ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH ĐỊNH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ QUY NHƠN
GIÁO TRÌNH
Mô đun 21: PHAY RĂNG
NGHỀ: CẮT GỌT KIM LOẠI
TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: 99 /QĐ-CĐKTCNQN ngày 14 tháng 3 năm 2018
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn
Bình Định, năm 2018
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này là giáo trình nội bộ của trường nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo tại
trường Cao đẳng kỹ thuật công nghệ Quy Nhơn.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh đều bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Nghề cắt gọt kim loại là một trong những nghề rất cần thiết trong sự phát triển
nền công nghiệp hiện nay, đặc biệt là công nghiệp nặng và công nghiệp chế tạo máy.
Với tầm quan trọng đó việc xây dựng chương trình và giáo trình đào tạo rất quan trọng
và cấp thiết đối với các cơ sở đào tạo hiện nay.
Trong đó mỗi môn học/Mô đun được xây dựng một phần kiến thức, kỹ năng
cần thiết của nghề. Mô đun phay răng là một mô đun rất quan trọng đảm bảo đào tạo
đầy đủ kiến thức và kỹ năng gia công các loại bánh răng (răng thẳng, răng côn, răng
nghiêng) được sử dụng rất phổ biến trong thiết bị máy móc thực tế hiện nay.
Cấu trúc chương trình và giáo trình rất thuận lợi cho người học có thể xác định
được kiến thức, kỹ năng cần thiết của mô đun. Người học có thể vận dụng được trong
khi học tập và thực tế làm việc thông qua giáo trình này với nội dung như: Lý thuyết
cơ bản để thực hiện các kỹ năng cần thiết; Quy trình thực hiện các kỹ năng để thực
hiện sản phẩm thực tế; Thực hành các kỹ năng cơ bản trên sản phẩm thực tế.
Người học có thể tự nghiên cứu về lý thuyết hướng dẫn để thực hiện các kỹ
năng, hướng dẫn về kiểm tra, hướng dẫn đánh giá, hướng dẫn quy trình thực hiện kỹ
năng và thực hành các sản phẩm tương tự thực tế có hướng dẫn hoặc độc lập thực hiện
sản phẩm có khả tự kiểm tra đánh giá sản phẩm thông qua giáo trình.
Nội dung giáo trình có thể đáp ứng để đào tạo cho từng cấp trình độ và có tính
liên thông cho 3 cấp đảm bảo kỹ năng thực hành với các mục tiêu sau:
Tính quy trình trong công nghiệp
Năng lực người học và tư duy về mô đun đào tạo ứng dụng trong thực tiễn.
Phẩm chất văn hóa nghề được đào tạo.
Trong quá trình biên soạn giáo trình khoa đã tham khảo ý kiến từ doanh nghiệp,
giáo trình của các trường Đại học, học viện,... Nhóm biên soạn đã cố gắng để giáo
trình đạt được chất lượng tốt nhất, nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót, rất mong
nhận được ý kiến đóng góp từ các đồng nghiệp, các bạn đọc để được hoàn thiện hơn.
Trân trọng cảm ơn!
Bình Định, ngày ..... tháng ..... năm 20.....
Tham gia biên soạn
1- Chủ biên : Trần Đức Thuấn
2- Hỗ trợ chuyên môn: Bộ môn CGKL
MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU............................................................................................................3
I. Vị trí, tính chất của mô đun:...................................................................................1
II. Mục tiêu mô đun:................................................................................................... 1
III. Nội dung mô đun:................................................................................................ 1
Bài 1: Thực hiện an toàn khi phay răng.......................................................................... 4
1.1 Lý thuyết an toàn khi phay răng........................................................................... 4
1.1.1. Nguyên tắc an toàn khi phay răng.....................................................................4
1.1.1. 1.Trước khi phay...........................................................................................4
1.1.1.2. Trong quá trình phay..................................................................................4
1.1.1.3. Sau khi phay...............................................................................................5
1.1.2. Các sự cố, tai nạn thường gặp, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa.......5
1.1.2.1. Đối với con người......................................................................................5
1.1.2.2. Đối với thiết bị...........................................................................................6
1.1.2.3. Đối với sản phẩm.......................................................................................6
1.2. Trình tự thực hiện an toàn khi phay răng.............................................................6
1.3. Thực hành an toàn khi mài...................................................................................7
Bài 2. Phay chia đều khoảng........................................................................................... 8
2.1. Lý thuyết Phay chia đều khoảng.........................................................................8
2.1. 1.Cấu tạo, công dụng và nguyên lý hoạt động của đầu phân độ vạn năng.......... 8
2.1.1.1.Cấu tạo........................................................................................................8
2.1.1.2.Công dụng...................................................................................................9
2.1.1.3. Nguyên lý hoạt động..................................................................................9
2.1.2. Phương pháp phân độ..................................................................................... 10
2.1.2.1. Phân độ đơn giản..................................................................................... 10
2.1.2.2. Phân độ vi sai...........................................................................................11
2.1.3. Phân độ chia đều khoảng................................................................................ 13
2.1.3.1. Phay tứ giác............................................................................................. 13
2.1.3.2. Phay lục giác............................................................................................13
2.1.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng..................................13
2.2 Trình tự thực hiện................................................................................................14
2.3. Thực hành:......................................................................................................... 16
Bài 3. Phay bánh răng trụ răng thẳng............................................................................18
3.1. Lý thuyết vận hành máy mài phẳng bánh răng trụ răng thẳng...........................18
3.1.1. Thông số hình học của bánh răng trụ răng thẳng........................................18
3.1.2. Phương pháp phay bánh răng trụ răng thẳng.................................................. 20
3.1.3. Gia công trên máy phay ngang vạn năng....................................................22
3.1.4. Gia công trên máy phay đứng vạn năng..................................................... 23
3.1.5. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp phòng tránh.......................25
3.2. Trình tự thực hiện...............................................................................................26
3.3. Thực hành:......................................................................................................... 28
Bài 4. Phay bánh răng nghiêng......................................................................................30
4.1. Lý thuyết bánh răng trụ răng nghiêng................................................................30
4.1.1. Các thông số hình của bánh răng trụ răng nghiêng.........................................30
4.1.2. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bánh răng trụ răng nghiêng..............................31
4.1.3. Phương pháp phay bánh răng trụ răng nghiêng..........................................31
4.1.4. Các dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp khắc phục..........................33
4.1.5. Kiểm tra sản phẩm......................................................................................34
4.2. Trình tự thực hiện...............................................................................................34
4.3. Thực hành:......................................................................................................... 35
Bài 5. Phay bánh răng côn.............................................................................................37
5.1. Lý thuyết bánh răng côn.................................................................................... 37
5.1.1. Các thông số hình học của bánh răng côn.................................................. 37
5.1.2. Phương pháp thực hiện............................................................................... 39
5.1.3. Phương pháp gia công................................................................................ 42
5.1.4. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng..................................43
5.1.5. Vệ sinh công nghiệp................................................................................... 44
5.2. Trình tự thực hiện:............................................................................................. 44
5.3. Thực hành:......................................................................................................... 47
Bài 6. Phay thanh răng.................................................................................................. 49
6.1. Lý thuyết của thanh răng....................................................................................49
6.1.1. Các thông số hình học cơ bản của thanh răng............................................ 49
6.1.1.1. Mô đun(m)...............................................................................................49
6.1.1.2. Số răng.....................................................................................................49
6.1.1.3. Đường kính vòng chia............................................................................. 49
6.1.1.4. Đường kính vòng đỉnh.............................................................................49
6.1.1.5. Đường kính vòng chân.............................................................................49
6.1.1.6. Góc ăn khớp.............................................................................................50
6.1.2.Phương pháp gia công phay thanh răng.......................................................50
6.2. Trình tự thực hiện:............................................................................................. 53
6.3. Thực hành:......................................................................................................... 55
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN