Giáo án tổng hợp bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Việt lớp 4-5 gồm có các nội dung: Luyện tập từ và câu, tập làm văn, cảm thụ văn học, chình tả, hệ thống bài tập Tiếng Việt cuối bậc tiểu học, các đề luyện thi cuối bậc tiểu học. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
ầ ế ướ c:
ệ ớ ế t l p 45.Ph nI ầ IV
:
ừ ộ ừ ừ , tính t , đ ng t . ạ ừ ạ ừ ư , đ i t x ng hô. .ệ ừ
ề
ầ ủ ủ
ấ ạ ụ
ạ
ấ ạ ằ ằ ế ế ặ ừ
ế
ầ ậ Ph n II: T p làm văn:
ậ ậ ệ ệ ề ề ế ế ầ ầ 1) Bài t p v phép vi 2) Bài t p v phép vi 3) Luy n vi 4) Luy n vi ế t câu. ạ ế t đo n. ở t ph n m bài. ế t ph n k t bài.
1
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ầ
ệ ươ ng pháp chung khi làm bài T p làm văn.
ộ ậ c m t bài văn hay. t đ
ộ ng pháp làm bài:
ả
5) Luy n tìm ý cho ph n thân bài. 6) Ph ể ế ượ ế 7) Làm th nào đ vi ươ 8) N i dung và ph ể ạ 8.1 Th lo i miêu t ể ạ ể 8.2 Th lo i k chuy n. ế ể ạ 8.3 Th lo i vi . ệ ư t th .
ầ ọ Ph n III: C m th văn h c:
ặ
t m t đo n văn v C.T.V.H.
ộ ậ ề ả ụ AKhái ni m.ệ ộ ố ệ ừ ườ ng g p. BM t s bi n pháp tu t th ề ạ ế ỹ CK năng vi ệ ố DH th ng bài t p v C.T.V.H.
ắ ầ ề ự (Phù h p v i khu v c Mi n B c)
Ph n IV:Chính t ả ả ả ả
ờ
ả ệ phân bi ệ phân bi ệ phân bi ệ phân bi ụ ụ ờ
ợ ớ t l / n. t ch / tr. t x / s. t gi / r / d. ầ t ph âm đ u “c ” (c /k /q ). ầ t ph âm đ u “ng ” (ng /ngh ). t nguyên âm i (i / y ). t hoa. ấ
ầ
1)Chính t 2)Chính t 3)Chính t 4)Chính t ế ắ 5)Quy t c vi ế ắ 6)Quy t c vi ế ắ 7)Quy t c vi ắ ế 8)Quy t c vi ắ 9)Quy t c đánh d u thanh. ấ ạ ế ấ ạ 10)C u t o ti ng C u t o v n. ệ ấ ạ ừ t. HánVi 11)C u t o t
ậ ầ ế ệ ố ậ ể ọ t cu i b c ti u h c:
ệ ố Ph n V: H th ng bài t p Ti ng Vi ả ậ . 1)Bài t p chính t ệ ừ ậ 2)Bài t p luy n t và câu. ậ 3)Bài t p C.T.V.H. ậ 4)Bài t p làm văn.
ề ệ
ố ậ ể ọ ầ Ph n VI: Các đ luy n thi cu i b c ti u h c
2
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ầ ạ i:
ệ t: l/n ; s/x ; gi/r/d ; ch/tr ; ng/ngh và g/gh.
Phân bi t hoa. ấ
ấ ạ ầ ữ ộ Chính t ắ ế Quy t c vi ắ Quy t c đánh d u thanh. ấ ạ ế C u t o ti ng, c u t o v n.
ừ ạ ậ ữ ự ) đã g ch chân (Đáp án là nh ng t
ế ả ồ ử ạ trong các t sau r i s a l i cho đúng:
ừ c. lí do
ề
ế i
ả B) Bài t p th c hành: ậ Bài t p 1: ế ỉ t sai chính t Hãy ch ra các ti ng vi ố ẻ b. s l a. no nghĩ con nai n ẩ l p ấ làn gió no toan thuy n nan siêng năng ắ ỗ ẻ h o lánh tính n t m c l ớ ( Ghi nh , nh c l ắ ạ Chính t P/b: l/n) i :
Bài t p 2:ậ Hãy tìm ra các t ừ ế vi t sai chính t ả ồ ử ạ r i s a l i cho đúng:
ướ b. chí h c. trong tr oẻ
ở ề tr v
ế ng che đ y ậ ươ ph ng châm trâm bi m câu truy nệ trung bình
a. che ch ở trung k t ế chê trách tránh né ả (G/nh :ớ Chính t P/b: ch / tr )
ừ ế vi t sai chính t i cho đúng:
gió
ả ồ ử ạ r i s a l b. thi u ế xót ơ s sinh ứ ả s gi ử ụ s d ng ấ ả c. s n xu t ơ ấ s su t ấ ắ su t s c ệ ấ xu t hi n
Bài t p 3:ậ ỉ Hãy ch ra các t a. xa lánh ươ x ng ngôi sao ố sinh s ng ớ i : (G /nh , nh c l ắ ạ P/b : x /s )
ả ừ Bài t p 4:ậ Hãy tìm ra t ừ ế vi t đúng chính t sau:
trong các t 3
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ủ ề
ắ c. c dong ri ng dong ch iơ rông bão
ả ạ a. rá l nh da v ị gi n dả ị con rán ắ ạ Chính t i : b. hình ráng iớ ranh gi ả ranh lam th ng c nh tranh dành tháng riêng P/b : gi / r / d ) ớ ( G / nh , nh c l
ậ ả ữ i nh ng t ừ ế vi t sai chính t ả ở bài t p 4 cho đúng chính t . Bài t p 5:ậ ế ạ t l Hãy vi
ừ trong t ng dòng sau:
Bài t p 6:ậ Hãy tìm ra m t t ạ ộ ừ ế vi ạ
ả t sai chính t ắ ế ộ ườ ể ng, đ dành.
ặ ằ ậ
ấ ơ
ắ ẻ ế ử ơ ồ ổ ờ a) ch n bát, tr m xá, trách m ng, chông ch . b) Nhà dông, rung đ ng, chi c gi ả c) Già d n, rôm r , gi ng co, dành gi t. ẻ d) C m n m, khô n , lo m, trông nom. e) Chia s , s p hàng, sum sê, xum xuê. ẻ f) B sung, x lí, x đ , san s .
ế ừ có các ti ng:
ị ạ
ố
ươ ng/c,...)
ặ ế ướ ế ắ ướ c, c/ngôn, nam/c, ph ệ ng, c/khí, báo/c, đ c/c, quy t/c, thi n/c, ý/c,...)
ậ
ả ỷ
ể ả
ộ ậ ấ t, gi/l y, gi/nhau, tranh/gi, gi/đ c l p,...)
ề ệ
ệ ề ộ
ự
ệ ả ấ Bài t p 7:ậ Tìm 5 t ứ a) trang (Đ/án: t/b , t/s , t/s c, t/tr i, nghĩa/t, t/nam nhi,...) b) tránh c) châm d) chí e) trung f) chung g) dành h) giành i) rành k) xu tấ l) xử m) sứ ử ắ (t/m t, t/né, t/n ng, t/rét, phòng/t, tr n/t,...) ọ (c/bi m, c/chích, c/ch c, c/ch (c/h ọ (t/bình, t/gian, t/h c, t/thành, t/l p,...) ế (c/k t, c/kh o, c/thân, c/thu , nói/c,...) ỗ ụ (d/d m, d/riêng, d /d, đ /d, qu /dd,...) ậ (gi/gi ạ ẽ (r/m ch, r/ngh , rr, r/r , r/vi c, rõ/r,...) ả ẩ ả (x/b n, x/hi n, x/kh u, đ /x, đ t/x, s n/x,...) ế ư (x/lí, x/s , x/th , c /x, x/trí, xét/x,...) (s/gi , s/m nh, s/quán, m/s, bát/s,....)
ừ sau:
ế ố ướ
ắ
ỉ ẻ ườ ệ ệ ủ
ở ư ả ả Bài t p 8:ậ ủ Hãy ch ra âm chính c a các ti ng trong các t ử c mu n c. tia l a a. nho n c i b. ỷ huy hi u khuya kho t khúc khu u hoa hu th a nào mùa quýt khuây kho thu x a khuyên gi i
4
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ấ ạ ớ ( G/nh , nh c l ấ ạ ầ ) ắ ạ C u t o ti ng, c u t o v n ế i :
ấ ỉ ở ế ả các ti ng có trong các t ừ ở BT 8 (gi ị i thích v trí đánh
Bài t p 9:ậ ị Hãy ch ra v trí d u thanh ấ d u thanh)
ắ t hoa:
ơ ơ ắ ơ
ơ ố ấ ạ ơ ộ ươ ế sau cho đúng quy t c vi ử ng s n, c u long, p c pó, y a li, k pa k l ng. , ma lai xi a, trung qu c, n đ , lí b ch, tr ng
ệ ả ườ ầ ổ ư ồ t nam, tr ng m m non sao mai, t ch c nhi đ ng liên
ắ ế ) ậ Bài t p 10: ụ ừ ừ ế ạ và c m t i các t t l Vi ườ ạ ầ ư a) tr n h ng đ o, tr ơ b) ê đi x n, mê công, lu i pa xt ạ m n ng c. ả ợ h p qu c. ớ ( G/ nh , nh c l ọ ộ c) đ ng c ng s n vi ố ắ ạ Quy t c vi i : t hoa
ừ ừ ượ ượ ng thanh, t ng hình)
ừ ơ ừ ầ T đ n T ghép T.G.P.L Láy âm đ u
T.G.T.H Láy v nầ Láy âm và v nầ
Láy ti ngế ừ ồ 2. Các l p tớ ừ: ừ ừ ồ ừ T đ ng nghĩa T trái nghĩa T đ ng âm ề T nhi u nghĩa
ộ
ch ngôi)
ừ ụ ừ ạ : Danh t (C m DT) 3. T lo i ừ ụ Đ ng t (C m ĐT) ụ ừ (C m TT) Tính t ạ ừ ỉ ạ ừ (Đ i t Đ i t Quan h tệ ừ
5
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ấ ạ ạ ơ 4. Câu : Phân lo i theo c u t o: Câu đ n
ạ ụ
ầ ủ : ể Phân lo i theo m c đích nói: Câu k Câu ghép Câu h iỏ Câu c mả Câu khi nế 5.Các thành ph n c a câu
ổ ữ ữ ữ ị
ạ ặ ừ ữ ị ữ L p t ữ ng ủ ữ Ch ng V ng Tr ng ng Đ nh ng * B ng * Hô ng * ế 6.Liên k t câu :
ế ừ ữ Thay th t ng
Dùng t ừ ữ ể ố ng đ n i
ưở (Liên t ng......)
ố ự ế : N i tr c ti p
ố ằ ệ ừ ế ố 7.Cách n i các v câu ghép Dùng t ừ ố N i b ng quan h t n i:
ặ ừ ố ằ ứ hô ng
ế ợ
ph c trong các k t h p sau: ạ ừ ứ ộ ướ ạ ướ ố ng bánh, bánh rán, n c u ng, qu t l ắ ạ ủ i, r
ố ướ N i b ng c p t *Bài t p th c hành: ậ Bài t p 11: ỉ Hãy ch ra các t Xe đ p, xe c , kéo xe, đ p xe, n ạ c, ch y đi.
i, r xu ng.
ắ ạ ủ ố ị ố xu ng, u ng n *Đáp án: ạ Xe đ p, xe c , bánh rán, qu t l ớ ( G/ nh , nh c l ộ ắ ạ cách phân đ nh danh gi i : ớ ừ) i t
(Đáp án ghi s n vào bài)
ẵ ừ ừ ể ậ Bài t p 12: Dùng 1 g ch ( / ) đ tách t ng t
ữ ư ề ạ ỏ ạ trong đo n văn sau: ớ a) M a / mùa xuân /xôn xao,/ ph i ph i,/...Nh ng /h t m a /bé nh ,/ m m
ạ ư ạ ả ơ m i,/ r i /mà /nh /nh y nhót...
ầ ừ ườ ồ /trong /v n,/ mùi /hoa h ng,/
ư ơ ướ c /đã /đ n./ Đ u tiên,/ t b) Mùa xuân /mong ố ệ ự ứ ế hoa hu /s c n c /b c lên...
6
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
sau: ơ ế
ừ , m màng, san s , chăm ch , h c h i, quanh co, đi ẫ ẫ ỉ ọ ỏ ầ c, đ t đai, minh m n, chân chính, c n m n, c n cù, t ươ ố i t ỏ t, mong m i,
láy có trong nhóm t ạ t, xa xôi, xa l ấ ơ ộ
ặ ễ ẫ ộ ắ ạ ừ ậ Bài t p 13: ừ Tìm các t ả ẻ M i mi ầ ướ ứ đ ng, ao mong ngóng, m m ng, ph ng phiu, ph ng l ng. ớ ( G/nh , nh c l ẳ ừ ghép và t ẳ láy d l n l n) i : P/b t
ừ ể ậ Bài t p 14: ỗ ố Hãy đi n vào ch tr ng đ có các t
ừ ghép và t ợ láy: ạ ỏ ồ ề Màu..., đ ..., vàng..., xanh..., s ...., bu n...., l nh....
ậ Bài t p 15:
ừ ừ ế ế a) Tìm 4 t b) Tìm 4 t ghép trong đó có ti ng ghép trong đó có ti ng “m a”ư “n ng”ắ
ỉ ợ ừ ậ Bài t p 16: Ch ra các t
ừ ạ ườ sau: ị ạ ả ộ
ị ạ ghép phân lo i trong các t ng, b n đ i, anh em, anh ch , anh c , em út, ru t ồ ờ ắ ng yêu, vui bu n, vui m t.
ừ ổ ghép t ng h p và t ạ ữ ọ ạ B n h c, b n h u, b n đ ươ ậ th t, hoà thu n, th ắ ạ ớ (G/nh , nh c l i : P/b TGTH và TGPL)
sau thành 2 lo i: ạ T t ng thanh và t
ậ Bài t p 17: ừ Chia các t ấ ừ ượ ổ ừ ượ t ồ ộ ầ ng hình: ầ
ạ ớ ớ ậ ẹ ị ẩ ạ ậ
ả
ừ ượ ắ ạ Th p thoáng, thình th ch, ph ng phao, đ s , b u b u, m p m p, khanh khách, lè tè, ào ào, nhún nh y, ngào ng t, chon chót, bi bô, b p b , ch i v i, thoang tho ng, lon ton, tim tím, thăm th m. ớ (G/nh , nh c l ẳ ng thanh, t ng hình) i : T t ừ ượ t
ướ ủ ộ ỉ ậ Bài t p 18: ừ sau: Cho các t ữ ữ L ng th ng, th t tha, đ ng đ nh, róc rách, thì thào, lác đác, khúc khích, l p
ộ đ p, lách cách, the thé, sang s ng, đoàng đoàng, ào ào.
ừ ế ả ầ ả láy trên thành các ki u: ể láy ti ng, láy âm, láy v n, láy c âm và
ừ ừ ng thanh, t nào là t ừ ượ t ng hình?
nào là t ể ừ a) Phân các t v n.ầ ừ trên, t b) Trong các t ắ ạ i : Các ki u t ớ (G/nh , nh c l ừ ượ t láy)
7
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ự ữ ậ Bài t p 19: D a vào các tính t i đây, tìm thêm nh ng thành ng so sánh:
ấ ứ ẹ ặ ữ ẹ ắ Xanh, vàng, tr ng, x u, đ p, c ng, lành, n ng, nh , v ng, đông, nát.
ư ậ ừ ướ d ắ ậ Ch m nh rùa)
ư ư ẹ ư
ấ ẹ ư ấ ệ ắ ặ ư ụ ư ư ứ ắ
ư ươ ầ ẫ (M u: Ch m *Đáp án: ư Xanh nh tàu lá, vàng nh ngh , tr ng nh tr ng gà bóc, x u nh ma lem, đ p nh tiên, c ng nh thép, lành nh b t, n ng nh đá đeo, nh nh b c, v ng nh chùa bà Đanh, nát nh t ư ứ ư ư ế ỏ ng B n, đông nh ki n c .
ừ ừ khác trong nhóm: ố không gi ng các t
ắ ế
c, non sông.
ố ổ ợ ấ ỏ
ỏ ắ ậ
ọ
ạ ậ ự
ắ ạ ậ Bài t p 20: ỉ Ch ra t ẳ a) xanh ng t, xanh th m, xanh xao, xanh bi c. ấ ướ ổ tiên, đ t n b) T qu c, t ợ ợ c) Th c y, th cày, th rèn, lão nông. ỏ ử ỏ ừ d) Đ au, đ b ng, đ ng, đ đ n. ợ e) Hoà bình, hoà tan, hoà thu n, hoà h p. ầ f) Róc rách, thì th m, lách tách, rì rào. g) Giáo viên, h c sinh, sinh viên, b n bè. ự h) Thành tích, thành th c, thành th t, trung th c. ừ ồ i : T đ ng nghĩa)
ụ ừ sau:
ớ (G/ nh , nh c l ậ Bài t p 21: ệ ừ ồ ủ Phân bi đ ng âm trong các c m t t nghĩa c a các t ế ợ ỉ ỉ ỉ ỉ ườ ng ch vàng. a) s i ch chi u ch ch đ ỗ ạ ỗ ỗ ỗ ươ ng đ l b) đ t i – thi đ giá đ . ừ ồ ắ ạ ớ i : T đ ng âm) ( G/nh , nh c l
ể ủ ố ừ ợ ướ ậ Bài t p 22: ị Xác đ nh nghĩa g c và nghĩa chuy n c a các t i đây:
ọ có trong các két h p d ọ
ọ ẽ ứ ự ọ ứ ứ ư
ọ c ng, c ng nh thép, tê c ng, l c h c c ng. ơ
ồ ạ ạ ạ ạ ạ ồ
ọ a) Ng t: cam ng t, nói ng t, đàn ng t, rét ng t. ứ ứ b) C ng: lí l ả ắ c) Ăn: ăn đòn, ăn n ng, ăn nh, ăn c m. d) Ch y: ch y ăn, ôtô ch y, ch y nhanh, đ ng h ch y. ọ e) Đi: tôi đi b , đi ôtô, đi h c, đi công tác.
ừ ớ (G/nh , nh c l ộ ề ắ ạ i : T nhi u nghĩa)
ừ ớ
trái nghĩa v i các t ứ ề ỏ ậ Bài t p 23: ừ Hãy tìm t ậ a) Th t thà, gi sau: ỏ i giang, c ng c i, hi n lành.
8
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ỏ ủ ậ ợ i.
ả ậ ng, c n th n, siêng năng.
ả
ườ ạ ạ ạ ạ b) Nh bé, nông c n, sáng s a, thu n l ượ ẻ c) Vui v , cao th d) Già lão, cân già, qu già. ố e) Mu i nh t, đ ng nh t, màu nh t.
ớ ỏ ắ ố ế ớ ộ t, đ c ác. i tăm, khó khăn.
ẩ ả ườ ế i bi ng.
ả ọ ặ
ườ ắ ạ ừ *Đáp án: ố a) D i trá, kém c i, y u b) To l n, sâu s c, t ồ ấ c) Bu n bã, th p hèn, c u th , l ẻ d) Tr trung, cân non, qu non. ố e) Mu i m n, đ ớ ( G/nh , nh c l ậ ng ng t, màu đ m. i : T trái nghĩa )
ừ ạ ủ ừ sau:
ườ ứ ọ ố ị n, d u dàng, ng t, thành ph , ăn, đi đ ng.
ậ Bài t p 24: ị Xác đ nh t Núi đ i, r c r , chen chúc, v ớ lo i c a các t ồ ự ỡ ( G/nh : DT,ĐT,TT )
ỏ ướ ọ c tung cánh bay v t lên. Cái bóng chú nh xíu l t nhanh trên
ặ ồ ặ ậ Bài t p 25: ạ Cho đo n văn sau: ồ Chú chu n chu n n m t h . M t h tr i r ng mênh mông và l ng sóng.
ồ ướ ặ ồ ả ộ ạ ừ ừ ạ trong đo n văn trên.
ạ a) Dùng 1 g ch ( / ) tách t ng t b) Tìm các DT, ĐT, TT có trong đo n văn trên.
ồ ặ ồ
ồ ướ ướ ọ c, cánh, cái, bóng, m t h , sóng. ả t, tr i.
ặ * Đáp án: b) DT: chú, chu n chu n n ĐT: tung, bay, v t, lên, l ỏ TT: nh xíu, mênh mông, nhanh, l ng.
ậ Bài t p 26: ừ ạ Tìm t
ươ
ừ l c có trong các nhóm t sau: ươ ắ ộ ự a. Xúc đ ng, lo l ng, thân th ng, tâm s . ấ ỗ ấ ả ệ b. Cái x u, cái ác, l ng thi n, n i v t v . ẳ ả ố ự ậ d i, ngay th ng, hièn lành. c. S th t, gi
ừ
ậ Bài t p 27: ừ Tìm các tính t ế sau: ể ố ề ề ẽ ỉ ệ t, ni m vui, k ni m, đi u hay, l ả ph i,
ầ có trong nhóm t ẹ Trìu m n, cái đ p, kiên trì, đi m t ắ xinh x n, chuyên c n.
9
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ộ ạ ế ừ ạ ừ đó thay th cho t ừ ữ ng ạ có trong đo n h i tho i sau, nói rõ t ng đ i t
ỏ
ấ ằ ể ấ ậ ượ c m y đi m toán? i, c u đ ể ậ ượ c m y đi m? c 10, còn c u đ
ậ
ừ ) thay th cho t
lâm th i làm đ i t ằ ạ ừ ậ ế ế
ượ ừ ụ ế ậ ể ờ ằ “H ng”. “H ng” ; “c u” thay th cho “Lan”. “đ c đi m 10”.
ậ Bài t p 28: ạ ừ Tìm đ i t nào: ọ Lúc tan h c, Lan h i H ng: ơ ằ H ng ớ ượ T đ ớ T cũng v y. *Đáp án: ậ ừ Câu 1: “c u”( danh t ừ ế ớ Câu 2: “T ” thay th cho t ế ớ Câu 3: “T ” thay th cho “Lan” ; “v y” thay th cho c m t ớ ạ ừ ( G/nh : Đ i t )
ệ ừ ụ ủ ặ và c p QHT có trong các câu văn sau và nêu rõ tác d ng c a
ậ Bài t p 29: Tìm các Quan h t chúng:
ườ n.
ấ ấ ế i bi ng.
ư ỉ ư ạ ỉ ọ ậ
ộ ố ọ ố ấ ẫ ư ộ a. Ông tôi đã già nh ng không m t ngày nào ông quên ra v ấ ườ b. T m r t chăm ch còn Cám r t l ầ c. Mây tan và m a t nh d n. ỏ d. Nam không ch h c gi i mà c u còn hát r t hay. e. M c dù cu c s ng khó khăn nh ng Lan v n h c t t.
ế ng ph n.
ớ ặ *Đáp án: ự ố ậ ý a, b, : nêu s đ i l p. ự ệ ý c, : nêu 2 s ki n song song. ệ ý d, : quan h tăng ti n. ệ ươ ả ý e, : quan h t ệ ừ ) (G/nh : Quan h t
ặ ỗ
ậ Bài t p 30: ớ Đ t câu v i m i quan h t ể ệ ừ sau: ớ ặ ằ ủ c a, đ , do, b ng, v i, ho c.
*VD:
ể ủ
ỉ ể ố ẹ
ớ
ằ ạ ơ ề ặ Quy n sách này là c a em. Em luôn chăm ch đ b m vui lòng. Cây xoài này do ông em tr ng.ồ Ngôi nhà này xây b ng đá ong. Tôi v i Lan là đôi b n thân. Chi u nay tôi đi ch i ho c đi thăm bà.
10
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ặ
ố ắ ặ ậ ậ t mình ch m ch p. Nó c g ng ch y th t nhanh.
ổ ạ
ạ t. Nó v n không đu i k p rùa. ng ng ạ ổ ị ỏ i khác. Th đã thua rùa.
ế ườ ẫ ụ ấ ệ ấ ắ ậ Bài t p 31: ệ ừ ữ ể Chuy n nh ng c p câu sau thành câu ghép có dùng c p Quan h t : ế a) Rùa bi ỏ ắ ẫ b) Th c m c ch y mi ỏ ủ ườ c) Th ch quan, coi th ị d) Câu chuy n này h p d n, thú v . Nó có ý nghĩa giáo d c r t sâu s c.
*Đáp án:
a) Dùng c p t b) Dùng c p t c) Dùng c p t d) Dùng c p t : : : : ặ ừ Vì...nên... ặ ừ Tuy ...nh ng.... ư ặ ừ Vì....nên.... ữ ặ ừ không nh ng...mà còn...
ụ ủ ừ ỗ
ế ạ
ẫ
ế ắ ỏ i văn.
ỏ ậ Bài t p 32: ỉ ặ Ch ra tác d ng c a t ng c p QHT trong m i câu sau: ổ ổ a) Vì gió th i nên cây đ . ổ ổ b) N u gió th i m nh thì cây đ . ổ ư ạ ổ c) Tuy gió th i không m nh nh ng cây v n đ . i toán thì B c gi d) N u Nam gi ỉ ỏ e) Nam không ch gi ỏ i toán mà Nam còn gi i văn.
*Đáp án:
ệ
ả ả ế t k t qu . ươ ng ph n.
ỉ ỉ ỉ ỉ ỉ ế ệ Nguyên nhân k t qu . ả ế ả ệ Đi u ki n, gi ề thi ệ Nh ộ ố ậ ượ ng b , đ i l p, t ệ Đ i chi u, so sánh. ế ố ệ Tăng ti n.ế a) Ch quan h b) Ch quan h c) Ch quan h d) Ch quan h e) Ch quan h
ặ ậ Bài t p 33: Đ t câu có:
ộ
.ệ ừ .ừ T “ừ c aủ ” là danh t T “ừ c a”ủ là d ng t ừ . T “ừ hay” là tính t .ừ T “ừ hay” là quan h t
*Đáp án:
ấ
ế ấ ấ
ậ ớ ủ ể ủ Ông y có c a ăn c a đ . ủ Chi c bút này c a tôi. Cô y hát r t hay. C u làm hay t làm?
11
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ữ ế ử ạ i cho thành
ỗ ử ậ Bài t p 34: ầ Nh ng câu sau còn thi u thành ph n chính nào? Hãy nêu 2 cách s a l câu và chép l i các câu đã s a theo m i cách?
ờ
ữ ư
ề ư ượ ộ ử c g i r a.
ỏ ạ ẹ a. Bông hoa đ p này. ộ ệ b. Con đê in m t v t ngang tr i đó. ở c. Nh ng cô bé ngày x a nay đã tr thành. ờ ạ d. Trên n n tr i s ch bóng nh đ ọ ặ ờ e. Khi ông m t tr i ló ra kh i ng n tre.
*Đáp án:
thêm CN ho c b t thêm VN ho c b t ở ở ưở ừ “tr ng”.
ặ ỏ ừ này” “ ặ ỏ ừ “đó” ặ ổ ừ thêm BN ho c đ i t “tr ” thành t ặ ỏ ừ Trên” thêm CN, VN ho c b t “ ặ ỏ ừ Khi”. “ thêm CN, VN ho c b t
ệ ế a. Thi u CN: ế b. Thi u VN: ế c. Thi u BN ( VN) : ế d. Thi u CN, VN: ế e. Thi u CN, VN: ớ (G/nh : Khái ni m câu)
)
ề ẵ (Bài đã đi n s n đáp án ạ ề ấ ấ ấ ẩ ế t hoa cho
ậ Bài t p 35: Hãy tách đo n văn sau thành 5 câu, đi n d u ph y, d u ch m và vi đúng:
ươ ướ
ữ ườ Gi a v ướ ướ ẫ t đ m s ị ộ ng đêm, m t bông hoa c gió. Màu hoa đ th m. Cánh hoa m n màng, khum khum úp sát vào
ả ươ ở ế ơ ố ng th m ngát.
ậ ả ừ ắ ươ ườ n lá xum xuê, xanh m t, còn ậ ờ ỏ ắ r p r n tr ư ư nhau nh còn ng p ng ng ch a mu n n h t. Đoá hoa to h H ng hoa lan to kh p khu v n.
ạ ầ ẵ
ạ ơ ầ (Bài đã tách s n các thành ph n câu, ph n g ch chân là TN) ữ t các câu sau đây là câu đ n hay câu ghép? Tìm CN, VN và Tr ng ng
ầ ả ả ả ướ ố i g c cây kín
ẩ ướ ư ụ ữ t và m a rây b i mùa đông , nh ng chùm hoa
ế
ả ỏ ả ộ , nh ng chùm th o qu đ chon chót
ư ộ , t a nh đ t ng t ư ứ ử ự ẩ
ệ ế ả ồ ữ ứ ắ ồ ế ử ồ , c nhà tôi / ng i trông n i bánh, chuy n trò đ n
ậ Bài t p 36: ế Hãy cho bi ủ c a chúng: ứ ế ụ ự ố 1) S s ng /c ti p t c trong âm th m,// hoa th o qu /n y d ẽ ặ . đáo và l ng l ươ 2) Ngày qua , trong s ng thu m ắ ầ ệ khép mi ng / b t đ u k t trái. ướ ầ ừ 3) D i t ng đáy r ng ự ỗ /b ng r c lên, bóng b y nh ch a l a, ch a n ng. 4) Đêm yấ , bên b p l a h ng sáng. ộ ế ư ữ ữ ử ạ ộ ố 5) M t làn gió nh /ch y qua,// nh ng chi c lá /lay đ ng nh nh ng đ m l a
vàng, l a đ b p bùng cháy.
ỏ ữ
ẹ ử ỏ ậ ỏ ữ ữ ờ ờ ữ ố ỏ ữ 6) C bay /đ nh ng mái nhà, đ nh ng cành cây, đ nh ng góc ph . ố 7) C /bay trên nh ng mái nhà, trên nh ng cành cây, trên nh ng góc ph .
ữ 12
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ộ
ữ ả ồ
ơ ậ
ơ ơ ư ữ ư ữ ặ ặ ầ ầ
ẫ ắ
ư ắ ẳ ồ
ơ
ộ 8) Ve /kêu r n rã. ế 9) Ti ng ve kêu /r n rã. ồ ẫ ạ ừ 10) R ng h i /ngào ng t, xanh th m trên nh ng qu đ i quanh làng. ộ ả 11) M t m nh lá gãy /cũng d y mùi th m. ặ ầ ả ồ 12) Qu h i ph i mình /xoè trên m t lá đ u cành. ầ ặ ả ồ 13) Qu h i /ph i mình, xoè trên m t lá đ u cành. ơ ả ồ ằ 14) Qu h i nh nh ng cánh hoa /n m ph i mình trên m t lá đ u cành. ơ ằ ả ồ 15) Qu h i /nh nh ng cánh hoa, n m ph i mình trên m t lá đ u cành. ư ấ ẳ 16) Làng quê tôi /đã khu t h n //(nh ng) tôi /v n đăm đ m nhìn theo. t h n, trăng /đã lên r i. 17) (Khi) ngày /ch a t ề ồ ữ ị 18) Chi u thu , gió /dìu d u, //hoa s a /th m n ng. ơ ớ ầ (G/nh : Câu đ n, câu ghép, thành ph n câu (CN, VN, TN)).
ở ở ậ các câu : 1, 2, 3, 4, 6, 7, ứ BT 36 và nói rõ ch c
ậ Bài t p 37: ộ Hãy tìm các b ph n song song có ủ ụ ữ v ng pháp c a các BPSS đó. *Đáp án:
1) ĐNSS. 2) TNSS. 3) TNSS, VNSS. 4) TNSS, VNSS. 6) VNSS. 7) BNSS. ớ ộ ậ (G/nh : B ph n song song)
ị ộ ữ ừ ữ ng
ạ
ậ Bài t p 38: ể VN trong các câu 6, 7, 8, 9, (BT 36) bi u th n i dung gì? Chúng do nh ng t ư ế nh th nào t o thành? *Đáp án:
ấ ừ ạ t o thành.
ủ ự ậ ụ
ạ ộ t o thành.
ỉ ỉ ạ ỉ ỉ ạ ừ ạ ộ ộ ụ t o thành.
ừ ữ ạ ụ ặ ể 6) Ch tính ch t, đ c đi m c a s v t, chúng do c m tính t ừ ạ ự ậ t o thành. 7) Ch tr ng thái s v t, chúng do c m đ ng t ừ ạ ộ ủ ự ậ 8) Ch ho t đ ng c a s v t, chúng do c m đ ng t 9) Ch tr ng thái, chúng do đ ng t ớ (G/nh : Các t ng t o thành CN, VN).
ể ế ả ỏ ậ Bài t p 39: ể Hãy chuy n câu: “ Mùa xuân về” thành các ki u câu h i, câu khi n, câu c m.
ậ Bài t p 40:
13
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ế ế ượ ố ớ ằ ỉ t các v câu đó đ c n i v i nhau b ng cách
ế Hãy ch ra các v câu và cho bi nào?
ả ế
ượ ẫ ọ c kho nh ng Nam v n đi h c.
ướ ặ ấ ẻ ư ạ c càng m nh.
ả
ỏ ọ ọ ỏ ệ ờ a) N u tr i rét thì con ph i m c m. b) Tuy Nam không đ c) Dân càng giàu thì n d) Tôi đi đâu nó cũng đi theo đ y.ấ e) Anh b o sao thì tôi làm v y. ữ f) Không nh ng nó h c gi ậ i Toán mà nó còn h c gi ế i Ti ng Vi t.
*Đáp án:
ế
ả ệ ng ph n.
ế
ặ ừ a) C p t ặ ừ b) C p t c) d) e) C p t ặ ừ ỉ f) C p t ố ớ ả ệ ề quan h đi u ki n k t qu . ệ ươ quan h t ặ ừ ứ hô ng. ệ ch quan h tăng ti n. ế ằ ặ ừ ( G/nh : Cách n i các v câu ghép b ng QHT và c p t ứ hô ng).
ế ỗ ỉ ậ Bài t p 41: Hãy ch ra các cách liên k t câu có trong chu i câu sau:
ố
ẹ ứ ề ố ắ ầ ạ ố ố a) Hoa thích làm cô giáo gi ng m . Cũng có lúc Hoa thích làm bác sĩ gi ng b . này. Thân nó b) Đ ng ng m cây s u riêng, tôi c nghĩ mãi v gi ng cây kì l
ẳ ộ ứ ẳ kh ng khiu, cao vút, cành ngang th ng đu t.
ổ ế ạ ặ ẫ ọ c) Đácuyn là m t nhà bác h c vĩ đ i. M c dù đã n i ti ng, ông v n ngày đêm
ệ ộ ọ ậ mi t mài h c t p.
ắ ả ố d) Mùa hè, lá bàng xanh ng t. Sang cu i thu, lá bàng ng sang màu tía.
*Đáp án:
ừ ữ ố ng n i.
ặ ừ ữ ng . a) L p t b) c) Thay th t ặ ừ ữ d) L p t ớ ế ừ ữ ng . ng , dùng t ế (G/nh : Liên k t câu).
) ề ẵ (Bài đã đi n s n đáp án
ạ ạ ạ ề ợ ấ i đo n văn, đi n d u câu thích h p vào
ố ạ
t hoa, xu ng dòng đúng v trí): ướ ườ i:
ớ ớ c vào l p, m m c ạ ư ấ
ỉ ẽ ữ ử ẩ ấ
ạ
ế ắ ẩ ấ t m u gi y đang nói gì nhé! – Cô
ả ớ ặ ắ ậ Bài t p 42: Tách đo n văn sau thành các câu. Chép l ị ế đo n văn (vi Cô giáo b ậ L p ta hôm nay s ch s quá! Th t đáng khen! Nh ng các em có nhìn th y ằ m u gi y đang n m ngay gi a c a kia không? ồ ả ớ Có ! C l p đ ng thanh đáp. Nào! Các em hãy l ng nghe và cho cô bi giáo nói ti p.ế C l p im l ng l ng nghe.
14
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ớ ấ (G/nh : D u câu).
ề ẩ ỗ ợ Bài t p 43ậ ữ Đi n các d u ch m, d u ph y vào nh ng ch thích h p trong đo n văn sau:
ề ả ả ạ ng th o qu đi, r i theo tri n
ơ ườ ả ề ươ ả ữ ả ơ ế ươ ồ i đi t r ng th o qu v , h ng th m
ọ ự ơ ế ng th o qu ng t l ng, th m n ng vào nh ng thôn xóm Chin San. Gió ừ ừ ỏ ơ ừ ề ẵ : (Bài đã đi n s n đáp án) ấ ấ ấ ướ ừ ướ t th t bay qua r ng, quy n h Gió tây l ả ả ư ươ núi, đ a h ơ ấ ờ th m. Cây c th m. Đ t tr i th m. Ng ế ậ ủ ấ p trong t ng n p áo, n p khăn. đ m
ộ ậ Bài t p 44: ữ ắ ế S p x p nh ng câu sau thành m t đo n văn:
ạ ắ ể ế ẹ
c khi đi h c, tôi cũng đ u cho sáo ăn (2).
ọ ộ ế ề t nói (3).
ự ẹ ộ ộ ướ ạ Th là tôi m o hi m trèo lên b t chú sáo xinh đ p kia (1). ướ Hôm nào tr ơ ướ c có m t con sáo bi Tôi đang m ỏ ấ M t hôm, tôi th y m t chú sáo m vàng c c đ p trên cây đa cao tít tr c nhà
(4).
ề ấ
ọ ề ữ ấ Tôi đem sáo v chăm sóc r t kĩ (5). Sáng nay, khi đi h c v , tôi không còn th y sáo đâu n a (6).
*Đáp án:
431526.
ợ ừ
ứ ợ ả láy thích h p vào ch tr ng đ đo n văn có s c g i t : ế ỗ ố ỹ ạ ờ ể ộ
ậ Bài t p 45: ề Tìm và đi n các t ặ ư ữ ươ ế ỏ ơ
ể ầ M t trăng tròn ..., .... nhô lên sau lu tre. B u tr i đi m xuy t m t vài ngôi ế ng đêm r i .... lên lá cây và ti ng ừ ắ ấ ọ ị
ườ ả ng. ... đâu đây mùi hoa thiên lí ... lan to .
sao ....nh nh ng con đom đóm nh . Ti ng s ầ ấ ẩ côn trùng ... trong đ t m. Ch gió chuyên c n ... bay làm .... m y ng n xà c tr ng ven đ *Đáp án:
ừ ừ ấ ả ố ố ạ vành v nh, t ẹ , l p lánh, l p đ p, ra r , nh nhàng, rung rung, Thoang t
ả ị tho ng, d u dàng.
ộ ề ượ ố ươ ừ vàng xu m, vàng hoe, vàng giòn, vàng m t, vàng i, vàng t i,
ậ Bài t p 46: : Đi n các t ợ : ị vào nh ng v trí thích h p
ướ ữ i
ữ Mùa đông, gi a ngày mùa, làng quê toàn màu vàng. Màu lúa chín d ế ừ ủ ế ạ ắ ả i. N ng nh t ng màu ... T ng chi c lá mít ... Tàu đu đ , chi c lá s n héo
ạ ướ ở ơ
ồ ắ đ ng ... l ạ i m năm cánh ... D i sân, r m và thóc ... Quanh đó, con gà, con chó cũng .... l (Tô Hoài)
15
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ệ ừ ừ ề ở ủ t nghĩa c a các t v a đi n ậ bài t p 46.
ậ Bài t p 47: Hãy phân bi *Đáp án:
ộ ắ
ậ ạ ươ i ánh lên.
ậ ư ươ i.
ươ ắ i: Vàng m t màu t i t n.
ượ ượ ộ ề Vàng xu m: Vàng đ m và đ u kh p. Vàng hoe: Vàng nh t nh ng t ố i: Vàng đ m, t Vàng ộ ươ Vàng t Vàng giòn: Vàng khô, già n ng.ắ Vàng m t: Vàng m t cách m t mà.
ơ ỉ ệ ừ ượ ử ụ c s d ng trong các câu văn, câu th sau: đ
ư ở
ế
ả ừ ằ
ở
ả c ch i vào mây xanh.
ườ ớ ng S n: chí l n ông cha
ẹ i sông La ư
ườ ữ ộ ả ậ Bài t p 48: Hãy ch ra các bi n pháp tu t a) Mùa thu c a emủ Là vàng hoa cúc ắ Nh nghìn con m t ờ M nhìn tr i êm. ừ ạ b) Thân d a b c ph ch tháng năm ợ Qu d a – đàn l n con n m trên cao Đêm hè hoa n cùng sao ế ượ ừ Tàu d a chi c l ơ c) Tr ử C u Long: lòng m bao la sóng trào. ơ d) Sông La ắ Trong veo nh ánh m t B tre xanh êm mát ướ M n m t đôi hàng mi. e) M t tr i b n l n núp sau s ắ n núi, phong c nh nhu m nh ng màu s c
ờ ươ ặ ờ ẽ ẽ lùng. ẹ ạ đ p l
ư ả ư ố ư i tăm m t mũi. M a th i đ t th i cát.
ế ướ ặ ỏ ự ươ ố ấ ố ờ f) M a r rích đêm ngày. M a t g) Xanh biêng bi c n c sông H ng, đ r c hai bên b màu hoa ph ượ ng
vĩ. *Đáp án:
Câu a, b, c, : so sánh. Câu d : so sánh, nhân hoá. Câu e : nhân hoá.
16
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ệ ả
ữ Câu f : đi p ng . ữ Câu g : đ o ng . ớ ữ ả ữ ệ (G/ nh : So sánh, nhân hoá, đi p ng , đ o ng ).
ươ ơ ế t:
ậ Bài t p 49: Trong bài th “ơ Lu treỹ ỗ ớ ỹ ọ ọ
ễ ủ ” c a nhà th Nguy n Công D ng có vi ứ ậ M i s m mai th c d y Lu tre xanh rì rào Ng n tre cong g ng vó Kéo m t tr i lên cao.
ả ấ ơ ặ ờ ơ
ạ Trong đo n th trên, em thích nh t hình nh th nào? Vì sao em thích? *Đáp án :
ơ ấ ả ọ ọ Trong đo n th trên, em thích nh t hình nh: “Ng n tre cong g ng vó / Kéo
ưở ưở ượ ủ ọ ơ ộ ng t
ỗ
ự ậ ầ ạ ự ố ệ ả ậ
ạ ặ ờ m t tr i lên cao”. ọ ự ng đ c đáo c a nhà th , các s v t “ng n tre”, “g ng Qua s liên t ng, t ế ở ế ặ ờ ố t, và vó”, “m t tr i” v n dĩ không liên quan đ n nhau b ng tr lên g n gũi, thân thi ẽ ớ ặ ộ ư ắ g n bó ch t ch v i nhau. C nh v t nh hoà qu n vào nhau, t o nên s s ng đ ng ơ ả cho hình nh th .
ậ Bài t p 50:
ứ Nh ng ngôi sao th c ngoài kia
ữ ằ ẳ ẹ
ứ ủ ấ
ẹ ọ
ủ ầ ả ạ ơ
Ch ng b ng m đã th c vì chúng con Đêm nay con ng gi c tròn ố ờ ủ M là ng n gió c a con su t đ i (Mẹ Tr n Qu c Minh) ố ầ ấ ề Theo em, hình nh nào góp ph n nhi u nh t làm nên cái hay c a đo n th trên? Vì sao? *Đáp án:
ọ ẹ ố ờ ọ
ề ủ ả ạ ơ
ả ấ ư ọ ủ
ầ ẹ ố ấ ổ ố ả ộ ờ ổ
ự
ư ẹ ạ ẹ ố ướ ề ấ ấ ạ ơ
ắ ẽ ơ Theo em, hình nh “ng n gió” trong câu “M là ng n gió c a con su t đ i” ấ ủ đã góp ph n nhi u nh t làm nên cái hay c a đo n th trên. Hình nh đó cho ta th y ườ ấ ơ ng i m gi ng nh ng n gió th i cho con mát, ru cho con ng và đi vào gi c m . ọ ệ ự Ng ngió y th i cho con mát su t c cu c đ i gi ng nh m đã luôn làm vi c c c ớ ọ ể nh c đ nuôi con khôn l n, mong cho con sung s ng và h nh phúc. S so sánh ẽ ơ ế ẹ đ p đ và sâu s c đó cho ta th y th m thía h n v tình m , khi n cho đo n th ẹ ơ hay h n, đ p đ h n.
ơ ố ữ ế t: ậ Bài t p 51: Trong bài th “ơ Theo chân Bác”, nhà th T H u vi
17
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ậ ứ ươ ng ta
ộ ờ
ng cu c đ i chung, th ế ỏ ươ ng c hoa ả t quên mình cho h t th y
Ôi lòng Bác v y c th ươ Th ỉ ế Ch bi ư Nh dòng sông ch y, n ng phù sa.
ấ ố ớ ả ẹ ả ộ
ặ ơ ạ Đo n th trên có hình nh nào đ p, gây xúc đ ng nh t đ i v i em? Vì sao? *Đáp án:
ả ả ẹ ộ Hình nh “dòng sông ch y n ng phù sa” là hình nh đ p và gây xúc đ ng
ặ ể ớ ấ ấ ố ớ ng, quên mình
ặ ấ
ươ ủ ẻ ỗ
ươ ậ ườ ề
ng mang n ng phù sa hay t m lòng c a Bác lúc nào ng ng dành cho m i chúng ta? Bác chia s tình th ứ i mà ch ng h nghĩ đ n riêng mình. Dòng sông cũng v y, c ạ ạ c dùng đ so sánh v i t m lòng yêu th ươ ươ ẳ ế ể
ỏ ồ ả ấ ạ
ệ ậ ư t Nam, cũng nh dòng sông quê h ồ ươ ng muôn
ấ ướ ấ ả ượ nh t đ i v i em vì nó đ ủ c a Bác. Dòng sông quê h ứ cũng chan ch a tình yeu th ấ ả ọ ế cho t t c m i ng ờ ữ ả ả ch y mãi, ch y mãi, đem đ n cho đôi b nh ng h t phù sa đ h ng đ làm nên h t ộ ố ạ g o, làm nên cu c s ng m no h nh phúc. Chính vì v y, hình nh Bác H luôn ố luôn s ng mãi trong lòng dân t c Vi ờ ẹ đ i đ p mãi trên đ t n ộ ệ t Nam yêu d u. c Vi
ậ Bài t p 52:
ờ “Đ i cha ông v i đ i tôi
ư
ỉ
ớ ờ ờ ớ Nh con sông v i chân tr i đã xa Ch còn truy n c thi t tha ặ ậ Cho tôi nh n m t ông cha c a mình”
ệ ổ ế ủ ệ ổ ướ (Truy n c n
ể ư ế ề ộ c mình ơ ố ị ỹ ạ – Lâm Th M D ) ơ ạ
Em hi u nh th nào v n i dung 2 câu th cu i trong đo n th trên? *Đáp án:
ấ ừ ư ế ệ ạ ừ ứ ế quá kh đ n hi n t
Hai dòng th cu i cho ta th y: T x a đ n nay, t ằ ệ ổ ự ự ặ
ệ ổ
ơ ố ờ ệ ạ i. Qua các câu chuy n c , chúng ta có th hi u đ ầ ồ
ụ ậ ư ủ
ủ ệ ổ ế ượ ươ ệ ổ ấ ậ ậ c g t đ
ặ ủ ế ệ ư i là ả ầ ả ộ c m t kho ng th i gian dài d ng d c. Các truy n c dân gian th c s là cái c u ứ ớ ể ể ượ ờ ố n i quá kh v i hi n t c đ i ấ ậ ố s ng v t ch t và tinh th n, tâm h n và tính cách, phong t c t p quán, các quan ả ạ ứ ệ ni m đ o đ c,...c a ông cha ta. Hình nh c a ông cha x a in d u khá rõ trong các ể truy n c dân gian. Vì v y, có th nói, truy n c đã giúp ta nh n bi ng m t c a các th h cha ông ta ngày x a.
ơ ươ ạ ” c a nhà th Tr ươ ng Nam H ng có đo n: ậ Bài t p 53: Trong bài th “ơ Trong l
ẹ
ế
ờ ộ ư ầ
ộ ủ ờ ẹ i m hát ạ Th i gian ch y qua tóc m ắ M t màu tr ng đ n nôn nao ố ẹ ứ L ng m c còng d n xu ng Cho con ngày m t thêm cao.
18
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ạ ơ ộ ộ ữ ủ ả ả nh ng c m xúc và suy nghĩ gì c a tác gi ?
Theo em, đo n th trên đã b c l *Đáp án:
ả ạ ủ Đo n th b c l
ế ơ ộ ộ ữ ẹ ạ ẹ ộ nh mái tóc m b c tr ng theo th i gian khi n cho tác gi i m . Hình c m th y xúc đ ng đ n
ẹ ứ
ờ ố ậ ố ư ộ ộ ế ơ ủ lòng bi
ả mu n b c l ấ ả ỗ ấ ả ộ ộ ờ ẹ
ẹ ư ứ ượ
ả ”, tác gi ụ ớ ả ấ ể
tác gi ủ ư ơ ẹ ậ ẹ ả ấ ậ ậ ả ề ườ nh ng c m xúc và suy nghĩ c a tác gi v ng ế ả ả ắ ấ ả ố ầ nôn nao. Thông qua hình nh đ i l p: “ L ng m c còng d n xu ng / Cho con ẹ ả ố ớ t n c a mình đ i v i m . C ngày m t thêm cao ẹ cu c đ i m đã làm l ng v t v , n i v t v đã làm trĩu còng l ng m . L ng m ả ế càng còng, con càng l n thêm lên. Vi c nh ng dòng th chan ch a tình c m t ra đ ỏ ỗ ứ đó ch ng t ả th y tình c m c a tác gi ữ ấ ả ủ ấ r t th u hi u n i gian truân, v t v c a m . Qua đó, ta cũng ẽ ẹ dành cho m cũng th t là đ p đ , th t là sâu đ m.
ậ Bài t p 54:
ế ồ ơ ờ
ể ặ ấ (M v ng nhà ngày bão
“Th r i c n bão qua ở ạ ầ i B u tr i xanh tr l ớ ẹ ề ư ắ M v nh n ng m i ả Sáng m c gian nhà” ẹ ắ ủ ọ ạ
Đ ng Hi n) ơ Em hãy nêu suy nghĩ c a mình sau khi đ c đo n th trên. *Đáp án:
ạ ề Đo n th di n t
ắ c m xúc vui m ng khôn xi ẹ ế ủ t c a gia đình sau nhi u ngày ậ ế ơ
ơ ủ ờ ườ ẹ i khi không có m ? M tr v , th i gian xa
ơ ẹ ở ề ặ ờ ạ ố i quang mây, l ng gió. Ng
ắ ả ế c tác gi
ẩ ướ i, làm cho gian nhà m ẹ ắ ủ ẹ
ả ự ỏ ủ ự ố ườ ơ ễ ả ả ừ ẹ ề mong ngóng m v . M đi v ng, cũng là lúc c n bão p đ n. C n bão c a thiên ỗ nhiên hay c n bão trong lòng m i ng ư ơ ắ ườ v ng đã k t thúc, gi ng nh c n bão đã tan, tr i l i ở ạ ư n ng m i ẹ ượ ớ ” tr l ơ t sau c n so sánh nh “ m đ ở ề ớ ” là hình nh c a m , m đã tr v ả bão nh “ư sáng mấ ” lên. Hình nh “ n ng m i ọ xua đi s tr ng tr i, s mong m i c a m i ng ả i trong gia đình.
ậ Bài t p 55:
ạ ạ “H t g o làng ta ị Có v phù sa ầ ủ C a sông Kinh Th y ơ ươ ng sen th m Có h ồ ướ ầ c đ y Trong h n ờ ẹ Có l i m hát ọ Ng t bùi hôm nay”
ạ ạ ầ Tr n Đăng Khoa) (H t g o làng ta
ủ ả ơ v “ ạ ” qua đo n th trên. ạ ạ ả ề H t g o làng ta
Em hãy nêu c m xúc c a tác gi *Đáp án:
19
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ả ủ ờ ắ
ạ ạ ờ “H t g o làng ta” chính là hình nh c a quê h ổ ầ ng t ị ớ ươ ng phong phú và bay b ng, Tr n Đăng Khoa đ a ta đi t ng, Nh g n bó máu th t v i ừ
ữ ượ ế
ạ ạ ươ ủ ướ ắ ọ ơ ng sen th m) và p
ạ ạ
ớ ạ ạ ớ ướ ồ ủ ớ ấ c (h ữ ớ c và v i ng
ư ưở làng quê, nh óc t ị ủ ấ ạ ạ cái h u hình (h t g o) đ n cái vô hình. H t g o ch t l c cái tinh tuý c a đ t (v ủ ắ ọ ấ ủ ả c cái tình c a phù sa), ch t l c cái tinh tuý c a n ặ ạ ạ ẹ i m hát). H t g o không nh ng nuôi ta khôn l n mà h t g o còn n ng ng ườ tình, n ng nghĩa v i đ t, v i n i... H t g o chính là h n c a quê ươ h ườ ờ i (l ặ ng.
ế ử ụ ậ Bài t p 56: Hãy vi
t 1 2 câu văn có s d ng : ệ ệ ệ ệ ệ ả a) Bi n pháp so sánh. b) Bi n pháp nhân hoá. ữ c) Bi n pháp đi p ng . ữ d) Bi n pháp đ o ng .
ừ ả ả ặ ả ệ ố c nh ho c t ử ụ cây c i có s d ng các bi n
ậ Bài t p 57: ộ ế Hãy vi 57 câu) t ở ầ đã h c, có câu m đ u là: pháp tu t
ề
ờ ạ t m t đo n văn (t ừ ọ ỗ a) M i khi mùa xuân v ... b) Mùa hè sang... c) Thu đ n...ế d) Khi tr i chuy n mình sang đông...
ể *Đáp án tham kh o:ả
ề ữ ự ữ
ả ự ỗ ẳ a) M i khi mùa xuân v , nh ng búp bàng c a mình chui ra kh i nh ng nhánh ấ ủ ầ ộ dòng nh a nóng. Ch qua m t đêm
ữ ỏ ỉ ồ ừ ỏ
ồ ồ ữ ể ấ ớ ư ổ ỗ
ỗ ở ấ ứ ố
ệ ợ t y đã g i m r t nhi u ữ đi p ng ) trong tôi.
ư ộ
ế ầ
, nhi u t ng nhi u b c chi m lĩnh không gian. D i cái ô kh ng ấ ổ ọ ườ ừ
ướ ng đã d ng l ộ ề ầ ẫ ỉ ỉ khô g y, kh ng khiu sau c mùa đông dài p ế thôi, nh ng ch i xanh li ti đã đi m tím h t cành to, cành nh . Và r i t ng ngày, ỗ ừ t ng ngày, nh ng ch i xanh y l n nhanh nh th i, m i ngày m i khác, m i lúc ượ ỗ ề ế ệ ấ m i khác. Cái màu xanh m t mà, cái s c s ng quy t li ử ụ ề ớ ạ ệ ừ ệ (S d ng bi n pháp nhân hoá, đi p t đi u m i l ướ b) Mùa hè sang, cành trên cành d i chi chít lá. Tán bàng xoè ra nh m t ổ ề ế ậ ạ i i khách qua đ t bao nhiêu ng , ngày qua ngày, cây bàng v n b n b dang r ng
ệ ế ồ chi c ô kh ng l ườ ồ màu ng c bích y, không bi l ề ngh chân. Hi n lành và tr m t vòng tay giúp ích cho đ i. ờ ( S d ng bi n pháp so sánh, nhân hoá)
ế ứ ỏ ầ ừ ế ư ử ụ ế
ữ ể ạ ầ ớ ộ
c heo may. i trang đi m cho mình m t b cánh m i. B cánh đó c đ m d n, đ m ừ ứ ế ể ẳ ỏ ị ướ c) Thu đ n, nh ng chi c lá bàng c đ d n lên theo t ng nh p b ộ ộ ậ ứ ậ Cây bàng l ố ầ d n lên sau t ng đêm thao th c. Đ n cu i thu thì nó chuy n h n sang màu đ tía.
20
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ể ấ ở ấ ứ ệ ỏ ấ b t c loài cây nào. Cái màu tía kì di u, càng nhìn
ữ ( S d ng BP nhân hoá, đi p ng ) Cái màu đ y không th th y càng th y mê say.
ữ ờ ệ ấ d) Khi tr i chuy n mình sang đông, cây bàng b t đ u trút lá. Nh ng chi c lá
ử ụ ể ư ữ ắ ầ ồ ế ẹ
ỉ ộ ơ ộ ỉ ố
ộ ọ ử ỏ ấ ượ ế ể
ọ ử ỏ ậ ớ ồ ệ ộ ấ ỏ ượ ệ ằ c trang đi m m t t m th m đ đ ẫ ụ ữ ẻ ẹ ế ữ c d t b ng nh ng chi c lá bàng. ( S ử ế
ả bàng lay đ ng nh nh ng ng n l a đ b p bùng cháy. R i ch m t c n gió nh , ữ nh ng ng n l a đ y chao li ng r i đua nhau r t xu ng. Ch qua m t đêm thôi, ả ặ ấ m t đ t đã đ ồ ệ Kì di u thay nh ng chi c lá! Đã r ng r i mà v n toát lên v đ p đ n mê say. ữ ụ d ng BP so sánh, đ o ng )
ế t m t đo n văn (6 – 8 câu) t ư c nh m a xuân.
ạ ả ậ Bài t p 58: ả ả ộ Hãy vi *Đáp án tham kh o: (TV5/ NC Tr.178)
ả ả ế ạ c nh s c t i đ p c a mùa xuân.
t m t đo n văn (68 câu) t ổ ắ ươ ẹ ủ ỹ ậ Bài t p 59: ộ Hãy vi *Đáp án: ( TV5/ NCTr.179 // S tay tích lu VH)
ế ạ t m t đo n văn (68 câu) t c nh trăng lên.
ổ ỹ ậ Bài t p 60: ộ ả ả Hãy vi ầ *Đáp án : ( TV5/ NC Tr.186 // BD m m non VHTr44 // S tay tích lu VH)
ả ậ ế ạ t m t đo n văn (68 câu) t
ậ Bài t p 61: ư ộ Hãy vi tr n m a rào. *Đáp án : ( TV5/ NC Tr.181 // CĐBDTr.21)
ạ ế ả ẻ ẹ ủ t m t đo n văn (68 câu) t v đ p c a m t con sông.
: ộ ế ạ ả ồ t m t đo n văn (68 câu) t cánh đ ng quê em.
Bài tâp 62: ọ ộ Hãy vi *Đáp án : ( TV5/ NC Tr.183 // CĐBDTr.23, Tr.92) Bài t p 63ậ Hãy vi *Đáp án : ( CĐBDTr.24, 25)
ế ạ t m t đo n văn (68 câu) t ả ề ẹ v m .
ậ Bài t p 64: ộ Hãy vi *Đáp án : ( TV5/ NC Tr.193 )
ế ạ ả ộ ườ t m t đo n văn (68 câu) t m t ng i già.
ậ Bài t p 65: ộ Hãy vi *Đáp án : ( TV5/ NC Tr.193 )
21
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
ế ạ t m t đo n văn (68 câu) t m t con v t nuôi trong nhà mà em yêu thích.
ệ ế ậ Bài t p 66: ộ Hãy vi *Đáp án : ( BT luy n vi ậ ả ộ t văn MT Tr.46, 49 )
......................................
22
Giáo án BDHSG môn Ti ng Vi
t l p 45 / Đàm Ngân Ti u h c Hoàng Hoa Thám Ân Thi
H ng Yên
![Giáo án Khoa học tự nhiên 9 Chân Trời Sáng Tạo chủ đề Điện từ: [mô tả/định tính]](https://cdn.tailieu.vn/images/document/thumbnail/2025/20250815/quynhanh02/135x160/560_giao-an-khoa-hoc-tu-nhien-9-chan-troi-sang-tao-chu-de-4-dien-tu.jpg)
