Ngày nhận bài: 09-06-2025 / Ngày chấp nhận đăng bài: 26-06-2025 / Ngày đăng bài: 28-06-2025
*Tác giả liên hệ: Nguyễn Thị Nhẫn. Khoa Điều dưỡng-Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh,
Việt Nam. E-mail: nguyennhan@ump.edu.vn
© 2025 Bản quyền thuộc về Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh.
https://www.tapchiyhoctphcm.vn 15
ISSN: 1859-1779
Nghiên cứu Y học
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh; 28(7):15-23
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.07.03
Hiệu quả của việc sử dụng cốc hút đối với sự tự tin nuôi
con bằng sữa mẹ ở sản phụ có núm vú tụt
Nguyễn Thị Vĩnh An1,2, Nguyễn Thị Nhẫn1,*
1Khoa Điều dưỡng-Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
2Bệnh viện Hùng Vương, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Trong các yếu tố ảnh hưởng đến thực hành nuôi con bằng sữa mẹ, yếu tố giải phẫu của vú như núm vú tụt
có ảnh hưởng đến khả năng ngậm bắt vú của trẻ và gây ra hậu quả như trì hoãn bú mẹ sớm, giảm sự tự tin của sản phụ
đối với thực hành nuôi con bằng sữa mẹ. Việc cải thiện tình trạng núm vú tụt, được chứng minh là có hiệu quả trong việc
cải thiện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ ở những sản phụ có hình thái núm vú này.
Mục tiêu: Đánh giá thay đổi điểm trung bình của sự tự tin khi nuôi con bằng sữa mẹ của sản phụ có núm vú tụt trước và
sau can thiệp bằng cốc hút tại Bệnh viện Hùng Vương.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu bán thực nghiệm thực hiện trên 55 sản phụ có núm vú tụt độ 1, độ
2 thoả mãn tiêu chí chọn mẫu của nghiên cứu. Số liệu được thu thập dựa vào bộ câu hỏi với 3 phần gồm thông tin chung
của sản phụ, thông tin sản khoa và bộ câu hỏi đánh giá sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ. Số liệu được nhập và phân tích
bằng phần mềm SPSS phiên bản 20.0; tần số, tỷ lệ phần trăm được sử dụng mô tả các đặc điểm nhân khẩu học, trung
bình, độ lệch chuẩn để mô tả sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ. Phép kiểm T bắt cặp để so sánh sự tự tin khi nuôi con
bằng sữa mẹ của sản phụ trước và sau khi can thiệp.
Kết quả: Sau thời gian can thiệp, các chỉ số liên quan đến sự tự tin và khả năng nuôi con bằng sữa mẹ của sản phụ đều
có sự cải thiện đáng kể. Điểm trung bình sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ tăng đáng kể từ 56,8 ± 10,2 trước can thiệp lên
64,3 ± 5,5 sau can thiệp. Trung vị điểm số cũng tăng từ 57,0 (IQR: 49,0–65,0) lên 66,0 (IQR: 60,0–69,0).
Kết luận: Việc sử dụng cốc hút để kéo núm vú có thể tích hợp vào quá trình chăm sóc hậu sản nhằm hỗ trợ sản phụ có
núm vú tụt cải thiện sự tự tin khi nuôi con bằng sữa mẹ. Các chăm sóc hậu sản tại bệnh viện cần kết hợp với các biện
pháp hỗ trợ như tư vấn, giáo dục sức khỏe và hỗ trợ từ nhân viên y tế để nâng cao hiệu quả của can thiệp và sự tự tin
của sản phụ.
Từ khóa: sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ; núm vú tụt; sản phụ; cốc hút
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 7* 2025
16 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.07.03
Abstract
EFFECTIVENESS OF BREAST CUP INTERVENTION ON BREASTFEEDING
SELF-EFFICACY IN POSTPARTUM WOMEN WITH RETRACTED NIPPLES
Nguyen Thi Vinh An, Nguyen Thi Nhan
Background: Among the influencing factors of breastfeeding practice, the anatomical condition of the breast, such as
retracted nipples, affects the infant's ability to latch and can lead to consequences like delayed early breastfeeding
initiation and reduced maternal breastfeeding self-efficacy. Improving the condition of retracted nipples has been
demonstrated to be effective in enhancing breastfeeding practice in postpartum women with this type of nipple
morphology.
Objectives: To evaluate the change in mean breastfeeding self-efficacy scores among postpartum women with
retracted nipples before and after breast cup intervention at Hung Vuong Hospital.
Methods: A quasi-experimental study was conducted on 55 postpartum women with Grade I or II retracted nipples who
met the study's inclusion criteria. Data was collected using a questionnaire comprising three sections: general
demographic information, obstetric information, and the Breastfeeding Self-Efficacy Scale. Data was entered and
analyzed using SPSS software version 20. Frequency and percentages were used to describe demographic
characteristics, while means and standard deviations were applied to assess breastfeeding self-efficacy. Paired t-tests
was employed to compare maternal breastfeeding self-efficacy before and after the intervention.
Results: Following the intervention period, all indicators related to maternal breastfeeding self-efficacy and ability
demonstrated significant improvement. The mean scores of breastfeeding self-efficacy significantly increased from
56.8 ± 10.2 at pre-intervention to 64.3 ± 5.5 at post-intervention. The median score also rose from 57.0 (IQR: 49.0–
65.0) to 66.0 (IQR: 60.0–69.0).
Conclusion: The use of breast cups for nipple eversion can be integrated into postpartum care to support mothers with
retracted nipples in improving their breastfeeding self-efficacy. Postpartum care at the hospital should incorporate
supportive measures such as counseling, health education, and assistance from healthcare professionals to enhance
the effectiveness of the intervention and maternal confidence.
Keywords: retracted nipples; breastfeeding self-efficacy; breast cups
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Núm vú tụt là tình trạng núm vú bị kéo ngược vào trong
vú thay vì nổi lên khỏi quầng vú, xuất hiện ở một hoặc cả hai
vú và có thể thấy trên tình trạng giải phẫu thông thường. Tình
trạng này có thể do bẩm sinh, bệnh lý hoặc thay đổi sau phẫu
thuật [1]. Theo tác giả Han S and Hong YG, núm vú tụt được
chia thành ba phân độ. Độ I, núm vú có thể dễ dàng kéo ra
bằng tay và duy trì độ nhô khá tốt trong vài phút mà không
cần lực kéo. Độ II là núm vú không được kéo ra dễ dàng như
ở Độ I. Núm vú khó giữ nguyên vị trí, chỉ giữ được vài giây
và có xu hướng rút lại. Độ III, núm vú rất khó để kéo ra bằng
tay. Mặc dù dùng lực tác dụng lên núm vú để buộc nó nhô ra
nhưng núm vú không lồi lên hoặc có xu hướng tụt vào trong
[2]. Tỷ lệ núm vú tụt được ghi nhận trong dân số là phụ nữ
từ 2-10% và 7-10% trong số phụ nữ mang thai. Trong khi
chiều dài trung bình của núm vú là 9 – 10 mm, chiều dài tối
thiểu để sản phụ cho trẻ bắt vú thuận lợi là 7mm và chiều dài
núm vú ngắn được ghi nhận là yếu tố ảnh hưởng đến sự
không thành công khi nuôi con bằng sữa mẹ [3]. Núm vú tụt
liên quan đến việc trẻ không thể ngậm bắt vú đúng, ảnh
hưởng đến việc trì hoãn bú mẹ sớm của trẻ. Điều này dẫn
đến việc trẻ không bú mẹ thường xuyên và gây ra hậu quả
căng vú cho sản phụ cũng như giảm khả năng sản xuất sữa,
từ đó ảnh hưởng đến sự tự tin của sản phụ khi thực hành nuôi
con bằng sữa mẹ [4,5]. Sự tự tin khi nuôi con bằng sữa mẹ
(NCBSM) được mô tả là sự tin tưởng vào bản thân và sự tự
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 7 * 2025
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.07.03 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
17
tin vào khả năng cho con bú của mình của sản phụ. Sự tự tin
vào khả năng của bản thân ảnh hưởng đến ý định cho con bú
của sản phụ, thời gian cho con bú và khả năng nuôi con hoàn
toàn bằng sữa mẹ. Đây là yếu tố có liên quan chặt chẽ với
việc cải thiện kết cục thực hành NCBSM và đã được ghi
nhận trong các nghiên cứu liên quan. Những người có mức
độ tự tin cao sẽ có khả năng bắt đầu NCBSM sớm hơn, dài
hơn và mức độ NCBSM hoàn toàn cao hơn [5-7].
Các phương pháp hỗ trợ cải thiện núm vú tụt không xâm
lấn được ưu tiên chọn lựa cho sản phụ nhằm đảm bảo không
ảnh hưởng đến các ống tuyến bên trong vú. Các can thiệp
không xâm lấn trên sản phụ có núm vú tụt được thực hiện ở
núm vú tụt có phân độ I và II. Các can thiệp này bao gồm
các phương pháp có sử dụng dụng cụ hỗ trợ hoặc không dùng
dụng cụ mà chỉ thực hiện kỹ thuật kéo núm vú bằng tay [8].
Các dụng cụ hỗ trợ chủ yếu sử dụng áp lực âm được tạo ra
để kéo núm vú lên như supple cups, bơm tiêm đảo ngược.
Cốc hút cũng được sử dụng với cùng nguyên tắc áp lực âm.
Phương pháp này đơn giản, không xâm lấn và chi phí thấp,
tuy nhiên hiệu quả lâm sàng trong việc nâng cao sự tự tin khi
nuôi con bằng sữa mẹ ở sản phụ có núm vú tụt hiện vẫn chưa
được nghiên cứu đầy đủ.
Mục đích của nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả can
thiệp bằng cốc hút đến sự tự tin khi thực hành nuôi con bằng
sữa mẹ của sản phụ có núm vú tụt. Mục tiêu nghiên cứu là
đánh giá thay đổi điểm trung bình của sự tự tin khi NCBSM
của sản phụ có núm vú tụt trước và sau can thiệp bằng cốc
hút tại bệnh viện.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Sản phụ có núm vú tụt độ I-II, sinh ngã âm đạo tại bệnh
viện Hùng Vương từ tháng 11/2024 đến tháng 03/2025.
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn
Sản phụ từ đủ 18 tuổi, có núm vú tụt độ I,II, sau sinh ngã
âm đạo trong vòng 24 giờ tại bệnh viện Hùng Vương và có
ở cùng với bé trong thời gian hậu sản.
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
Sản phụ có vấn đề tâm thần, không có khả năng giao tiếp.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu bán thực nghiệm, đánh giá trước sau không
nhóm chứng.
2.2.2. Cỡ mẫu
Cỡ mẫu được tính theo phần mềm G*power 3.1, dựa trên
công thức tính cỡ mẫu so sánh hai trung bình dạng bắt cặp.
Với α = 0,05, power (1- β) = 0,95, hệ số ảnh hưởng (dz) =
0,5 được chọn ở mức trung bình vì chưa có nghiên cứu
trước đây đánh giá đánh giá hiệu quả trước sau can thiệp
bằng cốc hút. Vậy cỡ mẫu cần thiết cho nghiên cứu là 55
sản phụ.
Kỹ thuật chọn mẫu
Chọn mẫu thuận tiện, tất cả các sản phụ có núm vú tụt
độ 1 và độ 2, đủ điều kiện nuôi con bằng sữa mẹ, thỏa mãn
các tiêu chí chọn vào và đồng ý tham gia nghiên cứu đều
được lựa chọn vào nhóm nghiên cứu.
2.2.3. Phương pháp thu thập số liệu
Sau khi được Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh
học của bệnh viện Hùng Vương phê duyệt và chấp thuận và
sự đồng ý của ban lãnh đạo bệnh viện và các khoa liên quan,
nghiên cứu viên tiến hành ca thiệp và thu thập dữ liệu qua
các bước sau:
1) Nghiên cứu viên đánh giá tình trạng núm vú, phân độ
núm vú tụt tại thời điểm sản phụ thực hiện da kề da sau sinh,
xác định các sản phụ đáp ứng các tiêu chí nghiên cứu và
tuyển dụng họ vào nghiên cứu.
2) Nghiên cứu viên tự giới thiệu, giải thích mục đích và
mời thai phụ tham gia vào nghiên cứu. Nếu thai phụ đồng ý
tham gia nghiên cứu sẽ ký vào bản đồng thuận tham gia
nghiên cứu.
3) Nghiên cứu viên thu thập các thông trước can thiệp gồm
thông tin chung, thông tin sản khoa, đánh giá sự tự tin nuôi
con bằng sữa mẹ.
4) Nghiên cứu viên thực hiện can thiệp: sản phụ được kéo
núm vú bằng cốc hút tại thời điểm đang thực hiện da kề da
bởi nghiên cứu viên. Massage vú nhẹ nhàng và sử dụng cốc
hút để hút đầu vú. Phần đầu cao su của cốc hút được bóp vào,
đặt phần loa của cốc vào núm vú và thả tay ở phần cao su ra.
Cốc hút được giữ ở vú 15 giây/lần, mỗi bên giúp đầu vú lồi
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 7* 2025
18 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.07.03
lên và trẻ có thể ngậm vú. Lau vú và cho trẻ ngậm bắt vú. và
được hướng dẫn để tự thực hiện.
5) Hộ sinh tại khu vực hậu sản gần của khoa Sanh tiếp tục
thực hiện và hướng dẫn sản phụ sử dụng dụng cụ và tư thế
ngậm bắt vú đúng ở các cữ bú.
6) Những ngày tiếp theo tại khoa Hậu sản, sản phụ tự thực
hiện kéo núm vú bằng cốc hút trước các cữ bú với sự giám
sát và được hỗ trợ nếu thực hiện chưa đúng bởi nhóm nghiên
cứu và nhóm hỗ trợ nghiên cứu tại khoa. Nhóm nghiên cứu
thực hiện giám sát và hỗ trợ tối thiểu 4 lần/ngày, nhân viên
tại khoa giám sát và hỗ trợ các thời điểm còn lại và ghi nhận
vào bảng theo dõi.
7) Trong buổi sáng ngày thứ 3 sau sinh, nhóm nghiên cứu
sẽ thực hiện phỏng vấn lần 2 về sự tự tin nuôi con bằng sữa
mẹ của sản phụ sau cữ bú của trẻ.
2.2.4. Công cụ thu thập số liệu
Bộ câu hỏi trong nghiên cứu này là bộ câu hỏi gồm 3 phần:
thông tin chung, thông tin sản khoa và bộ câu hỏi đánh giá
sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ. Thông tin nền gồm các câu
hỏi về tuổi, nơi thường trú, nghề nghiệp, dân tộc, học vấn,
tiền căn bệnh lý nội khoa, tiền sử núm vú tụt. Thông tin sản
khoa gồm các câu hỏi về lần sinh này và lần sinh trước (nếu
có) như số lần sinh, phương pháp sinh, tuổi thai lúc sinh, da
kề da, rách tầng sinh môn, phương pháp nuôi con trong 6
tháng đầu của lần sinh trước.
Bộ câu hỏi đánh giá sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ đề cập
đến thái độ của sản phụ về việc thực hành cho con bú được
đo lường bằng 14 câu hỏi với thang đo Likert-5 (1 = không
hoàn toàn tự tin, 2 = không tự tin lắm, 3 = đôi khi tự tin, 4 =
tự tin, và 5 = luôn tự tin). Điểm số của bộ câu hỏi dao động
từ 14 đến 70 điểm trong đó điểm càng cao thì càng cao thì
sự tự tin càng tốt. Mức điểm 50 của thang đo sự tự tin nuôi
con bằng sữa mẹ rút gọn (BSES-SF) là điểm giới hạn khi
sàng lọc bà mẹ nào sẽ không thực hành NCBSM hoàn toàn
sau xuất viện [9]. Bộ câu hỏi được chuyển ngữ và độ tin cậy
được đánh giá qua nghiên cứu thử 25 sản phụ và thực hiện
trong nghiên cứu trên 259 sản phụ tại Việt Nam và giá trị
Cronbach’s alpha được ghi nhận là 0,92 [10].
2.2.5. Xử lý và phân tích dữ liệu
Các câu hỏi sẽ được mã hóa và phân tích bằng cách sử
dụng chương trình phần mềm SPSS phiên bản 20,0 để phân
tích dữ liệu. Mức ý nghĩa của kiểm tra thống kê sẽ được thiết
lập ở mức p <0,05.
Thống kê mô tả: tần số, tỷ lệ phần trăm, trung bình và độ
lệch chuẩn được sử dụng để mô tả các đặc điểm nhân khẩu
học, thông tin sản khoa và sự tin nuôi con bằng sữa mẹ.
Thống kê phân tích: Phân phối điểm số sự tự tin (BSES-
SF) được kiểm tra bằng kiểm định Shapiro–Wilk. Nếu giá trị
p ≥0,05, dữ liệu được xem là phân phối chuẩn, khi đó sử
dụng kiểm định T bắt cặp.
Nếu p <0,05, dữ liệu không phân phối chuẩn, thì sử dụng
kiểm định Wilcoxon Signed-Rank Test.
3. KẾT QUẢ
3.1. Đặc điểm của người tham gia nghiên cứu
Độ tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu là 28,5 ± 5,4;
nhóm ≤35 tuổi chiếm 85,5%. Số người cư trú ngoài Thành phố
Hồ Chí Minh (TP.HCM) chiếm 61,8%. Về nghề nghiệp, tỷ lệ
nội trợ là 29,1%, buôn bán và công nhân viên lần lượt là 23,6%,
công nhân 10,9%, nghề khác 12,7%. Trình độ học vấn chủ yếu
từ cấp 2 trở lên, trong đó cao đẳng/đại học chiếm 41,8%, cấp
2 chiếm 30,9%, cấp 3 chiếm 25,5%, và cấp 1 chiếm 1,8%. Kết
quả chi tiết được thể hiện ở Bảng 1.
Bảng 1. Đặc điểm người tham gia nghiên cứu (n= 55)
Đặc điểm Tần số Tỷ lệ (%)
Tuổi (Trung bình ± Độ lệch chuẩn) 28,5 ± 5,4
Nhóm tuổi
≤35 tuổi 47 85,5 %
>35 tuổi 8 14,5 %
Nơi thường trú
TP.HCM 21 38,2 %
Khác 34 61,8 %
Nghề nghiệp
Nội trợ 16 29,1 %
Buôn bán 13 23,6 %
Công nhân 6 10,9 %
Công nhân viên 13 23,6 %
Khác 7 12,7 %
Dân tộc
Kinh 54 98,2 %
Khác 1 1,8 %
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 7 * 2025
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.07.03 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
19
Đặc điểm Tần số Tỷ lệ (%)
Học vấn
≤ Cấp 1 1 1,8 %
Cấp 2 17 30,9 %
Cấp 3 14 25,5 %
Đại học, cao đẳng 23 41,8 %
3.2. Đặc điểm sản khoa
Bảng 2. Đặc điểm sản khoa của người tham gia nghiên cứu (n= 55)
Đặc điểm Tần số Tỷ lệ (%)
Nhóm số lần sinh
Con so 39 70,9 %
Con rạ 16 29,1 %
Tuổi thai lúc sinh
Theo tuần Trung bình ± SD 38,4 ± 1,2
Nhóm tuổi thai
<37 tuần 5 9,1 %
≥ 37 tuần 50 90,9 %
Tiền căn bệnh lý nội khoa
Không 53 96,4 %
Có 2 3,6 %
Tiền sử núm vú phẳng, đảo ngược
Bẩm sinh 55 100,0 %
Phương pháp sinh
Sinh thường 52 94,5 %
Sinh giúp 3 5,5 %
Da kề da
Có 55 100,0 %
Rách tầng sinh môn
Độ 1 13 23,6 %
Độ 2 42 76,4 %
Có nghe nói hoặc biết đến chủ đề nuôi con bằng sữa mẹ
Có 55 100,0 %
Phương pháp nuôi con trong 6 tháng đầu của lần sinh trước
(nếu có) (n = 16)
Sữa mẹ hoàn toàn 10 62,5 %
Sữa mẹ + sữa công thức 6 37,5 %
Sản phụ có con so chiếm đa số với 70,9%. Tuổi thai trung
bình khi sinh là 38,4 tuần, với 90,9% là tuổi thai ≥37 tuần.
Có 3,6% sản phụ có tiền căn bệnh lý nội khoa, tất cả đều có
tiền sử núm vú đảo ngược bẩm sinh. Phương pháp sinh chủ
yếu là sinh thường (94,5%), 100% được tiếp xúc da kề da
sau sinh. Tỷ lệ rách tầng sinh môn độ 2 là 76,4% và độ 1 là
23,6%. Tất cả đều đã từng nghe hoặc biết đến chủ đề nuôi
con bằng sữa mẹ. Trong số các sản phụ có lần sinh trước
(n = 16), 62,5% thực hiện nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ
trong 6 tháng đầu, còn lại 37,5% kết hợp với sữa công thức.
3.3. Hiệu quả can thiệp bằng cốc hút sau 3 ngày
đối với sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ của sản phụ
Sau khi can thiệp bằng cốc hút, các chỉ số liên quan đến sự
tự tin về khả năng nuôi con bằng sữa mẹ của sản phụ đều có
sự cải thiện đáng kể. Điểm trung bình của các yếu tố như
"Tôi có thể thích nghi thành công với việc cho con bú" (tăng
từ 3,9 ± 0,8 lên 4,5 ± 0,6), "Tôi có thể cho trẻ bú mẹ mà
không cần dùng sữa hộp bổ sung" (tăng từ 3,9 ± 1,0 lên 4,4
± 0,7), và "Tôi có thể chắc chắn rằng trẻ ngậm bắt vú tốt
trong lúc cho bú" (tăng từ 3,8 ± 0,9 lên 4,3 ± 0,6) đều có sự
gia tăng rõ rệt. Các chỉ số liên quan đến sự hài lòng với việc
cho con bú cũng cải thiện, như "Tôi hài lòng với kinh nghiệm
nuôi con bằng sữa mẹ của mình" (tăng từ 3,8 ± 1,0 lên 4,3 ±
0,6) và "Tôi có thể chấp nhận sự thật rằng nuôi con bằng sữa
mẹ tốn nhiều thời gian" (tăng từ 4,1 ± 0,8 lên 4,7 ± 0,5). Đối
với các phân phối chuẩn điểm trung bình, độ lệch chuẩn
được báo cáo, đối với phân phối không chuẩn thì trung vị và
khoảng tứ phân vị được ghi nhận và báo cáo. Điểm trung
bình sự tự tin nuôi con bằng sữa mẹ tăng đáng kể từ 56,8 ±
10,2 trước can thiệp lên 64,3 ± 5,5 sau can thiệp, với giá trị
p <0,001 cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Kết quả
chi tiết được thể hiện ở Bảng 3. Biểu đồ boxplot dưới đây
mô tả sự thay đổi phân bố điểm BSES-SF giữa hai thời điểm
trước và sau can thiệp (Hình 1).
Hình 1. Biểu đồ boxplot so sánh tổng điểm trước và sau can
thiệp