
204
HỢPTÁCBANHÀTHEOMÔÌNHTRIPLEHELIX
TẠITRƯỜNGĐẠIHỌCTÂNTRÀOTHỰCTRẠNG
VÀGIẢIPHÁP
HoàngThịNgọcHà,TrầnQuangHuy,TriệuThịKimCúc
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:30/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:30/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:17/11/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.944
Tómtắt:Trongbốicảnhgiáodụcđạihọcđanghướngtớipháttriểnbềnvữngvàđổi
mớisángtạo,môhìnhhợptácbabêngiữanhànước-nhàtrường-doanhnghiệptrởthành
mộtxuthếtấtyếu,đặcbiệttạicáctrườngđạihọcđịaphương.Bàiviếtphântíchthựctrạng
hợptácbanhàtạiTrườngĐạihọcTânTrào,chỉranhữngđiểmmạnh,hạnchếvàtiềmnăng
pháttriểnmôhìnhTripleHelixtrongcáchoạtđộngcủanhàtrường.Trêncơsởtổnghợplý
thuyếtvàkhảosátthựctiễn,bàiviếtđềxuấtmộtsốgiảiphápnhằmthúcđẩyhợptáchiệu
quảgiữabachủthể,trongđónhấnmạnhvaitròcủanhàtrườngnhưmộttrungtâmtrithức,
kếtnốivàlantỏađổimớisángtạophụcvụpháttriểnbềnvữngkhuvựcmiềnnúiphíaBắc.
Từkhóa:môhình,TripleHelix,banhà,hợptác,TrườngĐạihọcTânTrào
1TrườngĐạihọcTânTrào
I.Đặtvấnđề
Trongbốicảnhtoàncầuhóa,cách
mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển
đổisốdiễnramạnhmẽ,giáodụcđạihọc
đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải
đổi mới mô hình quản trị, phương thức
đàotạovàcơchếhợptácđểđápứngmục
tiêupháttriểnbềnvữngcủacácquốcgia
vàđịaphương.TạiViệtNam,chủtrương
pháttriểngiáodụcgắnvớikhoahọc-công
nghệvàđổimớisángtạođãđượckhẳng
địnhtrongnhiềuvănkiệnchiếnlượccủa
ĐảngvàNhànước,đặcbiệtlàNghịquyết
số29-NQ/TW“Vềđổimớicănbản,toàn
diện giáo dụcvà đàotạo”và gầnđâylà
Nghịquyếtsố57-NQ/TW“Vềxâydựng
vàpháttriểntỉnhTuyênQuangđếnnăm
2030,tầmnhìnđếnnăm2045”.Trongđó,
việc thúc đẩy hợp tác giữa nhà trường,
doanhnghiệpvàchínhquyềnđịaphương
được xem là giải pháp trọng tâm nhằm
nângcaochấtlượnggiáodục,tăngcường
chuyểngiaocôngnghệvàđónggópthiết
thựcchopháttriểnkinhtế-xãhội.
Môhình Triple Helix- hợp tácba
bêngiữatrườngđạihọc,doanhnghiệpvà
Nhànướcđượccoilàmộttiếpcậnlýluận
vàthựctiễnhiệuquảđểpháthuyvaitrò
củađạihọctronghệsinhtháiđổimớisáng
tạo (Etzkowitz & Leydesdor, 2000).
Theođó,đạihọckhôngchỉgiữchứcnăng
truyềnthốnglàđàotạo-nghiêncứumà

205
còn trở thành “tác nhân đổi mới” chủ
độngtrongviệckiếntạotrithức,kếtnối
cácnguồnlựcxãhội,thúcđẩythươngmại
hóavàchuyểngiaocôngnghệ.Tuynhiên,
triểnkhaiTripleHelixtạicáctrườngđại
học địa phương vẫn đặt ra nhiều thách
thứccảvềcơchếchínhsách,nguồnlực
tàichính-nhânlựcvàmứcđộsẵnsàng
hợptáccủacácchủthểliênquan(Nguyễn
ViệtHà,2018).Đốivớicáccơsởgiáodục
đạihọcđịaphươngnhưTrườngĐạihọc
TânTrào,môhìnhnàykhôngchỉmởracơ
hộităngcườnggắnkếtvớicộngđồngvà
thịtrườnglaođộng,màcòntạonềntảng
đểnângcaonănglựcnghiêncứu,chuyển
giaotrithứcphụcvụpháttriểnvùngtrong
điềukiệnnguồnlựchạnchế.
Thựctếchothấyhầuhếtcácquốc
giavàkhuvựcđangcốgắngápdụngmột
hoặcnhiềuphầncủamôhìnhTripleHelix
kiểu 3, trong đó nhà nước đóng vai trò
chủđộngkếtnốitrườngđạihọc-doanh
nghiệp,tạođiềukiệnvềchínhsách,thuhút
vốnđầutưnghiêncứu-đổimới,khuyến
khích hình thành các liên doanh chiến
lược, phòng thí nghiệm chung và nhóm
nghiên cứuhọc thuật (Etzkowitz, 2008).
MôhìnhTripleHelixđượckhẳngđịnhlà
“động lực lý tưởng” thúc đẩy mối quan
hệgắnkếtgiữatrườngđạihọcvàdoanh
nghiệp,vớiđiềukiệnNhànướcphảinhận
diệncácràocảnvàbanhànhchínhsách
phùhợpđểtháogỡ,thúcđẩyhợptácthực
chất, hiệu quả (Nguyễn Việt Hà, 2018).
Nghiên cứu này tiếp cận mô hìnhtrong
bốicảnhđặcthùcủaTrườngĐạihọcTân
Trào,mộttrườngđạihọcđịaphươngmiền
núi. Bài viết làm rõ vai trò của đại học
miềnnúinhưmộttrungtâmtrithứcbản
địa,cókhảnăngkếtnốidoanhnghiệpnhỏ
vàvừacùngchínhquyềnđịaphươngđể
hìnhthànhcácsángkiếnđổimớisángtạo
phụcvụpháttriểnnông-lâmnghiệp,du
lịchcộngđồngvàgiáodụcvùngdântộc
thiểusố.Đâylàhướngtiếpcậnmới,góp
phầnmởrộngkhônggianứngdụngcủalý
thuyếtTripleHelixtrongmôitrườnggiáo
dụcđạihọcViệtNam,đồngthờicungcấp
bằngchứngthựcnghiệmđầutiênvềkhả
năng vận dụng mô hình trong điều kiện
“hệ sinh thái đổi mới hạn chế” của khu
vựcmiềnnúiphíaBắc.
Trên cơ sở đó, bài viết tập trung
phântíchcơsởlýluậncủamôhìnhTriple
Helix,đánhgiáthựctrạnghợptácbanhà
tạiTrườngĐạihọcTânTrào,quađóđề
xuất các nhóm giải pháp phát triển mô
hìnhnàytheohướngbềnvững,phùhợp
vớiđiềukiệncủamộttrườngđạihọcđịa
phươngtrongbốicảnhđổimớigiáodục
đạihọchiệnnay.
II.Phươngphápnghiêncứu
Nghiêncứunàyđượcthựchiệntheo
hướng địnhtính, kết hợpgiữa phântích
lýluận và nghiên cứu trườnghợp nhằm
làmrõcơsởkhoahọc,thựctiễncũngnhư
đề xuất các giải pháp thúc đẩy mô hình
hợptácbabêngiữatrườngđạihọc,doanh
nghiệpvànhà nước(Triple Helix)trong
hoạtđộngtạiTrườngĐạihọcTânTrào.
Trước hết, nhóm tác giả tiến hành
tổng quan các tài liệu khoa học có liên
quanđếnlýthuyếtTripleHelixvàcácmô
hìnhhợptáctronggiáodụcđạihọc.Các
tài liệu được khai thác từ cơ sở dữ liệu
học thuật như Scopus, Google Scholar,
Vietnam Journals Online (VJOL), cùng
vớicáccôngtrìnhcôngbốtrongnướctiêu
biểu như của Etzkowitz & Leydesdor,
PhanVănKha,NguyễnViệtHà,TrầnVăn
Nam... nhằm làm rõ cơ sở lý thuyết và
khungphântíchcủanghiêncứu.
Tiếp theo, nghiên cứu sử dụng
phươngphápphântíchnộidungđểràsoát
vàhệthốnghóacácchínhsách,chiếnlược

206
vàmôhìnhhợptácđangđượctriểnkhai
tạiViệtNamnóichungvàtạiTrườngĐại
họcTânTràonóiriêng.Dữliệuthứcấp
baogồm:cácvănbảnchínhsáchcủaBộ
Giáo dục vàĐàotạo, cáckếhoạchphát
triểnnhàtrường,báocáochuyênmôncủa
cácđơnvịchứcnăng,thôngtintừwebsite
cácđốitácdoanhnghiệpvàcơquannhà
nướccóliênquan.Ngoàira,nhómnghiên
cứu áp dụng phương pháp nghiên cứu
trường hợp (case study) để làm rõ thực
trạngvàtiềmnăngcủahợptácbabêntại
TrườngĐạihọcTânTrào.
III.Kếtquảnghiêncứu
3.1.CơsởluậnvềmôhìnhTripleHelix
Dưới góc độ lý luận, Triple Helix
không chỉ là một mô hình hợp tác đơn
thuần giữabachủthểmàcònlàmột cơ
chế vận hành hệ sinh thái đổi mới sáng
tạo,đặtđạihọcvàovịtrítrungtâmkiến
tạotrithức.Etzkowitz&Leydesdorchỉ
rarằngtrongmôhìnhnày,cácđườngbiên
chứcnăngtruyềnthốnggiữađàotạo-sản
xuất-quảnlýdần“mờhóa”,tạoracácvai
tròlai(hybridroles):trườngđạihọctham
gia kinh doanh khởi nghiệp (academic
entrepreneurship), doanh nghiệp tham
gia vào nghiên cứu nền tảng, còn nhà
nướcchuyểntừquảnlýsanghỗtrợ,kích
hoạt (enabling state). Quá trình tương
tácgiữabavòngxoắnkhôngdiễnramột
chiều mà mang tính đồng tiến hóa (co-
evolution),khisựthayđổiởmộttrụcộtsẽ
kíchthíchsựbiếnđổiởhaitrụcộtcònlại
trongmộtchutrìnhliêntục(Etzkowitz&
Leydesdor,2000).
Ở các hệ thống giáo dục đại học
tiên tiến, Triple Helix tạo nền tảng để
hình thành các khu công viên khoa học
(science park), vườn ươm công nghệ
(incubator),trungtâmchuyểngiaotrithức
(knowledge transfer hub) nơi đại học,
doanh nghiệp vàchính quyềncùngchia
sẻkhônggian,nguồnlực,thôngtinphục
vụsángtạovàthươngmạihóa.Tronglý
thuyếtkinhtếhọc,môhìnhTripleHelix
được sửdụng khá nhiều trongviệc nhìn
nhậnchiếnlượcvàthúcđẩymốiquanhệ
giữatrườngđạihọcvàdoanhnghiệptrong
nghiêncứuvàchuyểngiaosảnphẩmcông
nghệvàđượcnhiềunhànghiêncứuởViệt
Namápdụngvàotrongnghiêncứuvềmối
quan hệ giữa ba “nhà”: Nhà nước - nhà
trường-nhàdoanhnghiệp.Lýthuyếtkinh
tếhọckhôngchỉmôtảmốiquanhệgiữa
nhàtrườngvàdoanhnghiệp,màcònxác
địnhđượcvaitròcủacáchợptácnàyđối
vớipháttriểnkinhtế.
Hình1.MôhìnhTripleHelixvềmối
quanhệgiữaTrườngđạihọc,doanh
nghiệpvànhànước.
Nguồn:EtzkowitzvàLeydesdor,2000
Từ hình 1, có thể thấy ở mô hình
1,Nhà nước chiếmvị thế vôcùngquan
trọng,điềuhànhtoànbộcácnhómtrong
xãhộivàđưarađịnhhướngchocảdoanh
nghiệpvàtrườngđạihọc.Vớimôitrường
này, trường đại học không có động lực
để tham gia thương mại hóanghiên cứu
(Etzkowitz, 2003). Tới mô hình 2, thị
trườngđãthamgiavàtácđộngtớitạonên
môhìnhvớiviệcphânđịnhranhgiớirõ

207
ràng,vaitròcủaNhànướcđãthuhẹplại
theo đúng chứcnăng là điều tiết, hỗtrợ
nềnkinhtế.
Đối với các trường đại học địa
phươngởViệtNam,trongđócóTrường
ĐạihọcTânTrào,TripleHelixmangý
nghĩanhưmộtcơchếbùđắpnguồnlực
hạnchếthôngquaphươngthứcđồngđầu
tư,đồngtàitrợ,đồngkiếntạovớichính
quyềnvàdoanhnghiệpđịaphương.Mặc
dùquymôkhônglớnnhưcáctrườngđại
họcquốcgia,nhưngtrườngđịaphương
có lợi thế gần gũi “địa phương tính”
(locality) - tức là hiểu rõ nhu cầu thực
tiễncủacộngđồngvàcóthểnhanhchóng
chuyểnhóatrithứcnghiêncứuthànhcác
giảiphápứngdụngphùhợpvớiđiềukiện
sở tại (tourism-based community, nông
- lâm nghiệp bản địa, phát triển nguồn
nhânlựccơsở...).Cácchươngtrìnhhợp
tácnhư“đặthàngnghiêncứugiốngcây
trồng”,“livinglabpháttriểncộngđồng”,
“liênkếtthíđiểmOCOP”,đàotạocánbộ
cơsở,đềulànhữngvídụđiểnhìnhcho
sự“laihóa”vaitròtheotinhthầnTriple
Helixtạiđịaphương.
Tuynhiên,đểTripleHelixvậnhành
thực chất tại những trường đại học như
TânTrào, cầnphải vượt quamột sốrào
cản căn bản: (i) Tư duy nhiệm vụ sang
tư duy đối tác: Đại học phải coi doanh
nghiệp và chính quyền là đối tác chiến
lượcchứkhôngđơnthuầnlà“đơnvịsử
dụngkếtquả”;(ii)Thiếucơchếphânchia
lợi ích và sở hữu trí tuệ rõ ràng khiến
doanhnghiệpkhôngmạnhdạnđầutưvào
nhiệmvụnghiêncứuchung;(iii)Hạnchế
vềnănglựcđộingũ,đặcbiệtlàkỹnăng
đàmphán,thiếtkếdựánhợptáchayquản
trịliênkết;(iv)Thiếucácthiếtchếtrung
giankếtnốinhưtrungtâmđổimớisáng
tạo, vườn ươm công nghệ; (v) Văn hóa
hợptácvàlòngtinchưacao,khiếnquá
trìnhphốihợpcònmangtínhhìnhthức.
Nhưvậy,xétvềmặtlýluậnvàthực
tiễn, Triple Helix là một cách tiếp cận
phù hợp để giúp các trường đại học địa
phương như Trường Đại học Tân Trào
nâng cao năng lực đối thoại với doanh
nghiệp-chínhquyền,giatăngsựphùhợp
giữađàotạo,nghiêncứuvànhucầuphát
triểnđịaphương,đồngthờitạohànhlang
đểhìnhthànhnhữngchuỗigiátrịtrithức
mớiphụcvụpháttriểnkinhtếxãhộibền
vững của tỉnhTuyênQuang và khu vực
miềnnúiphíaBắc.
3.2.Thực trạng áp dụng mô hình
TripleHelixtạiTrườngĐạihọcTânTrào
Trong những năm gần đây, Trường
ĐạihọcTânTràođãchủđộngápdụngmô
hìnhTripleHelixtronghoạtđộngđàotạo,
nghiêncứukhoahọcvàphụcvụcộngđồng,
quađódầnkhẳngđịnhvaitròlàtrungtâm
trithức,đổimớisángtạocủatỉnhTuyên
Quangvàkhuvựcmiềnnúiphíabắc.
Hình2.MôhìnhTripleHelixtạiTrường
ĐạihọcTânTrào
MôhìnhTripleHelixtạiTrườngĐại
họcTânTràothểhiệnsựgắnkếtchặtchẽ
giữabachủthể:Nhànước-Nhàtrường-
Doanhnghiệpnhằmtạorahệsinhtháiđổi
mớisángtạo,thúcđẩypháttriểnbềnvững
củanhàtrườngtrongbốicảnhgiáodụcđại

208
họcgắnvớinhucầuthựctiễn.Trongđó,
Nhànướcgiữvaitròkiếntạo,banhành
cáccơchếchínhsáchvàbốtrínguồnlực,
tạođiềukiệnpháplýthuậnlợiđểTrường
triểnkhaicáchoạtđộngđàotạo,nghiên
cứuvàhợptácquốctế.Nhàtrườngđóng
vaitròtrungtâmtrithức,chủđộngthiết
lập các mốiquan hệhợptác với đốitác
trong và ngoài nước, đẩy mạnh nghiên
cứukhoahọc,chuyểngiaocôngnghệ,đổi
mớichươngtrìnhđàotạotheohướnggắn
vớinhucầuxãhội,đồngthờipháttriểnkỹ
năngnghềnghiệpvàtinhthầnkhởinghiệp
chongườihọc.Doanhnghiệplàmắtxích
thực tiễn, tham gia trực tiếp vào quá
trìnhđàotạothôngquahợptácxâydựng
chươngtrình,tổchứcthựchành,thựctập,
tài trợ học bổng, đặthàng đề tài nghiên
cứuvàđồnghànhtrongchuyểngiaosản
phẩm KHCN. Ba chủ thể tương tác, bổ
trợlẫnnhautạonênđộnglựcmạnhmẽđể
nângcaochấtlượnggiáodục,nghiêncứu,
đáp ứng yêu cầu hội nhập và góp phần
pháttriểnkinhtế-xãhộiđịaphương.
Giai đoạn 2019-2024, Trường Đại
họcTânTràođãđạtnhiềukếtquảnổibật
trongtriểnkhaihợptáctheomôhìnhTriple
Helix,với52thỏathuậnhợptácđượcký
kết,gồm14đốitácquốctế(ThổNhĩKỳ,
Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines…) và
38 đối tác trong nước là các cơ sở giáo
dục,doanhnghiệpuytín.Hoạtđộnghợp
tácđãgópphầnmởrộngkhônggianhọc
thuật, nâng cao chất lượng đào tạo, gắn
kết chương trìnhhọc với thựctiễn nghề
nghiệp thông qua liên kết đào tạo, thực
tập,vàmờichuyêngiadoanhnghiệptham
giagiảngdạy.Tronglĩnhvựcnghiêncứu
khoahọcvàchuyểngiaocôngnghệ,Nhà
trườngđãtổchức28hộithảokhoahọc(11
quốctế),triểnkhai8dựánLivingLab,ký
kết 45 hợp đồng chuyển giao giống cây
trồng-tăng87,5%sovớigiaiđoạntrước,
khẳng định vai trò trungtâm trithứcvà
đổimới sáng tạocủa Nhàtrường. Đồng
thời,Tạp chí Khoa học Trường Đạihọc
TânTràođượcđịnhdanhDOI,gianhập
hệthốngVN-CitationIndex,quađónâng
caouytínhọcthuậtvàtạođộnglựcthúc
đẩymạnhmẽphongtràonghiêncứukhoa
họctrongtoàntrường,đónggópthiếtthực
chopháttriểnkinhtế-xãhộitỉnhTuyên
QuangvàkhuvựcmiềnnúiphíaBắc.Cụ
thểnhưsau:
Bảng1.Tổnghợpcácloạihìnhhợptácbanhà(TripleHelix)
tạiTrườngĐạihọcTânTràogiaiđoạn2019-2024
Lĩnhvực
hợptác
Nộidunghoạtđộng
chính
Sốlượng/
Quymô Đốitáctiêubiểu Hiệuquả
Đào
tạo-Bồi
dưỡng
Liênkếtđàotạovới
trườngĐHtrongvàngoài
nước;phốihợpxâydựng
chươngtrìnhđàotạo;tổ
chứcthựchành,thựctập;
liênkếtđàotạo
38thỏathuận
trongnước;14
thỏathuậnquốctế
ĐHTháiNguyên,ĐH
Vinh,ĐHThểdục
ThểthaoBắcNinh,
ĐạihọcHạLong,
ThaksinUniversity
(TháiLan)
Nângcaochất
lượngđàotạo,gắn
kếtnhucầuxãhội
Nghiên
cứukhoa
học
Tổchứchộithảokhoa
học,đềtàinghiêncứu
cấptrường,cấptỉnh;
hợptáccôngbốquốctế
28hộithảo(11
quốctế,17hộithảo
trongnước);61đề
tàivà43giáotrình
đượcphêduyệt
năm2025-2026
ĐHBắcPhilippines,
ĐHYonsei(Hàn
Quốc),IPAID
Tăngnănglực
nghiêncứu,công
bốquốctế,hình
thànhnhómnghiên
cứumới

