Giáo án địa lý 11 - Liên Bang nga
Tiết 1 Tự nhiên, dân cư, xã hội
I. Mục tiêu
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức
- Biết một số đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ của
Liên Bang Nga.
- Trình bày được đặc điểm về tự nhiên, tài nguyên khoáng sản
của Liên Bang Nga. Phân tích được những thuận lợi, khó khăn của
tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế.
- Phân tích các đặc điểm về số dân, phân bố dân cư của Liên
Bang Nga và ảnh hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế.
2. Kĩ năng
Phân tích bản đồ, lược đồ tự nhiên, dân cư và số liệu về dân
số, tháp dân số của Liên Bang Nga
3. Thái độ
Khâm phục tinh thần sáng tạo và sự đóng góp cho kho tàng
văn hoá chung của thế giới.
II. Đồ dùng dạy học
- Bản đồ Địa lý tự nhiên Liên bang Nga.
- Bản đồ Các nước thế giới.
- Lược đồ Phân bố dân cư, bảng số liệu về tài nguyên khoáng
sản và dân số của Liên bang Nga.
III. Trong tâm bài học
- Đặc điểm vị trí địa lí nằm trên hai châu lục, á, Âu, lãnh thổ
rộng lớn, giàu tài nguyên và có sự khác biệt giữa hai miền Đông và
miền Tây.
- Dân số đông nhưng đang giảm dần. Phân bố chủ yếu tập
trung phần phía Tây.
- Liên bang Nga là nước có nền văn hoá cao, tiềm lực khoa
học lớn.
IV. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài làm thực hành của một số HS.
2. Bài mới
Hoạt động của giáo viên – HS
Nội dung chính
Hoạt động 1:
GV-Lớp
I. Tự nhiên
1. Vị trí địa lí, phạm vi lãnh
GV hướng dẫn HS khai thác
kiến thức ở phần 1, sử dụng bản
đồ các nước trên thế giới để trả
lời câu hỏi:
Hãy cho biết LB Nga giáp với
các nước, các đại dương nào?
Sau đó GV thông báo cho HS
cả lớp một số số liệu về độ lớn
của LB Nga: Diện tích, đường
biên giới, số múi giờ, số nước
láng giềng.
Hỏi: Với vị trí địa lí như trên
Nga có thuận lợi gì cho phát
triển kinh tế?
Hoạt động 2:
Nhóm
Bước 1:
GV chia HS thành 4 nhóm, hai
nhóm tìm hiểu về miền Tây, hai
nhóm tìm hiểu về miền Đông
theo các tuần tự của phiếu học
thổ.
- Nga có diện tích: 17,1 triệu
km2 lớn nhất thế giới.
- Nằm ở Đông Âu và Bắc á, giáp
nhiều quốc gia.
-> Lãnh thổ rộng lớn: Có quan
hệ với nhiều nước, thiên nhiên
đa dạng, giàu tài nguyên.
II. Đặc điểm tự nhiên và tài
nguyên thiên nhiên
Miền tây
1. Địa hình:
Đồng bằng.
Miền Đông
Núi, cao
nguyên.
tập.
Bước 2:
GV gọi 2 HS lên bảng thực
hiện nhiệm vụ các HS khác
nhận xét, góp ý GV bổ sung và
HS ghi ý chính vào vở.
GV hỏi thêm ở phần này
các câu hỏi mở rộng kiến thức:
- Tại sao các sông ở miền Đông
không có giá trị về giao thông
mà chỉ có giá trị thuỷ điện?
- Tại sao tài nguyên của miền
Đông khá dồi dào nhưng hiện
nay nền kinh tế của vùng này
còn chậm phát triển hơn các
vùng khác trong cả nước?
- Đánh giá ảnh hưởng của tài
nguyên thiên nhiên đối với sự
phát triển kinh tế của mỗi miền?
GV nên sưu tầm và đưa một số
hình ảnh về thiên nhiên của Nga
cho HS quan sát, ví dụ hình ảnh
2. Sông ngòi:
Sông Kama,
sông Ôbi,
S.Ênitxây.
3. Đất:
Màu mỡ
sản xuất nông
nghiệp thuận
lợi.
4. Rừng:
Taiga.
5. Khoáng sản:
Dầu khí
6. Khí hậu:
Ôn đới
Ôn hoà hơn
phía đông.
Sông Lêna
thuỷ điện
Đất Pốt dôn,
không thuận
lợi
cho sản xuất
nông nghiệp
- Rừng Taiga
là chủ yếu,
diện tích rộng
lớn.
Than, dầu mỏ,
vàng kim
cương, sắt,
kẽm.
Ôn đới lục địa
khắc nghiệt.
về rừng Taiga, các đầm lầy..
Hoạt động 3: Cặp đôi
Tìm hiểu: Một số quốc gia đông
dân, tiềm lực khoa học lớn.
GV yêu cầu học sinh phân tích
bằng 9.2 và hình 9.3 để rút ra
những nhận xét về sự biến động
và xu hướng phát triển dân số
của Liên bang Nga. Hệ quả của
sự thay đổi đó.
- Dân số suy giảm từ năm 1991.
- Nguyên nhân: Biến động
chính trị
suy giảm kinh tế
dân số giảm.
- Cho HS sử dụng lược đồ phân
bố dân cư để đưa ra nhận xét
các vùng đông dân và cá vùng
thưa dân. Giải thích?
Hỏi: Sự phân bố dân cư không
đều giữa miền Tây và Đông gây
nên những khó khăn gì cho phát
triển kinh tế của LB Nga?
Hạn chế: đầm
lầy
Núi cao
III. Một số quốc gia đông dân
tiềm lực khoa học lớn.
1. Một số quốc gia đông dân:
- Là nước đông dân thứ 6 thế
giới.
- Gia tăng tự nhiên âm (-0,7%)
- Là quốc gia có nhiều dân tộc
80% người Nga.
- Tỉ lệ dân thành thị: 70%.
* Phấn bố:
- Dân cư tập trung ở phía Tây.