195
ỨNGDNGMÔHÌNHLỚPHCĐẢONGƯỢCTRONG
GIẢNGDẠYKỸNĂNGĐỌC-VIẾTTIẾNGTRUNGQUỐC
CHOSINHVIÊNNĂMTHHAIKHOATINGTRUNGQUC
TRƯỜNGĐIHỌCMỞHÀNỘI
NguyễnVănHoàng
Email:hoangnv@hou.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:26/07/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:12/09/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:15/10/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.997
Tómtắt:Dướisựpháttriểnmạnhmẽvềkhoahọckĩthuậttrongthờiđạicôngnghệ
sốhiệnnay,mọingànhnghềmọilĩnhvựcđềuphảithayđổivàcảicáchđểcóthểtheokịp
xuhướngpháttriểncủathờiđại.GiảngdạyngoạingữnóichungvàgiảngdạytiếngTrung
Quốcnóiriêngcũngkhôngngoạilệ.Việcápdụngcácpơngphápgiảngdạymới,thayđổi
cácphươngphápgiảngdạytruyềnthốnglàmộtxuthếtấtyếucủangànhgiáodục.Môhình
lớphọcđảongượcđượcxemlàmộtmôhìnhrấtphùhợpvớixuthếgiảngdạytrênnềntảng
côngnghệsốhóahiệnnay,nnữanórấtphùhợpđểvậndụngvàoviệcgiảngdạykỹnăng
Đọc-ViếttiếngTrungQuốc.Mụctiêuchínhcủabàinghiêncứulàđánhtínhkhảthivàhiệu
quảcủamôhìnhlớphọcđảongượckhiápdụngvàoviệcgiảngdạykỹnăngĐọcvàViếtcủa
sinhviênnămthứhaingànhngônngữTrungQuốc.Bàinghiêncứuchủyếuxoayquanhba
phươngphápchínhđólàphươngphápphântíchtổnghợptàiliệu,phươngphápkhảosát
thựctiễnvàphươngphápphântíchsảnphẩmhọctập.Nhìnchungthìbàinghiêncứucũng
đãcónhữngkếtquảtươngđốikhảquanvàchínhxác,dựđoánđượcxuthếpháttriểncủamô
hình.Đồngthờicũngphântíchvàchỉrõđượcnhữngưuđiểmvànhượcđiểmcủamôhình
giảngdạynàytrongthựctế,đềtừđóđưarađượcnhữngkiếnnghịvàgiảiphápphùhợpkhi
ápđượcápdụngrộngrãitrongtươnglai.
Từkhóa:lớphọcđảongược,giảngdạymônđọc-viết,thờiđạicôngnghệsố,sinhviênnăm
thứhaingônngữTrungQuốc
1
TrườngĐạihọcMởHàNội
Xácđịnhmục tiêuhọctập
I.Đặtvấnđề
Trongbốicảnhthờiđạicôngnghệ
chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay,
cùngtheođólàyêucầuđổimớigiáodục
đạihọccủaĐảngvàNhànước,việcgiảng
dạyngoạingữnóichungvàtiếngTrung
Quốc nói riêng đòi hỏi phải có những
phươngpháptiếpcậnmới,lấyngườihọc
196
mtrungtâmvàpháthuytốiđavaitròchủ
độngcủasinhviên.Thựctếchothấy,việc
giảngdạykỹnăngĐọc-Viếtcủasinhviên
chuyênngànhtiếngTrungQuốc,đặcbiệt
ởnămthhai,vẫncònnhiềuhạnchế,vẫn
nặngtínhtruyềnthốngtrongviệctruyền
đạtgiảngdạy,dođómàvốntừvựngcủa
ngườihọcchưaphongphú,đadạng,khả
ng phân tích, đọc hiểu văn bản chưa
u,kỹnănglậpývàdiễnđạttrongcác
iviếtcònyếu.Đốivớiphươngphápdạy
họctruyềnthống,chủyếudựavàogiảng
giải,ghichép,chưatạođiềukiệnđểsinh
viênrènluyện,tươngtácvàpháttriểntư
duyngônngữbậccao.
Trongkhiđó,môhìnhlớphọcđảo
ngược(FlippedClassroom)đượcđánhgiá
một xu hướngsư phạm hiệnđại, phù
hợpvớiyêucầucủagiáodục4.0vàđặc
biệt là rất phù hợp trong việc ứng dụng
dạyvàhọcngoạingữnóichungvàngành
ngônngữTrungQuốcnóiriêng.Việcvận
dụngmôhìnhnàyvàogiảngdạykỹnăng
Đọc-Viết tiếng Trung Quốc không chỉ
giúpsinhviênchủđộngtiếpcậntàiliệu
trướckhilênlớp,màcòndànhnhiềuthời
giantrênlớpchocáchoạtđộngthảoluận,
phântíchvàthựchànhĐọc-Viếtớisự
hỗtrợtrựctiếpcủagiảngviên.Điềunày
khôngnhữngkhắcphụcđượchạnchếcủa
phương pháp truyền thống, mà còn góp
phầnnângcaochấtợngđàotạo,từđó
có thể đáp ứng nhu cầu nhân lực tiếng
TrungQuốccónănglựchọcthuậtvànghề
nghiệptrongkỷnguyênsố.
Có4mụctiêucụthểmàbàinghiên
cứumuốnớngđếnbaogồm.Thứnhất
làphântíchcơsởlýluậnvàthựctiễncủa
môhìnhlớphọcđảongượctronggiảngdạy
môn đọc-viếtcủasinhviênnămthứhai
ngành nn ngữ Trung Quốc. Thứ hai là
thôngquabàinghiêncứugiảngviêncóthể
thiếtkếvàtriểnkhaithửnghiệmmộtsốbài
giảngđọc-viếttiếngTrungQuốctheomô
hìnhlớphọcđảongược.Thứbabàinghiên
cứugiúpgiảngviêncóinhìnbaoquát,
phântíchtìnhhuốnggiảđịnhtronglớphọc
nhằmđánhgiásựthayđổivềmứcđộtham
gia,tháiđộhọctậpvàkếtquảrènluyệnkỹ
năngđọc-viếtcủasinhviên.Cuốicùng
sẽđềxuấtgiảiphápvàkhuyếnnghịnhằm
ứngdụngrộngrãimôhìnhnàytronggiảng
dạycáchọcphầntiếngTrungQuốctương
đươngtạibậcđạihọc.
Đốivớiđónggópvềlýluậnvàthực
tiễn thì bài nghiên cứu có những điểm
đángchúýsauđây.Đầutiênlànghiêncứu
bổsungcơsởkhoahọcchoviệcđổimới
phươngpháp giảngdạyngoạingữtrong
bốicảnhchuyểnđổisố.Thứhailàđổimới
đadạnghóaphươngphápgiảngdạyvà
học,nângcaohiệuquảhọctậpcủasinh
viên.Thứbalàdựkiếnđốivớimôhình
lớphọcđảongượcthìcóthểứngdụngvà
nhânrộngđốivớigiảngdạycáckỹnăng
thực hành tiếng khác nhau. Giá trị mà
nghiên cứu manglạicó thể làm tàiliệu
thamkhảochocáckhoa/ngànhngoạingữ
kháctrongviệcđổimớiphươngphápdạy
họctrongkỷnguyênsố.
II.Cơslýluận
2.1.Cáckháiniệmliênquan
2.1.1. Lý thuyết về lớp học đảo
ngược(FlippedClassroom)
Môhìnhlớphọcđảongược(Flipped
Classroom)làmộthìnhthứctổchứcdạy
họctrongđóhoạtđộngtiếpnhậntrithức
đượcchuyển ra ngoài lớp học,thời gian
trênlớpchủyếuđểhoạtđộngthảoluận,
tương tác các vấn đề chuyên sâu. Theo
Bergmann và Sams (2012), thì mô hình
lớphọcđảongượclàmôhìnhmàngười
họcsẽphảichuẩnbịnộidungbàitừtrước
197
khiđếnlớp,thôngquacáctrithứcvàsố
liệu,thờigiantrênlớphọcsẽđểdànhcho
các hoạtđộng ng dụngthựchành dưới
sự hướng dẫn và hỗ trợ của giáo viên.
Trướcđó,Lage,PlattvàTreglia(2000)đã
xem môhìnhnàygiống nhưmộtcácđể
mởrộngđadạngphạmvihọctập,tạomôi
trườnghọctậphòanhậpchủđộng.
Trênthựctếthìmôhìnhlớphọcđảo
ngược được hiểu là trọng tâm của việc
dạy và học được chuyển từ” giảng giải
bịđộng”sang“tươngtácchủđộng”,lấy
các hoạt động trên lớp học làtrọng tâm
pháttriểnkiếnthức.Môhìnhdạyvàhọc
ygiúphọcviêntăngtínhchủđộng,và
thực hành giao tiếp, xử lý kiến thức và
vậndụngthựctế.Dođómàmôhìnhlớp
họcđảongượcđượcxemlàmộtmôhình
giảngdạyphùhợpvớigiảngdạykỹnăng
Đọc-Viết.
2.1.2. Lý thuyết phương pháp lấy
ngườihọclàmtrungtâm
Lýthuyếtdạyhọclấyngườihọclàm
trungtâm(Learner-centeredApproach)đó
đặtngườihọcvàovịtrítrungtâm,trong
quá trình tiếp thu tri thức. Theo Rogers
(1983), việcdạyhọcchỉcóýnghĩathật
sựkhimàngườihọcđượcthamgiamột
cáchtoàndiệntíchcực,đượcquyềnkiểm
soátvàlàmchủquátrìnhhọctậpcủabản
thân.Nunan(1988)chorằngviệcdạyhọc
khilấyngườihọclàmtrunglàđangnhấn
mạnhtớinhucầu,cũngnhưmụctiêuvà
phongcáchcủangườihọc.Weimer(2002)
cũng đã bổ sung thêm rằng,vai trò của
giáoviêntrongviệcápdụngcủamôhình
dạyhọcnàyvàogiảngdạyđólà,chuyển
từngườichủđộngđitruyềnthụkiếnthức
sangthànhngườihướngdẫn,kiểmtravà
giámsát
Trongmôitrườnglớphọclấyngười
học làm trung tâm, sinh viên được trao
quyền tự chủ, chủ động đặt câu hỏi, tự
khám phá và tham gia vào quá trình ra
quyết định học tập. Đây là nền tảng
luậnquantrọngcủamôhìnhlớphọcđảo
ngược,bởicảhaiđềuhướngđếnviệctối
đa hóa vai trò chủ động của người học,
khuyếnkhíchtưduybậccaovànângcao
tínhtựchủhọctập.
2.1.3.Kỹnăngđọc-viếttrongdạy
họcngoạingữ
Kỹnăngđọcvàviếtlàhaikỹnăng
ngônngữcótínhchấtnềntảngtrongdạy
-họcngoạingữ.Harmer(2001)chorằng
đọclàquátrìnhơngtácgiữangườiđọc
vănbảnnhằmxâydựngýnghĩathông
quaviệcxửlýngônngữvàkiếnthứcnền.
Grabe và Stoller (2011) nhấnmạnh đọc
hoạtđộngnhậnthứcphứchợp,đòihỏi
sựkếthợpgiữanhậndạngngônng,suy
luận,phântíchvàđánhgiá.Trongkhiđó,
Brown(2004)địnhnghĩaviếtlàquátrình
tạoravănbảndựatrênlậpý,tổchứccấu
trúcvàtriểnkhaingônngữmộtcáchcó
chủđíchnhằmtruyềnđạtnghĩa.
ViệcgiảngdạykỹngĐọc-Viết
trong lớp học đảo ngược đặc biệt phù
hợp,bởingườihọcthểchuẩnbịtrước
phầnkiếnthứcnềnvàkỹngnhậnbiết
ngônngữ,từđódànhthờigiantrênlớp
chocnhiệmvụđọc-viếtbậccaonhư
phântích,tổnghợpvàchỉnhsửavănbản
cóhướngdẫn.
III.Phươngphápnghiêncứu
Nghiêncứunàyđượcthựchiệnvới
mộtsốcácphươngphápnghiêncứunhư;
phươngphápphântíchtổnghợptàiliệu,
phươngphápđánhgiáthựctiễnvàphương
phápphântíchsảnphẩmhọctập.Thứnhất
đốivớiphươngphápphântíchtổnghợp
iliệu,đốivớiphươngphápnàynómang
lạimộtgócnhìnkháchquanvàtoàndiện
nhấtchobàinghiêncứu,phươngphápnày
198
chủyếudựavàocácvănbảncũngnhưcác
iliệunghiêncứuđitrướcđểtiềnhành
thamkhảovàđánh giá vấn đề,từđócó
thểthiếtkếvàxâydựngđượcmộtcấutrúc
bảncủamộtlớphọcđảongượcsẽgồm
nhữngyếutốvàthànhphầnnào.
Thứhai,đốivớiphươngphápkhảo
tthựctiễnnólàcôngcụthướcđođánh
giáchủđạo.Giảngviênsẽtrựctiếpthay
đổikỹnănggiảngdạymônĐọc-Viếttiếng
TrungQuốctrênlớp,sauđósẽtiếnhành
tổnghợpmọisựthayđổicủasinhviênđối
vớimônhọc,baogồmcáctiêuchínhưsự
ơngtácvớigiáoviên,tỷlệchuẩnbịbài
trước khiđến lớp, sự năng động vàtích
cựccủangườihọcđốivớimônhọc,giátrị
nóđemlạivớikếtquảhọctậpcủasinh
viênvàtỷlệhàilòngcủasinhviên.
Cuốicùnglàphươngphápphântích
sảnphẩmhọctập,đốivớigiảngdạytheo
môhìnhlớphọcđảongượcthìviệcgiao
nhiệmvụchongườihọcchuẩnbịtrướclà
ucầubắtbuộc.Giáoviêncóthểkiểm
trađánhgiáquátrìnhtựhọccủasinhviên
thôngquasảnphẩmđượcchuẩnbịtrước
cũngnhưdựavàocáccâutrảlờicủangười
họcđểđánhgiákếtquảviệctựhọc.Đây
đượccoisảnphẩmhọctậpcủangườihọc,
mộttrongnhữngthướcđođểđánhgiá
việcngườihọctiếpthukiếnthứcđếnđâu
vậndụngnórasao.
IV.Kếtquảnghiêncứuvàthảoluận
4.1. Tổng quan về ng dụng mô
hìnhlớphọcđảongượctronggiảngdạy
đọcviết
Đốivớitínhkhảthicủamôhìnhthì
nóđượcthểhiệndướimộtsốgócđộvà
các tiêu chínhưsau; cơ sởvật chấtcủa
trường,khoa,cácđặcđiểmvàđiềukiện
của sinh viên, khả năng và trình độ của
độingũgiảngviên,môitrườnghọctậpvà
giảngdạy
Trênphươngdiệnvềcơsởvậtchất
trong đào tạo giảng dạy kỹ ng Đọc-
ViếttiếngTrungQuốchiệnnaythìKhoa
tiếng Trung Quốc, Tng đại học Mở
Hà Nộiđã sớmápdụng hệthống LMS
(E-learning)vàoquátnhgiảngdạy,đây
lànềntảngcơbảngiúpgiảngviênthể
giaonhiệmvụtxavàbàitậpchosinh
viên,ucầusinhviêndựavàohệthống
LMStựhọctựtìmhiểunộidungcủabài
mới,trảlờicáccâuhỏicóliênquan,và
có thể trực tiếp làm i tập nộp bài
trên hệ thống y. Giảng viên cũng có
thể sử dụng hệ thống kiểm tra và đánh
giácácnhiệmvụmìnhđãtriểnkhai
trênnghệthống.Thứhaiđiềukiện
củasinhviênnămhaiKhoatiếngTrung
Quốckhi ápdụngvới nh lớp học
đảo ngược với kỹ năng Đọc-Viết đó là
sinhviênđãhọcxongnămnhấtcónền
tảng kiến thức bản về ngữ âm, ngữ
pháp vốn từ vựng nhất định, tương
đương với chuẩn đầu ra HSK4, do vậy
màcókhảnăngđọchiu,đọctàiliệuvà
làmviệcmộtcáchđộclập,ngoàirasinh
viênkhoảngthờigianycũngchuẩn
bịbướcohọcphầnbiênphndịchvì
vậymàkỹngviếtcũngngàycàngcao
dovậy mà cóthểápdụng để xâydựng
môhìnhlớphọcđảongược.
Ngoàirathìtrìnhđộcủađộingũgiáo
viên đều đạt chuẩn, sử dụng công nghệ
thôngtinthànhthạolinhhoạt,cóchuyên
môn vững chắc cũng là điều kiện để dễ
ng xây dựngđượcmô hìnhgiảng dạy
y.Cuốicùngthìmôitrườnghọctậpcởi
mởthânthiện,luôntạomọiđiềukiệnhọc
tập tốtnhấtchosinhviên thìcũngđược
coilàyếutốkhảthiđểthựchiệnđượcmô
hìnhlớphọcđảongượcnày.
Trênđâylàcácphântíchvềyếutố
khả thi của việcxây dựngmô hình,còn
199
mộtđiểmlớnnữamàchúngtacầnphải
ntớitrongviệcđánhgiámứcđộkhảthi
củamôhìnhgiảngdạylớphọcđảongược
yđólàtínhphổbiếncủamôhìnhlớp
học đảo ngược hiện nay tại Tờng đại
họcMởHàNộinóichungvàKhoatiếng
Trung Quốc nói riêng đó là. Ở tại Việt
Nam thì mô hình lớphọc đảo ngượcđã
được phổ biến trong việc giảng dạy và
đàotạođạihọcvớicácngànhngônngữ
côngnghệ.TạiTrườngđạihọcMởHà
Nộiđãtriểnkhaihệthốnggiảngdạytrên
LMS, E-learning trong nhiều ngành học
trongđócóngànhngônngữTrungQuốc.
ĐốivớiKhoatiếngTrungQuốcthìviệc
triển khai giảng dạy trên hệ thống LMS
đượctriển khai từ sớm tuy nhiên thì sự
phổbiến trong sinh viêncũng chưathật
sự cao và chưa mang lại hiệu quả cao.
Nhìnchungthìtínhkhảthikhixâydựng
môhìnhlớphọcđảongượcđốigiảngdạy
kỹnăngĐọc-Viếtchosinhviênnămhai
Khoa tiếng Trung Quốc Trường đại học
MởHàNộicótínhkhảthicaovàcóthể
triểnkhaiđược.
4.2. Minh họa xây dựng một mô
hìnhLHĐNvớigiảngdạykỹnăngĐọc-
Viếtchosinhviênnămthứhai
cớcđểxâydựngđượcmộtmô
hình lớp học đảo ngược gồm có nhng
bướccơbảnsauđây:
nh1.Sơđồ5bướccơbảnđểxâydựngLHĐNdànhchokỹnăngđọcviết
c1.Xácđịnhmụctiêuhọctập
Mụctiêulớnnhấtcủamônđọchiểu
màsinhviênởgiaiđoạnnàycầnđạtđược
đó là nâng cao năng lực đọc hiểu, mục
đíchđólàđểnắmbắtđượcýchínhcủanội
dungbàikhóacầnhọc,phântíchcấutrúc
câucủabàikhóa,từđócóthểtìmrathông
tinquantrọng,nhữngnộidungchínhhay
như những ởng của bàikhóa muốn
truyềnđạt.Đốivớiviệcpháttriểnkỹnăng
viếtthìyêucầukĩnăngmàsinhviêncần
đạtđượcđólàphảibiếttómtắt,viếtđoạn
ngắn300-400từ.
Bước 2. Thiết kế hoạt động
“trướclớp”
Thôngthườngthìbướcnàysẽđược
tiến hành vào cuối mỗi buổi học, giảng
viênsẽlàngườithựchiệnbướcnàybao
gồm một số các hoạt động cụ thể như:
soạnhọcliệusố(chuẩnbịvideobàigiảng,
giớithiệutrướcnộidungvănbảncủabuổi
tiếptheo,kháiquátquacáctừvựngtrọng
điểm,mẫucâuquantrọngvv…Ngoàira
thìgiảngviêncóthểcungcấpthêmcho
sinhviêncáchọcliệubổtrợ,cáccâuhỏi
liênquanđếnbàihọctiếptheokèmhướng
dẫn,cácbàitậptrắcnghiệmnhưQuiztrắc
nghiệmliênquanđếntừvựng,ngữpháp
hoặcbàikhóa.
Bước 3. Thiết kế hoạt đng
tronglớp
Đây được coi là ớc quan trọng
nhất trong số 5 bước để hình thành mô
hìnhlớphọcđảongược.Khoảngthờigian
ythìgiáoviênchỉđóngvaitròlàngười
hướngdẫn, giảiđápcác thắc mắcvàhỗ