- 1 -
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
- 2 -
LỜI GIỚI THIỆU
Phay bánh răng trụ răng thẳng, thanh răng, răng côn là một trong những mô
đun chuyên ngành ca nghề Cắt gọt kim loại được biên soạn dựa theo chương trình
đào tạo đ xây dựng và ban hành năm 2021 ca trưng Cao đng nghề Cn Thơ dành
cho nghề Cắt gọt kim loại hệ Trung cấp.
Giáo trình được biên soạn làm tài liệu học tập, giảng dạy nên giáo trình đ được
xây dựng ở mức độ đơn giản và dễ hiểu, trong mỗi bài học đều có ví dụ và bài tập
tương ứng để áp dụng và làm sáng tỏ phn lý thuyết.
Khi biên soạn, nhóm biên soạn đ dựa trên kinh nghiệm thực tế giảng dạy, tham
khảo đồng nghiệp, tham khảo các giáo trình hiện có và cập nhật những kiến thức mới
có liên quan để phù hợp với nội dung chương trình đào tạo và phù hợp với mục tiêu
đào tạo, nội dung được biên soạn gắn với nhu cu thực tế.
Nội dung giáo trình được biên soạn với lượng thi gian đào tạo 75 gi gồm có:
Bài 1 MĐ24-01: Thông số hình học ca bánh răng trụ răng thng
Bài 2 MĐ24-02: Phay bánh răng trụ răng thng
Bài 3 MĐ24-03: Thông số hình học ca thanh răng
Bài 4 MĐ24-04: Phay thanh răng
Bài 5 MĐ24-05: Thông số hình học ca bánh răng côn
Bài 6 MĐ24-06: Phay bánh răng côn răng thng
Mặc dù đ cố gắng tổ chức biên soạn để đáp ứng được mục tiêu đào tạo
nhưng không tránh được những thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến
ca các thy, cô và bạn đọc để nhóm biên soạn sẽ điều chỉnh hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn!
Cn Thơ, ngày tháng năm 2021
Tham gia biên soạn
Chủ biên: Huỳnh Chí Linh
- 3 -
MỤC LỤC
Trang
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN ............................................................................................ 1
LỜI GIỚI THIỆU ............................................................................................................ 2
BÀI 1: THÔNG SỐ HÌNH HỌC CỦA BÁNH RĂNG TRỤ RĂNG THẲNG ............. 8
1. Khái quát về các phương pháp gia công răng ............................................................. 8
1.1. Phương pháp gia công chép hình ............................................................................. 8
1.2. Phương pháp gia công bao hình ............................................................................... 8
2. Các thông số cơ bản ca bánh răng trụ răng thng ..................................................... 9
3. Phương pháp kiểm tra bánh răng trụ răng thng ....................................................... 11
3.1. Kiểm tra kích thước, độ nhám ................................................................................ 11
3.2. Kiểm tra độ đều ca răng ....................................................................................... 11
3.3. Kiểm tra sự ăn khớp ............................................................................................... 12
4. Dao phay mô đun ...................................................................................................... 12
4.1. Cấu tạo, phân loại ................................................................................................... 12
4.2. Phương pháp chọn dao phay môđun khi phay bánh răng trụ răng thng............... 13
5. Hướng dẫn thực hành ............................................................................................... 14
BÀI 2: PHAY BÁNH RĂNG TRỤ RĂNG THẲNG ................................................... 16
1. Yêu cu kỹ thuật và điều kiện kỹ thuật khi phay bánh răng trụ răng thng ............. 16
2. Tính toán phân độ...................................................................................................... 16
2.1. Phương pháp chia độ đơn giản khi phay bánh răng trụ răng thng ....................... 16
2.2. Phương pháp chia độ vi sai khi phay bánh răng trụ răng thng ............................. 17
3. Phương pháp phay bánh răng trụ răng thng ............................................................ 20
4. Các dạng sai hỏng khi phay bánh răng trụ răng thng, nguyên nhân và biện pháp
phòng tránh .................................................................................................................... 23
5. Hướng dẫn thực hành ................................................................................................ 24
BÀI 3: THÔNG SỐ HÌNH HỌC CỦA THANH RĂNG ............................................. 29
1. Khái niệm và công dụng ........................................................................................... 29
2. Các yêu cu kỹ thuật và điều kiện kỹ thuật ca thanh răng ...................................... 29
3. Các thông số cơ bản ca thanh răng .......................................................................... 29
4. Hướng dẫn thực hành ................................................................................................ 30
BÀI 4: PHAY THANH RĂNG .................................................................................... 32
1. Các phương pháp phay thanh răng trên máy phay vạn năng .................................... 32
1.1. Phay thanh răng theo cách sử dụng chia bằng vành du xích bàn máy ngang, bàn
máy dọc ......................................................................................................................... 32
1.2. Phay thanh răng bằng đĩa chia độ trực tiếp ............................................................ 34
1.3. Phay thanh răng bằng cách chia các phn răng bằng đu chia vi sai ..................... 35
2. Kiểm tra thanh răng ................................................................................................... 39
3. Các dạng sai hỏng khi phay thanh răng .................................................................... 40
4. Hướng dẫn thực hành ................................................................................................ 41
BÀI 5: THÔNG SỐ HÌNH HỌC CỦA BÁNH RĂNG CÔN RĂNG THẲNG ........... 45
1. Nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thng ..................................................... 45
1.1. Phương pháp định hình .......................................................................................... 45
1.2. Phương pháp bao hình............................................................................................ 46
2. Các thông số hình học ch yếu ca bánh răng côn thng ......................................... 49
3. Hướng dẫn thực hành ................................................................................................ 50
BÀI 6: PHAY BÁNH RĂNG CÔN RĂNG THẲNG .................................................. 52
- 4 -
1. Các yêu cu kỹ thuật và điều kiện kỹ thuật ca bánh răng côn răng thng .............. 52
2. Tính và chọn dao phay đĩa môđun ............................................................................ 52
3. Chia độ ...................................................................................................................... 53
4. Phương pháp phay bánh răng côn răng thng trên máy phay vạn năng ................... 54
5. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp phòng tránh: ................................... 56
6. Hướng dẫn thực hành................................................................................................ 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 62
- 5 -
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: PHAY BÁNH RĂNG TRỤ RĂNG THẲNG, THANH RĂNG,
RĂNG CÔN
Mã mô đun: MĐ24
Vị trí , tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Mô đun thực tập này được bố trí sau khi sinh viên đ học xong các môn
học như vẽ kỹ thuật, dung sai lắp ghép, an toàn lao động, nguyên lý cắt, nguội cơ bản,
phay mặt phng, mặt bậc,...
- Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề thuộc các môn học, mô đun đào tạo
nghề bắt buộc.
- Ý nghĩa và vai trò ca mô đun: Phay các loại bánh răng, thanh răng là một
trong những kỹ năng cơ bản ca ngưi thợ cơ khí. Mô đun này sẽ giúp ngưi học tiếp
thu được các kiến thức và kỹ năng cơ bản về phay bánh răng trụ răng thng, răng côn
và thanh răng làm nền tảng để tiếp tục học mô đun phay bánh răng trụ răng nghiêng và
phục vụ sản xuất sau khi tốt nghiệp.
Mục tiêu của mô đun:
Sau khi học xong môn đun này ngưi học có năng lực:
- Về kiến thức:
+ Trình bày được các nguyên lý gia công bánh răng trụ răng thng, bánh răng
côn, thanh răng
+ Xác định được các thông số động học cơ bản ca bánh răng trụ răng thng.
+ Phân biệt được dao phay mô đun và dao phay lăn răng, dao xọc răng.
+ Chọn được dao phay mô đun khi gia công bánh răng trụ răng thng.
+ Trình bày được các yêu cu kỹ thuật khi phay bánh răng trụ răng thng.
+ Trình bày được yêu cu kỹ thuật khi phay bánh răng côn.
+ Xác định được các thông số cơ bản ca bánh răng côn răng thng
+ Trình bày đúng phương pháp tiến hành phay bánh răng côn.
- Về kỹ năng:
+ Lựa chọn được dụng cụ cắt, dụng cụ kiểm tra, dụng cụ gá phù hợp khi phay
bánh răng.
+ Chọn được chế độ cắt khi phay
+ Vận hành thành thạo máy phay để phay bánh răng trụ răng thng, thanh răng
đúng qui trình qui phạm, răng đạt cấp chính xác 8-6, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cu kỹ
thuật, đúng thi gian qui định, đảm bảo an toàn cho ngưi và máy.
+ Vận hành thành thạo máy phay để phay bánh răng côn đúng qui trình qui
phạm, răng đạt cấp chính xác 8-6, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cu kỹ thuật, đúng thi
gian qui định, đảm bảo an toàn cho ngưi và máy.
+ Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục.
- Năng lực tự ch và trách nhiệm:
+ Hình thành tính tự giác, tích cực, ch động trong học tập, rèn luyện. Xây dựng
tác phong công nghiệp trong làm việc
Nội dung của mô đun:
Số
TT
Tên các bài trong mô đun
Thời gian ( giờ)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành, thí
nghiệm,
thảo luận,
Kiểm
tra