BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
NGUYỄN TẤN LƯỢNG
HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP
TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TP. HCM
Chuyên ngành : Kinh tế tài chính-Ngân hàng
Mã số : 60.31.12
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học : TS LÊ TẤN PHƯỚC
TP. Hồ Chí Minh - Năm 2011
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan số liệu trong luận văn này là những thông tin xác thực, nguồn
gốc trích dẫn rõ ràng và đề tài “ Hoàn thiện quản lý tài chính tại các trường đại
học công lập tự chủ tài chính trên địa bàn TP. HCM” được trình bày là do chính
tác giả nghiên cứu và thực hiện.
Tác giả luận văn
Nguyễn Tấn Lượng
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa 1
Mục lục
Danh mục các bảng biểu, sơ đồ
Các chữ viết tắt
Mở đầu
Chương 1: Những vấn đề chung về quản lý tài chính tại các trường đại
học công lập ......................................................................................................... 01
1.1 Tổng quan về đơn vị sự nghiệp công lập ....................................................... 01
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của đơn vị sự nghiệp công lập ............ 01
1.1.1.1 Khái niệm và đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập ................... 01
1.1.1.2 Vai trò của đơn vị sự nghiệp công lập ...................................... 02
1.1.2 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập ..................................................... 03
1.1.2.1 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập theo nguồn thu ................ 03
1.1.2.2 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập theo nội dung hoạt
động ....................................................................................................................... 04
1.1.3 Hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập ...................................... 05
1.1.4 Đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo................. 06
1.2 Quản lý tài chính tại các trường đại học công lập .......................................... 07
1.2.1 Khái niệm về tài chính và quản lý tài chính tại các trường đại học
công lập ................................................................................................................. 07
1.2.1.1 Khái niệm về tài chính............................................................... 07
1.2.1.2 Khái niệm quản lý tài chính ...................................................... 08
1.2.2 Nội dung quản lý tài chính tại các trường đại học công lập ................. 10
1.2.2.1 Mô hình hoạt động tài chính các trường đại học công lập ....... 10
1.2.2.2 Quản lý các nguồn lực tài chính ................................................ 12
1.2.2.3 Quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính .................................. 13
1.2.2.4 Quản lý trích lập và sử dụng các quỹ ........................................ 15
1.3 Các công cụ quản lý tài chính tại các trường đại học công lập ..................... 16
1.3.1 Hệ thống chính sách pháp luật của nhà nước ........................................ 16
1.3.2 Công tác kế hoạch .................................................................................. 16
1.3.3 Quy chế chi tiêu nội bộ .......................................................................... 16
1.3.4 Hạch toán, kế toán, kiểm toán ............................................................... 17
1.3.5 Hệ thống thanh tra, kiểm tra .................................................................. 17
1.3.6 Tổ chức bộ máy quản lý tài chính ......................................................... 17
1.4 Kinh nghiệm quản lý tài chính tại các trường đại học của một số nước
trên thế giới ........................................................................................................... 18
1.4.1 Kinh nghiệm của nước ngoài................................................................. 18
1.4.2 Bài học kinh nghiệm .............................................................................. 19
Chương 2 : Thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập
trên địa bàn TP. HCM ........................................................................................ 21
2.1 Khái quát về bộ máy tổ chức của các trường đại học công lập ở Việt
Nam hiện nay ........................................................................................................ 21
2.1.1 Mô hình tổ chức gồm 3 cấp hành chính ................................................ 21
2.1.2 Bộ máy tổ chức của các trường đại học công lập ................................. 23
2.1.3 Các trường đại học công lập trên địa bàn TP. HCM............................. 24
2.2 Thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập trên địa bàn
TP. HCM ............................................................................................................... 26
2.2.1 Quản lý các nguồn lực tài chính ............................................................ 26
2.2.1.1 Quản lý nguồn thu từ ngân sách nhà nước cấp ......................... 28
2.2.1.2 Quản lý nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp ............................... 33
2.2.1.3 Các nguồn thu khác ................................................................... 40
2.2.2 Thực trạng quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính ............................ 41
2.2.2.1 Quản lý chi thường xuyên ......................................................... 43
2.2.2.2 Quản lý chi không thường xuyên .............................................. 49
2.2.2.3 Quản lý chi khác ........................................................................ 52
2.2.2.4 Quản lý việc trích lập và sử dụng các quỹ ................................ 53
2.2.3 Điều kiện đảm bảo cơ sở vật chất cho hoạt động giảng dạy và học
tập .......................................................................................................................... 55
2.3 Thực trạng sử dụng các công cụ quản lý tài chính tại các trường đại học
công lập trên địa bàn TP. HCM ............................................................................ 56
2.3.1 Hệ thống chính sách pháp luật của nhà nước ....................................... 56
2.3.2 Công tác kế hoạch ................................................................................. 57
2.3.3 Qui chế chi tiêu nội bộ .......................................................................... 57
2.3.4 Công cụ hạch toán, kế toán, kiểm toán ................................................ 58
2.3.5 Kiểm tra, thanh tra ................................................................................ 59
2.3.6 Tổ chức bộ máy quản lý tài chính ........................................................ 59
2.4 Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập
trên địa bàn TP. HCM ........................................................................................... 60
2.4.1 Những kết quả đạt được ....................................................................... 60
2.4.1.1 Nguồn thu của các trường có xu hướng tăng lên ..................... 60
2.4.1.2 Tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm .................................. 60
2.4.1.3 Góp phần đa dạng hóa lĩnh vực đào tạo và nâng cao hoạt
động nghiên cứu khoa học .................................................................................... 61
2.4.1.4 Từng bước cải thiện cơ sở vật chất và nâng cao thu nhập
của cán bộ viên chức ............................................................................................. 61
2.4.1.5 Tổ chức bộ máy, biên chế theo hướng gọn nhẹ và hoạt
động hiệu quả ........................................................................................................ 62
2.4.2 Những hạn chế và nguyên nhân .......................................................... 62
2.4.2.1 Hạn chế .................................................................................... 62
2.4.2.2 Nguyên nhân hạn chế .............................................................. 65
Chương 3 : Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại các trường đại
học công lập trên địa bàn TP. HCM ................................................................. 70
3.1 Định hướng phát triển tài chính giáo dục đại học ở Việt Nam ...................... 70
3.1.1 Mục tiêu phát triển giáo dục đại học đến năm 2020 .......................... 70
3.1.2 Định hướng phát triển bền vững về tài chính cho các trường đại
học công lập ở Việt Nam ...................................................................................... 71