ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TRÀ VINH
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC
NGÀNH, NGHỀ: QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số:…………/QĐ-CĐN, ngày … tháng … năm……
của Hiệu trưởng trường cao đẳng nghề Trà Vinh
Trà Vinh, năm ……..
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Làm thể nào để quản trị nguồn nhân lực có hiệu quả là vẩn đề khó khăn và thử
thách lớn nhất đối với các doanh nghiệp trong nền kinh tế chuyển đổi. Sự biến động
mạnh mẽ của môi trường kinh doanh, tính chất khốc liệt của cạnh tranh và yêu cầu
phải đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân viên trong nền kinh tế thị trường đã và
đang tạo ra sức ép lớn, đòi hỏi các quản trị gia Việt Nam phải có các quan điểm mởi,
lĩnh hội được những phương pháp mới và nắm vững được những kỹ năng mới về quản
trị con người.
"Quản trị nguồn nhân lực" được biên soạn nhằm trang bị cho sinh viên kiến
thức và kỹ năng quản trị con người trong doanh nghiệp. Môn học cũng giúp sinh viên
nhận thức về vị trí, vai trò của chức năng quản trị nhân lực, hiểu và vận dụng tốt các
kỹ năng cần thiết đối với người quản trị.
Giáo trình này bao gồm 10 bài:
- Bài 1: Giới thiệu về quản trị nguồn nhân lực
- Bài 2: Hoạch định nguồn nhân lực
- Bài 3: Phân tích công việc
- Bài 4: Quá trình tuyển dụng
- Bài 5: Trắc nghiệm và phỏng vấn
- Bài 6: Định hướng và phát triển nghề nghiệp
- Bài 7: Đào tạo và phát triển
- Bài 8: Đánh giá năng lực thực hiện công việc của nhân viên
- Bài 9: Trả công lao động
- Bài 10: Quan hệ lao động
Mặc dù có rất nhiều cố gắng trong quá trình biên soạn song bài giảng khó tránh
khỏi thiếu sót và hạn chế nhất định. Tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của
bạn đọc để tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hơn nữa chất lượng bài giảng. Tác giả xin
chân thành cảm ơn các bạn đồng nghiệp đã góp ý, giúp đỡ trong quá trình biên soạn tài
liệu này..
Xin chân thành cảm ơn!
Trà Vinh, ngày….tháng…năm……
Tham gia biên soạn:
Chủ biên: ThS Nguyễn Thanh Trí
MỤC LỤC
TRANG
BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ NHÂN LỰC ..................................................... 2
A. Giới thiệu .................................................................................................................... 2
B. Mục tiêu ...................................................................................................................... 2
C. Nội dung bài giảng ...................................................................................................... 2
1. Khái niệm, vai trò và ý nghĩa của quản trị nguồn nhân lực ........................................ 2
2. Quá trình phát triển của quản trị nguồn nhân lực ........................................................ 4
2.1. Trên thế giới ............................................................................................................. 4
2.2. Ở Việt Nam ............................................................................................................... 7
3. Các chức năng cơ bản của quản trị nguồn nhân lực .................................................. 12
4. Mô hình quản trị nguồn nhân lực .............................................................................. 13
4.1. Phác thảo mô hình quản trị nguồn nhân lực của Việt Nam .................................... 13
4.2. Sự khác biệt của quản trị nguồn nhân ỉực so với quản trị nhân sự hiện nay ờ Việt
Nam ............................................................................................................................... 14
4.3. Điều kiện áp dụng mô hình quản trị nguồn nhân lực ............................................. 14
5. Lĩnh vực ưu tiên phát triển quản trị nguồn nhân lực ................................................. 15
5.1. Những thách thức đối với quản trị nguồn nhân lực hiện nay ................................. 15
5.2. Lĩnh vực ưu tiên phát triển quản trị nguồn nhân lực .............................................. 17
6. Vai trò của phòng nhân lực........................................................................................ 18
6.1. Chức năng trong hệ thống của phòng nhân lực ...................................................... 19
6.2. Tầm quan trọng của phòng nhân lực trong doanh nghiệp ...................................... 21
D. Câu hỏi thảo luận và ôn tập ...................................................................................... 24
E. Tài liệu tham khảo: ................................................................................................... 25
BÀI 2: HOẠCH ĐỊNH NGUỒN NHÂN LỰC ............................................................. 26
A. Giới thiệu .................................................................................................................. 26
B. Mục tiêu .................................................................................................................... 26
C. Nội dung bài giảng: ................................................................................................... 26
1. Khái niệm .................................................................................................................. 26
2. Quá trình hoạch định nguồn nhân lực ....................................................................... 27
3. Phân tích môi trường kinh doanh, xác định mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp
....................................................................................................................................... 28
4. Chiến lược kinh doanh và chiến lược quản trị nguồn nhân lực................................. 30
4.1. Mối quan hệ giữa chiến lược kinh doanh và chiến lược nguồn nhân lực .............. 30
4.2. Các chiến lược quản trị nguồn nhân lực tương ứng theo chiến lược kinh doanh .. 31
5. Phân tích hiện trạng quản trị nguồn nhân lực ............................................................ 32
6. Dự báo như cầu nguồn nhân lực ................................................................................ 33
7. Phân tích quan hệ cung cầu, khả năng điều chỉnh hệ thống quản trị nguồn nhân lực
....................................................................................................................................... 36
8. Thực hiện ................................................................................................................... 36
9. Dự toán ngân sách của phòng nhân lực ..................................................................... 38
10. Tinh giản biên chế ................................................................................................... 40
11. Kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện .................................................................... 41
D. Câu hỏi thảo luận và ôn tập: ..................................................................................... 42
E. Tài liệu tham khảo: ................................................................................................... 44
BÀI 3: PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC ............................................................................... 45
A. Giới thiệu .................................................................................................................. 45
B. Mục tiêu .................................................................................................................... 45
C. Nội dung bài giảng: ................................................................................................... 45
1. Khái niệm và ý nghĩa của phân tích công việc .......................................................... 45
2. Những thông tin cần thu thập trong phân tích công việc .......................................... 46
3. Nội dung, trình tự thực hiện phân tích công việc ...................................................... 47
4. Các phương pháp thu thập thông tin phân tích công việc ......................................... 47
4.1. Phỏng vấn ............................................................................................................... 47
4.2. Bảng câu hỏi ........................................................................................................... 48
4.3. Quan sát tại nơi làm việc ........................................................................................ 49
4.4. Sử dụng nhật ký ngày làm việc .............................................................................. 49
5. Nội dung chính của bảng mô tả công việc và bảng tiêu chuẩn công việc ................. 49
5.1. Bảng mô tả công việc ............................................................................................. 49
5.2. Bảng tiêu chuẩn công việc. ..................................................................................... 51
5.3. Mô tả công việc và tiêu chuẩn công việc theo Chỉ số kết quả thực hiện chủ yếu
(Key Performance Indicators-KPI) ................................................................................ 51
6. Phân tích công việc ở Việt Nam ................................................................................ 51
7. Viễn cảnh của phân tích công việc ............................................................................ 52
8. Dòng công việc và định biên nhân sự ....................................................................... 53
8.1. Dòng công việc ....................................................................................................... 53
8.2. Định biên nhân sự ................................................................................................... 53
D. Câu hỏi thảo luận và ôn tập: ..................................................................................... 54
E. Tài liệu tham khảo: ................................................................................................... 56
BÀI 4: QUÁ TRÌNH TUYỂN DỤNG .......................................................................... 57
A. Giới thiệu .................................................................................................................. 57
B. Mục tiêu .................................................................................................................... 57