Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - BÀI 53, 54: ANCOL

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

585
lượt xem 100
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu bài học 1.Về kiến thức HS hiểu: Định nghĩa, phân loại, đồng phân , danh pháp, liên kết H, tính chất hoá học, điều chế ancol. HS biết : Tính chất vật lí, ứng dụng của ancol. 2.Về kĩ năng GV giúp HS rèn luyện để đọc tên, viết công thức của ancol và ngược lại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - BÀI 53, 54: ANCOL

Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - BÀI 53, 54: ANCOL I - Mục tiêu bài học 1.Về kiến thức HS hiểu:  Định nghĩa, phân loại, đồng phân , danh pháp, liên kết H, tính chất hoá học, điều chế ancol. HS biết :  Tính chất vật lí, ứng dụng của ancol. 2.Về kĩ năng  GV giúp HS rèn luyện để đọc tên, viết công thức của ancol và ngược lại.  Viết đúng công thức đồng phân của ancol.  Vận dụng liên kết H giải thích tính chất vật lí của ancol.
 Vận dụng tính chất hoá học của ancol để giải đúng bài tập. II - Chuẩn bị  Mô hình lắp ghép phân tử ancol để minh hoạ phần định nghĩa, đồng phân, bậc của ancol, so sánh mô hình phân tử H2O và C2H5OH.  Thí nghiệm C2H5OH + Na hoặc phóng to hình 9.5 SGK.  Thí nghiệm Cu(OH)2 + glixerin.  Thí nghiệm so sánh (A), (B), (C) của ancol isoamylic trong bài học .  Các mẫu vật minh hoạ và ứng dụng của ancol. III -Tổ chức hoạt động dạy học Nội dung Hoạt động của GV & HS I- ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP Hoạt động 1 GV cho HS viết công 1. Định nghĩa thức một vài ancol đã Ancol là những hợp chất hữu cơ
bíêt ở bài 49. Cho biết mà phân tử có nhóm hiđroxyl (- những điểm gì giống OH) liên kết trực tiếp với nguyên nhau về cấu tạo phân tử tử C no. của các hợp chất hữu c ơ Các ancol no, đơn chức, mạch hở hợp thành dãy đồng đẳng của ancol etylic có công thức chung Hoạt động 2 CnH2n+1OH (n  1). GV : Em hãy nêu cách xác định bậc của nguyên 2. P hân loại tử C trong phân tử H,C.  Theo cấu tạo gốc hiđrocacbon Cho biết bậc của ancol bằng bậc của nguyên tử  Theo số lượng nhóm C liên kết với nhóm OH. hiđroxyl trong phân tử. Hãy xác định bậc ancol. Hoạt động 3 GV đàm thoại gợi mở GV viết công thức đồng 3. Đồng phân, danh pháp phân ancol và ete ứng a) Đồng phân với công thức phân tử
C2H6O - Đồng phân nhóm chức. Hoạt động 4 - Đồng phân mạch C. GV trình bày qui tắc gọi - Đồng phân về vị trí nhóm chức. tên một chất để làm mẫu b) Danh pháp . HS vận dụng để gọi tên - Tên gốc chức các hợp chất khác. Ancol + tên gốc hiđrocacbon + ic - Tên thay thế Tên hiđrocacbon tương ứng + số chỉ vị trí + ol  Mạch chính được qui định là mạch C dài nhất có chứa nhóm OH.  Số chỉ vị trí được bắt đầu từ phía gần nhóm OH hơn II - TÍNH CHẤT VẬT LÍ VÀ LIÊN KẾT H CỦA ANCOL 1. Tính chất vật lí Theo dõi bảng 9.3 SGK
Hoạt động 5 - Ở đk thường các ancol từ HS CH3OH đến khoảng C12H25OHlà GV hướng dẫn nghiên cứu các hằng số chất lỏng, C13H27OH trở lên là vật lí ghi trong bảng 9.3 chất rắn. trả lời các câu hỏi sau: - Các ancol có từ 1 đến 3 nguyên - ở đk thường các ancol tử C tran vô hạn trong nước. Khi ở trạng thái lỏng, rắn hay số nguyên tử C tăng thì độ tan giảm dần. khí? - ở đk thường ancol - Các poliol thư ờng sánh, nặng thường gặp nào có khả hơn nước và có vị ngọt. năng tan vô hạn trong - Các ancol trong dãy đồng đẳng nước? Khi số nguyên tử của ancol etylic đều là những C tăng thì độ tan thay đổi chất không màu. ntn? 2. Liên kết hiđro Nhận thấy nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, độ tan trong nước của ancolcao hơn so với các H,C ; Hoạt động 6 dẫn xuất hal; ete có phân tử khối GV hướng dẫn HS chênh lệch nhau không nhiều. nghiên cứu bảng 9.4 để
trả lời câu hỏi: - Các H,C ; dẫn xuất hal; ete ghi trong bảng có phân tử khối so với ancol chênh lệch nhau ít hay a) Khái niệm về liên kết hiđro nhiều? Nguyên tử H mang một phần - Các H,C ; dẫn xuất hal; điện tích dương (+) của nhóm - ete ghi trong bảng có OH này khi ở gần nguyên tử O nhiệt độ nóng chảy, nhiệt mang một phần điện tích âm của độ sôi, độ tan so với nhóm -OH kia thì tạo thành một ancol chênh lệch nhau ít liên kết yếu gọi là liên kết hiđro, hay nhiều? biểu diễn bằng dấu … GV hướng dẫn HS giải ...O-H...O-H...O-H... ...O-H...O-H...O ... ...O -H -H...O-H...O-H... quyết vấn đề theo 2 HHH RHR RRR bước: b) Ảnh hưởng của liên kết hiđro  So sánh sự phân cực ở đến tính chất vật lí nhóm C-O-H ancol và ở Do có liên kết hiđro giữa các tử nước ở phân phân tử với nhau (liên kết hiđro H9.2/SGK liên phân t ử), các phân tử ancol
hút nhau mạnh hơn so với các phân tử có cùng khối lượng phân Hoạt động 7 tử nhưng không có liên kết hiđrô GV thuyết trình: (H,C ; dẫn xuất hal; ete ). Vì vậy cần phải cung cấp nhiệt nhiều hơn để chuyển ancol từ trạng thái rắn sang trạng thái lỏng (nóng chảy) cũng như từ trạng thái lỏng sang trạng thái khí (sôi). Các phân tử ancol nhỏ một Hoạt động 8 mặt có sự tương đồng với các GV củng cố tiết thứ nhất, phân tử nước, mặt khác lại có sửa bài tập 1 và 5 SGK. k hả năng tạo liên k ết hiđro với nước , nên có thể xen giữa các phân tử nước, gắn kết với các phân tử nước. Vì thế chúng hoà tan tốt trong nước. Hoạt động 9 GV cho HS ôn lại về đặc III- TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
điểm cấu tạo của phân tử Cấu tạo phân tử ancol: ancol, từ đó HS có thể + - vận dụng để suy ra tính + chất hoá học của ancol. C C O H Do sự phân cực của các liên kết C-O và O-H , các phản ứng hoá học chủ yếu xảy ra ở nhóm chức Hoạt động 10 OH. Đó là phản ứng thế nguyên GV làm thí nghiệm cho tử H trong nhóm OH , phản ứng ancol tác dụng với Na. thế cả nhóm OH, phản ứng tách (ống nghiệm 4 ml ancol nhóm OH cùng với nguyên tử H TĐ +1 mẩu Na. Khi Na trong gốc hiđrocacbon. Ngoài ra tan hết, đun ống nghiệm ancol còn tham gia các phản ứng để ancol còn dư bay hơi, oxi hoá. muối tạo thành bám vào 1. Phản ứng thế H của nhóm OH đáy ống nghiệm.Để ông ancol nghiệm nguội đi , rót a) Phản ứng chung của ancol 2ml nước cất vào. Muối Ancol tác dụng với kim loại kiềm tan, dd làm cho pp
chuyển sang màu hồng. tạo ra ancolat và giải phóng H2. 2ROH + 2Na  2RONa + H2 GV lấy 2 ống nghiệm natri ancolat đựng kết tủa Cu(OH)2 Ancol hầu như không tham gia màu xanh, nhỏ glixerol phản ứng với NaOH, ngược lại vào 1 ống còn ống kia natri ancolat bị thuỷ phân hoàn làm đối chứng toàn, ancol là axit yếu hơn nước. RONa + HOH  2ROH + NaOH b) Phản ứng riêng của glixerol Glixerol tác dụng với Cu(OH) 2 Hoạt động 11 tạo thành phức màu xanh da trời. GV làm thí nghiệm, HS CH2-OH HO-CH2 CH2-OH HO-CH2 CH -OH+ HO-Cu-OH+ HO-CH CH -O Cu O-CH + 2HOH CH2-OH HO-CH2 CH2-OH HO-CH2 quan sát, phân tích, rút ra tính chất: Cu (II) - ống 1: ancol isoamylic glixerat, xanh da tr ời + H2O  tách thành 2 Phản ứng này dùng để nhận biết các poliancol có các nhóm OH lớp. -ống 2: ancol isoamylic đính với những nguyên tử C cạnh + H SO loãng lạnh  nhau. 2 4
tách thành 2 lớp. 2. Phản ứng thế nhóm OH ancol -ống 3: ancol isoamylic - Ancol tác dụng với các axit + H2 SO4 đậm đặc  tạo mạnh như axit H2SO4 đậm đặc ở lạnh, axit nitric đậm đặc, axit thành dd đồng nhất. halogenhiđric bốc khói. Nhóm Hoạt động 12 OH ancol bị thế bởi gốc axit. GV trình bày theo SGK, ROH + HA  RA + H2O giúp HS hiểu phản ứng tách tuân theo qui tắc tách Zai-xep. 3. Phản ứng tách nước a) Tách nước liên phân tử Hoạt động 13 H2SO4 C2H5OH + C2H5OH C2H5OC2H5 + H2O 0 140 GV lưu ý HS: Nguyên tử b) Tách nước nội phân tử H của nhóm OH, nguyên Hướng tách tuân theo qui tắc tử H của C gắn với nhóm tách Zai-xép: OH kết hợp với nguyên tử O của CuO để sinh ra Điều kiện H2SO4 đậm đặc /
nước. Do vậy ancol bậc 1700C. 1 sinh ra anđehit, ancol 4. Phản ứng oxi hoá bậc 2 sinh ra xeton. Ancol bậc 1 bị oxi hoá nhẹ thành anđehit. Ancol bậc 2 bị oxi hoá nhẹ Hoạt động 14 thành xeton. Liên hệ tính chất cuả Ancol bậc 3 bị oxi hoá anken đã học và cách mạnh thì gãy mạch C. nấu rượu trong dân gian Ancol cháy tạo thành CO2, để dẫn dắt qua cách điều H2O và toả nhiệt. chế. IV- ĐIỀU CHẾ VÀ Ứ NG DỤNG 1. Điều chế a) Sản xuất etanol  Hiđrat hoá etilen có xúc tác axit: Lưu ý HS hai cách sản CH =CH + HOH  CH CH OH 2 2 3 2 xuất này dùng trong ( xt H3PO4, 3000C)
công nghiệp chỉ gồm 1  Lên men tinh bột: giai đoạn, nguyên liệu rẻ (C6H10O5)n + n H2O enzim nC6H12O6 tiền, giá thành thấp. Tinh bột glucozơ enzim 2 C2H5OH + 2 CO2 C6H12O6 b) Sản xuất metanol Hoạt động 15  Oxi hoá không hoàn toàn GV sưu tầm các mẫu vật metan. ,ảnh phim giới thiệu cho Cu 2 C H 4 + O2 2 CH3OH 0 200 , 100 at HS.  Từ CO và khí H2. ZnO, CrO3 CO + 2 H2 CH3OH 0 400 , 200at 2. Ứng dụng (SGK) IV- Củng cố bài học Bài tập về nhà từ 1-