Tiết 29:
NƯỚC CHAM-PA TỪ THẾ KỶ II
ĐẾN THẾ KỶ X
I – MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức:
- Quá trình thàn lập và phát triển của nước Cham-pa, từ
nước Lâm Ap ở huyện Tượng Lâm đến một quốc gia lớn
mạnh, sau này dám tấn công cả quốc gia Đại Việt.
- Những thành tựu nổi bật về kinh tế và văn hoá của
Cham-pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X.
2. Về tư tưởng, tình cảm:
Làm cho HS nhận thức sâu sắc rằng người Chăm là một
thàn viên của đại gia đình các dân tộc Việt Nam.
3. Kỹ năng:
- Tiếp tục rèn luyện kỹ năng đọc bản đồ lịch sử.
- Kỹ năng đánh giá, phân tích.
4. Trọng tâm:
- Nước Cham-pa độc lập ra đời.
- Tình hình kinh tế, văn hoá Cham-pa từ thế kỷ II đến thế
kỷ X.
II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Lược đồ phóng to “Giao Châu và Cham-pa giữa thế kỷ
VI-X”
- Sưu tập tranh ảnh về đền, tháp Chăm.
III – HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. On định lớp
2. Kiểm tra bài cũ :
- Chính sách đô hộ của nhà Đường có gì thay đổi so với
trước ?
- Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan.
- Diễn biến cuộc khởi nghĩa của Phùng Hưng.
3. Giảng bài mới:
A. Giới thiệu bài: Đến cuối thế kỷ II, nhà Hán suy yếu,
không thể kiểm soát nổi các vùng đất phụ thuộc, nhất là
các đất xa ở Giao Châu. Nhân dân huyện Tượng Lâm,
huyện xa nhất của quận Nhật Nam, đã lợi dụng được cơ
hội đó nổi dậy lật độ ách thống trị của nhà Hán lập ra
nước Lâm Ap, sau đổi thành Cham-pa. Nhân dân Cham-
pa vốn khéo tay, cần cù, đã xây dựng được quốc gia khá
hùng mạnh. Họ đã để lại cho đời sau nhiều thành quách,
đền tháp và tượng rất độc đáo. Quan hệ giữa nhân dân
Cham-pa với cư dân khác ở Giao Châu rất mật thiết
trong đời sống vật chất và tinh thần.
B. Nội dung giảng bài mới:
a. Hoạt động 1: Nước Cham-pa độc lập ra đời.
-GV: sử dụng bản 1.Nước Cham-pa
đồ để giới thiệu vị độc lập ra đời.
trí huyện Tượng -Huyện Tượng
Lâm. Năm 111 Lâm (thuộc quận
TrCN chiếm Au Nhật Nam), là nơi
Lạc, chia thành 3 -Từ Hoàng Sơn sinh sống của
quận: Giao Chỉ, đến Quảng Nam, người Chăm cổ.
Cửu Chân và Nhật bộ lạc Dừa cổ, nền
Nam. văn hoá Sa Huỳnh. -Cuối thế kỷ II
Địa bàn, bộ lạc, -Quân Hán chiếm nhân dân Giao
nền văn hoá? đất của người Châu nhiều lần
Chăm cổ, sát nhập nổi dậy, nhà Hán
vào Nhật Nam, đặt không kiểm soát
Huyện Tượng ra huyện Tượng được các đất ở xa.
Lâm ra đời trong Lâm (từ đèo Hải
hoàn cảnh nào ? Vân đến đèo Đại -Năm 192-193,
Lãnh). Khu Liên lãnh
-Nhà Hán suy yếu đạo nhân dân
nên không kiểm Tượng Lâm giành
Nước Lâm Ap soát nổi các vùng độc lập xưng
ra đời trong hoàn đất xa, nhất là vua, đặt tên nước
cảnh nào ? Tượng Lâm. là Lâm Ap.
-Không, cơ bản là
Có phải do nhà do chính sách -Dùng lực lượng
Hán suy yếu nên thống trị tàn bạo quân sự để mở
nhân dân Tượng của nhà Hán nên rộng lãnh thổ. Đổi
Lâm nổi dậy giành nhân dân khởi tên nước là
độc lập không ? nghĩa. Cham-pa, đóng
Vì sao nhân dân đô ở Sin-ha-pu-ra
huyện Tượng Lâm -Vì Tượng Lâm là (Trà Kiệu-Quảng
lật đổ được ách huyện ở xa nhất. Nam)
thống trị tàn bạo
của nhà Hán, còn
nhân dân các -Dùng lực lượng
huyện khác thì quân sự tiến hành
không lật đổ được các cuộc chiến
? tranh xâm lược
Quốc gia Lâm (Đại Việt).
Ap đã dùng biện -Diễn ra trên hoạt
pháp gì để không động quân sự, tấn
ngừng mở rộng công các nước
lãnh thổ ? láng giềng để mở
Em có nhận xét rộng lãnh thổ.
gì về quá trình
thành lập và mở
rộng nước Cham-
pa ?
b. Hoạt động 2: Tình hình kinh tế, văn hoá Cham-pa
từ thế kỷ II đến thế kỷ X.
Nguồn sống -Nông nghiệp: 2.Tình hình kinh
chính của cư dân trồng lúa nước, tế, văn hoá
Cham-pa là gì ? mỗi năm 2 vụ, Cham-pa từ thế
ruộng bậc thang ở kỷ II đến thế kỷ
Ngoài nông sườn đồi núi, xe X.
nghiệp, họ còn guồng nước. a.Kinh tế:
trồng các loại cây -Cây công nghiệp, -Nông nghiệp:
gì ? cây ăn quả, khai + Sử dụng công
Về thủ công thác lâm thổ sản. cụ sắt, trồng lúa 2
nghiệp ? -Làm đồ gốm vụ/năm
Về thương -Trao đổi, buôn + Sáng tạo guồng
nghiệp ? bán với các quận nước.
Giao Châu, Trung + Trồng cây ăn
Quốc và An Độ. quả, cây công
Em hãy nhận -Họ đã đạt đến nghiệp.
xét về trình độ trình độ phát triển + Đánh cá.
phát triển kinh tế kinh tế như nhân -Công nghiệp:
của Cham-pa từ dân các vùng xung khai thác lâm thổ
thế kỷ II đến thế quanh. sản.
kỷ X ? -Biết sử dụng sắt,
Trình độ phát sức kéo của trâu -Thương nghiệp:
triển của nhân dân bò. trao đổi, buôn bán
Cham-pa thể hiện -Trồng lúa 2 vụ, với Giao Châu,
ở những điểm nào trồng các loại cây Trung Quốc, An
công nghiệp, ăn Độ. ?
trái.
-Buôn bán với các
nước xung quanh. b.Văn hoá:
-Có chữ viết riêng
] Thành tựu văn -Có chữ viết riêng, (Chữ Phạn)
hoá quan trọng của bắt nguồn từ chữ -Theo đạo
người Chăm là gì ? Phạn của An Độ. Bàlamôn và đạo
Qua hai bức -Sáng tạo ra nền Phật.
ảnh “Khu thánh nghệ thuật kiến -Sáng tạo nền
địa Mỹ Sơn” và trúc độc đáo và nghệ thuật kiến
“Tháp Chàm Phan điêu khắc, đậm đà trúc và điêu khắc
Rang”, em có nhận bản sắc dân tộc. độc đáo.
xét gì về văn hoá Người Chăm
của dân tộc Chăm -Nhiều cuộc nổi và người Việt có
? dậy của nhân dân mối quan hệ chặt
Quan hệ giữa Tượng Lâm và chẽ lâu đời.
người Chăm và Nhật Nam được
người Việt như thế nhân dân Giao
nào ? Châu ủng hộ,
ngược lại họ cũng
nổi dậy hưởng ứng
cuộc khởi nghĩa
Hai Bà Trưng.
C. Kết luận toàn bài: Như vậy từ một nước Lâm Ap
nhỏ bé từ thế kỷ II đến thế kỷ X đã trở thành một quốc
gia Chăm-pa, có lực lượng quân sự hùng mạnh, kinh tế,
văn hoá đều phát triển ngang tầm với các nước xung
quanh. Do sự vận động của lịch sử Chăm-pa đã trở thành
một bộ phận của quốc gia Đại Việt, người Chăm trở
thành một phần của đại gia đình các dân tộc Việt Nam
hiện nay. Văn hoá Chăm-pa đã góp phần làm phong phú
nền văn hoá Việt Nam nói chung.
4. Củng cố:
- Nước Cham-pa được thành lập và phát triển như thế
nào ?
- Nêu những thành tựu về văn hoá và kinh tế của nước
Chăm-pa ?
5. Dặn dò:
- Học bài, làm bài tập trong sách thực hành.
- Photo hình 51 dán vào tập.
- Xem trước bài “On tập chương III”.