Bài 1: GIỚI THIỆU LUẬT NGÂN HÀNG

• HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG

• LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

LUẬT NGÂN HÀNG VIỆT NAM

• PHÁP LUẬT VỀ NGÂN HÀNG

HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG

Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung

ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp

vụ sau đây:

• Nhận tiền gửi;

• Cấp tín dụng;

• Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN LUẬT NGÂN HÀNG VIỆT NAM

• Giai đoạn trước năm 1945

• Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1951

• Giai đoạn từ năm 1951 đến năm 1987

• Giai đoạn từ năm 1987 đến năm 1990

• Giai đoạn từ năm 1990 đến nay

PHÁP LUẬT NGÂN HÀNG

• KHÁI NIỆM

• ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH

• PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH

• QUAN HỆ PHÁP LUẬT NGÂN HÀNG

• NGUỒN LUẬT NGÂN HÀNG

KHÁI NIỆM LUẬT NGÂN HÀNG

Luật ngân hàng là tổng hợp các quy phạm

pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát

sinh trong quá trình nhà nước tổ chức và quản

lý hoạt động ngân hàng, các quan hệ về tổ

chức, hoạt động của các tổ chức tín dụng và

hoạt động ngân hàng của các tổ chức khác

ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT NGÂN HÀNG

• Quan hệ tổ chức và hoạt động của Ngân hàng

Nhà nước VN

• Quan hệ tổ chức và hoạt động của các tổ chức

tín dụng

• Quan hệ kinh doanh ngân hàng của các tổ chức không phải là tổ chức tín dụng được nhà nước cho phép thực hiện hoạt động kinh doanh ngân hàng

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH CỦA LUẬT NGÂN HÀNG

• Phương thức mệnh lệnh phục tùng (đối với các

quan hệ quản lý nhà nước về ngân hàng)

• Phương thức bình đẳng, thoả thuận (các quan

hệ tổ chức và kinh doanh ngân hàng)

QUAN HỆ PHÁP LUẬT NGÂN HÀNG

• Chủ thể của quan hệ pháp luật ngân hàng • Khách thể của quan hệ pháp luật ngân hàng • Nội dung của quan hệ pháp luật ngân hàng

Quan hệ pháp luật về ngân hàng là những quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý nhà nước về ngân hàng và những quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng được các quy phạm pháp luật ngân hàng điều chỉnh.

NGUỒN LUẬT NGÂN HÀNG

• Hiến pháp 1992 • Luật Ngân hàng Nhà nước VN • Luật các tổ chức tín dụng • Bộ luật dân sự 2005, Luật thương mại 2005, Luật doanh nghiệp, Luật HTX, Luật đầu tư, Luật tổ chức Chính phủ

• Pháp lệnh • Nghị định, Thông tư liên quan

Bài 2: NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

• KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA

NHNNVN

• HỆ THỐNG TỔ CHỨC NHNNVN

• CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NHNNVN

KHÁI NIỆM NHNN

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan ngang bộ của Chính phủ, là Ngân hàng trung ương của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước là pháp nhân, có vốn pháp định thuộc sở hữu nhà nước, có trụ sở chính tại Thủ đô Hà Nội

CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA NHNNVN

– Quản lý nhà nước

– Ngân hàng trung ương

• Chức năng

• Nhiệm vụ (đ.4 LNHNN)

HỆ THỐNG TỔ CHỨC NHNNVN

• Mô hình tổ chức ►

– Trụ sở chính

– Chi nhánh

– Văn phòng đại diện

– Các đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp

• Hệ thống

• Lãnh đạo và điều hành ►

CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NHNNVN

• Thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia • Phát hành tiền • Hoạt động tín dụng • Mở tài khoản và cung ứng các dịch vụ thanh toán • Quản lý nhà nước về ngoại hối và hoạt động

ngoại hối

• Thanh tra ngân hàng • Các hoạt động khác (thông tin, đào tạo….)

Bài 3: ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG

• KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, PHÂN LOẠI

• HỆ THỐNG CÁC TCTD

• THÀNH LẬP TCTD,CƠ CẤU TỔ CHỨC,

QUẢN LÝ, ĐIỀU HÀNH TCTD

• HOẠT ĐỘNG CỦA TCTD

• QUY CHẾ KIỂM SOÁT ĐẶC BIỆT

• PHÁ SẢN, GIẢI THỂ, THANH LÝ TCTD

KHÁI NIỆM TCTD

Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện

một, một số hoặc tất cả các hoạt động ngân

hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm ngân hàng, tổ

chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính

vi mô và quỹ tín dụng nhân dân.

ĐẶC ĐIỂM CỦA TCTD

• Là một pháp nhân

• Là 1 doanh nghiệp đặc biệt

• Đối tượng kinh doanh là tiền tệ

• Hoạt động kinh doanh chính, chủ yếu, thường xuyên mang tính nghề nghiệp là hoạt động ngân hàng.

• Chịu sự quản lý nhà nước của Ngân hàng Nhà

nước

PHÂN LOẠI TCTD

• Căn cứ vào phạm vi được thực hiện các hoạt

động ngân hàng

• Căn cứ vào hình thức sở hữu vốn điều lệ

– Công ty TNHH

– Công ty cổ phần

– Hợp tác xã

• Căn cứ vào hình thức của TCTD:

HỆ THỐNG CÁC TCTD

– Ngân hàng thương mại – Ngân hàng chính sách – Ngân hàng hợp tác xã

• Ngân hàng

– Công ty tài chính – Công ty cho thuê tài chính – Quỹ tín dụng nhân dân – Tổ chức tài chính vi mô

• Tổ chức tín dụng phi ngân hàng

THỦ TỤC THÀNH LẬP TCTD

• Thẩm quyền cấp giấy phép thành lập, hoạt động

• Điều kiện cấp giấy phép thành lập, hoạt động ►

• Hồ sơ xin cấp giấy phép

• Thời hạn cấp phép

• Trách nhiệm của TCTD từ khi được cấp phép

ĐIỀU KIỆN HOẠT ĐỘNG

• Đã đăng ký điều lệ tại NHNN • Có GCNĐKKD, đủ vốn, trụ sở đủ điều kiện • Có cơ cấu tổ chức, bộ máy quản trị, điều hành, kiểm toán nội bộ, quản lý rủi ro, hệ thống kiểm soát nội bộ phù hợp

• Hệ thống CNTT đáp ứng yêu cầu quản lý, quy

mô hoạt động

• Có quy chế quản lý nội bộ về tổ chức, hoạt

động, mạng lưới

ĐIỀU KIỆN HOẠT ĐỘNG (tt)

• Vốn bằng VNĐ phải gửi vào tài khoản phong

toả không hưởng lãi tại NHNN

• Đã công bố thông tin hoạt động

• Phải tiến hành khai trương hoạt động trong

thời hạn 12 tháng

• Phải thông báo cho NHNN

CƠ CẤU TỔ CHỨC, QUẢN LÝ CỦA TCTD

– TCTD là công ty cổ phần – TCTD là công ty TNHH – TCTD là ngân hàng HTX, quỹ tín dụng ND

• Cơ cấu tổ chức

– Trụ sở chính – Sở giao dịch, chi nhánh, VPĐD, đơn vị sự nghiệp – Phòng giao dịch, quỹ tiết kiệm, điểm giao dịch,

máy giao dịch

• Mạng lưới hoạt động

CƠ CẤU TỔ CHỨC, QUẢN LÝ CỦA TCTD (tt)

– Đạt tiêu chuẩn, điều kiện (đ.50 LCTCTD) – Không thuộc trường hợp không được đảm nhiệm

chức vụ (đ.33 LCTCTD)

– Không được đồng thời đảm nhiệm chức vụ (đ.34

LCTCTD)

– Phải được NHNN chấp thuận (-TTg bổ nhiệm) – Có thể bị miễn nhiệm, bãi nhiệm (đ.36 LCTCTD)

• Nhân sự

HOẠT ĐỘNG CỦA TCTD

• Hoạt động huy động vốn

• Hoạt động cấp tín dụng

• Hoạt động cung ứng các dịch vụ thanh toán và

ngân quỹ

• Các hoạt động kinh doanh khác

HUY ĐỘNG VỐN

• Nhận tiền gửi

• Phát hành giấy tờ có giá

• Vay vốn của các tổ chức tín dụng, tổ chức tài

chính khác

• Vay vốn của NHNN

HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN DỤNG

• Cho vay

• Chiết khấu thương phiếu và giấy tờ có giá

khác

• Bảo lãnh ngân hàng

• Cho thuê tài chính

• Bao thanh toán

CUNG ỨNG DỊCH VỤ THANH TOÁN VÀ NGÂN QUỸ

• Cung ứng các phương tiện thanh toán

• Tham gia hệ thống thanh toán, thực hiện các

dịch vụ thanh toán

• Thực hiện các dịch vụ thu hộ chi hộ

• Tổ chức hệ thống thanh toán nội bộ

• Thực hiện các hoạt động ngân quỹ

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH KHÁC

• Góp vốn mua cổ phần • Tham gia thị trường tiền tệ • Kinh doanh ngoại hối, vàng • Kinh doanh, cung ứng các dịch vụ bảo hiểm • Thực hiện các nghiệp vụ uỷ thác, đại lý • Tư vấn, bảo quản tài sản, cho thuê tủ két • Môi giới tiền tệ, lưu ký chứng khoán

CÁC HẠN CHẾ ĐỂ ĐẢM BẢO AN TOÀN HOẠT ĐỘNG

• Các trường hợp không được cấp tín dụng • Các trường hợp hạn chế cấp tín dụng • Giới hạn cấp tín dụng • Giới hạn góp vốn, mua cổ phần • Duy trì các tỉ lệ bảo đảm an toàn • Phải dự phòng rủi ro • Không được kinh doanh bất động sản, góp vốn, mua cổ phần của cty con, cty liên kết, cty kiểm soát

BẢO HIỂM TIỀN GỬI

• Chủ thể quan hệ bảo hiểm tiền gửi

• Các loại tiền gửi được bảo hiểm

• Các loại tiền gửi không được bảo hiểm

• Giới hạn số tiền bảo hiểm

• Phí bảo hiểm tiền gửi

• Sự kiện bảo hiểm

• Chi trả tiền bảo hiểm

QUY CHẾ KIỂM SOÁT ĐẶC BIỆT

• Khái niệm

• Đối tượng bị áp dụng kiểm soát đặc biệt

• Trình tự tiến hành kiểm soát đặc biệt

• Chấm dứt kiểm soát đặc biệt

KHÁI NIỆM KIỂM SOÁT ĐẶC BIỆT

• Kiểm soát đặc biệt là biện pháp quản lý nhà nước đặc biệt do NHNN thực hiện đối với các tổ chức tín dụng có nguy cơ mất khả năng chi trả, mất khả năng thanh toán nhằm đảm bảo an toàn hệ thống các TCTD

• Kiểm soát đặc biệt là việc một tổ chức tín dụng bị đặt dưới sự kiểm soát trực tiếp của Ngân hàng Nhà nước do có nguy cơ mất khả năng chi trả, mất khả năng thanh toán

ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG KSĐB

• Có nguy cơ mất khả năng chi trả • Nợ không có khả năng thu hồi có nguy cơ dẫn

đến mất khả năng thanh toán

• Số lỗ lũy kế của tổ chức tín dụng lớn hơn 50% giá trị thực của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ

• Hai năm liên tục bị xếp loại yếu kém • Một năm liên tục không duy trì được tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu hoặc 6 tháng liên tục < 4%

TRÌNH TỰ TIẾN HÀNH KSĐB

• Ra quyết định KSĐB, thành lập ban KSĐB

– Chỉ đạo và giám sát xây dựng phương án củng cố

tổ chức & hoạt động

– Báo cáo, kiến nghị NHNN

• Ban KSĐB thực hiện nhiệm vụ:

• Xử lý kiến nghị của ban KSĐB

CHẤM DỨT KSĐB

• Hoạt động của TCTD trở lại bình thường

• TCTD được sáp nhập, hợp nhất vào một

TCTD khác

• TCTD không khôi phục được khả năng thanh

toán

PHÁ SẢN TCTD

• TCTD lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán nợ đến hạn sau khi chấm dứt hoặc không áp dụng KSĐB thì phải mở thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản

• Thủ tục phá sản TCTD được thực hiện theo quy định của Luật phá sản (2004), Luật các TCTD (2010), NĐ 05/2010/NĐ-CP và các văn bản liên quan

GIẢI THỂ TCTD

• Chấm dứt sự tồn tại, xoá tên một TCTD trong

sổ ĐKKD.

– Tự nguyện xin giải thể, có khả năng thanh toán hết

nợ, được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận

– Hết thời hạn hoạt động

– Bị thu hồi Giấy phép

• Các trường hợp giải thể:

THANH LÝ TCTD

• Thanh lý TCTD bị tuyên bố phá sản

• Thanh lý TCTD giải thể dưới sự giám sát của

NHNN

• TCTD bị thanh lý có trách nhiệm thanh toán

các chi phí liên quan đến việc thanh lý tài sản

Bài 4: HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG

• KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM

• NGUYÊN TẮC KÝ KẾT HỢP ĐỒNG

• KÝ KẾT HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG

• NỘI DUNG CƠ BẢN

KHÁI NIỆM HĐTD

HĐTD là sự thoả thuận bằng văn bản giữa

TCTD và khách hàng, theo đó, TCTD chuyển

giao một số tiền cho bên vay sử dụng trong

một thời hạn nhất định, với điều kiện hoàn trả

cả gốc và lãi

ĐẶC ĐIỂM CỦA HĐTD

• Được lập thành văn bản, thường theo mẫu

• Chủ thể cho vay là TCTD

• Đối tượng của hợp đồng là tiền

• Chứa đựng nguy cơ rủi ro lớn

• Cơ chế thực hiện quyền và nghĩa vụ

NGUYÊN TẮC KÝ KẾT HĐ

• Nguyên tắc chung • Năng lực chủ thể • Có mục đích sử dụng vốn hợp pháp • Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong

thời hạn cam kết

• Có phương án sử dụng vốn khả thi, hiệu quả • Có bảo lãnh, có tài sản cầm cố, thế chấp

NGUYÊN TẮC KÝ KẾT HĐ (tt)

• Thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay

• Tuân thủ các quy định về giới hạn cho vay

• Những trường hợp không được cho vay

• Những trường hợp hạn chế cho vay

KÝ KẾT HĐTD

• Hồ sơ vay vốn • Thẩm định hồ sơ vay vốn • Quyết định cho vay • Ký kết hợp đồng tín dụng

NỘI DUNG CƠ BẢN

Các điều khoản: • Điều kiện vay vốn • Đối tượng hợp đồng • Phương thức cho vay • Thời hạn sử dụng vốn vay • Lãi suất • Mục đích sử dụng vốn vay • Phương thức thanh toán tiền vay vốn và lãi • Giải quyết tranh chấp hợp đồng