt trieån toái öu haï taàng khu coâng nghieäp...................... 82
3.2.5 Moâi tröôøng ñaàu tö noäi taïi caùc khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp ...........88
3.2.6 Chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu .....................................................91
3.2.7 Caùc giaûi phaùp khaùc................................................................................ 93
KEÁT LUAÄN ........................................................................................................ 101
PHUÏ LUÏC .......................................................................................................... 103
MÔÛ ÑAÀU
Xaây döïng vaø phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát ôû Vieät Nam coøn
môùi meû so vôùi theá giôùi vaø nhieàu nöôùc trong khu vöïc, nhöng ñaõ ñöôïc khaúng ñònh laø
moâ hình saûn xuaát coâng nghieäp hieäu quaû, mang laïi nhieàu lôïi ích trong giai ñoaïn
neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi ôû nöôùc ta. Xaây döïng vaø phaùt trieån caùc KCX – KCN ôû
nöôùc ta coøn coù yù nghóa lôùn laø phaùt huy noäi löïc vaø laø ñoäng löïc ñaåy maïnh coâng
nghieäp hoùa ñaát nöôùc. Bôûi vaäy ñònh höôùng phaùt trieån KCX – KCN ôû nöôùc ta vöøa
caáp thieát, vöøa coù tính chieán löôïc. Nghò quyeát laàn thöù 4 Ban chaáp haønh Trung öông
Ñaûng khoùa 8 ghi: “Phaùt trieån töøng böôùc vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc
KCX – KCN. Nghieân cöùu xaây döïng thí ñieåm moät vaøi ñaëc khu kinh teá, khu maäu
dòch töï do ôû nhöõng ñòa baøn ven bieån coù ñuû ñieàu kieän”. Theo tinh thaàn ñoù, Chính
phuû ñaõ ban haønh chính saùch khuyeán khích ñaàu tö vôùi nhöõng quy ñònh thoâng
thoaùng, taïo khung phaùp lyù thuaän lôïi hôn cho ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát kinh
doanh, ñaëc bieät laø cho caùc doanh nghieäp ôû KCN.
Moãi KCN ra ñôøi ñaõ trôû thaønh ñòa ñieåm quan troïng trong vieäc thu huùt nguoàn
voán ñaàu tö trong nöôùc vaø ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI), taïo ñoäng löïc lôùn cho
quaù trình tieáp thu coâng ngheä, chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø phaân coâng laïi lao
ñoäng phuø hôïp vôùi xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, thuùc ñaåy taêng tröôûng coâng
nghieäp, chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa,
goùp phaàn naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá, haïn cheá tình traïng oâ
nhieãm do chaát thaûi coâng nghieäp gaây ra. Vieäc phaùt trieån KCX – KCN thu huùt ñaàu
tö cuõng thuùc ñaåy vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån caùc ñoâ thò môùi, phaùt trieån caùc
ngaønh phuï trôï vaø dòch vuï, taïo vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn ñaøo taïo phaùt
trieån nguoàn nhaân löïc, xaây döïng keát caáu haï taàng kinh teá kyõ thuaät.
Tuy nhieân, sau hôn 15 naêm phaùt trieån KCX – KCN, beân caïnh nhöõng thaønh
töïu quan troïng, vieäc phaùt trieån taïi TP.HCM cuõng ñaõ boäc loä moät soá vaán ñeà caàn
ñöôïc tieáp tuïc nghieân cöùu nhaèm ñuùc keát caùc baøi hoïc kinh nghieäm, tìm giaûi phaùp
khaéc phuïc haïn cheá, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng vaø phaùt trieån cuûa caùc KCX –
KCN, ñöa ra moâ hình phaùt trieån KCX – KCN beàn vöõng, ñaùp öùng yeâu caàu coâng
nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
Ñeà taøi : “Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc KCX – KCN
taïi TP. Hoà Chí Minh” ñöôïc hình thaønh töø nhöõng lyù do treân.
- Phaïm vi nghieân cöùu: Caùc KCX – KCN treân ñòa baøn TP.HCM ñöôïc
thaønh laäp töø naêm 1991 ñeán nay.
- Phöông phaùp nghieân cöùu: phöông phaùp duy vaät lòch söû, duy vaät bieän
chöùng, phöông phaùp phaân tích, so saùnh toång hôïp, …
- Boá cuïc Luaän aùn : Luaän aùn ñöôïc trình baøy theo 3 chöông, bao goàm :
• Chöông 1 : Toång quan veà caùc khu cheá xuaát – khu coâng nghieäp
• Chöông 2 : Phaân tích tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc KCX – KCN taïi
TP. Hoà Chí Minh.
• Chöông 3 : Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc KCX
– KCN taïi TP. Hoà Chí Minh.
Do phaïm vi ñeà taøi khaù roäng, giôùi haïn veà kinh nghieäm thöïc tieãn vaø thôøi gian
nghieân cöùu, neân chaéc raèng trong quaù trình nghieân cöùu khoâng theå traùnh khoûi nhöõng
thieáu soùt, raát mong ñöôïc söï chæ baûo, ñoùng goùp cuûa Quyù Thaày Coâ vaø caùc baïn. Xin
chaân thaønh caûm ôn.
