Ngµy 21 th¸ng 08 n¨m 2008
TiÕt 1. Bµi 1
S¬ lîc vÒ m«n lÞch sö
I – Môc tiªu cÇn ®¹t
Gióp HS:
1. HiÓu ®îc LÞch sö lµ mét khoa häc; môc ®Ých cña viÖc häc
LÞch sö. N¾m ®îc nh÷ng c¨n cø ®Ó biÕt vµ kh«i phôc l¹i qu¸ khø lÞch
sö.
2. Båi d¬ng lßng quý träng nh÷ng gia trÞ lÞch sö; sù cÇn thiÕt ph¶I
häc Lich sö; cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi viªch häc tËp bé m«n LÞch
sö.
3. Bíc ®Çu h×nh thµnh c¸c kÜ n¨ng nhËn biÕt, ®èi chiÕu, so s¸nh;
kÜ n¨ng quan s¸t vµ sö dông tranh ¶nh lÞch sö; thùc hiÖn c¸c d¹ng bµi
tËp liªn quan ®Õn bµi häc.
II – Ph¬ng tiÖn d¹y häc
- Tranh, ¶nh lÞch sö;
- S¬ ®å minh häa.
III – Ho¹t ®éng d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS
3. Giíi thiÖu bµi
Häc tËp lÞch sö lµ ®Ó t×m hiÓu sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña con
ngêi vµ x· héi loµi ngêi. V× vËy, cÇn cÇn hiÓu LÞch sö lµ g×; häc LÞch
sö ®Ó lµm g×; c¨n cø vµo ®©u ®Ó biÕt lÞch sö?
4. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
Ho¹t ®éng cña GV & HS Néi dung cÇn ®¹t
H§ 1: C¸ nh©n, nhãm
- Nªu vÊn ®Ò: Con ngêi, c©y
cá, mäi vËt, cã ph¶i tõ khi xuÊt
hiÖn ®· cã h×nh d¹ng nh ngµy
nay kh«ng?
- GV tr×nh bµy. HS tù lÊy vÝ
dô.
- VËy, lÞch sö lµ g×? Cã g×
kh¸c nhau gi÷a lÞch sö cña mét
con ngêi vµ lÞch sö x· héi loµi ng-
êi?
1. LÞch sö lµ g×?
(Sù vËt, con ngêi, lµng xãm, phè
phêng, ®Êt níc,… mµ chóng ta thÊy
hiÖn nay, ®Òu ®· tr¶i qua mét qu¸
tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ biÕn
®æi; nghÜa lµ ®Òu cã mét qu¸ khø,
qu¸ khø ®ã chÝnh lµ lÞch sö).
- LÞch sö lµ nh÷ng g× diÔn ra
trong qu¸ khø.
- LÞch sö x· héi loµi ngêi lµ toµn
bé nh÷ng ho¹t ®éng cña con ngêi tõ
khi xuÊt hiÖn ®Õn ngµy nay.
- LÞch sö lµ mét khoa häc. (Khoa
- Nh vËy, m«n häc LÞch sö
nghiªn cøu nh÷ng g×? T¹i sao nãi
®ã lµ mét bé m«n khoa häc?
H§ 2: C¸ nh©n, nhãm
- HD quan s¸t H.1
- Nh×n líp häc, em thÊy cã g×
kh¸c víi líp häc ë trêng em? Theo
em, t¹i sao l¹i cã sù kh¸c nhau
®ã?
- Chóng ta cã cÇn biÕt nguyªn
nh©n cña sù thay ®æi ®ã kh«ng?
Qua ®ã, em thÊy ®îc môc ®Ých
cña viÖc häc lÞch sö lµ g×?
H§ 3: C¸ nh©n
- Gîi nh¾c vÒ cuéc sèng cña
«ng bµ, cha mÑ…
- T¹i sao em biÕt ®îc tæ tiªn,
«ng cha ®· sèng vµ lao ®éng nh
thÕ nµo?
- HD quan s¸t H.1; H.2.
- Theo em, ®ã lµ nh÷ng chøng
tÝch hay t liÖu g× cña ngêi xa ®Ó
l¹i, gióp ta biÕt ®îc lÞch sö?
- T¹i sao nh×n vµo nh÷ng bia
®¸, ngêi ta biÕt ®îc ®ã lµ nh÷ng
bia tiÕn sÜ?
häc nghiªn cøu vµ dùng l¹i toµn bé
nh÷ng ho¹t ®éng cña con ngêi vµ x·
héi loµi ngêi trong qu¸ khø).
2. Häc lÞch sö ®Ó lµm g×?
(Xa vµ nay kh¸c nhau rÊt nhiÒu:
líp häc, bµn ghÕ, thÇy trß,…Kh«ng
ph¶i ngÉu nhiªn mµ cã nh÷ng thay
®æi ®ã).
- HiÓu ®îc céi nguån…, biÕt vµ
quý träng qu¸ khø.
- Më réng nhu cÇu hiÓu biÕt;
x©y dùng x· héi v¨n minh.
3. Dùa vµo ®©u ®Ó biÕt vµ dùng
l¹i lÞch sö?
- T liÖu truyÒn miÖng (chuyÖn
kÓ, lêi nãi,…).
- T liÖu hiÖn vËt (di tÝch, ®å vËt,
tranh ¶nh,…).
- T liÖu ch÷ viÕt (b¶n ghi, s¸ch vë
chÐp tay hay in kh¾c b»ng ch÷
viÕt).
5. Cñng cè vµ híng dÉn häc ë nhµ
* Tæng kÕt:
- LÞch sö lµ mét khoa häc dùng l¹i toµn bé ho¹t ®éng cña con ngêi
trong qu¸ khø.
- Mçi ngêi ®Òu ph¶i häc vµ biÕt lÞch sö.
- §Ó x©y dùng lÞch sö, cã ba nguån t liÖu chÝnh: t liÖu truyÒn
miÖng, t liÖu hiÖn vËt, t liÖu ch÷ viÕt.
* C©u hái, bµi tËp
- C©u hái «n bµi (SGK).
- B»ng dÉn chøng cô thÓ h·y gi¶i thÝch: “LÞch sö lµ thÇy d¹y cña
cuéc sèng”.
- Su tÇm, t×m hiÓu nh÷ng t liÖu lÞch sö ë ®Þa ph¬ng.
* ChuÈn bÞ bµi sau
- Nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong bµi.
- Tham kh¶o c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc.
- ChuÈn bÞ c¸c mÉu lÞch.
Ngµy th¸ng n¨m 2008
TiÕt 2. Bµi 2
C¸ch tÝnh thêi gian trong lÞch sö
I – Môc tiªu cÇn ®¹t
Gióp HS:
1. HiÓu ®îc tÇm quan träng cña viÖc tÝnh thêi gian trong lÞch sö;
biÕt thÕ nµo lµ ©m lÞch, d¬ng lÞch, C«ng lÞch.
2. BiÕt c¸ch ®äc, ghi vµ tÝnh n¨m, th¸ng theo C«ng lÞch.
3. Bíc ®Çu nhËn thøc vµ biiÕt quý träng nh÷ng thµnh tùu v¨n minh
cña loµi ngêi.
II – ph¬ng tiÖn d¹y häc
- Tranh, ¶nh minh ho¹ (theo SGK).
- LÞch treo têng.
- Qu¶ ®Þa cÇu.
III – Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
* KiÓm tra bµi cò
- ND: LÞch sö lµ g×? T¹i sao cÇn ph¶i häc lÞch sö?
- HT: KiÓm tra miÖng.
- Y/c: (x. tiÕt 1).
* Giíi thiÖu bµi
Nh bµi häc tríc, lÞch sö lµ nh÷ng g× ®· x¶y ra trong qu¸ khø theo
tr×nh tù thêi gian, cã tríc, cã sau.
* Ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß kiÕn thøc cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1
- Gi¶ng theo SGK.
1. T¹i sao ph¶i x¸c ®Þnh thêi gian?
- HD quan s¸t h×nh ¶nh (1;2).
- Xem nh÷ng h×nh ¶nh trªn, em cã thÓ
nhËn biÕt ®îc trêng lµng hay tÊm bia ®¸
®îc dùng lªn c¸ch ®©y bao nhiªu n¨m?
- Chóng ta cã cÇn biÕt nh÷ng thêi gian
®ã kh«ng? T¹i sao?
- VËy, dùa vµo ®©u vµ b»ng c¸ch nµo,
con ngêi tÝnh ®îc thêi gian?
Ho¹t ®éng 2
- Gi¶ng theo SGK.
- HD quan s¸t b¶ng thèng kª.
- Xem trªn b¶ng ghi, em thÊy cã nh÷ng
®¬n vÞ thêi gian nµo?
- Gi¶ng theo SGK.
- Giíi thiÖu: c¸ch ®©y 3.000 – 4.000
n¨m, ngêi ph¬ng §«ng ®· s¸ng t¹o ra lÞch
(minh ho¹ b»ng qu¶ §Þa cÇu).
- Gi¶i thÝch: ©m lÞch; d¬ng lÞch.
- Lu ý: Ngêi xa cho r»ng, MÆt Trêi,
MÆt Tr¨ng ®Òu quay quanh Tr¸i §Êt.
Tuy nhiªn, hä tÝnh ®îc kh¸ chiÝnh x¸c: 1
th¸ng tøc lµ mét tuÇn tr¨ng (29 – 30
ngµy), mét n¨m cã 360 – 365 ngµy.
Ho¹t ®éng 3
- Tr×nh bµy theo SGK.
- Thö lÊy mét vµi vÝ dô cho thÊy sù
thèng nhÊt c¸ch tÝnh thêi gian lµ rÊt cÇn
thiÕt.
- VËy, thÕ giíi cã cÇn mét thø lÞch
chung hay kh«ng?
- Gi¶ng vÒ C«ng lÞch.
- NÕu chia sè ngµy trªn cho 12 th¸ng
trong n¨m th× kÕt qu ra sao? §iÒu ®ã
®îc gi¶i quyÕt nh thÕ nµo?
- Thêi gian h¬n n¨m theo C«ng lÞch ®-
îc tÝnh nh thÕ nµo?
- HD quan s¸t trôc thêi gian vµ gi¶i
thÝch c¸ch ghi.
(Kh«ng biÕt/ ®· l©u råi).
- X¸c ®Þnh thêi gian lµ mét nguyªn
t¾c c¬ b¶n quan träng trong lÞch sö.
- C¬ së ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian: mèi
quan hÖ gi÷a MÆt Trêi, MÆt Tr¨ng
vµ Tr¸i §Êt.
2. Ngêi xa ®· tÝnh thêi gian nh thÕ
nµo?
- §¬n vÞ thêi gian: ngµy, th¸ng,
n¨m.
- C¸ch tÝnh thêi gian: ©m lÞch; d-
¬ng lÞch.
3. ThÕ giíi cã cÇn mét thø lÞch
chung hay kh«ng?
(VÝ dô cô thÓ gÇn ®©y trong quan
hÖ cña níc ta víi c¸c níc kh¸c, hoÆc
gi÷a b¹n bÌ, anh em ë xa nhau).
- CÇn cã mét thø lÞch chung (v×
nhu cÇu thèng nhÊt c¸ch tÝnh thêi
gian).
- C«ng lÞch:
+ 1 n¨m cã 365 ngµy 6 giê.
+ 4 n¨m cã mét n¨m nhuËn (thªm
mét ngµy cho th¸ng Hai).
+ 100 n¨m lµ mét thÕ kØ; 1.000
n¨m lµ mét thiªn niªn kØ.
* Cñng cè vµ híng dÉn häc ë nhµ
1. Tæng kÕt
- X¸c ®Þnh thêi gian lµ mét nguyªn t¾c c¬ b¶n quan träng cña lÞch
sö.
- Tõ xa con ngêi ®· s¸ng t¹o ra lÞch, ...
- Cã hai lo¹i lÞch: ©m lÞch vµ d¬ng lÞch; trªn c¬ së ®ã, h×nh thµnh
C«ng lÞch.
2. C©u hái, bµi tËp (SGK).
3. ChuÈn bÞ bµi sau
- Nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái trong mçi môc.
- Tham kh¶o tµi liÖu (LÞch sö 10, c¸c bµi viÕt trªn b¸o chÝ, ...).
- Su tÇm t liÖu (bµi viÕt, tranh ¶nh, ...).
* §¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm giê d¹y
Ngµy th¸ng 9 n¨m 2008
PhÇn I
Kh¸i qu¸t lÞch sö thÕ giíi cæ ®¹i
TiÕt 3. Bµi 3
X· héi nguyªn thuû
I – Môc tiªu cÇn ®¹t
Gióp HS:
1. HiÓu ®îc nguån gèc cña loµi ngêi vµ c¸c mèc lín cña qu¸ tr×nh
chuyÓn biÕn tõ ngêi tèi cæ thµnh Ngêi hiÖn ®¹i;
N¾m ®îc ®êi sèng vËt chÊt vµ tæ chøc x· héi cña ngêi nguyªn
thuû; v× sao x· héi nguyªn thuû tan r·.
2. Bíc ®Çu rÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn xÐt tranh ¶nh lÞch
sö.
3. Bíc ®Çu h×nh thµnh ý thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß cña lao ®éng
s¶n xuÊt trong sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi.
II – ph¬ng tiÖn d¹y häc
- Tranh, ¶nh (theo SGK).
- Cæ vËt phôc chÕ.
- T liÖu lÞch sö cã liªn quan.
III – Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng