HỌA SĨ MỸ THUẬT NGUYỄN LƯƠNG TIỂU BẠCH
PGS - Nhà giáo ND họa sĩ Nguyễn Lương Tiểu Bạch sinh ngày 15 tháng 11 năm
1945 tại Hà Nội. Quê quán xã Ninh Hòa, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình trong một
gia đình tiểu tư sản viên chức yêu nước.
Thời niên thiếu, Nguyễn Lương Tiểu Bạch cùng anh chị của anh theo tham gia
kháng chiến chống Pháp tại Thanh Hóa. Sau ngày hòa bình lập lại ở miền Bắc, anh
cùng gia đình trở lại Hà Nội ở phố Châu Long, quận Ba Đình.
Do có năng khiếu mỹ thuật, tháng 9 năm 1963, anh thi đỗ vào trường Cao đẳng Mỹ
thuật Việt Nam, học hệ Trung cấp khoa Hội họa và tốt nghiệp năm 1966 cùng với
các họa sĩ Phạm Ngọc Sĩ, Phạm Học Hải, Lê Kim Mỹ, Đặng Thị Khuê, Trương Bé,
Hà Mỹ Lý, Nguyễn Văn Hoàng..., với sự dạy dỗ của các thầy là họa sĩ tốt nghiệp
trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và các họa sĩ đàn anh tốt nghiệp Cao đẳng
Mỹ thuật Việt Nam ở lại trường giảng dạy. Do có thành tích trong học tập và phấn
đấu trong công tác, sau khi tốt nghiệp anh đã được giữ lại trường làm công tác
giảng dạy.
Từ năm 1966 đến năm 1970 cùng với việc tham gia giảng dạy, anh làm công tác
Đoàn và được bầu làm ủy viên Ban Chấp hành Đoàn trường. Ngày 09 tháng 3 năm
1971 anh được kết nạp vào Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng Việt
Nam). Vì say mê sáng sác và muốn không ngừng nâng cao trình độ mỹ thuật, anh
đã tiếp tục theo học khoa Hội họa hệ Đại học và tốt nghiệp khoa Hội họa khóa 14
(1970 - 1975) cùng với các họa sĩ Nguyễn Văn Chư, Hoàng Trân, Trần Đốc,
Nguyễn Thị Ngọc Thanh, Tạ Diệu Tâm, Nguyễn Thị Quốc Khánh, Lê Như Hạnh,
Nguyễn Minh Đỉnh..., vừa học anh vừa tiếp tục làm công tác giảng dạy ở khoa Hội
họa. Cũng thời gian này anh đã tham gia nhiều đoàn họa sĩ là thầy trò của trường
Mỹ thuật đi thực tế sáng tác tại vùng tuyến lửa. Năm 1970 đi vẽ ở đường Trường
Sơn thời gian một tháng, sau đó đi thực tế và sáng tác tại Quảng Trị trong thời gian
bốn tháng năm 1972. Những chuyến đi này đã giúp anh có nhiều ký họa và vốn
sống thực tế trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họa sĩ Nguyễn Lương
Tiểu Bạch được kết nạp vào Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 1977.
Họa sĩ Nguyễn Lương Tiểu Bạch đã được Nhà nước cử đi làm thực tập sinh mỹ
thuật tại Tiệp Khắc (nay thuộc Cộng hòa Séc) từ năm 1983 đến năm 1984. Trở về
nước anh tiếp tục làm công tác giảng dạy. Do nhiệt huyết trong công tác đào tạo và
trách nhiệm trong công tác cũng như năng lực chuyên môn, anh được bổ nhiệm
làm Phó Chủ nhiệm khoa Hội họa cũng thời kỳ này anh cùng với các thầy giáo
trong khoa tiếp tục hoàn thiện chương trình đào tạo, giáo trình của khoa Hội họa.
Tháng 5 năm 1989 anh được Bộ Văn hóa - Thông tin bổ nhiệm giữ chức vụ Phó
hiệu trưởng và từ tháng 5 năm 1993 được bổ nhiệm giữ chức vụ Hiệu trưởng
trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Trong cương vị Hiệu trưởng, Bí thư Đảng ủy,
Viện trưởng Viện Mỹ thuật anh đã góp phần xây dựng trường Đại học Mỹ thuật
Việt Nam ngày càng phát triển, giữ vững truyền thống trường đầu ngành về mỹ
thuật của cả nước.
Anh tích cực tham gia công tác Hội và đã được Đại hội Đại biểu Toàn quốc Hội
Mỹ thuật Việt Nam lần thứ V đã bầu anh làm ủy viên Ban Chấp hành Trung ương
Hội.
Cùng với sự nghiệp đào tạo, họa sĩ Nguyễn Lương Tiểu Bạch sáng tác nhiều tác
phẩm với chất liệu sơn dầu và sơn mài, tham gia nhiều triển lãm lớn ở trong nước
và nước ngoài. Ta có thể kể tới một số tác phẩm tiêu biểu của anh như: Trên nương
ngô (Lụa,1975); Mùa gặt Mai Châu (Sơn dầu, 1976); Ao làng (Sơn dầu, 1978);
Qua Phong Châu (Sơn dầu, 1982); Tình yêu và trách nhiệm (Sơn mài, 1984);
Phong cảnh miền núi - (Sơn dầu, 1984); Chuyện thường ngày ở Bản (Sơn
mài,1995); Ra đồng - (Sơn mài - sáng tác chung với nhiều tác giả); Tam bạc (Sơn
dầu, 2000).
Tác phẩm của anh đã được tặng Giải khuyến khích Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc
năm 1995, Giải B Triển lãm Mỹ thuật Thủ đô.
Với những công lao và thành tích đóng góp cho việc đào tạo của trường Đại học
Mỹ thuật Việt Nam, anh đã được Đảng và Nhà nước tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu
tú cùng với học hàm Phó Giáo sư năm 1992, sau đó được phong tặng Nhà giáo
Nhân dân vào năm 1998, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng
Nhì năm 2001, Huy chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhì, Huy
chương Vì sự nghiệp Văn hóa - Thông tin, Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật
Việt Nam... nhiều năm được tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và cấp Bộ.
PGS, Nhà giáo ND, họa sĩ Nguyễn Lương Tiểu Bạch là họa sĩ thuộc thế hệ trưởng
thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Anh đã có những đóng góp
trong công tác đào tạo mỹ thuật, lãnh đạo và xây dựng trường mỹ thuật trong thời
kỳ đổi mới. Là họa sĩ sáng tác có nhiều tác phẩm xuất sắc về đề tài miền núi và
nhiều đề tài với phong cách hiện thực, bút pháp linh hoạt, tình cảm chân thành.
Những năm tháng làm việc với họa sĩ Nguyễn Lương Tiểu Bạch trong cương vị là
Ủy viên Ban Chấp hành, tôi quý mến anh bởi là một con người khiêm tốn hiền
lành, kiệm lời, có những đóng góp cho hoạt động của Ban Chấp hành, anh cũng là
người được bạn bè, đồng nghiệp trân trọng và quý mến. Những kỉ niệm về anh
trong tôi và bạn bè đồng nghiệp cùng thế hệ mãi mãi vẫn không thể phai mờ.
